Ανακαλύπτουμε νέες πτυχές από το σπουδαίο και λαβυρινθώδες έργο του Κώστα Πανιάρα, περιηγούμαστε στην αθέατη ιστορία του Πειραιά, επισκεπτόμαστε το wine bar με γαλλικά κρασιά του περιοδικού Kennedy και, καθώς οι νύχτες μεγαλώνουν, μυούμαστε στην απόλαυση του ύπνου και της νωχελικότητας με τα Kimisoo. Oι επιλογές.
Οι κοχλίες του Κώστα Πανιάρα, μία ωδή στο design
Ένας λαβύρινθος, μια σπείρα με ραβδώσεις που περιστρέφεται, εύκαμπτη και όμως τόσο δυνατή, που σηκώνει πάνω της ένα μεγάλο κομμάτι κρύσταλλο. Γίνεται τραπέζι ή coffee table. Και τα δυο κατασκευασμένα και βαμένα στο χέρι από τον Κώστα Πανιάρα, το πρώτο το 1990, το δεύτερο το 1985, με βασικό υλικό το PVC. «Το διάλεξα επειδή είναι ένα υλικό που εξασφαλίζει στο έργο μου μια ατίθαση ελατηριακή ιδιότητα και μια ζωϊκή συμπεριφορά», έγραφε ο σπουδαίος του χρωστήρα, της γλυπτικής και -όπως ξεδιπλώνεται τώρα στην Antiqua- του design.
H έκθεση «Cochlea» περιλαμβάνει τα δυο τραπέζι, γλυπτά, ένα πάνελ με λαβύρινθο και πίνακες του δημιουργού, σε μια συνάντησή τους με τα φωτιστικά του πρωτοποριακού Ιταλού αρχιτέκτονα και σχεδιαστή φωτιστικών Gino Sarfattι, δημιουργού της εταιρείας Arteluce. Τα έργα του Βενετσιάνου Gino και του γεννημένου στο Κιάτο Πανιάρα, συνομιλούν μέσα από την αρμονία των σχημάτων, τα κύματα από καμπύλες, τον τρόπο που το οργανικό σχήμα της φύσης γίνεται μέρος των έργων τους.
«Και εγώ, σαν άλλος ανυποψίαστος Λαοκόων, βρέθηκα ξαφνικά ανάμεσα σε σπείρες του ίδιου του έργου μου, ψάχνοντας μέσα στον λαβύρινθο να συναντήσω τον αναπόφευκτο Μινώταυρο-εαυτό μου», έγραφε τον Οκτώβριο του 1992. Αυτή την αίσθηση ότι εισβάλεις μέσα στον λαβύρινθο, πίσω από τις πτυχώσεις και τις περιστροφές του, έχεις κοιτάζοντας τα δύο τραπέζια, αλλά και τα σχέδια που έκανε κατά την προετοιμασία της κατασκευής τους.
Μετά βουτάς στις υγρές θάλασσες που σχηματίζει το χρώμα πάνω στους πίνακες με τα γλυπτά αποτυπώματα και αναδύεσαι στις λείες, στεγνές επιφάνειες των γλυπτών του. Ανάμεσα στα έργα της γκαλερί Antiqua συναντάμε και αυτά που έκανε στη δεκαετία του 1960 όταν συναντήθηκε με τον Ιόλα.
Τον Οκτώβριο του 1961 ο Ιόλας παρουσίασε στην γκαλερί του στη Νέα Υόρκη για πρώτη φορά έκθεση του Πανιάρα. Οι Νew York Times έγραψαν διθυράμβους και το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης έσπευσε να αποκτήσει δυο έργα του. Η συνεργασία του Κώστα Πανιάρα με τον Ιόλα διήρκησε 25 ολόκληρα χρόνια, μέχρι τη στιγμή που ο ζωγράφος για περίπου οκτώ χρόνια σταμάτησε να δημιουργεί προκειμένου να ταξιδέψει και να ζήσει σε Ινδία, Νεπάλ και Άπω Ανατολή. H έκθεση στην Antiqua διαρκεί ως τις 26 Οκτωβρίου.
Περιδιαβαίνοντας την αθέατη, συναρπαστική ιστορία του Πειραιά
Να περπατάμε στα σπλάχνα του Πειραιά, ανάμεσα σε μνημεία της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής αλλά και του ανθρώπινου μόχθου – οι χαμάληδες του Δηλαβέρη, οι εργάτριες του Ρετσίνα, οι εργάτες του Παπαστράτου. Να περπατάμε μέσα στο δέος που προκαλεί το νεκροταφείο της Ανάστασης με τάφους έργα τέχνης -από επιτύμβια στήλη του Δημήτρη Πικιώνη στον τάφο του ποιητή Πορφύρα, μέχρι την «κλαίουσα κόρη» του Φιλιππότη. Να πλέουμε πάνω στην αρχαία πορεία που συνέδεε τον Πειραιά με την Ελευσίνα διασχίζοντας την ίδια την ιστορία μας.
Όλα αυτά με οδηγό την Λίτσα Μπαφούνη, υπεύθυνη πολιτισμού του Πειραιά, συνιδρύτρια μαζί με τον Νίκο Μέλιο του Ινστιτούτου Μελέτης της Τοπικής Ιστορίας και Ιστορίας των Επιχειρήσεων. Τώρα, η ιστορικός διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών Λίτσα Μπαφούνη, με τον μοναδικό της τρόπο να κινείται μεταξύ ιστορικών ντοκουμέντων και βιωματικών μαρτυριών, παραδίδει μια σειρά μαθημάτων με θέμα «Αθέατες πλευρές της Ιστορίας του Πειραιά» στο πλαίσιο των μαθημάτων ενηλίκων του Κολλεγίου Αθηνών στο Ψυχικό.
Δώδεκα εβδομάδες γνώσης και επαφής με την ιστορία του πρώτου λιμανιού της χώρας που από την αρχαιότητα ως τώρα δέχθηκε πρόσφυγες, εμπόρους, ναυτικούς, επιχειρηματίες, έθρεψε το ρεμπέτικο, έφτιαξε μια αστική μυθολογία αξεπέραστη.
Όπως λέει η ίδια η κυρία Μπαφούνη, γέννημα θρέμμα του Πειραιά, τα μαθήματα θα αναδείξουν πώς ο Πειραιάς έγινε βασικός πυλώνας ανάπτυξης της οικονομίας και της κοινωνίας της Ελλάδας. Οι γειτονιές και οι άνθρωποι που τις επίκοισαν, οι επιφανείς αλλά και οι καθημερινοί άνθρωποι του μόχθου που πήραν στους ώμους το βάρος δημιουργίας της πόλης, η αθέατη και η πραγματική ιστορία του Πειραιά είναι μέρος των μοναδικών μονοπατιών στο βίωμα του Πειραιά.
Για παράδειγμα, πώς κάτω στο Γιαχνή Σοκάκι, δηλαδή στην οδό Αγίου Σπυρίδωνος, βρήκαν στέγη οι Μικρασιάτες, άναψαν φωτιές και από τα τσουκάλια τους αναδύθηκαν οι μυρωδιές και οι γεύσεις που μπόλιασαν καθοριστικά την σύγχρονη γαστρονομία τους, όσο παραδίπλα οι ρεμπέτες διαμόρφωναν την δική τους μαγική αυλή. Πώς το μέγαρο Βάττη της εφοπλιστικής οικογενείας, πενταόροφο κτίριο με μπαρόκ στοιχεία του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Νικολούδη έγινε αρχιτεκτονικό τοπόσημο του λιμανιού και μετά από την αλλαγή χρήσεων -έως και ξενοδοχείο έγινε- τώρα ανήκει στην Εθνική Τράπεζα και αποτελεί σημείο αναφοράς στο θαλάσσιο μέτωπο.Τα καμπαρέ και οι οίκοι ανοχής στην Τρούμπα, οι ένδοξες όπερες στο δημοτικό θέατρο του Πειραιά, η βασιλική προκυμαία κοντά στον Τινάνειο Κήπο, είναι στοιχεία αυτής της ιστορίας.
Πολύτιμες, συναρπαστικές ιστορίες για τον Πειραιά που αλλάζει πρόσωπο, με τον Πύργο ήδη αποκαταστημένο να αποκτά τις πρώτες χρήσεις του προσελκύοντας κόσμο, το τραμ και το μετρό να τον έχουν κάνει εύκολα προσβάσιμο από όλη την Αττική, τους τουρίστες να το ανακαλύπτουν και να το κατοικούν, νέα καταστήματα να ανοίγουν ποντάροντας στο μέλλον του λιμανιού.
Kennedy, γαλλικά κρασιά και συμπάθεια
Μερικές φορές σκέφτομαι ότι αντί για απάντηση σε όσους με ρωτάνε «μα καλά, εσύ γιατί αγαπάς ακόμα τόσο τα περιοδικά;», θα ήταν καλύτερο να του δώσω μερικά από αυτά που συλλέγω κάθε τεύχος τους. Με τα χρόνια κάποια από αυτά αλλάζουν βέβαια, μαραζώνουν ή κάνουν αισθητικές παραχωρήσεις ή εξαντλούν όσα έχουν να πουν, να δείξουν.
Το περιοδικό Κennedy του φωτογράφου Chris Kontos είναι από αυτά που δικαιώνουν την εμμονή μου με τα περιοδικά. Τώρα απέκτησε και μια υλική, απτή προέκταση αυτού που εκφράζει αισθητικά και ως στάση. To wine bar Kennedy βρίσκεται στη Νικίου 9, στο εμπορικό κέντρο της Αθήνας.
Όπως και το περιοδικό, έτσι και το wine bar, έχει άποψη που σημαίνει ότι δεν θα πλατειάσει σε προτάσεις. Η μεθυσμένη μποτίλια σημαίνει την είσοδο στον χώρο, θυμίζοντας την μεταμοντέρνα απόδοση παραδοσιακών γαλλικών wine bars, και γίνεται το logo-στάμπα στο πίσω μέρος των λευκών πιάτων. Ένας μικρός αριθμός γαλλικών φυσικών κρασιών περιμένουν να τα ανακαλύψουμε, με την εγγύηση ότι ο ίδιος ο Chris Kontos δεν τα έχει απλώς γευθεί, αλλά έχει επισκεφθεί τα οινοποιεία τους, έχει μια ολιστική εικόνα πέρα από την αίσθηση της πρώτης γουλιάς που πλημμυρίζει τον ουρανίσκο και της χημικής εξίσωσης που γράφεται μέσα μας καθώς συνεχίζουμε να απολαμβάνουμε το κρασί μας σε βάθος χρόνου.
Θα μπορούμε να προμηθευτούμε κρασιά για το σπίτι -αλλά και κονσέρβες με ψάρια που εισάγει – ή να κάτσουμε να τα απολαύσουμε εκεί, με φρούτα, τυριά, ψωμί από το 72H, ελληνικό λάδι και λαρισαϊκό βούτυρο. Σημαντικό ρόλο στην Kennedy εμπειρία έχει η μουσική, σε ιδιαίτερες επιλογές του ίδιου του Chris Kontos.
Κimisοο, αύριο είναι μια νέα μέρα
Αιγυπτιακό βαμβάκι, αυστραλιανό μαλλί, περουβιανό Αλπακά, βέλγικο λινό, κινέζικο μετάξι, μαλλί καμήλας από τη Μογγολία. Φυσικές πρώτες ύλες, όλες φερμένες από μικρούς παραγωγούς κοινωνικής ευθύνης και δίκαιης κατανομής. Αυτά είναι τα υλικά που φτάνουν στις εγκαταστάσεις της Kimisoo προκειμένου να δημιουργήσουν όλα όσα μπορούν να κάνουν τον ύπνο μας καλύτερο, σε αυτούς τους ταραγμένους καιρούς.
Αυτό ευελπιστεί τουλάχιστον η ελληνική εταιρεία που το όνομά της δεν σημαίνει τίποτα λιγότερο από την κλασική προτροπή «κοιμήσου». Κοιμήσου και αύριο θα νιώθεις καλύτερα, κοιμήσου και όλα θα περάσουν, κοιμήσου και ονειρέψου. Ο Γιώργος Μπόθος δημιούργησε το Kimisοo σχεδόν δύο χρόνια πριν την πανδημία, με στόχο να προσφέρει υψηλής ποιότητας προϊόντα ύπνου και αυτού που αποκαλούμε well-being. Ευζωίας. Σεντόνια, μαξιλαροθήκες, μαξιλάρια, καλύμματα, duvet, ριχτάρια, πετσέτες μπάνιου, τραπεζομάντηλα…
Η ελληνική παράδοση υφαντικής είναι εμφανής στα σχέδια – η αφή waffle στα σκεπάσματα, η λεπτή χρωματιστή γραμμή σαν ραφή στις άκρες σεντονιών και μαξιλαροθηκών που θυμίζουν τον τρόπο που οι γιαγιάδες μας στόλιζαν τα σεντόνια με μια έγνοια αγάπης. Τα υλικά πρέπει να αναπνέουν, είναι μια από τις βασικές αρχές. Η ανάλαφρη κουβέρτα με κασμίρ από το Νεπάλ, είναι ένα θαύμα υφαντικής.
Κάθε δημιουργία είναι μια ιστορία από μόνη της. Το κάλυμμα κρεβατιού από 100% αιγυπτιακό βαμβάκι με τεχνική Matelassé από τον 18ο αιώνα και ύφανση με παραδοσιακές τεχνικές. Το ριχτάρι που είναι υφασμένο στο χέρι με αλπακά από το Νεπάλ και οργανικό βαμβάκι από το Περού με τα κρόσσια στην άκρη. Καθόλου τυχαία το Κimisοο ήδη έχει πρόσβαση στη διεθνή αγορά και συνεργασίες με σημαντικούς φορείς στον χώρο του τουρισμού και της εστίασης.