Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου, η παθιασμένη επαναστάτρια στο Ναύπλιο του 1862, η γυναίκα σύμβολο, γίνεται έμπνευση για 26 καλλιτέχνες που παρουσιάζουν εργα τους στο Βουλευτικό.
Το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης AICA Hellas, πιστό στο πνεύμα της καταγραφής της νεότερης πολιτισμικής ιστορίας και ευελπιστώντας σε μία δυναμική παρουσία της περιφέρειας στα πολιτιστικά δρώμενα της χώρας, παρουσιάζει την ομαδική έκθεση σύγχρονης τέχνης «Γυναίκα Πείσμα της Ασίας», ως μέρος των εορτασμών του Δήμου Ναυπλιέων και του ΔΟΠΠΑΤ για τα 200 χρόνια από την απελευθέρωση του Ναυπλίου το 1822, και αφιερωμένη στα 160 χρόνια από τη Ναυπλιακή Επανάσταση, με πυρήνα το ελεύθερο πνεύμα της γυναίκας που ενέπνευσε τον αντιμοναρχικό αγώνα ως ενσάρκωση του ακατάβλητου δημοκρατικού πνεύματος, και μία από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες της νεότερης ελληνικής ιστορίας, Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου.
Το Ναύπλιο μέσα απο την Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου
Τα ιδανικά και οι ιδέες που ενστερνίστηκε στη διάρκεια της ζωής της η Παπαλεξοπούλου, και οι οποίες παραμένουν αναλλοίωτες στο χρόνο, σήμερα μοιάζουν πιο επίκαιρες από ποτέ, καθώς καλούμαστε διαρκώς να συλλογιστούμε τη στάση ζωής μας σε σχέση με τα όρια προσωπικής ελευθερίας και συλλογικής ευθύνης, ειδικά μέσα σε μία εποχή που χαρακτηρίζεται από εξωγενείς οριοθετήσεις και ένα κλίμα περιρρέουσας απειλής για τις απανταχού θηλυκότητες, που βρίθει από ταραχώδη έμφυλα ζητήματα, ενώ η γυναίκα παραμένει το θύμα σε διακρατικές πολεμικές διαμάχες και αποτελεί την πρωταγωνιστική φιγούρα σε μετακινήσεις πληθυσμών.
Ο τίτλος της εκθεσης στο Ναύπλιο
Ο τίτλος από το ομώνυμο ποίημα του Νίκου Καρούζου λειτουργεί συμβολικά, σχεδόν σαμανικά, περιγράφοντας σε λίγες λέξεις την ουσία της θηλυκότητας ως μία εργώδη μα αδάμαστη και ακατάβλητη δύναμη που εφορμά μέσα από τις απαρχές της Ιστορίας. Η χρήση της Ασιατικής ηπείρου υποδηλώνει τον “τόπο αλλού”, τον προσωπικό χώρο έξω από τα κοινωνικά σύνορα, μία θρυαλλίδα ενσυναίσθησης, ενδυνάμωσης και σπάνιας γήτευσης μαζί. Επιμέλεια έκθεσης Φαίη Τζανετουλάκου, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης
«Ξεφυλλίζοντας» την ιστορία του Ναυπλίου
Το 1862 κορυφωνόταν ο αντιμοναρχικός αγώνας και παντού αντηχούσε η φράση “Να φύγουν οι Βαυαροί”. Την 1η Φεβρουαρίου του 1862, ξέσπασαν τα «Ναυπλιακά», η επανάσταση εναντίον του Όθωνα. Αν και μέχρι τα μέσα Μαρτίου του 1862, αυτή η στάση είχε ήδη κατασταλεί, η αναταραχή υπέβοσκε. Ο Όθωνας εκθρονίστηκε τελικά τον επόμενο Οκτώβριο.
Έδρα της επανάστασης του 1862 υπήρξε το Ναύπλιο και η ψυχή της δεν ήταν άλλη από μία γυναίκα, την Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου. Η Καλλιόπη γεννήθηκε στην Πάτρα στις 26 Ιουλίου του 1809. Ο πατέρας της Ανδρέας Καλαμογδάρτης υπήρξε πρόκριτος της Αχαΐας ενώ η μητέρα της ανήκε στην αρχοντική οικογένεια των Παπαδιαμαντόπουλων.
Όταν ο Πασάς της Πελοποννήσου φυλάκισε τον πατέρα της στην Τρίπολη μαζί με τους προκρίτους της Πελοποννήσου, και η Παπαλεξοπούλου, στα 15 της, βρέθηκε πρόσφυγας με την μητέρα και τις αδελφές της στην Αγκώνα της Ιταλίας. Εκεί σπούδασε ιταλικά και γαλλικά, βυθίστηκε στη λογοτεχνία και απέκτησε ευρεία παιδεία. Το Ναύπλιο υπήρξε το προπύργιο του αντιμοναρχικού, αντιβαυαρικού αγώνα και η Παπαλεξοπούλου που είχε γαλουχηθεί με τις ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης, όταν επέστρεψε έγινε η πρωθιερέα του, αφιερώνοντας όλα της τα υπάρχοντα στον αγώνα για την ελευθερία.
Για να εμποδίσει ένα επερχόμενο στρατιωτικό πραξικόπημα στο Ναύπλιο, ο στρατηγός του Βασιλιά Όθωνα, Hahn, πληροφορημένος ότι η οικία της ήταν κέντρο αντίστασης, της έστειλε τελεσίγραφο ζητώντας της να φύγει από την πόλη, για να λάβει την ακόλουθη παροιμιώδη απάντηση. «Θα μείνω όπου βρίσκομαι. Τα μόνα ζωντανά πλάσματα που φοβάμαι είναι οι ποντικοί, γι’αυτό τους αφάνισα όλους μέσα στο σπίτι μου».
Παρ’ όλα αυτά, όταν εισέβαλλαν οι Βαυαροί, ο στρατηγός έστειλε στην Καλλιόπη τον υπασπιστή του για να υποβάλλει τα σέβη του. Αντίστοιχο κλίμα σεβασμού επικράτησε και στην Αθήνα, μετά την πτώση της μοναρχίας, όπου την υποδέχτηκαν θριαμβευτικά οι Αθηναίοι, όταν ήρθε να παραστεί στην Εθνική Συνέλευση.
Στόχος της έκθεσης στο Ναύπλιο
Αυτή η γυναίκα σύμβολο, δύναται να αποτελέσει ένα εύφορο πεδίο πολυμεσικής ανάγνωσης από τους 26 σύγχρονους Έλληνες καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην έκθεση.
Μέσα σε μία εποχή απομάγευσης, όπου η έννοια της ελευθερίας, όπως αυτή εργαλειοποιείται από τα ΜΜΕ και τα σύγχρονα πολιτικά αφηγήματα, διάγει υπό διαρκή αμφισβήτηση, αντίστοιχα με την εικόνα της θηλυκότητας που μοιάζει να έχει προχωρήσει σε μία τεθλασμένη γραμμή, από τα κεκτημένα των πρώτων φεμινιστικών αγώνων, στην εποχή του Metoo κινήματος, των συνεχιζόμενων συζητήσεων επάνω στην επιλογή της αυτοδιάθεσης, αλλά και μέσα στη δυστοπική εποχή των συνεχόμενων γυναικοκτονιών.
Η αυταπάρνηση που χαρακτηρίζει τον αγώνα της Καλλιόπης Παπαλεξοπούλου, βάζει τις βάσεις για έναν ενδελεχή επαναπροσδιορισμό της αξίας του ουμανισμού μέσα από την έρευνα της σύγχρονης ιστοριογραφίας στην καταγραφή της γυναικείας παρουσίας στην παγκόσμια ιστορία αλλά και στην τέχνη.
Η έκθεση διοργανώνεται από το Προεδρείο της AICA Hellas με τη συνδιοργάνωση του Δήμου Ναυπλιέων και του ΔΟΠΠΑΤ, στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την απελευθέρωση του Ναυπλίου, με την υποστήριξη και την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, στο Βουλευτικό Δήμου Ναυπλίου, στα πλαίσια του 2ου Φεστιβάλ Λόγου και Τέχνης.
Συμμετέχουν:
Δημήτριος Αντωνίτσης, Άγγελος Αντωνόπουλος, Αννίτα Αργυροηλιοπούλου, Βασίλης Βλασταράς, Αλέξανδρος Γεωργίου, Κατερίνα Διακομή, Κατερίνα Ζαχαροπούλου, Βαγγέλης Ζερβόπουλος, Μάριον Ιγγλέση, Αντιγόνη Καββαθά, Στέλλα Καπεζάνου, Λεωνίδας Καραμπίνης, Αθανάσιος Μακρής, Σωτήρης Μπατζιάνας, Νίκος Ναυρίδης, Ηλίας Παπαηλιάκης, Άρτεμις Ποταμιάνου, Φωτεινή Πούλια, Σοφία Ροζάκη, Βασιλική Σαγκιώτη, Ελίζα Σόρογκα, Ελένη Τζιρτζιλάκη,
Βίκυ Τσαλαματά, Γιώργος Τσεριώνης, Φίλιππος Τσιτσόπουλος, Poka Yio.
Επιμέλεια: Φαίη Τζανετουλάκου, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης, Γενική Γραμματέας AICA Ηellas Εγκαίνια 1/7/2022, 8.30μμ. Διάρκεια έως 31/7. Ώρες λειτουργίας: 10.30-13.30 και 18.30-23.00
