Πολυσυλλεκτικότητα. Αυτή είναι η λέξη που χαρακτηρίζει τον καλλιτεχνικό προγραμματισμό του Εθνικού Θεάτρου για τη χειμερινή περίοδο 2023-2024.
Το πρόγραμμα, το οποίο σχεδίασε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του, Γιάννης Μόσχος, και η ομάδα του, περιλαμβάνει όλες τις θεατρικές τάσεις: εντάσσει στο ρεπερτόριό του μεγάλα κλασικά έργα σε σύγχρονες αναγνώσεις, συστήνει άπαιχτα θεατρικά έργα, δοκιμάζει πειραματικές συγγραφικές φόρμες, συμπεριλαμβάνει σκηνοθέτες όλων των γενιών και όλων των αισθητικών αντιλήψεων.
Παρουσιάζοντας τον προγραμματισμό της χειμερινής περιόδου από το Σχολείον της Αθήνας-Ειρήνη Παπά στην Πειραιώς -έδρα της δραματικής σχολής του Εθνικού Θεάτρου-, ο Γιάννης Μόσχος ανέφερε:
«Το καλοκαίρι που πέρασε σημαδεύτηκε από πολλά δυσάρεστα γεγονότα: φυσικές καταστροφές, αθώα θύματα, σοκαριστικά περιστατικά βίας και ρατσισμού, υπέρμετρη αύξηση της ρητορικής μίσους στα social media, επανεμφάνιση με ορμή της ακροδεξιάς. Μια κοινωνία που βρίσκεται σε αναβρασμό, μια κοινωνία που δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στη νέα πολυπολιτισμική πραγματικότητα της χώρας και που ακόμα την τρομάζει η διαφορετικότητα. Μέσα σε αυτό το τοπίο το Εθνικό Θέατρο δεν μπορεί παρά να σταθεί δίπλα σε κάθε κοινωνική ομάδα που είναι περιθωριοποιημένη, κάθε φυλής, φύλου, θρησκείας, σωματικής διαφορετικότητας, σεξουαλικού προσανατολισμού. Να ανοίξει τις πόρτες του και να καλοδεχτεί άπαντες. Ένα θέατρο ανοιχτό σε όλες, όλους, όλα».
Άνοιγμα «εκτός των τειχών»
Σε συνδυασμό με την πολυποίκιλη δραστηριότητά του στις χειμερινές σκηνές του, το Εθνικό θα προβεί τον ερχόμενο χειμώνα και σε πολλά άλλα ανοίγματα «εκτός των τειχών» του, σημειώνει ο Γιάννης Μόσχος, τονίζοντας πως η πρώτη κρατική σκηνή επεκτείνει τις δράσεις της και σε δύο άλλα θέατρα των Αθηνών, όπου θα επαναληφθούν πολύ επιτυχημένες -καλλιτεχνικά και εισπρακτικά- παραστάσεις της περασμένης θεατρικής περιόδου, ενώ θα αποκτήσει -επιτέλους- και μια αυτόνομη στέγη για τα θεατρικά της εργαστήρια, σε απόσταση αναπνοής από το κτίριο του Τσίλλερ, σε έναν άρτι ανακαινισθέντα πολυχώρο.
Τα εν λόγω ανοίγματα του οργανισμού δεν αφορούν μόνο το εσωτερικό, αλλά επεκτείνονται και στο εξωτερικό: τον χειμώνα που μας έρχεται το Εθνικό θα ταξιδέψει με το «Goodbye, Lindita» του Μάριο Μπανούσι σε Βελιγράδι, Δρέσδη, Αμστερνταμ και στην Αδελαΐδα της Αυστραλίας. Κι αυτό χάρη στο πρώτο «Showcase» στην ιστορία του Εθνικού που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία τον περασμένο Απρίλιο.
Ένας θεσμός που όπως επισημαίνει ο Γ. Μόσχος θα έχει ασφαλώς και συνέχεια: «Σχεδιάζουμε ήδη το δεύτερο Showcase για την άνοιξη του 2024, όπου και πάλι θα κληθούν να παρακολουθήσουν τις φετινές παραγωγές μας επιμελητές/-τριες και διευθυντές/-τριες οργανισμών του εξωτερικού, αλλά και ξένοι δημοσιογράφοι. Παράλληλα, την άνοιξη του 2024 θα λάβουν χώρα και τα πρώτα residencies Ελλήνων καλλιτεχνών στο εξωτερικό και θα κληθούν και ξένοι ομότεχνοί τους, οι οποίοι θα φιλοξενηθούν στην Αθήνα. Και τα δύο προγράμματα θα υλοποιηθούν χάρη στην οικονομική αρωγή του Ταμείου Ανάκαμψης. Το άνοιγμα του Εθνικού στο εξωτερικό, που είναι μία από τις βασικές στοχεύσεις μου για το μέλλον του οργανισμού, έχει αρχίσει να υλοποιείται, και υπάρχουν βέβαια και πολλά άλλα σχέδια και συζητήσεις με ξένους οργανισμούς που θέλω να πιστεύω ότι θα αποδώσουν καρπούς μέσα στον επόμενο χρόνο».
Οι 17 παραγωγές
Το χειμερινό ρεπερτόριο του θεάτρου αποτελείται από 17 παραγωγές, συμπεριλαμβανομένων των επαναλήψεων και των παιδικών και εφηβικών παραγωγών.
Η Κεντρική Σκηνή του Εθνικού θα λειτουργήσει κάτω από την πρακτική του εναλλασσόμενου ρεπερτορίου.
Η αυλαία της ανοίγει με τον Βασίλη Παπαβασιλείου, που καταπιάνεται με τον σπάνια παιζόμενο «Ιμπρεσάριο από τη Σμύρνη», του μέγα αναθεωρητή της ιταλικής κωμωδίας Κάρλο Γκολντόνι, ενώ κάτω από τη στέγη της θα φιλοξενήσει τον Γιάννη Χουβαρδά, που ανεβάζει τον «Βασιλιά Ληρ» του Σαίξπηρ, ένα διαχρονικό έργο για την παρακμή και την πτώση του κόσμου, και τη Γεωργία Μαυραγάνη, που σκηνοθετεί το «Ονειρόδραμα» του Στρίντμπεργκ, σαν μια χορική αφήγηση.
Στη Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος» επιστρέφει η παράσταση που ενθουσίασε το κοινό και τους κριτικούς, το «Goodbye, Lindita», του Μάριο Μπανούσι, λίγο πριν ξεκινήσει η παγκόσμια περιοδεία της.
Ακολουθούν ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, ο οποίος ανεβάζει το βραβευμένο έργο του Λιβανο-Καναδού Ουαζντί Μαουάντ «Όλοι εμείς τα πουλιά», που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και εξερευνά την έννοια της ταυτότητας ως στοιχείο αυτοπροσδιορισμού αλλά και ως κίνδυνο εγκλωβισμού μέσα σε δύσκαμπτα πλαίσια που μας έχουν επιβληθεί, και η νέα καλλιτεχνική υπεύθυνη της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού, Κατερίνα Γιαννοπούλου, η οποία σκηνοθετεί το έργο του Γρηγόρη Λιακόπουλου «Generation Lost», που προέκυψε από έρευνα και συνεντεύξεις με νέους από έξι διαφορετικές πόλεις της Ευρώπης.
Στη Σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη» ο 'Αγγελος Τριανταφύλλου συνθέτει και σκηνοθετεί μαζί με τον Δημήτρη Σταυρόπουλο το «Ευαγγελισμός, το μιούζικαλ», ένα «ονειρόδραμα για την αγάπη, ένας μεταφυσικός ύμνος στη ζωή», και ακολουθεί ο Θωμάς Μοσχόπουλος με την απολαυστική κωμωδία «Η Προξενήτρα», του βραβευμένου με Πούλιτζερ συγγραφέα Θόρντον Γουάιλντερ.
Η Πειραματική Σκηνή Νέων Δημιουργών συνεχίζει δυναμικά τη λειτουργία της, ανανεωμένη, έχοντας για πρώτη φορά στην ιστορία της, και για τα επόμενα δύο χρόνια, γυναίκες επικεφαλής. Τη νέα αυτή σεζόν την καλλιτεχνική διεύθυνση αναλαμβάνει η Κατερίνα Γιαννοπούλου.
Εφέτος η Πειραματική καλεί τους σκηνοθέτες και χορογράφους Μαριλένα Κατρανίδου, Σοφία Μαυραγάνη, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Τζέο Πακίτσα, Σοφία Πριοβόλου, Βασίλη Βηλαρά και Γιώργο Παύλου να πειραματιστούν σε νεόκοπα έργα.
Το Μικρό Εθνικό παρουσιάζει δύο παραγωγές, το εφηβικό «Στα όρια», του Κρις Κούπερ, σε σκηνοθεσία της καλλιτεχνικής υπεύθυνης της σκηνής, Σοφίας Βγενοπούλου, και μια διασκευή του «Πινόκιο», του Κάρλο Κολόντι, από τον Κρις Κούπερ, σε σκηνοθεσία του Βασίλη Μαυρογεωργίου.
Οι επαναλήψεις του Εθνικού θα φιλοξενηθούν σε συνεργαζόμενες σκηνές, ώστε να μη «στριμωχτούν» οι νέες παραγωγές.
Έτσι, «Ο άνθρωπος από το Παντόλσκ», του Ντμίτρι Ντανίλοφ, σε σκηνοθεσία Γιώργου Κουτλή, που σημείωσε διαδοχικά sold out πέρυσι τον χειμώνα, επιστρέφει αυτήν τη θεατρική περίοδο στο Θέατρο Κιβωτός. Αλλά και η άλλη μεγάλη καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία της περσινής σεζόν, «Τα Φώτα της πόλης», σε μουσική Θοδωρή Οικονόμου και σκηνοθεσία Αμάλιας Μπένετ, ανοίγουν και φέτος στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» για να αφηγηθούν την ιστορία της εμβληματικής ταινίας του Τσάρλι Τσάπλιν.
Επαναλαμβάνοντας και φέτος το θεσμό του Early Bird για όλες τις παραγωγές του θεάτρου, από αύριο, Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου, στις 12 το πρωί έως και την Τρίτη 26 Σεπτεμβρίου 2023 στις 12 τα μεσάνυχτα, τα εισιτήρια θα διατίθενται στην τιμή των 10 ευρώ, με εξαίρεση τη διακεκριμένη ζώνη.