Ασπρόμαυρες φωτογραφίες, μάρτυρες μίας άλλης εποχής, φιλοξενεί το Μουσείο Μπενάκη.
Μετά την απώλεια των δικών της ανθρώπων, η καλλιτέχνις Κατερίνα Καλούδη κλήθηκε να απομακρύνει από το πατρικό της σπίτι τα προσωπικά τους αντικείμενα και τα οικογενειακά κειμήλια.
«Αδειάζοντας το σπίτι των γονιών μου» στο Μουσείο Μπενάκη
Κατά τη διάρκεια αυτής της επίπονης διαδικασίας, και με τη φωτογραφική της μηχανή ανά χείρας, δημιούργησε μια ιδιαίτερη σειρά έργων. Επέλεξε το μέσο που μεταχειρίζεται με επιτυχία για την καλλιτεχνική της έκφραση ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ιστορίες του παρελθόντος της και την απώλεια των γονιών της.
Αυτές οι εικόνες παρουσιάζονται στο Μουσείο Μπενάκη και την Πέμπτη 31 Μαρτίου 2022 ανοίγει στο κοινό η έκθεση φωτογραφίας της Κατερίνας Καλούδη με τίτλο «Αδειάζοντας το σπίτι των γονιών μου» στο Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138.
Η φωτογραφία άλλωστε έχει τη «μαγική» ιδιότητα να ανασύρει στη μνήμη μας αναμνήσεις, να μας εμποδίζει από το να ξεχάσουμε τα γεγονότα που πέρασαν, να ζωντανεύει στη θύμησή μας τους ανθρώπους που έφυγαν, να μας κάνει να νοσταλγούμε. Έτσι στωικά, η Κατερίνα Καλούδη εσωκλείει στις εικόνες της την τελευταία της συνομιλία με τους γονείς της και τους αποχαιρετά με τη γέννηση ενός καλλιτεχνικού έργου.
Για τη νέα της φωτογραφική δουλειά, η δημιουργός δανείστηκε τον τίτλο «Αδειάζοντας το σπίτι των γονιών μου» από τη μετάφραση του βιβλίου της Lydia Flem Comment j’ ai vidé la maison de mes parents που κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις εκδόσεις «Μελάνι» (2006). Η εργασία της Κατερίνας Καλούδη σχετίζεται με την ψυχολογική και πρακτική διεργασία που όλοι, κάποια στιγμή στην ζωή, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Η διαδικασία του αδειάσματος αφύπνισε θύελλα συγκινήσεων, έγινε μέρος της αυτοανάλυσής της, της αναδρομής στην μέχρι τότε ζωή της και σε αυτή των γονιών και των υπολοίπων προγόνων της.
Η ανάγκη της να διαχειριστεί το πένθος, τα ευάλωτα συναισθήματα και την ανασκόπηση του παρελθόντος, παράλληλα με την πανδημία του κορωνοϊού που της έδωσε απρόσμενο χρόνο, την οδήγησαν να μετατρέψει την τραπεζαρία του πατρογονικού σπιτιού της σε φωτογραφικό στούντιο, και να δημιουργήσει εικόνες μέσα από τα αντικείμενα, τα υφάσματα, τα ρούχα, τις παλιές φωτογραφίες, τις αναμνήσεις - τις κάθε λογής ιστορίες της οικογένειας και τους φανταστικούς εσωτερικούς διαλόγους της.
Η δημιουργία των έργων μεταμόρφωσε την όλη εσωτερική κι εξωτερική διεργασία της για το άδειασμα του σπιτιού των γονιών της. Της έδωσε τη δύναμη και τον τρόπο να συνειδητοποιήσει βαθύτερα τον σύνδεσμο με αυτούς από τους οποίους προήλθε, να τους τιμήσει, να τους ευχαριστήσει, να τους συγχωρήσει. Και να αποσυνδεθεί.
Δύο άξονες για την έκθεση στο Μπενάκη
Η έκθεση έχει δύο άξονες ύπαρξης. Ο ένας είναι ένας φωτογραφικός καλλιτεχνικός διάλογος, κι ο άλλος ένας συναισθηματικός διάλογος ενός ανθρώπου που κοιτάει το παρελθόν του κι έρχεται αντιμέτωπος με τον θάνατο. Άξονες αόρατους, που φαίνονται σαν ένας.
Τον σχεδιασμό της έκθεσης επιμελήθηκαν η Ναταλία Μπούρα και ο Παύλος Θανόπουλος. Η έκθεση θα διαρκέσει έως την Κυριακή 22 Μαΐου 2022 και συνοδεύεται από ομότιτλο φωτογραφικό βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Βιβλιοπωλείον της ΕΣΤΙΑΣ».
Λίγα λόγια για τη δημιουργό
Η Κατερίνα Καλούδη γεννήθηκε, ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε Μαθηματικά και Τέχνη στο Hamilton College της Αμερικής και συνέχισε με σπουδές Φωτογραφίας στο Royal College of Art του Λονδίνου (ΜFA), από όπου αποφοίτησε με το βραβείο της καλύτερης δουλειάς το 1986. Έχει φωτογραφίσει εκτενώς στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες και οι φωτογραφίες της έχουν δημοσιευθεί σε πολλά βιβλία, περιοδικά και εταιρικά έντυπα. Έργα της ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Έχει πραγματοποιήσει τις ατομικές εκθέσεις: «Έλληνες ΙΙ», Γκαλερί Σκουφά, Μύκονος, 2017 / «Μικρόκοσμος – Μακρόκοσμος», Γκαλερί Σκουφά, Αθήνα, 2014/ «Έλληνες Ι», Photomed Βηρυτός, 2014 / «Έλληνες Ι», Photomed, Σαναρί, Γαλλία, 2013 / «Μοντέρνες Αφροδίτες», Μεταλλευτικό Μουσείο Μήλου, 2010 / «Αντανακλάσεις και Νοητικά Τοπία», Γκαλερί Citronne, Πόρος, 2010 / «Νερομπογιές», Γκαλερί Σκουφά, Αθήνα 2010 / «Φωτογραφίες», Γκαλερί Κούρος, Νέα Υόρκη 2009 / «Αόρατες Επαφές», Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Αθήνα, 2008 / «Μυστικά της Θάλασσας», Ναυτική Λέσχη Πειραιά, 2008 / «Έλληνες-Greeks», Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Αθήνα, 2004 / «Φωτογραφίες», Γκαλερί Σκουφά, Αθήνα 2000 / «24 Ώρες στην Τράπεζα», Κεντρικό Κτήριο γραφείων Alpha Bank, Αθήνα, 1995 / «Τσιγγάνες», Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα, Αθήνα 1991.
Έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, μεταξύ των οποίων οι: «Σύγχρονη Τέχνη για τη Μήλο», Μήλος, 2021 / «3 Γυναίκες Φωτογράφοι», Φουγάρο Art Center, Ναύπλιο, 2019 / «Αναμόρφωση», Εκκλησία Pitié-Salpêtrière, Παρίσι, 2018 / «Lens culture», Φιναλίστας Πορτραίτων, Photo London, 2018 / «Όψεις της Μεσογείου», Αθήνα, 2017 / «Orange Water Art Festival», Πάρος, 2017 / «Orange Water Art Festival», Εργοστάσιο Τεχνών (SAF), Σαντορίνη, 2017 / «Καλοκαίρια», Γκαλερί Citronne, Πόρος, 2015 / «4η Εικόνα», Χώρος De Βlancs Mοnteaux, Παρίσι, 2015 / «Ναυτίλος: Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα», Μουσείο Καλών Τεχνών, Βρυξέλλες, 2014 / «Ελληνικές Θάλασσες», Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα, 2013 / «TRASHFormation», ΕΜΣΤ, Αθήνα, 2013 / «Αφροδίτη 2012», Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης, Αθήνα, 2013 / «Ταξιδεύοντας γύρω από τη γη», Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, Αθήνα, 2012 / «Άλλη Ελλάδα», Γκαλερί Κούρος NY, Art Athina, 2010 / «Ανακτώντας την Ιθάκη», Γκαλερί Κούρος NY, Art Athina, 2009 / «Φωτοσυγκυρία», Μουσείο Φωτογραφίας, Θεσσαλονίκη, 2006 / «Οι Κυκλάδες μέσα από την ματιά σύγχρονων καλλιτεχνών», Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, 2005 / «Εικόνα και Είδωλο: Νέα Ελληνική Φωτογραφία», Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη, 1997 / «Το συναρπαστικό Μάτι», RCA, Λονδίνο, 1989 / «20 Νέοι Έλληνες Φωτογράφοι», Μήνας Φωτογραφίας, Αθήνα, 1987 / «Το Eυρωπαϊκό Bραβείο της Κodak», Αρλ, 1987 / «2η Μπιενάλε Νέων Ελλήνων Καλλιτεχνών», Θεσσαλονίκη, 1986.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΛΟΥΔΗ / Αδειάζοντας το σπίτι των γονιών μου
31 Μαρτίου - 22 Μαΐου 2022 Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138