Στα μέσα της δεκαετίας του '60 ο Γιάννης Γαϊτης άρχισε να διαμορφώνει το ανθρωπάκι αποτελώντας σύμβολο κοινωνικής κριτικής μίας ολόκληρης εποχής. Τα έργα του αυτά θα δούμε στη νέα έκθεση του Ιδρύματος Θεοχαράκη.
Την Τετάρτη 8 Φεβρουαρίου στις 20:00 η υπ. Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη θα εγκαινιάσει την έκθεση «Γιάννης Γαΐτης. Η ουσία του απρόσωπου», στο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, με την ευκαιρία των 100 χρόνων από τη γέννησή του σε συνεργασία με την κόρη του Λορέττα Γαΐτη.
Αντιπροσωπευτικά έργα Γαϊτη στην έκθεση
Η έκθεση περιλαμβάνει αντιπροσωπευτικά και πολύτιμα έργα του Γιάννη Γαΐτη καλύπτοντας την πορεία της καλλιτεχνικής του διαδρομής, από το 1944, με την περίφημη Αυτοπροσωπογραφία, λάδι σε μουσαμά, 69 x 56,5 εκ., έως το τέλος της δημιουργικής του δράσης.
Ανάμεσα τους συμπεριλαμβάνονται ενδεικτικά τα κορυφαία του έργα: Σειρήνες-Οδυσσέας, λάδι σε μουσαμά, 150 x 195,5 εκ., Συλλογή Εθνικής Πινακοθήκης,
«Ω! Θεοί» ή Οι Συμπληγάδες, λάδι σε μουσαμά, 195 x 150 εκ., Συλλογή Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, Δήλος, λάδι σε καμβά, 195 x 150 εκ., Συλλογή Ιδρύματος Αντώνιος Ε. Κομνηνός, Παρέλαση, μικτή τεχνική, 150 x 150 εκ., Συλλογή Τράπεζας Πειραιώς,
Στην Αυλή των Θαυμάτων, λάδι σε μουσαμά, 130 x 97 εκ., Συλλογή Έργων Τέχνης Alpha Bank,
Μοτοσικλετιστής, περ. 1967, λάδι σε μουσαμά, 132 x 99 εκ., Συλλογή Εθνικής Τράπεζας,
Ανθρωπάκια με Ρόδες, ξύλινη κατασκευή και μικτή τεχνική, 227 x 74 x 72 εκ., Συλλογή Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου, Έκθεση και θεατές του δρόμου, λάδι σε μουσαμά, 200 x 200 εκ., Συλλογή Μουσείου Βορρέ.
Γαϊτης και Σίμωσι στο Ιδρυμα Θεοχαράκη
Η έκθεση ξεκινάει με τις αυτοπροσωπογραφίες του ζωγράφου, τα πορτραίτα της οικογένειας του και της συζύγου του, της γλύπτριας Γαβριέλλας Σίμωσι, με την οποία εργάστηκαν στο Παρίσι και συνεκτίθενται έργα της από γύψο, πολυεστέρα και ορείχαλκο μαζί με τα αινιγματικά της κολλάζ.
Στο σιωπηλό γλυπτικό κόσμο της Σίμωσι αντανακλάται ο αισθησιασμός της για τον έρωτα και τη ζωή. Μαθήτρια του Μιχάλη Τόμπρου στην Α.Σ.Κ.Τ. και διαδοχικά του σκληρά απαιτητικού Ossip Zadkine, ψυχή της Ακαδημίας Grande Chaumière, ακολούθησε τη δική της μεταφυσική περιπλάνηση. Το 1972 τιμήθηκε με το βραβείο Morgan’s Paint, στερεώνοντας τον ονειρικό της κόσμο, που αναντίρρητα βρίσκεται σε αντιθετική τροχιά με το έργο του Γαΐτη.
Ο επιμελητής της έκθεσης, Τάκης Μαυρωτάς, επισημαίνει στον κατάλογο της έκθεσης: «Ο Γαΐτης ήταν ένα νέο και ζωντανό πνεύμα στην εποχή του. Μετά τον τραγικό εμφύλιο πόλεμο και τις τεράστιες κοινωνικοοικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε η Ελλάδα αποφασίζει να εγκατασταθεί στο Παρίσι το 1954, στα 31 του χρόνια. Στο πλευρό του, μούσα της δημιουργικής του πνοής, στάθηκε η εσωστρεφής και δυναμική γλύπτρια Γαβριέλλα Σίμωσι, με την οποία παντρεύτηκαν την ίδια χρονιά.
Η ανθρωπογεωγραφία της καθημερινότητας του Γαΐτη, με εκατοντάδες «Ανθρωπάκια», που άλλοτε τα συναντάμε στην επιφάνεια μιας κονσέρβας και άλλοτε βγαίνουν μέσα από αυτή, αποτυπώνουν το προσωπικό του ύφος.
Ο ίδιος έχεις την αίσθηση ότι επιθυμεί να έχει το δικό του διάλογο με την pop art. Ο Andy Warhol είναι Αμερικανός και αυτό γίνεται άμεσα αντιληπτό από τις κονσέρβες Campbell και τα πορτρέτα της Marilyn Monroe, τα μπουκάλια της Coca Cola έως το γνωστό δολάριο. Ο Γιάννης Γαΐτης είναι Έλληνας, βαφτισμένος στο Αιγαίο και, με τη δική του αμεσότητα, δίνει τις απαντήσεις του στα μεγάλα ερωτήματα της εποχής μας. Τα ανθρωπάκια του ταξιδεύουν στο μακρινό χθες, στο αρχαίο μας παρελθόν, σαν να ζητούν να ταυτίσουν την οντολογική τους παρουσία με την ιστορία ή να αισθανθούν την αναγκαιότητά της, φτιάχνοντας, με τα σώματά τους, τη δική του Ακρόπολη.
Βαθιά ουμανιστής, άλλοτε με σαρκασμό και άλλοτε με χιούμορ, προσέγγιζε το πρότυπο του ανθρώπου, εκείνου που επιζητεί τον εφησυχασμό, για μια ζωή χωρίς μεγάλες ευθύνες και θυσίες, χωρίς εξάρσεις και δυνατά πάθη. Έτσι, το ανθρωπάκι του δεν χάνεται μέσα στο δάσος της ζωής και είναι σαν το δέντρο που στέκεται ακλόνητα στη θέση του, ομοιόμορφο, ατάραχο, υπάκουο.
Ο Γαΐτης αντλούσε την έμπνευσή του από την καθημερινότητα και αυτήν απέδιδε με το δικό του εκφραστικό ιδίωμα. Το ένστικτό του, από την αρχή της καλλιτεχνικής του πορείας, τον οδήγησε στο προσωπικό του ιδεώδες, με συνέπεια, αφού η μια σκέψη του διαδέχεται με συνοχή την άλλη, για να ολοκληρώσει το όραμά του. Ένα όραμα, που καθιστά δυνατή την ερμηνεία του περιεχομένου του, αφού επιχειρεί να κατανοήσει κάτι από την συνθετότητα της πραγματικότητας, με τα θεμελιώδη, παγκόσμια προβλήματα» καταλήγει ο Τάκης Μαυρωτάς.
Τα έργα της έκθεσης προέρχονται από την Εθνική Πινακοθήκη, τη Συλλογή Έργων Τέχνης της Alpha Bank, το Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου, το Μουσείο Βορρέ, το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, το Ίδρυμα Αντώνιος Ε. Κομνηνός, την Τράπεζα Πειραιώς, την Εθνική Τράπεζα και από τους συλλέκτες κ. Ειρήνη Παναγοπούλου, κ. Φίλιππο Τσαγκρίδη, κ. Σπήλιο Μανιά, κ. Άννα Ροκοφύλλου, κ. Μαίρη Γαΐτη-Βορρέ, κ. Φραγκίσκο Γαΐτη, κ. Ηλέκτρα Βασιλείου, κ. Ελένη Παπακωνσταντίνου καθώς και εκείνους που επιθυμούν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους.
Η έκθεση θα συνοδεύεται από πολυσέλιδο ομότιτλο κατάλογο, με όλα τα εκτιθέμενα έργα.
Επιμέλεια έκθεσης: Τάκης Μαυρωτάς
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Κυριακή 10:00-18:00, Πέμπτη 10:00-20:00 (Οκτώβριο έως Μάιο)