Μια διαδρομή έμπλεη συμβολισμών φέρουν τα έργα τέχνης που ταξίδεψαν από την Κύπρο για να εκτεθούν στην Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά. Λίγο πριν την πανδημία εντοπίστηκαν στην κατεχόμενη Αμμόχωστο όπου και εγκαταλείφθηκαν κατά την τουρκική εισβολή.
Τσαρούχης, Χατζηκυριάκος Γκίκας, Κόντογλου, Σκοτεινός, Παράσχος, Νικολάου… Είναι μερικές από τις υπογραφές σε 219 έργα Τέχνης που έμειναν πίσω, στα κατεχόμενα εδάφη όταν οι Κύπριοι εγκατέλειψαν άρον άρον τα σπίτια τους στην εισβολή του 1974. Όλα αυτά τα χρόνια τα θεωρούσαν χαμένα. Αφαντα, όπως έμειναν κρεμασμένα πίσω σε σπίτια, οργανισμούς, χώρους τέχνης και κυρίως από την Δημοτική Πινακοθήκη Αμμοχώστου. Η τύχη τους αγνοείτο.
Τα χρόνια πέρασαν. Προσπάθειες προσέγγισης φυσικά δεν έλειψαν και στο πλαίσιο αυτό δημιουργήθηκε το 2015 μια κοινή διακοινοτική τεχνική επιτροπή για τον Πολιτισμό από μέλη και των δυο κοινοτήτων του νησιού.
«Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, τη συγκίνηση που νιώσαμε όταν πριν από περίπου δύο χρόνια, ο αγαπητός φίλος Kani Kanol, συμπρόεδρος της Επιτροπής, μάς ανακοίνωσε εμπιστευτικά την επιτυχία των Τουρκοκυπρίων μελών της Επιτροπής, να περισυλλέξουν και να διαφυλάξουν 219 έργα τέχνης τα οποία ανήκουν σε Ελληνοκύπριους, με σκοπό να τα επιστρέψουν με τη πρώτη ευκαιρία στους δικαιούχους των έργων, μέσω της Επιτροπής μας», σημειώνει η Ανδρούλλα Βασιλείου, συμπρόεδρος της Επιτροπής, πρώην επίτροπος της Ε.Ε.
Η ανταλλαγή έργων Τέχνης και οπτικοακουστικού υλικού
Το 2019 ο Πολιτισμός επιβεβαίωσε για μία ακόμα φορά ότι ενώνει. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης των δύο Κύπριων Ηγετών στις 26 Φεβρουαρίου 2019, ο Mustafa Akıncı ανακοίνωσε στην Νίκο Αναστασιάδη την πρόθεση τους να επιστρέψουν στους Ελληνοκύπριους τα έργα τέχνης.
Σε αντάλλαγμα πήρε την υπόσχεση ότι θα δοθούν στους Τουρκοκύπριους οπτικοακουστικό υλικό από το Αρχείο της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης της Κύπρου, που αφορούσε στην περίοδο 1955-1963 και είχε ως αντικείμενο κοινωνικές, πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις των Τουρκοκυπρίων αλλά και αναφορές σε Τουρκοκύπριους καλλιτέχνες και δημοσιογράφους που εργάζονταν τότε στο ΡΙΚ ήι συμμετείχαν σε προγράμματά του.
Αναπαλλοτρίωτη η πολιτιστική κληρονομιά των λαών
Τα έργα αυτά εκτέθηκαν για πρώτη φορά στην Κύπρο Μάρτιο του 2019 και από την Δευτέρα 25 εξ αυτών έφτασαν στο λιμάνι του Πειραιά και εκτίθενται στην Δημοτική Πινακοθήκη με τίτλο «Αμμόχωστος-Πειραιάς, Διαδρομές Επί Σκοπού» στο πλαίσιο της αδελφοποίησης των δήμων Πειραιά και Αμμοχώστου.
«Ο σχεδιασμός της φιλοξενίας τους, προσωρινά, στο Μουσείο της Θάλασσας, στην Αγία Νάπα, έως ότου επιστρέψουν στην πραγματική τους στέγη στη Αμμόχωστο, αποτέλεσε για τον Δήμο Πειραιά μια πρόκληση για πολλούς λόγους» σημειώνει η Ευαγγελία Μπαφούνη, διευθύντρια Πολιτισμού στον Δήμο Πειραιά.
«Εν πρώτοις, η καλλιτεχνική αξία των έργων υπαγόρευε την έκθεσή τους σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό, εκτός Κύπρου. Παράλληλα, όμως, παρουσίαζε ιδιαίτερο ενδιαφέρον ο τρόπος ανάκτησής τους, ύστερα από μια υποδειγματική συνεργασία μεταξύ των μελών της Τεχνικής Επιτροπής για τον Πολιτισμό, που είχε συγκροτηθεί από εκπροσώπους τόσο της Ελληνοκυπριακής, όσο και της Τουρκοκυπριακής κοινότητας του νησιού∙ συνεργασία, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει μάθημα προσέγγισης μεταξύ κοινοτήτων, που τις χώρισαν εχθροπραξίες, σε σχολές διπλωματίας. Τέλος, αποδεικνύεται μεγάλο δίδαγμα για το ότι η πολιτιστική κληρονομιά κάθε λαού είναι αναπαλλοτρίωτη και ανήκει σε αυτόν που τη δημιούργησε».
*Διάρκεια έκθεσης: έως 21 Μαΐου 2023.
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα έως Παρασκευή : 10:00-14:00 και 18:00-21:00
Σάββατο και Κυριακή : 10:00-14:00
Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, Φίλωνος 29. Τηλ. επικοινωνίας: 214 4090158 -59