Ενας χορός από γλυπτά στήθηκε στο Ηρώδειο -Η τέχνη στο δημόσιο χώρο επανεκκινεί από τον ΝΕΟΝ [εικόνες}

Τα μάρμαρα του Ηρωδείου αστράφτουν κάτω από την ήλιο και είναι σαν να προβολείς που φωτίζουν τον χορό που στήνουν οι περίπου 40 φιγούρες του Διονύση Καβαλλιεράτου. Ενας χορός με έντονα στοιχεία διονυσιασμού και της μυθολογίας, της παράδοσης, του θυμικού μας, με χιούμορ και χωρίς «πρέπει».

Είναι αναπόφευκτο και πολυεπίπεδο το αίσθημα. Τη στιγμή που πατάς το πόδι σου στο Ηρώδειο, φέροντας στους ώμους την κόπωση, την αγωνία του εγκλεισμού που ζήσαμε, νιώθεις να ενεργοποιείται ένας πίδακας χαράς, συγκίνησης, λαχτάρας. Είμαστε πάλι εδώ, είμαστε στο Ηρώδειο, που λίγο πριν ηχήσει ξανά η μουσική και λόγος, μας υποδέχεται με μια εγκατάσταση η οποία πρώτα απ' όλα κινητοποιεί την σωματική διάσταση του θεατή. Αυτή που καθηλώθηκε έγκλειστη, αυτή που υπόκειται στους κανόνες της κοινωνικής απόστασης. Η έκθεση που παρουσιάζει ο ΝΕΟΝ σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Αθηνών φέρει ακριβώς αυτά τα συναισθήματα και τονίζει την ανάγκη του σώματος να κινηθεί παράλληλα με τον χορό που στήνουν τα γλυπτά, να ακουμπήσει στα μάρμαρα, να καθίσει σε αυτά.

Ηταν ιδέα της διευθύντριας του ΝΕΟΝ Ελίνας Κουντούρη, να φέρει την έκθεση «Αποπροσανατολισμένος χορός/ Παραπλανημένος Πλανήτης» μέσα στο Ηρώδειο, πάνω στον χώρο της ορχήστρας και να δημιουργήσει μια περιπατητική διαδικασία. Η έννοια της ενεργοποίησης δεν ήταν ποτέ πιο ουσιαστική: το σώμα που επιστρέφει στον δημόσιο χώρο, το σώμα που περπατά στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, εισβάλλει ξανά στο Ηρώδειο και έρχεται σε επαφή και διάλογο με την σύγχρονη τέχνη.

Σαν δύο κύκλοι χορού – ας πούμε καλαματιανός- όπως συναντούμε σε πανηγύρια και γάμους, σε μεγάλες χαρές της ελληνικής ζωής κυρίως το θέρος, έχουν στηθεί τα γλυπτά του Διονύση Καβαλλιεράτου με τα αστεία και άκρως περιγραφικά ονόματα. Ονόματα λεζάντες, για παράδειγμα: «Γυναίκα έπιασα ένα ψάρι, να!». Μια ανδρική φιγούρα με μέλη μπρούτζινα που μοιάζουν να αποτελούνται από ενωμένα τάματα τα οποία φέρουν πάνω τους τη φιγούρα ενός άνδρα που δεν είναι άλλος από τον πατέρα του Διονύση Καβαλλιεράτου. Ενα τόσο προσωπικό γλυπτό, ένας φόρος τιμής και σύμβολο αγάπης του γιου προς τον πατέρα που με τον τίτλο του όμως απεγδύεται τον όποιο λυρισμό φέρει αυτή η σκέψη και παραπέμπει στην οικεία μορφή ενός θείου, συζύγου, πατέρα, αδελφού, γείτονα που ζει ως ήρωας, ένδοξα, τις στιγμές του ψαρέματος.

Αυτό διαπερνά κάθε ένα από τα περίπου 40 γλυπτά, τόσο τα μεγάλα που έχουν στηθεί κοντά στις κερκίδες, όσο και τα μικρά που χορεύουν πλάι στην σκηνή. Δυο μεγάλες φιγούρες του θανάτου, η υπόμνηση του οποίου οφείλει να είναι διαρκής ακόμα στην έκρηξη της χαράς ή του έρωτα. Γλυπτά που είναι και σχόλια πολιτικά όπως το «Μake America Again». Κατηγορώ γελώντας τον Καβαλλιεράτο για μια μορφή τραμπισμού για να με διορθώσει λέγοντας πως απουσιάζει από τη φράση η λέξη Great, άρα μιλάμε για μια επιστροφή στην προ Τραμπ Αμερική ή σε ότι αυτό σημαίνει για τη συλλογική συνείδησή μας.

Βαθυκόκκινο, μπλε κοβάλτιου, χρυσό, πράσινο πετρόλ, τα χρώματα χορεύουν επίσης μαζί με τις φιγούρες τους. Σαν σε λιτανεία περνάμε μπροστά από τα γλυπτά, κάνουμε ένα γύρο για να δούμε και την πίσω πλευρά τους, μπαίνουμε στην σπείρα με τα μικρότερα γλυπτά – όπου ανακαλύπτουμε ένα πολλαπλό ομοίωμα του Τομ Κρουζ – κάθε μεγάλη παραγωγή χρειάζεται τον σταρ της… Καθισμένοι στις κερκίδες, είναι σαν να βλέπουμε έναν χορό σε μια αρχαία κωμωδία, ή τραγωδία, ανάλογα με το σε ποιες μορφές θα εστιάσεις, ανάμεσα στους αρμούς που είναι οι μορφές θανάτου – ακόμα και αν πάνω τους φέρνουν το μοτίβο του σεξ.

Την επιμέλεια της έκθεσης έχει η Πολύνα Κοσμαδάκη. Με μια άποψη, θα έλεγε κανείς πως στο Ηρώδειο βλέπουμε ένα γλυπτικό εργαστήριο, αν και οι σύνθετες μορφές μπαίνουν μπροστά από αυτή τη σκέψη με ορμή και αρχίζουν να φτιάχνουν τις δικές τους ιστορίες. Βιγκανισμός, τραμπισμός, ματαιοδοξία, στερεότυπα, ελιτισμός, παράδοση: δεκάδες στοιχεία συναντιούνται με όχημα το χιούμορ μέσα στην καρδιά του ένδοξου Ωδείου. Και η σχέση αυτή λειτουργεί απόλυτα. Η εγκατάσταση δεν κλωτσά δεν αυθαδιάζει, αλλά πραγματικά ακουμπά νωχελικά στην αγκαλιά του Ηρωδείου και μαζί για πρώτη φορά το κοινό είναι σαν να καθόμαστε στα πόδια του εμβληματικού χώρου, να μας σκεπάζει σχεδόν με στοργή αφού δεν σκαρφαλώνουμε σε αυτό, αλλά είμαστε μαζί με τα έργα ένα μέρος της παράστασης που διεξάγεται. Σαν η γλυπτική εγκατάσταση να ενεργοποιείται σε μια περφόρμανς με τη συμμετοχή των σωμάτων μας. Και τα μάτια των παιδιών λάμπουν έκθαμβα σε μια σχέση με την τέχνη αλλά και με το Ηρώδειο χωρίς παρατεταμένα σςςςςς και «μην κουνιέσαι». Οσο οι ενήλικες ασκούνται στην θαλπωρή του εμβληματικού χώρου και στο κοφτερό οξύ πνεύμα της σύγχρονης τέχνης.

Η έκθεση λειτουργεί καθημερινά εκτός Δευτέρας από τις 5 ως τις 8.30 το απόγευμα με ελεύθερη είσοδο -κλασική αρχή του ΝΕΟΝ η ελεύθερη είσοδος στις δράσεις του. Είναι απαραίτητη η προκράτηση θέσεων (πληροφορίες στο www.neon.org). Η έκθεση εντάσσεται στο πρόγραμμα του ΝΕΟΝ «Εργο στην Πόλη» και θα διαρκέσει ως τις 3 Ioυλίου.