Kάτι περισσότερο από ένα Φεστιβάλ είναι το Animasyros. Είναι μια συνθήκη που ενώνει δημιουργικές δυνάμεις από διαφορετικούς χώρους και χώρες και κάθε χρόνο πυροδοτεί νέες ιδέες και σχέσεις. Η δωδέκατη διοργάνωση του μόλις ολοκληρώθηκε πιο στέρεη και ορμητική από ποτέ.
Ο Σεπτέμβρης έμοιαζε να έχει αποδυθεί την ιδιότητα του πρώτου μήνα του καλοκαιριού και να τοποθετείται στην επικράτεια του καλοκαιριού από τις 19 ως τις 22 Σεπτεμβρίου στην Σύρο. Εκεί όπου έφτασαν από όλο τον κόσμο ειδήμονες αλλά και φίλοι του animation, των κινουμένων σχεδίων, της τέχνης της εμψύχωσης για το 12ο Διεθνές Φεστιβάλ Αnimasyros. Ενα κοινό πολυσυλλεκτικό, με εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά που κατόρθωσε να συναντηθεί και να συνομιλήσει. Δημιουργοί που ήρθαν να δείξουν τη δουλειά τους, άλλοι που ήρθαν ακόμα και από όλο τον κόσμο για να παρουσιάσουν τις ταινίες που ετοιμάζουν και να αναζητήσουν χρηματοδότες στο πλαίσιο του προγράμματος Agora.
Αν και παραμένει συναισθηματικά επώδυνο να κυκλοφορείς στην Ερμούπολη, κυρίως στην πλατεία του δημαρχείου, έξω από το Ελληνικόν χωρίς να συναντάς τον Μάνο Ελευθερίου –είχα διαρκώς την αίσθηση ότι θα τον δω στο τραπέζι του ανάμεσα σε κόσμο- ήταν ευφρόσυνο να βλέπεις όλο αυτό το κοινό. Και μαζί να ακούς τα debates για τις ταινίες που προβλήθηκαν, ποιες άρεσαν και ποιες όχι, τις αγαπημένες θεματικές, την πρόοδο που σημειώνεται στο είδος.
Ο ιδρυτής και πρόεδρος του Αnimasyros Βασίλης Καραμητσάνης, ο νομικός που οραματίστηκε και έκανε πράξη το διεθνές φεστιβάλ και που εδώ και λιγότερο από ένα χρόνο είναι και πρόεδρος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, υπήρξε η διαρκής φιγούρα που συναντούσες σχεδόν παντού στη Σύρο. Ο άνθρωπος με την ικανότητα διακτινισμού που ένωσε δυνάμεις και δημιούργησε συνέργειες. Καθόλου τυχαία συναντήσαμε εκεί και τον διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, τον Δημήτρη Λιγνάδη που προφανώς επιθυμεί να σπάσει τη στατικότητα και την αυτοαναφορικότητα του Εθνικού Θεάτρου ανοίγοντας το σε όλα τα δυνατά, ορμητικά μονοπάτια της νέας δημιουργίας, διατηρώντας τις βαθιές ρίζες στην αρχαία δραματουργία και τα στιβαρά έργα του κλασικού ρεπερτορίου. Συνέργειες και συνομιλίες παντού.
Πέρα από την προβολή των ταινιών, την θέρμη των εθελοντών που αποτελούν θεμέλια του φεστιβάλ και τα πάρτι του Animasyros που γράφουν τη δική τους ιστορία, είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον η Aγορά, όπου παρουσιάστηκαν τρεις ταινίες animation που ετοιμάζονται από δημιουργούς οι οποίοι αναζητούν χρηματοδότηση. Συνολικά η αίσθηση που αποκόμισα από το φεστιβάλ είναι ότι οι Ελληνες δημιουργοί θεματικά μοιάζουν ακόμα εγκλωβισμένοι σε θέματα κάπως αυτοαναφορικά – η κρίση, η σύνδεση αρχαίου και νέου, η ποπ κουλτούρα μας- όσο από το εξωτερικό ακούσαμε και είδαμε προτάσεις που τολμούν να επικεντρώσουν σε θέματα όπως οι σχέσεις των φύλων, οι τρανσέξουαλ, η διαδικασία της απόρριψης και των κυρίαρχων στερεοτύπων.
Το μεγάλο βραβείο της κατηγορίας του Διεθνούς Διαγωνιστικού Τμήματος απονεμήθηκε στην ταινία της Chintis Lundgren «Ο Τόμας κάτω από την κοιλάδα με τους άγριους λύκους» (Toomas beneath the valley of the wild wolves) «για την αυθεντική αντιμετώπιση της σεξουαλικής και κοινωνικής καταπίεσης. Όταν η διαφυγή από τον κομφορμισμό και την οικονομική πάλη αναμορφώνει τη ζωή με ασύμβατο τρόπο», όπως δήλωσε για την ταινία η Πρόεδρος της Επιτροπής και Γενική Διευθύντρια του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης Ελίζ Ζαλαντό.Ενδιαφέρουσα επιλογή για μια ταινία που έσταζε κυνισμό, που πίσω από το χιούμορ έφερε βαθιές πληγές και αγκυλώσεις μιας κοινωνίας εγκλωβισμένης σε καταπιεσμένα ένστικτα, στρεβλά πρότυπα εξουσίας και κυριαρχίας στις διαπροσωπικές σχέσεις.
Απολαυστικό, ναι, αν και η αλήθεια ότι το κοινό δεν έκρυψε τον ενθουσιασμό του για το φιλμ «Selfies» του Claudius Gentinetta, ένα καταιγιστικό, εικονογραφικά σπιντάντο και εύγλωττο φιλμ για την ψυχογενή εξάρτησή μας από τις selfies. Το πρώτο βραβείο του Φοιτητικού Διαγωνιστικού Τμήματος απέσπασε η ταινία «Heatwave» του Φωκίωνα Ξένου «για τον τρόπο με τον οποίο σκιαγραφεί με επιτυχία την ελληνική κοινωνία, καθώς και την απλότητα και αποτελεσματικότητα της τεχνικής αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο η χρήση της συγκεκριμένης τεχνικής και υλικών υπηρετεί την αφήγηση».
Καμία έκπληξη δεν προκάλεσε το γεγονός ότι στην κατηγορία Τηλεοπτικών και Κατά Παραγγελία Ταινιών (TV & Commissioned Films), το πρώτο βραβείο απέσπασε η ταινία «Η τέχνη της αλλαγής: κλιματική αλλαγή» (The art of change: climate change) των María Álvarez & Elisa Morais (Sois de Traca). «Χρησιμοποιώντας την οικολογική θεματολογία περί εξολόθρευσης των ειδών, η ταινία αξιοποιεί το ρυθμό της τέχνης της εμψύχωσης και τη σιωπή, για να μεταδώσει μία λυπηρή πραγματικότητα», όπως ανέφερε η Καρολίνα Σαντβικ όταν ανακοίνωσε το βραβείο.