Σε ένα τοπίο ρημαγμένο από τις απεργίες και την ανάγκη ανακατανομής και δικαιοσύνης στην κινηματογραφική βιομηχανία, ο Γιώργος Λάνθιμος εκπλήσσει διαρκώς. Μετά την αποθέωση στη Βενετία, την Βληχή που δημιούργησε στην Τήνο για ΝΕΟΝ και Λυρική, έγινε γνωστό ότι γύρισε μια ακόμα ταινία, μυστικά στην Ελλάδα.
Πέμπτη φορά μπροστά στον φακό του. Η μούσα του σκηνοθέτη με όλα τα αληθινά κλισέ της έκφρασης. Η σταρ που ξεγυμνώνεται και υπακούει με πρωτόγνωρη βούληση τις οδηγίες-εντολές- επιθυμίες του σκηνοθέτη. Το δίδυμο Γιώργου Λάνθιμου και Έμα Στόουν σφραγίζει κινηματογραφικά τον αιώνα που διανύουμε, αποτελεί εξαιρετική περίπτωση μελέτης και έρευνας. Η πέμπτη ταινία τους μόλις έγινε γνωστή, στα απόνερα του Φεστιβάλ της Βενετίας όπου θριάμβευσε το Poor things. Οι δυο τους, μέσα σε απόλυτη μυστικότητα γύρισαν μια ακόμα ταινία στην Ελλάδα.
Κρυπτικός, εσωστρεφής, κατορθώνει πάντα να ελέγχει απόλυτα τις πληροφορίες που αφορούν το έργο του. Ετσι, την είδηση για την νέα ταινία -δεν είναι γνωστός ο τίτλος- την αποκάλυψε ο ίδιος σε συνέντευξή του στην Cineuropa. Tην ταινία στην Ελλάδα με πρωταγωνίστρια την Έμα Στόουν σκηνοθέτησε ο Λάνθιμος με τον Ρόμπι Ράιαν στη διεύθυνση της φωτογραφίας. Το μόνο που αποκάλυψε είναι ότι «είναι πολύ πιο απλό φιλμ σε σχέση με το Poor Things διότι η ιστορία χρειαζόταν ένα ξεχωριστό ύφος».
Η «Βληχή» της Τήνου ταξιδεύει στη Νέα Υόρκη
Πάμε 16 μήνες πριν, στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της Λυρικής. Η Εμα Στόουν, ο Γιώργος Λάνθιμος, η Ελίνα Κουντούρη (διευθύντρια του ΝΕΟΝ), ο Γιώργος Κουμεντάκης (καλ. διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής) παρουσιάζουν την «Βληχή» την ασπρόμαυρη, βωβή ταινία που γύρισε ο Λάνθιμος στην Τήνο με την Στόουν να πρωταγωνιστεί άμισθί, για το πρόγραμμα «The Artist on the Composer».
Ρωτάω αν το φιλμ θα ταξιδέψει και αλλού -του αξίζει άλλωστε. «Θα ήταν μεγάλη χαρά να πάει και αλλού το έργο, το έχουμε ήδη συζητήσει αυτό με το Γιώργο Λάνθιμο. Υπάρχουν φορείς που ήδη ενδιαφέρονται. Τώρα θα το δουν, διότι δεν μπορούσε παρά να κάνει πρεμιέρα στην Ελλάδα, και αμέσως μετά θα αρχίσουμε να συζητάμε με μουσεία, φεστιβάλ και άλλους χώρους όπερας αντίστοιχου επιπέδου σε όλο τον κόσμο», απάντησε η Ελίνα Κουντούρη.
Σήμερα, 16 μήνες μετά, το φιλμ ήδη έχει ανακοινωθεί ότι θα προβληθεί στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Νέας Υόρκης, στο Lincoln Center, από τις 29 Σεπτεμβρίου ως τις 15 Οκτωβρίου. Μάλιστα, μετά την πρώτη προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση με τον Γιώργο Λάνθιμο.
Έλεγε ο βραβευμένος σκηνοθέτης στη συνέντευξη Τύπου της Αθήνας: «Ο στόχος ήταν να γυρίσουμε μία ταινία πέρα από χρόνο και τόπο. Η ιστορία να είναι άχρονη» λέει ο Γιώργος Λάνθιμος, που κάνει ήρωες της ταινίας του και ηλικιωμένους του νησιού, σαν τον χορό μιας αρχαίας τραγωδίας. «Για παράδειγμα, τα κοστούμια είναι εμπνευσμένα από παραδοσιακές ενδυμασίες, αλλά είναι ραμμένα με σύγχρονα υλικά, έχουν μία σύγχρονη ερμηνεία. Το σπίτι είναι παλιό, όμως το αυτοκίνητο είναι σύγχρονο. Με γοητεύει η παράδοση σε μία εποχή παγκοσμιοποίησης. Νομίζω ότι είναι ωραίο να διατηρούμε κάποια πράγματα, όσο εξελισσόμαστε -όχι με διδακτικό τρόπο φυσικά. Αλλά έχει μία γοητεία το παρελθόν. Μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης στις ζωές μας».
Η Στόουν καίει την οθόνη -αλλά ίσως και το δεύτερο Οσκαρ της καριέρας της
Η «Βληχή», σκοτεινή, μεθυστική, ενοχλητική, ανατρεπτική, οικεία δεν λησμονιέται. Είδαμε τον Λάνθιμο, στην μεγαλύτερή ωριμότητά του, με τα πρώτα πρώτα εργαλεία του κινηματογράφου, σχεδόν χειροποίητα αν και με απόλυτη ακρίβεια, να δημιουργεί ένα νέο είδος, να κάνει μια βαθιά τομή όπου για πρώτη φορά τόσο ήρεμα, τόσο όμορφα, τόσο αρμόνικά, ενώθηκαν τα εικαστικά, η μουσική, ο κινηματογράφος.
Την ίδια ώρα ανυπομονούμε να δούμε γιατί το Poor Things οδήγησε σε έναν συντονισμένο οργασμό των κριτικών και των θεατών της Βενετίας, στα πέντε αστέρια των Financial Times που είδαν την οθόνη να καίγεται από την Εμα Στόουν ως Βella Baxter. Tην ταινία που έκανε τον κριτικό των New York Times να παρατηρεί τον διπλανό του να στριφογυρίζει στην καρέκλα του στις σεξουαλικές σκηνές και να φοβάται ότι η Εμα δεν θα πάρει το δεύτερο Οσκαρ της καριέρας της για τον ρόλο της Bella επειδή η ταινία έχει σεξ, βία και υλικά που δεν αρέσουν στην πουριτανική Ακαδημία των Οσκαρ. «Τα πάντα, κάθε πλάνο, κάθε εικόνα, κάθε αστείο, κάθε ερμηνεία συναρπάζουν» γράφει ο Guardian.