Το Μανάρι του Βεζενέ, το αρχιτεκτονικό κόσμημα του Νίκου Κούλη στην Αθήνα: Οι επιλογές της Κατερίνας Ι. Ανέστη

H φθινοπωρινή Αθήνα, αν και ασθμαίνουσα μετά την επίθεση του καύσωνα που υπέστη, προσφέρει νέες συναντήσεις και εμπειρίες καθώς την περιδιαβαίνουμε. Από την κρεατοταβέρνα του Άρη Βεζενέ, ως το αρχιτεκτονικό κόσμημα που είναι ο νέος χώρος του Νίκου Κούλη και την ήρεμη υπεροχή του Mouki Mou. Oι επιλογές.

Στο Manari του Άρη Βεζενέ

Σπάνια συναντάς έναν δημιουργικό άνθρωπο, τόσο επίμονο και πληθωρικό όσο ο σεφ και επιχειρηματίας Άρης Βεζενές. Αν και έγινε ο γκουρού των aficionado του κρέατος (αν και δεν λείπει και το ψάρι) και της εστίασης που παραπέμπει σε μητροπόλεις του κόσμου με το Vezene στα Ιλίσια, γρήγορα απλώθηκε στην τόσο διαφορετική τελετουργική γαστρονομία των ιαπωνικών παμπ με το Birdman της Βουλής.

Μετά πάντρεψε την έννοια του παλιού παντοπωλείου και φαγάδικου στο Εkiben Kitchen της οδού Σκούφου. Τώρα κάνει μια, τολμώ να πω, σπλαχνική βουτιά στον τρόπο με τον οποίο έχουμε μάθει να τρώμε στην Ελλάδα - όχι ακριβώς σε αυτό που θεσμικά λέμε «ελληνική γαστρονομία».

Ακόμα και η επιλογή του ονόματος της ταβέρνας είναι σαφής για τις προθέσεις του δημιουργού της. Λέγεται Μanari, βρίσκεται στο Μέγαρο Παπαθανασίου στην οδό Αγίων Θεοδώρων. Το τοτέμ του βεζενικού Μαναριού είναι τα ψητά παϊδάκια σαν και αυτά που απολαμβάνουμε σε ορεινά χωριά ή στην επικράτεια της εθιστικής τσίκνας πέριξ της Αττικής (νομίζω μαντλέν πολλών Ελλήνων...).

Kρεατοταβέρνα, παϊδακοταβέρνα, χασαποταβέρνα, διαλέξτε όποιον όρο θέλετε για το «Manari», που στεγάζεται σε ένα Bauhaus κτίριο, αφού ο Άρης Βεζενές δεν θα μπορούσε να κάνει αλλιώς. Βλέπετε, αντιστέκεται σθεναρά στην ιδέα να προσαρμοστεί σε ένα κουτί, να έχει μία και μόνο ταυτότητα.

Το πιάτο σού γλυκομιλά, όπως θα έκανε η γιαγιά σου στο χωριό. Γράφει επάνω «καλή όρεξη μανάρι μου». Διότι το μανάρι αποτελεί γνωστή αγαπητική λέξη των Ελλήνων, είτε το πρόσημό της είναι τρυφερό, είτε υποδόρια ερωτικό. Η φράση είναι γραμμένη στο πιάτο που σε λίγο θα γεμίσεις με παϊδάκια αρνίσια ή πρόβεια, αρνάκι φρικασέ, φρέσκα χόρτα βραστά, τηγανητά λαχανικά, τζατζίκι, αρνίσιο κεμπάπ, μακαρόνια βρασμένα σε ζωμό με κόκαλο κρέατος πασπαλισμένα με μυζήθρα…

Ο χώρος ανατρέχει εικαστικά σε ψηφίδες από κλασικές ελληνικές χασαποταβέρνες, αλλά με ένα στιλ εκλεκτικό μαζί. Όλα στο σωστό ζύγι τού «τόσο όσο πρέπει». Όπως μαγείρευαν οι γιαγιάδες μας με το μάτι και ήξεραν την ισορροπία.

Το κλασικό μωσαϊκό με τις χρωματιστές ψηφίδες -σαν να το έχει δημιουργήσει ο Τζάκσον Πόλοκ- που συναντάμε στα πατώματα παλαιών αθηναϊκών σπιτιών και κατοικιών στην επαρχία, μια στιλπνή ξύλινη επένδυση με σκαλιστούς ρόμβους ως τη μέση του τοίχου και σαν πολαρόιντ φωτογραφίες της Ιωάννας Τζετζούμη που ανακαλούν την αυθεντική ατμόσφαιρα στις ταβέρνες με ειδίκευση στο κρέας που συναντά κανείς στην ελληνική παράδοση.

Γιατί η γαστρονομία αλλά και ο τρόπος με τον οποίο οι δημιουργίες της μοιραζόταν στα τραπέζια, αποτελεί μέρος της ελληνικής κληρονομιάς. Η γεύση αλλά και η ατμόσφαιρα είναι κοινά ζητούμενα στο «Manari». Μάλιστα, άκουσα κάποιον να λέει γι' αυτό «oh man» - χαρακτηριστική παρήχηση, πολλά υποσχόμενη…

Αρχιτεκτονική και κόσμημα στη Βουκουρεστίου: Η περίπτωση του Νίκου Κούλη

Κατηφορίζοντας το τμήμα της Βουκουρεστίου που χωρίζει την Ακαδημίας από την Πανεπιστημίου, κοντοστέκoμαι απέναντι σε μια νέα γλυπτική χειρονομία, που δεν είναι κάτι άλλο από την πρόσοψη του καινούργιου αθηναϊκού καταστήματος του διεθνούς φήμης σχεδιαστή κοσμημάτων Νίκου Κούλη. Το νέο κατάστημα -χειρονομία στον δημόσιο αστικό χώρο- μου θυμίζει θραύσματα από το μεγάλο μαρμάρινο ανάγλυφο του Μόραλη στο Χίλτον, έτσι όπως το σχετικά στενό αλλά ψηλό παράθυρο φέρει ως κορνίζα μια μαρμάρινη επιφάνεια με γεωμετρικά σχέδια και κάθετες γραμμές που συνομιλούν με τις κάθετες όψεις φωτός μέσα στον χώρο.

Η σχέση της Αθήνας με το μάρμαρο και με τη θαυμαστή τεχνική του σκαλίσματός του συναντά την art deco κατεύθυνση που έχουν οι δημιουργίες του Νίκου Κούλη σε αυτό το κατάστημα, που ήρθε στη Βουκουρεστίου των τεράστιων φωτεινών βιτρινών με κυρίαρχες τις μπράντες διεθνών οίκων: Chanel, Dior, Prada, Louis Vuitton. Μεταλλικά στοιχεία που παραπέμπουν στο βασικό υλικό που χρησιμοποιεί ως κορμό των δημιουργιών του κυριαρχούν επίσης στον εξωτερικό χώρο.

Για τη δημιουργία του καταστήματος συνεργάστηκε με την αρχιτεκτονική εταιρεία Bureau de Change στο Λονδίνο, με βασική οδηγία να εκφράζει το ύφος, την αισθητική, την σχέση του Νίκου Κούλη με τον υλικό και αστικό πολιτισμό. Kαθοριστική ήταν και η συνέργεια του Stage Design Office.

Ο χώρος μέσα, με τοίχους ντυμένους με βαθυπράσινο μετάξι και πάτωμα από μαύρη οξιά, μοιάζει να εξουδετερώνει τις παραφωνίες της πόλης έξω. Επιλεγμένα έπιπλα που υπηρετούν την κυρίαρχη αισθητική υπάρχουν μέσα στον χώρο, όπως ένα γραφείο αντίκα του Aldo Tura και πολυθρόνες του Andrée Putman.

Η βελούδινη υπεροχή του Mouki Mou

Να περπατάς στην Αθήνα και να ανακαλύπτεις νέες σπίθες. Από τη Βουκουρεστίου και τον Νίκο Κούλη, στην Αγίων Θεοδώρων και στον Άρη Βεζενέ, στo Μοuki Mou της Μαρίας Λαιμού στην οδό Διογένους στην Πλάκα.  Αν και το Mouki Mou κυριαρχείται από την ήρεμη δύναμη και την ανεπιτήδευτη παρουσία, άνοιξε τον Απρίλιο του 2023 και έγινε θύλακας τέχνης και μόδας, τραβώντας πρόσφατα το ενδιαφέρον των Νew York Times.

Παράλληλα, εξασφάλισε τις δημιουργίες της Pauline Dujancourt - από τα πιο καυτά ανερχόμενα ονόματα της μόδας. Η εγκατεστημένη στο Λονδίνο Γαλλίδα δημιουργός ήταν υποψήφια για το βραβείο LVMH 2024.

Ας επιστρέψουμε όμως στους New York Times, που συνέλαβαν το ολιστικό πνεύμα του Mouki Mou παρακολουθώντας ένα κλασικό ελληνικό πάρτι σε ταράτσα, που διοργάνωσε η Μαρία Λαιμού το καλοκαίρι. Αφορμή η έλευση της ιδρύτριας του dosa, της εγκατεστημένης στις ΗΠΑ Κορεάτισσας Christina Kim, που, πέρα από τη συνεργασία με το κατάστημα, εκλήθη από τη Μαρία Λαιμού να δημιουργήσει μια εγκατάσταση τέχνης ειδικά για τον χώρο στην Πλάκα.

Το έργο, με τον τίτλο «Shades of White / Whisper of Gold», μια κουρτίνα από λεπτεπίλεπτα χρυσά φύλλα που δημιούργησε, σε συνεργασία με τη μεξικάνικη εταιρεία Εl Taller Arte Papel, που ειδικεύεται στις κατασκευές με χαρτί. Κάθε φύλλο χαρτιού που μεταμορφώθηκε θύμιζε τα φύλλα που πέφτουν από το δέντρο έξω ακριβώς από το κατάστημα, σε μια γωνία του λευκού τοίχου.

Σήμερα, μέσα στο Mouki Mou, τα χρυσά κοσμήματα της Christina Kim από τη συνεργασία της με τη Pippa Small κρέμονται σαν να συγκροτούν μια μικρή επιτοίχια εγκατάσταση τέχνης. Τα γυάλινα κουτάλια του Max Frommeld μοιάζουν να απορροφούν και μαζί να αντανακλούν το φως.

Τα γλυπτικά κουτάλια με τα βότσαλα της ThaleiaMariaSilver τονίζουν τη γήινη διάσταση. Tα νεοαφιχθέντα ρούχα του γαλλικού οίκου Carven ομνύουν την ελευθερία της γεωμετρίας. Είναι σαφές ότι η Μαρία Λαιμού αντιμετωπίζει τα προς πώληση αντικείμενα σαν εκθέματα, το Mouki Mou έχει την επιμελητική ματιά μιας αίθουσας τέχνης.

Το γεωμετρικό και χρονικό ίχνος της αναμονής

Tην ίδια ώρα που το Λονδίνο απολαμβάνει την πολυσυζητημένη έκθεση με έργα που ζωγράφισε ο Μονέ επικεντρώνοντας στα τοπόσημα πέριξ του Τάμεση, που παρουσιάζει το Courtauld Institute of Art, το βρετανικό ινστιτούτο συνεργάζεται και με τη Συλλογή Σωτήρη Φέλιου για την έκθεση «Until you come back: Γεωγραφίες και Χρονικότητες της Αναμονής από τη Συλλογή Σωτήρη Φέλιου» σε επιμέλεια της Elisa Ferroni.

Η έκθεση ανοίγει για το κοινό στις 9 Οκτωβρίου, με την επιμελήτρια να επισημαίνει: «Στην ταχύρρυθμη εποχή που ζούμε, όπου δεν φαίνεται να είναι επιτρεπτοί οι ενδιάμεσοι χώροι και οι χρονικότητες, η έκθεση "Until you come back" μάς προσκαλεί να αντιληφθούμε τις στιγμές της αναμονής σαν πολύτιμες ευκαιρίες για αυτοστοχασμό και συντροφικότητα. Μας καλεί να περιμένουμε να δούμε τι θα προκύψει, με υπομονή και πίστη, και να ενστερνιστούμε τη δεκτικότητα στις μεταβατικές στιγμές. Οι παύσεις μπορούν να γίνουν αποφασιστικές στιγμές για δημιουργία και δράση, γιατί πολλές φορές είναι στις πτυχές του χώρου και τα σκουντουφλήματα του χρόνου όπου αναδύεται το απρόσμενο και που, τελικά, συμβαίνει κάτι ουσιαστικό».

Στη Φωκίωνος Νέγρη 16 θα εκθέσουν έργα τους οι Γιώργος Αυγέρος, Μαριλίτσα Βλαχάκη, Στρατηγούλα Γιαννικοπούλου, Τάκης Ζερδεβάς, Ηλίας Καρράς, Κώστας Λαλές, Αφροδίτη Λίτη, Αλεξία Μαρούλη, Robert McCabe, Τάσος Μαντζαβίνος, Χρήστος Μποκόρος, Βάλλυ Νομίδου, Γιάννης Παλαιολόγος, Αχιλλέας Παπακώστας, Κώστας Παπανικολάου, Δαυίδ Σαμπεθάι, Αντώνης Στάβερης, Μισέλ Φάις, Ιωάννα Φωτάκη, Μαρία Χατζηανδρέου. Η έκθεση εντάσσεται στο Πρόγραμμα Φιλοξενίας Ακαδημαϊκής και Επιμελητικής Έρευνας Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης του The Courtauld Institute of Art και της Συλλογής Σωτήρη Φέλιου.

Μαζί για το παιδί

Genial. Aυτή η λέξη μού ήρθε στο μυαλό όταν είδα το αποτέλεσμα της συνεργασίας της Μαίρης Κατράντζου με την περίφημη Vibi Venezia, που δημιουργεί τα παπούτσια furlane, και την Καλογήρου, για λογαριασμό της οργάνωσης «Μαζί για το παιδί». Όλα τα έσοδα από τις πωλήσεις των συλλεκτικών υποδημάτων θα διατεθούν για το πρόγραμμα «Στήριξη Ευάλωτων Οικογενειών» του Μαζί για το Παιδί.

Tα παπούτσια, που παραπέμπουν στα furlane που φορούσαν οι γονδολιέρηδες στη Βενετία, είναι φτιαγμένα με βελούδο και θυμίζουν loafers. Άκρως συλλεκτικά, εξαντλήθηκαν ήδη - μπορεί μόνο κάποιος να ελπίζει ότι θα υπάρξει σύντομα νέα διάθεση.