Με την βεβαιότητα ότι είδαν την παράσταση της χρονιάς βγήκαν από το Théâtre de la Ville στο Παρίσι οι θεατές στο «Bérénice» του Ρακίνα σε σκηνοθεσία του ρηξικέλευθου Ρομέο Καστελούτσι, με την Ιζαμπέλ Ιπέρ πρωταγωνίστρια.
Σύμφωνα με πληροφορίες του iefimerida, η παράσταση έρχεται την επόμενη σεζόν στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.
Θα έπρεπε και να ντρέπονται κάποιες συμπτώσεις, γράφει ο Ελύτης. Στις 6 Μαΐου, η Γαλλίδα σταρ Ιζαμπέλ Iπέρ, εμφανίστηκε στο πράσινο χαλί του Met Gala φορώντας μία δημιουργία του οίκου Balenciaga, αφού είναι στενή φίλη και μούσα του καλλιτεχνικού διευθυντή του οίκου Demna.
Για την ακρίβεια, φορούσε ένα λευκό φόρεμα με πληθωρική ουρά που είχε σχεδιάσει η προ-προγιαγιά της, διάσημη σχεδιάστρια Marthe Bertrand που ίδρυσε το 1895 τον περίφημο γαλλικό οίκο Callot Sœurs μαζί με τις αδελφές της. O Demna παρενέβη στο φόρεμα με τον ιδιαίτερο τρόπο του. Το αποτέλεσμα; Η Υπέρ έγινε η πιο πολυφωτογραφημένη της βραδιάς, μαζί με την Ζεντάγια.
Αντικρύζοντας το φόρεμα σκέφτηκα αμέσως το συγκλονιστικό λευκό κοστούμι που φοράει στην Βερενίκη του Παρισιού σε σκηνοθεσία Ρομέο Καστελούτσι. Με την τεράστια ουρά, τα χέρια υψωμένα: «Τον αγαπώ, τρέχω μακριά του. Ο Τίτος με αγαπάει, με εγκαταλείπει», λέει στην πέμπτη πράξη του σπουδαίου έργου του Ρακίνα. Μια ομοιότητα που είναι δύσκολο να σου διαφύγει.
Σχεδιασμένο από την σύγχρονη ιέρεια της υψηλής μόδας που ακουμπάει περισσότερο την περιφέρεια της μόδας, την Iris Van Herpen – μόλις ολοκληρώθηκε η έκθεσή της «Σμιλεύοντας τις αισθήσεις» στο Musée des Arts décoratifs στο Παρίσι. Για την ακρίβεια σχεδίασε τρία κοστούμια: το φόρεμα της πριγκίπισσας όταν φαίνεται ότι η αγάπη μπορεί ακόμα να σωθεί, ένα απλό φόρεμα που φοράει όσο βρίσκεται σε απόγνωση και προσεύχεται με καλυμμένο το κεφάλι ως πριγκίπισσα της Παλαιστίνης και για το τέλος, ένα φόρεμα σαν φλόγα, σαν κόκκινη ντάλια που σε αντίστιξη με το ντεκόρ μαραίνεται και καταρρέει.
Αυτή η σύμπτωση οδήγησε στην αποκάλυψη ότι η παράσταση σταθμός του 2024, θα έρθει στην Ελλάδα και δη στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, χώρος γνώριμος τόσο στην Ιπέρ όσο και στον σκηνοθέτη της παράστασης τον Ρομέο Καστελούτσι. Άλλωστε, το Onassis Culture είναι συμπαραγωγός της παράστασης. «Σε αυτό το σημείο της καριέρας της, η ίδια η Iπέρ είναι η παράσταση» λένε, καθώς ο Καστελούτσι, όπως συνηθίζει εσχάτως, τοποθετεί την Βερενίκη του Ρακίνα σχεδόν μέσα στο κενό, σε έναν άδειο σκηνικά χώρο, όπου υπάρχει στο βάθος ένα πλυντήριο, ενώ η μόνη που μιλάει είναι η Βερενίκη. Ναι, κατά μία εκτίμηση θα έλεγε κανείς ότι το έργο δεν είναι η Βερενίκη του Ρακίνα αλλά η Βερενίκη κατά τον Καστελούτσι.
«Η Βερενίκη είναι το ακίνητο και κεντρικό σημείο του χάους, η προέλευση του τυφώνα που κυκλοφορεί γύρω της. Όλοι οι χαρακτήρες περιστρέφονται γύρω από αυτήν» λέει ο Καστελούτσι στο πρόγραμμα της παράστασης. «Θα υπάρχει το πλήρες κείμενο της Bérénice, ενώ όλοι οι άλλοι χαρακτήρες θα είναι θολοί, σαν φαντάσματα που εκπέμπουν μια λέξη φάντασμα. Μπορούμε επίσης να φανταστούμε ότι είμαστε στο κεφάλι της Bérénice, ή ένα άτομο που πιστεύει ότι είναι Bérénice. Δεν πρόκειται για ιστορική ανασυγκρότηση. Η Bérénice είναι ένα διφορούμενο άτομο, έχουμε δει υπέροχες νεοκλασικές εκδοχές του, σκέφτομαι ιδιαίτερα το αριστούργημα του Klaus Michael Grüber (1984). Βρήκα το θέαμα εξαιρετικό, αλλά σήμερα νομίζω ότι επείγει μια άλλη ευαισθησία. Επιπλέον, υπάρχει σκοτάδι σε αυτή τη διαύγεια του Ρακίνα. Πιστεύω ότι στο υπέροχο φως της γλώσσας του, υπάρχει και πολλή σκιά. Και είναι σε αυτή τη σκιά θα δώσω την πλήρη θέση στη σκηνή».
Για τον Ιταλό εικονοκλάστη του θεάτρου, η Ιζαμπέλ Iπέρ είναι η συνεκδοχή του θεάτρου, όπως λέει στο πρόγραμμα της παράστασης. Την βάζει σε έναν μονόλογο, να ερμηνεύει ουσιαστικά όλο το έργο του Ρακίνα. Το μοναχικό ταξίδι μιας απελπισμένης ερωμένης. Οι λέξεις, τα λόγια του Τίτου, του Αντίοχου και των υπολοίπων αποτελούν ένα κείμενο φάντασμα, σύμφωνα με τον Καστελούτσι. Έτσι προκύπτει ο τραγικός μονόλογος μιας γυναίκες που βλέπει τον έρωτά της ζωής της να εξαφανίζεται. Η αλήθεια είναι ότι κάποιοι Γάλλοι, μάλλον σοκαρίστηκαν από το γεγονός ότι δεν άκουσαν ατόφια την τραγωδία που έγραψε ο Ρακίνας το 1670.
Ουσιαστικά είναι σαν να βλέπουμε την Βερενίκη αντιμέτωπη με τις αναμνήσεις της -οι ηλεκτρονικοί ήχοι που συνθέτουν το ηχοτόπιο συμβάλλουν σε αυτή την ατμόσφαιρα. Το βλέμμα της δεν διασταυρώνεται ποτέ με αυτό του Τίτου, του εραστή της, που ερμηνεύει σιωπηλά το γοητευτικό μοντέλο και art director Cheikh Kébé. «H Iζαμπέλ είναι απόλυτη ηθοποιός. Για ένα απόλυτο κείμενο. Χρειάζεται μια ριζοσπαστική ηθοποιός όπως η Ιζαμπέλ για να αντιμετωπίσει ένα από τα πιο πιο ριζοσπαστικά έργα στη δυτική ιστορία. Ριζοσπαστισμός, με την κυριολεκτική έννοια του όρου, που δεν φοβήθηκα να χρησιμοποιήσω από τα πρώτα λεπτά. Με την Ιπέρ ως κεντρικό φως του θεάτρου, για να ενσαρκώσει την Bérénice, η πρόκληση είναι να εκφράσουμε μαζί της τον σκληρό πυρήνα του θεάτρου», λέει ο Καστελούτσι στο πρόγραμμα της παράστασης.
