Κάθε Τετάρτη πολιτισμός -Οι εκδηλώσεις της Καποδιστριακής Βιβλιοθήκης στην Αίγινα

Για τέταρτη χρονιά φέτος, η Καποδιστριακή Δημόσια Βιβλιοθήκη της Αίγινας διοργανώνει τον κύκλο εκδηλώσεων «Κάθε Τετάρτη στο Εϋνάρδειο με ένα βιβλίο», τις Τετάρτες από 31 Ιουλίου έως 28 Αυγούστου 2024, στις 9 το βράδυ.

Πρόκειται για έναν κύκλο με φανατικούς φίλους, που έχει γίνει πια θεσμός του αιγινήτικου καλοκαιριού. Στον μαγευτικό κήπο του Εϋναρδείου (Μητροπόλεως 10, Αίγινα) –του σημαντικού καποδιστριακού μνημείου που, μετά την χρονίζουσα αποκατάστασή του, θα γίνει η έδρα της Βιβλιοθήκης– ανάμεσα στις διάσπαρτες αρχαιότητες, ένα ιδιαίτερο και πολυάριθμο κοινό συγκεντρώνεται τις αυγουστιάτικες Τετάρτες για να παρακολουθήσει ξεχωριστές παρουσιάσεις βιβλίων, να συναντήσει σημαντικούς συγγραφείς, να προβληματιστεί για θέματα που συχνά συνδέονται με την Αίγινα, το νησί με την πλούσια ιστορία και την εμφατική πολιτιστική ταυτότητα.

Φέτος, οι Τετάρτες της Καποδιστριακής Βιβλιοθήκης επικεντρώνονται σε ένα θέμα που έχει αποδειχθεί πολύ δημοφιλές τα προηγούμενα χρόνια: στην ανίχνευση του παρελθόντος, όπως ζωντανεύει μέσα από τα βιβλία. Η αναδίφηση σκονισμένων και συχνά παραμελημένων αρχείων αποδίδει πολύτιμους θησαυρούς: συναρπαστικές αφηγήσεις, απρόσμενες εικόνες, γοητευτικές προσωπικότητες, ξεχασμένες συνήθειες, αλλά και τόσα άλλα, που αποδεικνύουν ότι το παρελθόν μάς αφορά πολύ περισσότερο απ᾽ ό,τι ίσως θα περιμέναμε. Παράλληλα, στην εποχή της εύκολης διασποράς ψευδών ειδήσεων στα ψηφιακά μέσα, αλλά και των πλαστών τεκμηρίων που παράγει με τρομακτική ευκολία η σύγχρονη τεχνολογία, η επιστροφή στην ακριβή τεκμηρίωση μέσα από την συστηματική έρευνα των αρχείων αποκτά νέα σημασία, απαντώντας σε μια καινούργια ανάγκη της κοινωνίας μας για αυθεντικότητα.

Με τον γενικό τίτλο «Το παρελθόν ζωντανεύει μέσα από άγνωστα αρχεία», ο φετινός κύκλος περιλαμβάνει τέσσερεις Τετάρτες. Τα τέσσερα βιβλία που παρουσιάζονται –μέσα από την έρευνα αρχείων αγνώστων στο ευρύ κοινό– φέρνουν για πρώτη φορά στο φως στοιχεία εντυπωσιακά. Δημιουργούν αφηγήματα, πολλές φορές συναρπαστικά, που ζωντανεύουν το παρελθόν με τρόπο μοναδικό και, κυρίως, αυθεντικό.

Ο δημοσιογράφος και Καθηγητής Τεχνικών Αφήγησης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Νίκος Μπακουνάκης, με το βιβλίο του Γκούτλαντ, μεγάλο μέρος του οποίου γράφηκε στην Αίγινα, μελετά κυρίως –μεταξύ άλλων πολλών– τα πολύτιμα αρχεία της «Αχαΐα Κλάους» ζωντανεύοντας την ιστορία της διάσημης και ιδιότυπης αυτής οινοποιίας καθώς και την κοινωνική και οικονομική ιστορία της κοσμοπολίτικης Πάτρας, αλλά και της Ελλάδας, από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 20ου, με μια όντως συναρπαστική αφήγηση (Τετάρτη 31 Ιουλίου).

Η Αιγινήτισσα αρχαιολόγος και ιστορικός Ευτυχία Γιαννούλη με το βιβλίο της «Περδικιώτικα» τόπος Αιγίνης, μελετά το ασυνήθιστα πλούσιο αρχείο της οικογένειάς της. Οργανώνει την αφήγησή της γύρω από τα εμβληματικά «Περδικιώτικα», το πρώτο εμπορικό κατάστημα της νεώτερης πόλης της Αίγινας, που λειτουργεί μέχρι σήμερα, με άλλη όμως χρήση. Το βιβλίο φωτίζει άγνωστες πτυχές της ιστορίας της πόλης και της κοινωνίας της Αίγινας, επίσης τον 19ο και τον 20ο αιώνα (Τετάρτη 7 Αυγούστου).

Στο χώρο της μικροϊστορίας κινείται και η ιστορικός –και εξ επιλογής Αιγινήτισσα– Ελένη Γούστη-Σταμπόγλη, με το βιβλίο της Η Αίγινα στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας. Μελετώντας το σπάνιο αρχείο του Παντελάκη Οικονόμου, ενός προεστού της προεπαναστατικής Αίγινας, μας δίνει την δυνατότητα να γνωρίσουμε εκ των έσω την εν πολλοίς άγνωστη περίοδο της όψιμης οθωμανικής κυριαρχίας στο νησί (Τετάρτη 28 Αυγούστου).

Ο κατάλογος της έκθεσης των Γενικών Αρχείων του Κράτους «Ανεγείρονται αι κλειναί Αθήναι» με επιμελήτρια την αρχειονόμο Άννα Κουλικούρδη, που κατάγεται από το νησί μας, φέρνει στο φως την άγνωστη ιστορία του προγραμματισμού της μεταφοράς της πρωτεύουσας στην Αθήνα στα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα. Μέσα από το πλούσιο και ανέκδοτο μέχρι σήμερα υλικό των αρχείων προβάλλει ανάγλυφος ο ενδελεχής σχεδιασμός της νέας πρωτεύουσας. Υπάρχουν ακόμη και τα σχέδια για τα παγκάκια της, αλλά και η αναπαράσταση της όψης ολόκληρων δρόμων, όπως είχαν σχεδιαστεί. Η παρουσίαση του καταλόγου στο Εϋνάρδειο (21 Αυγούστου) αποτελεί φόρο τιμής που αποτίει η Αίγινα, η πρώτη πρωτεύουσα του νεώτερου Ελληνικού Κράτους, στην Αθήνα, την τρίτη και οριστική, με την ευκαιρία της επετείου των 190 χρόνων από την λειτουργία της ως πρωτεύουσας.

Το πρόγραμμα αναλυτικά:

Κάθε Τετάρτη στο Εϋνάρδειο με ένα βιβλίο

Τέσσερεις καλοκαιρινές βραδυές για το βιβλίο και την Αίγινα

Τις Τετάρτες, από 31 Ιουλίου έως 28 Αυγούστου 2024, στις 9 το βράδυ,
στον κήπο του Εϋναρδείου, Μητροπόλεως 10, Αίγινα

ΤΕΤΑΡΤΗ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ

Νίκος Μπακουνάκης

Γκούτλαντ: Ο Γουσταύος Κλάους και η χώρα του κρασιού

Αθήνα, Πόλις, 2024

Το βιβλίο θα παρουσιάσει ο συγγραφέας.

ΤΕΤΑΡΤΗ 7 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Ευτυχία Γιαννούλη

«Περδικιώτικα» τόπος Αιγίνης: Οικείες όψεις και απόψεις
της σύγχρονης Αίγινας

Αθήνα, Καπόν, 2023

Θα μιλήσουν: η Ελεάνα Γιαλούρη, κοινωνική ανθρωπολόγος,
ο Ιωάννης Δέδες, αρχιτέκτονας, και η συγγραφέας.

ΤΕΤΑΡΤΗ 14 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Δεν θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση λόγω της γιορτής του Δεκαπενταύγουστου.

ΤΕΤΑΡΤΗ 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Η ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΟΥ ΝΕΩΤΕΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΤΙΜΑ ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ

«Ανεγείρονται αι κλειναί Αθήναι»: Η γένεση μιας πρωτεύουσας

(Κατάλογος της ομώνυμης έκθεσης των Γενικών Αρχείων του Κράτους)

Αθήνα, ΓΑΚ, 2024

Θα μιλήσουν: η Αμαλία Παππά, Αν. Γενική Διευθύντρια των ΓΑΚ, και η Άννα Κουλικούρδη, Προϊσταμένη τμήματος Αρχειακής Έρευνας των ΓΑΚ και Αν. Προϊστα­μένη
ΓΑΚ Αργοσαρωνικού, επιμελήτρια της έκθεσης και της έκδοσης.

ΤΕΤΑΡΤΗ 28 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Ελένη Γούστη-Σταμπόγλη

Η Αίγινα στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας: Η ζωή του προύχοντα Παντελάκη Οικονόμου

Αίγινα, Η Αιγιναία, 2024

Mε την συγγραφέα θα συνομιλήσει ο Χάρης Αθανασιάδης,
Καθηγητής Δημόσιας Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

H Καποδιστριακή Δημόσια Βιβλιοθήκη της Αίγινας ιδρύθηκε με την παρούσα μορφή της το 1948. Αποτελεί ανασύσταση της πρώτης δημόσιας βιβλιοθήκης της χώρας, την οποία ίδρυσε ο Ιωάννης Καποδίστριας στην Αίγινα και η οποία εξελίχθηκε στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. Για τον λόγο αυτόν ονομάστηκε από την ίδρυσή της Καποδιστριακή. Οι συλλογές της ανέρχονται σε περίπου 60.000 τόμους ευρύτατης θεματολογίας, στους οποίους περιλαμβάνεται και μικρή συλλογή σπανίων βιβλίων με έμφαση στην Καποδιστριακή περίοδο, όταν η Αίγινα διετέλεσε πρώτη πρωτεύουσα του νεώτερου Ελληνικού Κράτους. Φυλάσσει επίσης το αρχείο του Γερμανού αρχαιολόγου και ανασκαφέα της αρχαίας ακρόπολης της Αίγινας, Γαβριήλ Βέλτερ, καθώς και ένα πολύτιμο αρχείο τοπικού τύπου της Αίγινας. Επίσης, σε συνεργασία με την πολιτιστική εταιρεία «Η Αιγιναία» καταρτίζει το Ψηφιακό Φωτογραφικό Αρχείο Αίγινας. Παράλληλα η Βιβλιοθήκη διοργανώνει και φιλοξενεί δράσεις για το βιβλίο και την ανάγνωση, την τοπική ιστορία, την παιδεία και τον πολιτισμό. Στεγάζεται από την ίδρυσή της σε μικρό οίκημα στον περίβολο του Κυβερνείου της Αίγινας, αλλά έχει προγραμματισθεί η μεταστέγασή της σε χώρους 860 τ.μ. περίπου, που περιλαμβάνουν το ιστορικό Εϋνάρδειον, το πρώτο νεοκλασικό δημόσιο κτίριο της χώρας μας, έργο του διδύμου των σημαντικών αρχιτεκτόνων Σταμάτη Κλεάνθη και Έντουαρντ Σάουμπερτ, καθώς και τμήμα του Καποδιστριακού Ορφανοτροφείου, του πρώτου δημόσιου κτιρίου της νεώτερης Ελλάδας. Και στα δύο αυτά κτίρια είχε στεγαστεί διαδοχικά η πρώτη δημόσια βιβλιοθήκη της χώρας μας.