Μια συγκλονιστική παρέμβαση στον δημόσιο χώρο που θα μείνει στην Ιστορία αρχίζει να «κατασκευάζεται», από σήμερα, στο Παρίσι, για να παραδοθεί στις 18 Σεπτέμβρη. Η Αψίδα του Θριάμβου, ντύνεται, όπως ακριβώς επιθυμούσε -όνειρο ζωής- ο σπουδαίος δημιουργός Κρίστο.
«Kραυγές ελευθερίας» χαρακτήριζε τα έργα που δημιουργούσε ο σπουδαίος εικαστικός Κρίστο μαζί με τη σύζυγό και συνοδοιπόρο του στην Τέχνη Ζαν Κλοντ. Μια τέτοια κραυγή θα τυλίξει την Αψίδα του Θριάμβου, το L'Arc de Triomphe, Wrapped ένα έργο που ετοίμαζε ο Κρίστο επί 60 ολόκληρα χρόνια και που δυστυχώς δεν θα κατορθώσει να το δει να υλοποιείται. Σήμερα αρχίζουν οι εργασίες για να ντυθεί το τοπόσημο του Παρισιού με 25.000 τ.μ. ανακυκλούμενου πολυπροπυλένιου, σε απόχρωση ασημί μπλε, καθώς και με κόκκινο σχοινί μήκους συνολικά 3.000 μέτρων.
Πρόκειται για μια προσωπινή εγκατάσταση, που θα μείνει στον χώρο από τις 18 Σεπτέμβρη ως τις 3 Οκτώβρη. Ο Κρίστο δούλευε μέχρι την τελευταία του πνοή για την υλοποίηση αυτού του έργου. Το ονειρευόταν ήδη από τα πρώτα του χρόνια στο Παρίσι. Εφτασε το 1958 εκεί -ένα χρόνο μετά τη φυγή του από από την πατρίδα του την Βουλγαρία- και ζούσε στο δωμάτιο υπηρεσίας μιας αριστοκρατικής οικογένειας, σε ένα ρετιρέ στη Champs-Élysées. Κάθε μέρα αντίκρυζε την Αψίδα. Μην ξεχνάμε ότι το Παρίσι ήταν σημαντικό για τον Κρίστο και εξαιτίας του γεγονότος ότι εκεί γνώρισε τη σύζυγό του, την Ζαν Κλοντ. Από το 1962 άρχισε να κάνει τα πρώτα σχέδια για την Αψίδα και όταν ήταν έτοιμος προσέγγισε τις γαλλικές αρχές με την πρότασή του. Του αρνήθηκαν...
Εκτοτε μεσολάβησαν πολλά εμβληματικά, μνημειώδη έργα του ανά τον κόσμο -ακόμα και στο Παρίσι, όπου έντυσε την Pont Neuf το 1985 - αλλά αυτό δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Ετσι η δημιουργία του τώρα έχει μια ιδιαίτερη φόρτιση -την εκτέλεση του έργου επιβλέπει ο ανηψιός του Vladimir Javacheff με την υποστήριξη του Pompidou. Η αιώνια φλόγα μπροστά στον Αγνωστο Στρατιώτη, θα συνεχίσει να καίει καθόλη τη διάρκεια των εργασιών και φυσικά της παρουσίασης της εγκατάστασης.
«Θα μοιάζει ζωντανή η Αψίδα», έλεγε ο Κρίστο. «Θα ενεργοποιείται με τον αέρα, θα αντανακλά το φως. Οι πτυχώσεις θα κινούνται και όλη η επιφάνεια του μνημείου θα έχει έναν αισθησιαμό. Οι άνθρωποι θα θέλουν να αγγίξουν την Αψίδα του Θριάμβου». Ολες αυτές τις δεκαετίες ζωγράφισε εκατοντάδες σκίτσα για το πρότζεκτ αυτό, πολλά εκ των οποίων θα εκτεθούν την ίδια περίοδο στην αίθουσα του οίκου Sotheby's στο Παρίσι και θα δημοπρατηθούν.
Αν καιθα βοηθήσουν τον θεατή να μπει στο μυαλό του Κρίστο, να καταλάβει τις καλλιτεχνικές και τεχνικές διαδρομές που ακολούθησε, ταυτόχρονα αποτελούν αυτόνομα σημαντικά έργα τέχνης. Περιέχουν φωτογραφίες, χάρτες, αρχιτεκτονικά σχέδια, σχέδια μηχανολόγου, σκίτσα, μικρές μακέτες, ακόμα και δείγματα από διάφορα υλικά που δοκίμασε μέχρι να καταλήξει σε αυτό που από την Παρασκευή 23 Ιουλίου θα αρχίσει να τυλίγεται γύρω από το μνημείο. Θα δουλεύουν καθημερινά τρεις διαφορετικές ομάδες για την ολοκλήρωσή του -με κάποιον τρόπο, ακόμα και αυτή η σε δημόσια θέα κατασκευή της εγκατάστασης αποτελεί μια μορφή σύγχρονης Τέχνης και κάνει κοινωνούς τους πολίτες σε αυτήν.
Η ολοκλήρωση της εγκατάστασης είναι γιγανταίας σημασίας. Τα έργα του Κρίστο και της Ζαν Κλοντ, πάντα τεράστια κλίμακας, πάντα στον δημόσιο χώρο, πάντα με προσωρινό χαρακτήρα, ακαριαία γεννούν συναισθήματα και σε αναγκάζουν να στοχαστείς πτυχές του προσωπικού σου υπαρξιακού χάρτη αλλά και της συλλογικής μνήμης και ιστορίας.
O Christo Vladimirov Javacheff, πέθανε τον Μάιο του 2020 σε ηλικία 84 ετών. Γεννήθηκε και σπούδασε στη Σόφια, απ' όπου λιποτάκτησε το 1957, μπαίνοντας κρυφά σε ένα τρένο που πήγε αρχικά στην Πράγα και μετά στη Βιέννη. Από εκεί συνέχισε την πορεία του προς το Παρίσι. Το 1960 γνώρισε την Ζαν Κλοντ και έμειναν μαζί αχώριστοι ως τον θάνατό της το 2009. Mε πείσμα και ασταμάτητη δουλειά κατόρθωσε με την Ζαν Κλοντ όχι μόνο να δημουργήσουν μια τομή στην σύγχρονη Τέχνη και δη στην Τέχνη στο δημόσιο χώρο, αλλά και να κινητοποιήσουν τους πολίτες, θα δημιουργήσουν συναισθήματα και μνήμες. Να εγκαθιδρύσουν τελικά, μια αίσθηση συλλογικότητας.