Το αβέβαιο μέλλον των Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ αλλά και της ίδιας της δημιουργίας ντοκιμαντέρ απασχόλησε την τηλεδιάσκεψη 30 και πλέον κορυφαίων φεστιβάλ του κόσμου, με το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης να καταθέτει μια πρόταση που δημιουργεί τομή, μέσα στον καιρό αβεβαιότητας της πανδημίας.
Σε μία οθόνη υπολογιστή, οι κορυφαίοι διευθυντές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ του κόσμου. Κάποιοι είχαν μόλις ξυπνήσεις, άλλοι ήδη βρίσκονταν σε μεταμεσονύχτιες ώρες, καθώς συνομιλούσαν μέσω τηλεδιάσκεψης από όλα τα σημεία του πλανήτη. Περισσότεροι από 30 επικεφαλής των σημαντικότερων φεστιβάλ, όπως αυτό της Νyon, του ΙDFA που θεωρείται για τα ντοκιμαντέρ το αντίστοιχο του Φεστιβάλ των Καννών, το Hot Docs του Καναδά, το CPH κ.ο.κ.. Ανάμεσά τους η Ελίζα Ζαλαντό και ο Ορέστης Ανδρεαδάκης εκπροσωπώντας το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, το οποίο μέσα στην κρίση έγινε θετική είδηση ακόμα και στους New York Times.
Oι επικεφαλής έθεσαν τα βασικά ζητήματα που τους απασχολούν αναζητώντας ιδέες για να τα ξεπεράσουν, σε ένα περιβάλλον που δεν έχει ακόμα σαφή δεδομένα και φάσεις. Ιεραρχώντας αυτά τα προβλήματα, στην κορυφή τους βρέθηκαν δύο θέματα: Πώς θα γίνει η διανομή της κινούμενης εικόνας, με ποιες προϋποθέσεις θα λειτουργήσουν οι αίθουσες και κυρίως αν υπάρχει ο φόβος να μην κατορθώσουν να επιβιώσουν οι μικροί διανομείς και να κυριαρχήσουν τα μεγαθήρια του χώρου. Μια άλλη σαφής ανησυχία είναι πώς θα γυρίζονται πλέον τα ντοκιμαντέρ. Μπορεί να έχουν μικρότερο κόστος παραγωγής από ένα κανονικό φιλμ, όμως απαιτούν μετακινήσεις, ταξίδια και συχνά διανομή σε μακρινές τοποθεσίες όπου είναι άγνωστο ποιες συνθήκες θα επικρατούν. Οι κίνδυνοι είναι πολλοί.
Μια συμφωνία κυρίων με εισηγητή την Ελλάδα
Η Ελλάδα ανέπτυξε όμως μια σημαντική πρωτοβουλία που προξένησε το έντονο ενδιαφέρον των επικεφαλής. Η Ελίζ Ζαλαντό, γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, πήρε τον λόγο και πρότεινε να υπογραφεί μια συμφωνία κυρίων μεταξύ των φεστιβάλ για το πώς θα βγαίνουν online οι ταινίες από κάθε φεστιβάλ, ώστε να μην επικρατήσει χάος. Πρότεινε μάλιστα να εφαρμοστεί geoblocking, ώστε τις ταινίες κάθε Φεστιβάλ να τις βλέπουν μόνο στη συγκεκριμένη χώρα και να μη καταστραφεί το περιεχόμενο και η αποστολή και των υπόλοιπων Φεστιβάλ του κόσμου. Στη συνέχεια θα πρέπει βέβαια να ακολουθήσει μια ειδική ευρωπαϊκή νομοθεσία για την εξασφάλιση της προστασίας της ταυτότητας και των δυνατοτήτων των Φεστιβάλ απέναντι σε μια αλόγιστη προβολή νέων ταινιών.
Την ίδια ώρα η Ελλάδα είναι έτοιμη να βγάλει οnline το 22ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, με εκκίνηση την Τρίτη 19 Μάη και ολοκλήρωση στις 28 Μάη. Οι κριτικές επιτροπές θα παρακολουθήσουν τις ταινίες online και θα απονείμουν τα βραβεία.
Οι ταινίες θα είναι διαθέσιμες δωρεάν για το κοινό και κάθε ταινία θα διατίθεται για 400 θεάσεις, σε χρήστες αποκλειστικά στην Ελλάδα. Σημαντικό είναι ότι το φεστιβάλ σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού μεριμνά για να προσληφθούν όλοι οι συμβασιούχοι οι οποίοι επρόκειτο να εργαστούν τον Μάρτιο (οπότε και θα γινόταν το Φεστιβάλ, κάτι που κατέστη ανέφικτο λόγω κορωνοϊού). Για τις ανάγκες διοργάνωσης του διαδικτυακού 22ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα ενεργοποιηθούν όλες ανεξαιρέτως οι συμβάσεις που δεν είχαν προλάβει να ξεκινήσουν τον Μάρτιο και θα ολοκληρωθούν όλες οι συμβάσεις που διακόπηκαν, εξαιτίας της αναβολής του Φεστιβάλ.
Εντωμεταξύ, βγήκε στον αέρα και το τελευταίο κύμα των ταινιών μικρού μήκους που δημιουργήθηκαν σε όλο τον κόσμο κατόπιν ανάθεσης του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για το πρόγραμμα #Xώροι. Το τρίτο μέρος περιλαμβάνει επτά φιλμ σημαντικών δημιουργών και συγκεκριμένα των Γιούνγκ Τσανγκ, Ίλντικο Ενιέντι, Ανμαρί Τζασίρ, Νανούκ Λέοπολντ, Τεόνα Στρούγκαρ Μίτεβσκα, Βίκτορ Μορένο, Αλμπέρτ Σέρα.