«Οι περισσότερος κόσμος δεν ξέρει καν τι σημαίνει μοντέρ. Ίσως και να νομίζουν ότι κουβαλάς τα σκηνικά για μια ταινία ή σειρά», λέει ο Ραούλ Μόρα, μοντέρ της δημοφιλούς σειρά του Netflix «La Casa de Papel», και δηλώνει ευγνώμων για την ευκαιρία που δίνει στο επάγγελμά του, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με το μεγάλο αφιέρωμα «Κόψε κάτι: Το μοντάζ και τα μυστικά του».
«Η δουλειά μας έχει πολύ μικρή αναγνωρισιμότητα και κατά βάση ο κόσμος δεν ξέρει τι κάνουμε. Ωστόσο, στο σημείο του μοντάζ είναι που ανακαλύπτεις και βρίσκεις την ταινία. Ο κόσμος συνήθως ξέρει τα ονόματα των ηθοποιών, των σκηνοθετών, τελευταία και των διευθυντών φωτογραφίας, αλλά όχι των μοντέρ», δηλώνει στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Μόρα ο οποίος το μεσημέρι του Σαββάτου 13/11, μιλάει στο masterclass του 62ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με θέμα «Συνεργατικό μοντάζ στη μυθοπλασία» για να εξηγήσει πως μπορεί το μοντάζ να είναι συλλογικό, χωρίς να υπάρχει ιεραρχία.
Η εμπειρία του σε αυτό το θέμα από τη συγκεκριμένη σειρά είναι πολύτιμη και πλούσια, καθώς για την 3η, 4η σεζόν και 5η σεζόν, στις οποίες δούλεψε ο ίδιος, συνεργάστηκαν επτά σκηνοθέτες και έξι μοντέρ. «Βλέπουμε μαζί το υλικό και συζητάμε πολύ, προσπαθώντας να καταφέρουμε το καλύτερο για κάθε επεισόδιο, οπότε σε αντίθετη με το μοντάζ μιας ταινίας, πρόκειται για μια πολύ συλλογική διαδικασία», εξηγεί.
Άλλος σκηνοθέτης και άλλος μοντέρ σε κάθε επεισόδιο
Για να επιτευχθεί η συλλογικότητα, ο Ραούλ Μόρα σημειώνει ότι είναι απαραίτητη μια φόρμα μέσω της οποίας η πληροφορία διαχέεται στην ομάδα με τον ίδιο τρόπο και βρίσκονται όλα τα μέλη της στο ίδιο σημείο πληροφόρησης και εκκίνησης. Στο «La Casa de Papel», για κάθε επεισόδιο υπάρχει ο υπεύθυνος μοντέρ -εναλλάσσονται στα επεισόδια- και αυτός ο μοντέρ αποτελεί και τη “γέφυρα” με το σκηνοθέτη. Το πιο σημαντικό κομμάτι σε όλο αυτό, εξηγεί, είναι όταν βλέπουν και συζητούν το υλικό όλοι μαζί και αποφασίζουν για αλλαγές και βελτιώσεις, στις οποίες καταλήγει ο εκάστοτε υπεύθυνος του κάθε επεισοδίου.
Εκτός από διαφορετικό μοντέρ, κάθε επεισόδιο έχει και διαφορετικό σκηνοθέτη. «Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε στο μοντάζ είναι να μη φαίνεται η στάμπα του κάθε σκηνοθέτη. Εμείς που τους ξέρουμε μπορούμε να καταλάβουμε τη ματιά του καθενός, αλλά οφείλουμε να κρατάμε μια συγκεκριμένη αφήγηση, μια συγκεκριμένη δομή και να μη φαίνεται το διαφορετικό στυλ του καθενός», εξηγεί.
Το γενικό πρόσταγμα της σειράς έχει ο Χεσούς Κολμενάρ, ο εκτελεστικός παραγωγός και σκηνοθέτης, ο οποίος, σύμφωνα με τον Μόρα, έχει την ικανότητα να παίρνει πάντα το καλύτερο από τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζεται.
«Όταν τον έχεις δίπλα σου σε φέρνει στο σημείο να δίνεις τον καλύτερό σου εαυτό για να είναι… λίγο χαρούμενος», τονίζει και δίνοντας ένα παράδειγμα, εξηγεί ότι έχει τύχει να κάνει ο ίδιος κάποιες αλλαγές για να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο ένα επεισόδιο, αλλαγές για τις οποίες ένιωθε περήφανος. «Ήρθε μέσα στην αίθουσα ο Χεσούς, βλέπει τις αλλαγές και δίνει ακόμη μία ανάποδη στροφή σε όλα αυτά που είχα κάνει. Εκεί του είπα ότι δε γίνεται, αλλά όταν τελικά το έκανε, καταλάβαινα ότι υπήρχαν κι άλλα περιθώρια για βελτίωση».
Δεν είναι μόνο δουλειά, είμαστε σαν οικογένεια
Διακριτικά αποφεύγει να μιλήσει για συγκεκριμένους ηθοποιούς της σειράς, εξηγεί όμως ότι όσον αφορά τα εκφραστικά τους μέσα, υπάρχουν εκείνοι που κάνουν πολλές γκριμάτσες, οπότε ο μοντέρ πρέπει να βρει ποιες τους ταιριάζουν, υπάρχουν και εκείνοι που δεν έχουν τόσα εκφραστικά μέσα και ο μοντέρ πάλι πρέπει να αναζητήσει εκείνα που θα τους βελτιώσουν. Θεωρεί ωστόσο ότι έγινε πολύ καλή δουλειά στο κάστινγκ και όλοι οι ηθοποιοί ταίριαζαν απόλυτα με το ρόλο τους, ενώ τονίζει ότι όσοι δούλεψαν για τη σειρά πέρασαν πολύ καλά. «Νομίζω ότι αυτή η ενέργεια υπάρχει στην ίδια τη σειρά. Είμαστε όλοι επαγγελματίες, αλλά δεν είναι μόνο δουλειά. Είμαστε σαν οικογένεια».
Θεωρητικά η συμμορία του προφεσόρ, αποχαιρετά σύντομα το κοινό, καθώς το 2ο μέρος του 5ου κύκλου βγαίνει στις 3 Δεκεμβρίου 2021 και έχει ανακοινωθεί ότι είναι τα τελευταία επεισόδια. Ούτε ο Ραούλ Μόρα όμως μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι πράγματι θα είναι τα τελευταία, καθώς όπως τονίζει «πρόκειται για τέτοιο φαινόμενο που ποτέ δεν ξέρει κανείς τι θα σκεφτεί το Netflix».
Εφόσον, το “La Casa de Papel” πάει και σε 6ο κύκλο, θα ήθελε να συνεχίσει και ο ίδιος. Διαφορετικά, θα ήθελε να δουλέψει σε πιο μικρά πρότζεκτς, γιατί η συγκεκριμένη σειρά με τόσο υψηλές απαιτήσεις και υψηλούς στόχους είναι εξουθενωτική και όπως αναφέρει «θα ήθελα να δουλέψω σε κάτι όχι πιο εύκολο, αλλά πιο ήσυχο και εύκολα διαχειρίσιμο». Ο Ραούλ Μόρα πριν από το “La Casa de papel” έκανε τρέιλερ, προωθητικά βίντεο για σειρές και ταινίες. Κινηματογραφούσε ο ίδιος και ήθελε να βρίσκεται στο χώρο του σινεμά. «Σαν σκηνοθέτης δε βρήκα τη θέση μου, κατάφερα όμως να βρω σαν μοντέρ και είναι κάτι που μου άρεσε, έμεινα και το γουστάρω».