Γιος μαρμαρογλύπτη της Τήνου, μαθητής του Ψυχοπαιδη. Ο Αλέκος Κυραρίνης καταθέτει μία αλληγορία από ανθρώπινα πάθη, με αυγοτέμπερες και επιζωγραφισμένα μάρμαρα στη γκαλερί citronne στο Κολωνάκι.
Η Citronne Gallery, παρουσιάζει την δέκατη έβδομη ατομική έκθεση του Αλέκου Κυραρίνη. Τα καινούργια του έργα ολοκληρώνουν ένα διετή κύκλο εντατικής εργασίας. Πρόκειται για 28 αυγοτέμπερες μεγάλου και μικρού μεγέθους σε ξύλο, 10 σχέδια μικτής τεχνικής σε χαρτί, 5 ολόγλυφα ή ανάγλυφα έργα σε επιζωγραφισμένο μάρμαρο Τήνου (είναι η ιδιαίτερη πατρίδα του καλλιτέχνη) και 1 βίντεο πάνω σε απόσπασμα σύνθεσης του Γιώργου Κουμεντάκη με τίτλο «Το Ισοκράτημα ενός Παιδιού», καρπός της συνεργασίας και αμοιβαίας αλληλοεκτίμησης συνθέτη και ζωγράφου.
Με τα έργα της παρούσας έκθεσης ο Κυραρίνης, συμπληρώνει, επεκτείνει και τελειοποιεί μια, σχεδόν εικοσαετή, πορεία ζωγραφικής και συμπυκνώνει σε αυτά όλα τα χαρακτηριστικά της τέχνης του.
«Ο Αλέκος Κυραρίνης επανέρχεται στην γκαλερί CITRONNE, στον εκθεσιακό χώρο της Αθήνας, με την εικαστική ενότητα “ὁρατῶν τε καὶ ἀοράτων”- συνέχεια της ενότητας “καρδία νήφουσα” στον εκθεσιακό χώρο του Πόρου (καλοκαίρι 2013). Στην έκθεση αυτή παρουσιάζονται έργα της τελευταίας διετίας, 43 ζωγραφικά και ένα βίντεο το οποίο αναφέρεται στην μουσική σύνθεση του Γιώργου Κουμεντάκη “Το Ισοκράτημα ενός Παιδιού”» αναφέρει η Τατιάνα Σπινάρη, ιστορικός τέχνης και διευθύντρια της Citronne.
Από το 2004 ο Κυραρίνης ακολουθεί σταθερή καλλιτεχνική πορεία από πίνακα σε πίνακα και από έκθεση σε έκθεση, με το δικό του, απόλυτα προσωπικό ύφος, και τα έργα των χειρών του, κάλλια ταύτα εις τέλος απεργάζεται, για να παραλλάξουμε την περίφημη πλατωνική ρήση.
Στη Citronne ενα κράμα ισλαμικής καλλιγραφίας, Μιρό, Πικάσο
Η ζωγραφική του Κυραρίνη είναι ένα γοητευτικό κράμα απολύτως αφομοιωμένων, και δυσδιάκριτων πια, επιρροών: ισλαμική καλλιγραφία, βιομορφισμός του Μιρό, κυβισμός του Πικάσο, Art Brut του Jean Dubuffet, χρωματική καλλιέπεια του Matisse, λεπτότητα γραμμής και παιχνιδίσματα του Paul Klee.
Τα θέματά του είναι σχεδόν πάντα, προσωπογραφίες Αγγέλων ή νικητήριοι άγγελοι επί του κακού ή Άγιοι ιππότες λογχίζοντες δράκοντες, δηλαδή το θέμα είναι κυρίως ένα: η πάλη του καλού και του κακού, η επικυριαρχία του πρώτου, στην ουσία μια αλληγορία των ανθρώπινων παθών. O χώρος είναι αβαθής, αντιφυσιοκρατικός και αρνείται την τρίτη διάσταση της δυτικής τέχνης, με απόλυτο σεβασμό όμως στις μοντερνιστικές κατακτήσεις των αρχών του εικοστού αιώνα.
Πρότυπα του Κυραρίνη είναι τα αρχέτυπα της τέχνης στην εγγύς, και όχι μόνο, Ανατολή, είναι τα Ακηλίδωτα Αρχέτυπα για τα οποία μιλά ο Κόντογλου, για αυτό και ο χώρος του κατακλύζεται από πολυποίκιλα διακοσμητικά μοτίβα που κατάγονται από ένα ευρύτατο χρονικό φάσμα, που φτάνει από το μακρινό παρελθόν ως το παρόν: από τον κόσμο της ύστερης αρχαιότητας ως τους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους, και από εκεί στη λαϊκή μαρμαρογλυπτική και ξυλογλυπτική, και στον Νίκο Γαβριήλ Πεντζίκη. Κάθε μοτίβο εντάσσεται οργανικά στην εκάστοτε σύνθεση, γιατί έχει επιλεγεί με βαθιά γνώση και του συμβολισμού του και της οπτικής του βαρύτητας.
«Το πρώτο άρθρο από το “Σύμβολον της Πίστεως”, ορίζει τον Θεό ως Ποιητὴ-Δημιουργό των πάντων. Ο Αλέκος Κυραρίνης το χρησιμοποιεί ως αφετηρία. Υπενθυμίζει ότι η Δημιουργία δεν είναι πάντα ορατή, δηλαδή αντιληπτή με τις αισθήσεις· είναι και αόρατη, δηλαδή ανάγεται στην πίστη, την επιθυμία και την ανάγκη του καθενός να την προσεγγίσει και να την αποκτήσει. Η Τέχνη ανάγεται σε αυτή την αόρατη διάσταση η οποία αίρεται πάνω από την απτή πραγματικότητα.
Η Τέχνη του Αλέκου Κυραρίνη περιστρέφεται πάντα γύρω από την σχέση ανάμεσα στο ορατό και το αόρατο, ανάμεσα στο φυσικό και το μεταφυσικό. Στην σχέση αυτή υπεισέρχεται και η αέναη πάλη ανάμεσα στο καλό και το κακό, την οποία έχει απεικονίσει και συμβολοποιήσει η Ορθοδοξία.
Η εικαστική γραφή του Κυραρίνη είναι πάντοτε πυκνή, σύνθετη και παλίμψηστη. Στρώματα ιστορικής μνήμης, λαϊκές και θρησκευτικές παραδόσεις, αρχαίες καταβολές συνυπάρχουν και αλληλοεπικαλύπτονται σε μια φαινομενικά χαοτική διάταξη η οποία, όμως, τελικά οργανώνεται στην επιφάνεια με σχολαστική λεπτομέρεια και ακρίβεια. Όπως στην αγιογραφία, οι δημιουργίες αυτές δεν έχουν ούτε βάθος ούτε προοπτική- δεν υπάρχει τρίτη διάσταση. Για να φθάσει στο αποτέλεσμα ο καλλιτέχνης πειραματίζεται με διάφορες τεχνικές. Επεξεργάζεται υλικά σε αλλεπάλληλες στρώσεις, τα οποία “σβήνονται” μέσα στις επιστρώσεις και δημιουργούν μια καινούργια επιφάνεια, όπου και διαβάζονται ως “ίχνη”. Η αίσθηση που προκύπτει είναι η “πατίνα" του χρόνου- δηλαδή ένα πολιτισμικό ίζημα της Ιστορίας και, ταυτοχρόνως, της υποσυνείδητης επιλεκτικής μνήμης.
Σε συμπληρωματική αντιπαράθεση με αυτές τις παλίμψηστες ιχνηλατήσεις, στην ενότητα αυτή ο Κυραρίνης εκθέτει και ανάγλυφα έργα. Τα έργα αυτά έχουν χαραχθεί πάνω σε λευκό μάρμαρο από την Τήνο, τόπο καταγωγής του καλλιτέχνη και, ταυτοχρόνως, αναφορά στην μαραμαρογλυπτική και την ξυλογλυπτική τέχνη, στοιχεία και αυτά της λαϊκής παράδοσης και της θρησκευτικής πίστης.
Οι Άγγελοι, κυρίαρχη θεματική στα εκτιθέμενα έργα, είναι μορφές άϋλες, άφυλες και άχρονες, μετέωρες μεταξύ ουρανού και γης. Παραπέμπουν στα εκκλησιαστικά Εξαπτέρυγα τα οποία προηγούνται στις Μεγάλες Εξόδους των ιερέων από το Ιερό μέσα στον ορθόδοξο ναό. Οι Άγγελοι δεν είναι ορατά πλάσματα. Ανήκουν στον κόσμο των ονείρων, των οπτασιών και των οραμάτων. Εξ αρχής και εξ ορισμού μεταφέρουν αγγέλματα· είναι αγγελιοφόροι οι οποίοι, στον Χριστιανισμό, μετασχηματίζονται σε απεσταλμένους του Θεού. Ο Κυραρίνης τους αναπαριστά μετωπικά, κατά τον βυζαντινό αγιογραφικό κανόνα. Έχουν, όμως, συχνά πρόσωπα αναγνωρίσιμα και από άλλες εκφάνσεις της λαϊκής πολιτισμικής παράδοσης όπως, επί παραδείγματι, τα τάματα στις ορθόδοξες εικόνες, τα εκκλησιαστικά λάβαρα - ακόμα και οι ζωγραφιές με τον φύλακα Άγγελο στα παλαιά μαθητικά τετράδια. Οι Άγγελοι του Κυραρίνη παίρνουν και άλλες μορφές και λειτουργίες οι οποίες, και πάλι, ανάγονται σε θρύλους, μύθους, παραδόσεις, δοξασίες. Ο Άγγελος γίνεται ελευθερωτής, μαχητής, δεόμενος, πρωτοστάτης “οὐρανόθεν” για να κατατροπώσει το κακό το οποίο μοιάζει με δράκο, με όφι, με εκπεσόντα Άγγελο.
Η ενότητα αυτή εκτίθεται στην γκαλερί CITRONNE σε μια εποχή με μεγάλες εντάσεις, με αδόκητες αλλαγές, με απειλητικές προοπτικές, που έχουν ήδη ανατρέψει τον ρου του προσωπικού και του κοινωνικού μας βίου. Ο Αλέκος Κυραρίνης εικονοποιεί μεταφυσικά τον φόβο ο οποίος ισούται με το κακό. Εικονογραφεί έναν κόσμο άϋλο, αλλά υπαρκτό, ο οποίος συντίθεται από τις επιστρώσεις του χρόνου και ομογενοποιείται μέσα από την συνεκτική παράδοση. Μας προτείνει μια άλλη ανάγνωση της εποχής και της ταυτότητάς μας, ως στήριγμα, διέξοδο και παραμυθία στους σημερινούς δύσβατους καιρούς» αναφέρει η Τατιάνα Σπινάρη, ιστορικός τέχνης και διευθύντρια της Citronne.
Με την έκθεση «ὁρατῶν τε καί ἀοράτων» του Αλέκου Κυραρίνη, η Citronne Gallery συνεχίζει το εκθεσιακό της πρόγραμμα που φιλοδοξεί να παρουσιάσει απολύτως επιλεγμένες εκθέσεις του κανόνα της σύγχρονης ελληνικής τέχνης αλλά και να συμβάλλει στον εμπλουτισμό και την εμβάθυνση αυτού του κανόνα. Ο διάλογος ανάμεσα στο παρελθόν και το σήμερα είναι ορατός και αόρατος στα έργα του Αλέκου Κυραρίνη, διάλογος εν ενεργεία από τη μεριά του καλλιτέχνη και ανοιχτός σε πολλαπλές αναγνώσεις από τη μεριά του θεατή.
Η έκθεση συνοδεύεται από δίγλωσσο κατάλογο που περιλαμβάνει αναλύσεις όλων των έργων από τον επιμελητή της έκθεσης Νικόλαο Παΐσιο και εισαγωγικό σημείωμα της διευθύντριας της Citronne Gallery και ιστορικού τέχνης Τατιάνα Σπινάρη.
Οπως αναφερει η Τατιάνα Σπινάρη «Ο Ν. Π. Παΐσιος, ο επιμελητής της έκθεσης, λειτουργεί ταυτοχρόνως και ως μελετητής του συνόλου έργου του καλλιτέχνη. Δεν περιορίζεται, δηλαδή, σε μια συνήθη παρουσίαση των έργων, αλλά εισάγει τον θεατή σε μια ευρύτερη θεώρηση της συγκεκριμένης καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Στον κατάλογο που συνοδεύει την έκθεση δημοσιεύεται μια εκτεταμένη και αναλυτική εργο-βιο-γραφία του Κυραρίνη, όπου παρουσιάζονται αναλυτικά στοιχεία βιογραφικά, σε συνδυασμό με την θεματική, τα υλικά και τις τεχνικές που χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης. Στόχος της βιογραφίας αυτής είναι να συνδράμει τον θεατή στην προσέγγιση και την κατανόηση του έργου, ως μέρους και εξέλιξης μιας μακράς εικαστικής πορείας. Ο Ν. Π. Παΐσιος προχωρεί κατόπιν και σε μια “ καταλογάδην” παρουσίαση του κάθε έργου στην ενότητα στην οποία κατατάσσεται. Παραθέτει με πολλή ακρίβεια και λεπτομέρεια όλες τις αναφορές και τα εναύσματα του καλλιτέχνη, καθώς και την συγγενική-συνειρμική σχέση του με άλλους καλλιτέχνες, ημεδαπούς και αλλοδαπούς.
Είναι προφανής και αυταπόδεικτη η σύμπνοια ανάμεσα στον Αλέκο Κυραρίνη και τον Ν. Π. Παϊσιο. Καταδεικνύεται μέσα από την εμπεριστατωμένη αφήγηση του επιμελητή, η οποία πηγάζει από μια εσωτερική-υποκειμενική κοινή πορεία με τον καλλιτέχνη. Ο Ν. Π. Παΐσιος έρχεται από μια εντελώς διαφορετική αφετηρία και βιωματική λειτουργία. Όμως η ανάγνωση, η εμβάθυνση και η προβολή του έργου του Κυραρίνη πηγαίνει πολύ βαθύτερα από μια απλή αναλυτική καταγραφή. Καταδεικνύει μια κοινή οπτική “ὁρατών τε και αοράτων῾».
Η γκαλερί Citronne συμμετέχει στην Art Athina. Για VIRTUAL περιήγηση στον εκθεσιακό χώρο της γκαλερί, πατήστε ΕΔΩ
Διάρκεια έκθεσης: 22 Οκτωβρίου - 31 Δεκεμβρίου 2020. CITRONNE Gallery, Αθήνα, Πατριάρχου Ιωακείμ 19, 4ος όροφος, 10675 Αθήνα, Τηλέφωνο (+30) 210 7235 226/ Ώρες λειτουργίας: Τρ., Πέμ., Παρ.: 11.00-20.00, Τετ., Σάβ.: 11.00-16.00 /Website: https://citronne.com/en/