Ένα νέο θρίλερ μόλις ξέσπασε στη διεθνή εικαστική σκηνή, με πρωταγωνιστές το Metropolitan Museum, το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή και έναν πίνακα του Βίνσεντ Βαν Γκογκ που διεκδικεί οικογένεια εβραίας συλλέκτριας, τα έργα της οποίας άρπαξαν οι ναζί.
Πούλησε άραγε κρυφά και βιαστικά το Metropolitan Museum το συγκλονιστικό έργο του Βίνσεντ Βαν Γκογκ στον Βασίλη και την Ελίζα Γουλανδρή το 1972, προκειμένου να μην υποχρεωθεί να το επιστρέψει στη Hedwig Stern; Πρόκειται για μια γυναίκα εβραία που μαζί με την οικογένειά της κατόρθωσε να διαφύγει από το Μόναχο στο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας το 1936, αφήνοντας πίσω μοναδικά έργα Τέχνης, μεταξύ των οποίων το «Συγκομιδή της Ελιάς», του Βαν Γκογκ. Εργα που καταχράστηκε το Τρίτο Ράιχ.
Τώρα η οικογένεια, με αγωγή που κατέθεσε σε δικαστήριο του Σαν Φρανσίσκο και στρέφεται εναντίον του Metropolitan Museum και του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, που εκθέτει τον πίνακα στον πρώτο όροφο του Μουσείου στο Παγκράτι, ζητά να της επιστραφεί ο πίνακας, ή να πληρωθεί η αξία του! Στην αγωγή περιλαμβάνεται μάλιστα φωτογραφία του έργου μέσα στο Μουσείο με ημερομηνία 10 Δεκεμβρίου 2022.
Πριν μπούμε στις λεπτομέρειες του ζητήματος, να πούμε ότι επικοινωνήσαμε με το Ιδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή και μας ενημέρωσαν λακωνικά ότι δεν υπάρχει στα χέρια τους ώς αυτή τη στιγμή καμία αγωγή ή σχετικό έγγραφό.
Η μήνυση κατατέθηκε στις 15 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με πληροφορίες μας, και καλύπτει 13 σελίδες.
Τι έχει συμβεί; Σύμφωνα με τους απογόνους της Stern, το έργο αρπάχτηκε από τους ναζί και πουλήθηκε στην Thannhauser Gallery μαζί με ένα έργο του Ρενουάρ που ανήκε στη Στερν.
Στη συνέχεια, η γκαλερί πούλησε τη «Συγκομιδή της Ελιάς» στο Metropolitan Museum, το 1956. Όπως είναι γνωστό, μετά το τέλος του πολέμου άρχισαν να υψώνονται οι φωνές για την επιστροφή των έργων τέχνης που ανήκαν σε οικογένειες εβραίων. Τελευταία έχει ενταθεί η σχετική πίεση -είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα στη Μεγάλη Βρετανία, των μεγάλων αποικιακών σαρωτικών αποκτήσεων έργων Τέχνης και αρχαιοτήτων, ισχύει η ηθική υποχρέωση επιστροφής έργων που έχουν αρπαγεί από τους ναζί.
Σύμφωνα με την αγωγή που κατατέθηκε, η οικογένεια άρχισε σιγά σιγά να ανακτά τα έργα της Συλλογής της και όταν ο τότε διευθυντής του Metropolitan, Tέοντορ Ρουσό, αντιλήφθηκε ότι θα αναγκαστεί να επιστρέψει τον πίνακα, τον πούλησε βιαστικά, το 1972, στους κορυφαίους συλλέκτες Βασίλη και Ελίζα Γουλανδρή.
Η οικογένεια Στερν αποτιμά την αξία του πίνακα στα 75.000 δολάρια. Zητά να της επιστραφεί ο πίνακας και να καταβάλει το Metropolitan Museum τα έσοδα που είχε από την έκθεση του πίνακα. Αξίζει να σημειωθεί ότι πουλήθηκε το 1972, και οι «New York Times» αναφέρονται στο ξάφνιασμα που προκάλεσε η ξαφνική πώληση του πίνακα, που τότε πίστευαν ότι πέρασε στη συλλογή του Ανιέλι.