Βάζουμε το αριστουργηματικό βιβλίο «Τομ Λέικ» της Αν Πάτσετ στην πάνινη τσάντα του ΕΜΣΤ (που κράτησε και η Carrie Bradshaw) και βγαίνουμε στο κέντρο της Αθήνας. Γευματίζουμε διαβάζοντάς το στο «The Dolli», πηγαίνουμε στο bazaar του ΜΙΕΤ στη Σοφοκλέους, ανακαλύπτουμε την γεωμετρία των ΑΝΑΚΤΑΕ. Oι επιλογές.
Ο κομψός ορθολογισμός της αφαίρεσης
Να δοκιμάσουν τα όρια της αφαίρεσης. Αυτή είναι η πρόθεση που είχαν σχεδιάζοντας τη νέα τους συλλογή «ΚΛΕΙΣ» οι Νταϊάννα Καρβούνη και Βίβιαν Φιλίππα, συνιδρύτριες και δημιουργικές διευθύντριες της εταιρείας design ΑΝΑΚΤΑΕ (από τη λέξη ανάκτορο). Κοιτάζω τα γεωμετρικά σχήματα, τις τόσο σαφείς και συνάμα ρέουσες απολήξεις, τα νερά του μαρμάρου στα φωτιστικά, τα τραπέζια, τους καναπέδες της νέας συλλογής (ο τίτλος της παραπέμπει φυσικά στην λέξη κλειδί). Αυτό που και οι ίδιες αποκαλούν κομψή αφαίρεση. Δεν μπορώ να μην σκεφτώ την ορθολογική αφαίρεση του Γιάννη Μόραλη.
Είναι αδύνατο να μην ψηλαφίσω τις συγγένειες, την εξέλιξη της κληρονομιάς του. «Ο Μόραλης μ΄ένα ολιγοψήφιο αλφάβητο στα χέρια του, επέτυχε να μετατρέψει την ομιλία των πραγμάτων κατά τρόπο μοναδικό μέσα στη σύγχρονη ελληνική τέχνη», έλεγε ο Οδυσσέας Ελύτης. Οι Καρβούνη και Φιλίππα διευρύνουν τα όρια αυτής της κληρονομικής συνέχειας, με επιρροές στη συλλογή τους και από κεραμικά της γεωμετρικής εποχής, κατόψεις μινωϊκών ανακτόρων, βυζαντινή εικονογραφία, «το αεικίνητο βλέμμα των flaneurs του 19ου αιώνα». Όλα τα αντικείμενα κατασκευάζονται στην Ελλάδα από τους κατάλληλους τεχνίτες.
Έχουν πετύχει αυτές οι αναφορές να είναι ευανάγνωστες αλλά καθόλου κραυγαλέες στις δημιουργίες τους, που διαθέτουν μια ξεκάθαρη γεωμετρία αλλά ταυτόχρονα μια δυνατή ροή. Ελληνικότητα, σύγχρονη τέχνη, διαύγεια κυριαρχούν στη δουλειά τους. Οι επιφάνειες και τα φινιρίσματα είναι επιλεγμένα για να αναδείξουν την ομορφιά και την ακεραιότητα των ατόφιων υλικών - μάρμαρο, ξύλο, οξειδωμένος ορείχαλκος και λινά υφάσματα. Η πατίνα, αφηγείται μια ιστορία φυσικών διεργασιών και διαχρονικής δεξιοτεχνίας.
«Τα κλειδιά συμβολίζουν τις ανακαλύψεις και τις αφυπνίσεις – έχουν τη δύναμη να ξεκλειδώσουν δυνατότητες και νέα ενδεχόμενα, αποκαλύπτοντας τις εσώτερες αλήθειες και πολύτιμα όνειρα», λένε οι ίδιες ερμηνεύοντας την επιλογή του τίτλου της νέας τους συλλογής. «Τα κλειδιά συμβολίζουν επίσης το πάθος μας για την επίλυση προβλημάτων και την εκμαίευση νέων δυνατοτήτων στον εσωτερικό και χωροταξικό σχεδιασμό».
Η πάνινη τσάντα του ΕΜΣΤ, η Carrie Bradshaw, τα πρωινά μας στην πόλη
Πόσο πιθανό ήταν να συμβεί, πραγματικά; Η απλή, λευκή, πάνινη τσάντα με το λογότυπο του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), που κοστίζει επτά ευρώ και κυκλοφορεί κάθε μέρα ανάμεσά μας, πρωταγωνίστησε μαζί με μια μεγάλη Saint Laurent ψάθινη τσάντα στο τελευταίο επεισόδιο του «And Just Like That», της μετεξέλιξης του «Sex and the City».
Η τσάντα κοστίζει 7 ευρώ.
Η Carrie Bradshaw κάνει διακοπές στην Ελλάδα για να ξεχαστεί από τον χωρισμό της (ξανά) με τον Έινταν, η κάμερα κάνει ένα κυκλικό πέρασμα για την τελική λήψη, το φινάλε του κύκλου, και περνάει πάνω από την λευκή πάνινη τσάντα. Σε ένα σίριαλ που βλέπουν εκατομμύρια παγκοσμίως πρωτίστως για τη μόδα, δευτερευόντως για τζούρες της Νέας Υόρκης, η παρουσία της τσάντας προκάλεσε έκπληξη. Ήταν άραγε το πιο ελληνικό αλλά πιστό στις ιδιοσυγκρασιακές επιταγές μόδας του σίριαλ στοιχείο που βρήκαν;
Όπως και αν είναι, η τάση να κυκλοφορούμε πλέον με πάνινες τσάντες, συνήθως με λογότυπα αγαπημένων μουσείων, ή εκθέσεων από όλο τον κόσμο, διαδίδεται παντού, για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Δεν αποτελούν μόνο μια δήλωση urban μόδας, αλλά κυρίως είναι πρακτικές, οικολογικές και πιστές στην ανάγκη της βιώσιμης και ανακυκλώσιμης μόδας.
Το πωλητήριο του EMΣΤ ακολουθεί αυτή τη γραμμή, με πολλές ενδιαφέρουσες πάνινες τσάντες που φέρουν πάνω τους δηλώσεις τέχνης και συνύπαρξης, ή με τα περίφημα jockey καπέλα, ιδανικά για την πόλη που γράφουν πάνω «A piece of art». Ωραίος τρόπος να αυτοπροσδιοριστείς, να συστηθείς, καθώς διασχίζεις την πόλη. Είσαι ένα έργο τέχνης.
Κεράσια, όνειρα και οι μαργαρίτες του Cailebotte στο «Τομ Λέικ» της Αν Πάτσετ
«Δεν είναι ότι δεν έχω συναίσθηση των τωρινών και των μελλοντικών δεινών του κόσμου, απλώς ξέρω ότι αυτά τα δεινά συνυπάρχουν με το μουσκεμένο χορτάρι και τον ολόλαμπρο ουρανό που μόλις έχει πλυθεί από τη βροχή. Η ομορφιά και η οδύνη είναι εξίσου αληθινές». Σελίδα 338, «Τομ Λέικ» της Αν Πάτσετ, σε μετάφραση Δέσποινας Κανελλοπούλου από τις εκδόσεις Δώμα.
Η Λάρα, η πρωταγωνίστρια του «Τομ Λέικ», υπήρξε στο παρελθόν ηθοποιός, στον θίασο Τομ Λέικ. Μαζεύει με τις τρεις κόρες της κεράσια στο κτήμα τους σε μια αγροτική περιοχή του Μίτσιγκαν και τους μιλά για εκείνες τις ημέρες, για τη συμμετοχή της στο θεατρικό έργο «Η μικρή μας πόλη», για το γεγονός ότι δεν έγινε μεγάλη ηθοποιός, σταρ, αλλά μια σύζυγος, μητέρα. Toυς μιλά και για τη σχέση της με έναν διάσημο ηθοποιό εκείνη την εποχή -αργότερα κέρδισε και Όσκαρ. Τι θα γινόταν αν αυτό το φλερτ οδηγούσε σε μια μακροχρόνια σχέση;
Η οικογένεια του βιβλίου όμορφη, ευτυχισμένη, μια κανονική οικογένεια, απέχει πολύ από τον τρόπο που μεγάλωσε η ίδια η συγγραφέας Αν Πάτσετ και τα αδέλφια της μετά το διαζύγιο των γονιών της και τους γάμους της μητέρας της. Και αν μπείτε στον πειρασμό να φανταστείτε τη φωνή της καθώς τα αφηγείται τις αναπολήσεις της Λάρα στην τέλεια οικογένειά της, τότε σημειώστε ότι στο audio book διαβάζει η Μέριλ Στριπ.
Το μυθιστόρημα είναι τοποθετημένο στην εποχή της πανδημίας, με την οικογένεια να ζει ξανά μαζί, στην εξοχή. Η Πάτσετ, βυθισμένη στον πίνακα «Παρτέρι με μαργαρίτες» του ιμπρεσιονιστή Gustave Caillebotte και υπό την μαγεία του τσεχοφικού σύμπαντος, παραδίδει το ένατο μυθιστόρημά της, επιβεβαιώνοντας ότι αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες φωνές της αμερικανικής λογοτεχνίας σήμερα.
Να μιλάς μέσα στην καρδιά της πανδημίας, ενώ ξαπλώνεις στους αγρούς, μαζεύεις καρπούς που τους βλέπεις να θεριεύουν και σιγά σιγά να οδηγούνται στον θάνατο. Ο κύκλος της ζωής. Πότε νιώσαμε πιο ευάλωτοι και εφήμεροι; Πώς γεννιέται και πεθαίνει ένας ανθός, ένας καρπός; Ένας ρόλος στη σκηνή; Ένα όνειρο; «Η πιο απλή αλήθεια για τη ζωή είναι ότι θα ξεχάσεις τα περισσότερα που έζησες», λέει η Λάρα.
H νέα carte postale της Αθήνας από την Μητροπόλεως
Σαν την Αλίκη στη χώρα των υφασμάτινων θαυμάτων, θυμάμαι μικρή να κυκλοφορώ μαγεμένη ανάμεσα στα υφάσματα του Χυτήρογλου στην οδό Μητροπόλεως, συνοδεύοντας τη μητέρα μου ή τη νονά μου. Χρώματα και υφές που ακαριαία δημιουργούσαν στο μυαλό μου ιστορίες και παραμύθια με επίκεντρο αυτό το συγκλονιστικό νεοκλασικό κτήριο του 1925 και τα υλικά του.
Η εποχή των παραμυθιών πέρασε, αλλά η ανάμνηση αυτής της μικρής περιπέτειας και συγκίνησης παραμένει καθώς περνώ ξανά την πόρτα της Μητροπόλεως 49, μπαίνω στο κτίριο που σχεδίασε ο περίφημος αρχιτέκτονας της δεκαετίας του 1920 Ανδρέας Κριεζής. Δεν είναι πλέον Bazaar d’ Orient, ούτε Τσαντίλης, ούτε Χυτήρογλου. Είναι το The Dolli, το νέο ξενοδοχείο του ομίλου Grecotel, που όμως λειτουργεί και πάλι ως προορισμός και χώρος δημιουργίας νέων, πραγματικών και όχι φαντασιακών ιστοριών πλέον.
Για καφέ, γεύμα, δείπνο, συναντήσεις, μέσα σε μια μήτρα επενδυμένη με το βελούδο των προσωπικών αθηναϊκών αναμνήσεων, me εξαιρετική τέχνη συνδεδεμένη με την έννοια του design, της φιλοξενίας -τα αριστουργηματικά πιάτα και βάζα του Ζαν Κοκτώ, οι δημιουργίες του Πικάσο, τα περίφημα κινητικά γλυπτά του Αlexander Cadler.
Στο ισόγειο του ξενοδοχείου, προσφέρεται γεύμα και δείπνο με ελληνικότατες λιτές επιλογές στο Dolli Lounge. Παντού μάρμαρο, μέσα σε μια επικράτεια του λευκού, έργα της Κλοντ Λαλάν, αντίκες του 18ου αιώνα, μεγάλοι καθρέπτες και ανοίγματα στον δρόμο κυριαρχούν εδώ. Στην βιβλιοθήκη, μεταξύ ιστορικών εκδόσεων και νέων υψηλής ποιότητας λευκωμάτων τέχνης, προσφέρεται καφές, τσάι και ποτά. Το ελαιόλαδο και το μέλι στην κουζίνα του The Dolli προέρχεται από τους ελαιώνες, τις κυψέλες και τα αγροκτήματα της οικογένειας Δασκαλαντωνάκη στην Κρήτη.
Στην ταράτσα, σε χώρο που έχει διαμορφωθεί από τον αρχιτέκτονα Στέλιο Κόη, λειτουργεί εστιατόριο για γεύμα και βραδινό, πραγματικά κάτω από την Ακρόπολη και με μια infinity πισίνα να δημιουργεί την αίσθηση ότι ο ιερός Βράχος είναι ένα πλωτό νησί.
Η εμπειρία που έχει δημιουργήσει το Τhe Dolli είναι σπάνια για την Αθήνα. Απολαμβάνεις τον καφέ ή το γεύμα σου, σε ένα περιβάλλον που έχει αντικείμενα που θα μπορούσαν να ανήκουν σε μουσεία, χωρίς να αισθάνεσαι την κλινική ψυχρότητα ενός εκθεσιακού χώρου. Μια τομή στο πώς ένα ξενοδοχείο στην Αθήνα μπορεί να διαχειριστεί την ιστορία του, την ελληνικότητα, την σύνδεση με τον κόσμο, χωρίς επιτήδευση, χωρίς φοβία, ή μεγαλοϊδεατισμό.
To bazaar του ΜΙΕΤ στη Σοφοκλέους
Παραμένουμε στο κέντρο της πόλης και μεταφερόμαστε στην οδό Σοφοκλέους, στον χώρο του παλιού Χρηματιστηρίου όπου από την Τετάρτη 8 ως και την Κυριακή 12 Νοεμβρίου (10.00-18.00) πραγματοποιείται το bazaar βιβλίου του ΜΙΕΤ, αλλά και αντικειμένων από τις συλλογές του ΕΛΙΑ.
Περισσότερες από 300 εκδόσεις από τον χώρο των Aνθρωπιστικών, Kοινωνικών επιστημών και της Tέχνης θα διατίθενται με έκπτωση έως και 70%. Παράλληλα οι επισκέπτες θα μπορούν να βρουν επιλεγμένα μικροαντικείμενα από τις συλλογές του ΕΛΙΑ (αφίσες, κάρτες κ.ά.) Το bazaar θα λειτουργεί και online www.mietbookstore.gr.