Η επιτροπή που έχει την ευθύνη επιλογής της ελληνικής υποψηφιότητας για το Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας, είναι το θέμα που έχει προκύψει ανάμεσα σε ΥΠΠΟ και ΕΑΚ.
Στις εξελίξεις που αφορούν το θέμα της επιτροπής που θα γνωμοδοτήσει όσον αφορά στην ελληνική υποψηφιότητα για την 97η διοργάνωση των βραβείων Όσκαρ, αναφέρθηκε ο υφυπουργός Πολιτισμού, Ιάσων Φωτήλας, κατά την έκτακτη συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη στο αμφιθέατρο του υπουργείου Πολιτισμού.
«Δεν υπήρχε κανένας λόγος να αμφισβητήσουμε την επιτροπή»
Σύμφωνα με τον υφυπουργό, δεν τηρήθηκε η νόμιμη διαδικασία στην επιλογή της επιτροπής γι' αυτό έπρεπε να την αλλάξει, ενώ ο ίδιος, όπως τόνισε πολλές φορές, δεν θα είχε κανένα πρόβλημα να δεχτεί την πρόταση με τα αρχικά μέλη της, αρκεί να τηρούνταν οι σωστές διαδικασίες. «Η διαδικασία ήταν τόσο παράτυπη και μη επιτρεπτή, που δεν μπορούσα να χρησιμοποιήσω το προϊόν της. Δεν θα ήταν σωστό», υπογράμμισε ο Ι. Φωτήλας. Όπως ο ίδιος επεσήμανε, «δεν υπήρχε κανένας λόγος να αμφισβητήσουμε την επιτροπή», που αποτελούνταν από καλλιτέχνες «εγνωσμένου κύρους», όπως «εγνωσμένου κύρους» είναι και οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν σε εκείνη που έχει δημοσιευτεί στη Διαύγεια και η οποία είναι μόνη που ισχύει. «Δεν υπάρχει αντικατάσταση μελών της επιτροπής γιατί επιτροπή δεν είχε οριστεί. Μία φορά συστάθηκε επιτροπή, αυτή η οποία υπάρχει στη Διαύγεια., τόνισε επίσης ο ίδιος.
Στη συνέντευξη, ο υφυπουργός έκανε μια αναδρομή των γεγονότων για να ξεκαθαρίσει την υπόθεση.
Όπως είπε, έμαθε τυχαία την Κυριακή 11 Αυγούστου πως ένα email στάλθηκε την ίδια μέρα από τη διεύθυνση Παραστατικών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΥΠΠΟ, από υπάλληλο του υπουργείου, που ενημέρωνε τους επτά καλλιτέχνες, τους οποίους η Διεύθυνση είχε επιλέξει να εισηγηθεί στον υφυπουργό να αποτελούν την επιτροπή, ότι είναι αυτοί που οριστικά την αποτελούν. «Όριζε επίσης πρόεδρο και αντιπρόεδρο, έστελνε όλο το υλικό, δηλαδή τις ταινίες που θα έπρεπε να δουν προκειμένου να αποφασίσουν ποιες θα ψηφίσουν και στο τέλος τους έλεγε ότι απομένει μόνο η τυπική υπογραφή του αρμόδιου υπουργού. Όλα αυτά πριν καν φτάσει η εισήγηση στο γραφείο τόσο της γενικής γραμματέως για υπογραφή, όσο και στο δικό μου για την τελική υπογραφή. Δηλαδή για κάποιον λόγο που δεν τον γνωρίζω, ο συγκεκριμένος υπάλληλος αποφάσισε να αγνοήσει και να παρακάμψει όλη την ιεραρχική διαδικασία όπως την ορίζει ο νόμος», τόνισε ο κ. Φωτήλας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, κανένας, πλην της υπαλλήλου που έστειλε το email, δεν γνώριζε για την πρωτοβουλία της αυτή, ενώ όταν η ίδια ρωτήθηκε, είπε πως όλα έγιναν από υπερβάλλοντα ζήλο προκειμένου να τρέξουν πιο γρήγορα οι διαδικασίες και να κερδηθεί χρόνος. «Η εισήγηση θα υπογραφόταν γιατί δεν υπήρχε κανένας λόγος να αμφισβητήσουμε την επιτροπή. Η υπογραφή ήταν τυπική διαδικασία κατά κάποιον τρόπο», συμπλήρωσε ο Ι. Φωτήλας, που όπως σημείωσε, έπρεπε να ενεργήσει πολύ γρήγορα, καθώς σε τρεις μέρες, στις 15/8, έπρεπε να ενημερωθεί η αμερικανική ακαδημία των Όσκαρ για τα μέλη της επιτροπής - «αλλιώς χάναμε τη διαδικασία των Όσκαρ», τόνισε ο υφυπουργός.
Σημειώνεται ότι από τα 7 μέλη της αρχικής πρότασης, δεν συμπεριλήφθηκαν τα τρία. «Αν μπορούσα θα τους άλλαζα όλους -εκτός από τη νικήτρια των βραβείων της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου της περασμένης χρονιάς, γιατί ο νικητής είναι πάντα μέλος της επιτροπής- γιατί αυτό θα ήταν και το σωστό. Όμως δεν υπήρχε χρόνος. Διάλεξα καλλιτέχνες μέσα από τη λίστα των καλλιτεχνών που μου έδωσε το ΥΠΠΟ, όχι από το μυαλό μου. Κάποιους δε, η ίδια η διεύθυνση του ΥΠΠΟ είχε προσπαθήσει, αλλά δεν τους είχε βρει στο τηλέφωνο. Εγώ προσπάθησα ξανά και τους βρήκα. Το σκεπτικό μου ήταν, πρώτον, όσο μπορώ να συγκροτήσω μια επιτροπή ώστε να μην χάσουμε τη διαδικασία των Όσκαρ. Και δεύτερον, να αποτελείται από ανθρώπους οι οποίοι είναι εγνωσμένου κύρους, όπως και αυτοί που ήταν στην αρχική πρόταση» σημείωσε.
Μετά από ερωτήσεις δημοσιογράφων, ο υφυπουργός επεσήμανε ότι ο νόμος 3905/2010 (που αφορά την ενίσχυση και ανάπτυξη της κινηματογραφικής τέχνης) πρέπει να επικαιροποιηθεί, ενώ τόνισε ότι ευελπιστεί πως μετά από αυτή τη συνέντευξη, οι καλλιτέχνες που απέσυραν τις ταινίες τους από τη διαδικασία επιλογής των Όσκαρ, αλλά και τα μέλη που παραιτήθηκαν από την επιτροπή μετά τις πρόσφατες εξελίξεις, θα επιστρέψουν (Δείτε παρακάτω τους κινηματογραφιστές και τις ταινίες που αποσύρθηκαν).
Όσον δε αφορά την πρόταση της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου (ΕΑΚ) να έχει αυτή την ευθύνη επιλογής της ελληνικής υποψηφιότητας για το βραβείο Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας, ο ίδιος είπε ότι «κρατά κάποιες επιφυλάξεις γι' αυτό», πως «πρέπει να δούμε τις διεθνείς πρακτικές» και ότι είναι εδώ για να μιλήσει γι' αυτό το θέμα και με την ΕΑΚ.
Τι αναφέρει η ΕΑΚ για την επιτροπή Οσκαρ
Η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου έθεσε στο ΥΠΠΟ το ερώτημα «γιατί αντικαταστάθηκε η επιτροπή επιλογής της ελληνικής υποψηφιότητας για το Διεθνές Όσκαρ;» τονίζοντας:
«Στις αρχές Αυγούστου το ΥΠΠΟ προχώρησε στη σύσταση της επταμελούς επιτροπής που θα επιλέξει τη φετινή πρόταση της Ελλάδας για το Βραβείο Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας. Το αρμόδιο Τμήμα Κινηματογραφίας και Οπτικοακουστικών Μέσων απηύθυνε πρόσκληση συμμετοχής στην επιτροπή στα μέλη της ΕΑΚ σκηνοθέτη Βασίλη Κεκάτο, κριτικό κινηματογράφου Λήδα Γαλανού και ηθοποιό Κόρα Καρβούνη, καθώς και στη σεναριογράφο Κάλλια Παπαδάκη, την οποία και οι τέσσερις αποδέχθηκαν.
Στις 11 Αυγούστου, η ως άνω Διεύθυνση του ΥΠΠΟ απέστειλε email στους εν λόγω συναδέλφους με το οποίο επιβεβαίωσε τη συμμετοχή τους στην επιτροπή, ορίζοντας μάλιστα ως πρόεδρο τον Βασίλη Κεκάτο. Στο ίδιο email τους κοινοποιήθηκαν οι σύνδεσμοι των ταινιών (links) προκειμένου να δουν και να αξιολογήσουν τα υποψήφια έργα εν όψει διαδικτυακής σύσκεψης όπου θα διαβουλεύονταν για την τελική απόφαση.
Δύο μέρες μετά, στις 13 Αυγούστου, οι τέσσερις συνάδελφοι έλαβαν email από την προϊσταμένη του Τμήματος Κινηματογραφίας και Οπτικοακουστικών Μέσων που τους ενημέρωνε ότι “εκ παραδρομής σάς ανακοινώθηκε η συμμετοχή σας στην Επιτροπή που θα γνωμοδοτήσει όσον αφορά στην ελληνική υποψηφιότητα για την 97η διοργάνωση των βραβείων OSCAR, συμμετοχή η οποία, δυστυχώς, δεν οριστικοποιήθηκε”.
Το παραπάνω περιστατικό θίγει το πρόσωπο και το κύρος των εν λόγω συναδέλφων. Πολύ περισσότερο όμως πλήττει την αξιοπιστία και την αξιοκρατία της νεοσύστατης επταμελούς επιτροπής που ανακοινώθηκε στην Διαύγεια στις 13 Αυγούστου, λίγες μόνο ώρες μετά τις “διορθωτικές επιστολές”. Ζητάμε από το Υπουργείο να δώσει άμεσα και δημόσια εξηγήσεις για όλα τα παραπάνω προκειμένου να απαντηθούν οι εύλογες απορίες του συνόλου της κινηματογραφικής κοινότητας για τα κίνητρα και τα αίτια αυτής της αντικατάστασης.
●Ποιός και γιατί αποφάσισε την αντικατάσταση των συναδέλφων με συνοπτικές διαδικασίες;
●Υπήρξε πίεση προς το ΥΠΠΟ για αλλαγή μελών της επιτροπής από οποιοδήποτε πρόσωπο σχετιζόμενο με τις υποψήφιες ταινίες;
Με αφορμή τον απαράδεκτο και θλιβερό αυτόν χειρισμό από μεριάς ΥΠΠΟ, ζητάμε εκ νέου από την Ελληνική Πολιτεία να αναθέσει στην ΕΑΚ την ευθύνη επιλογής της ελληνικής υποψηφιότητας για το βραβείο Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας κατ’ αντιστοιχία με άλλες Ακαδημίες, όπως της Μ. Βρετανίας και της Ισπανίας. Το πάγιο αυτό αίτημα της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου έχουμε κατ’ επανάληψη θέσει στους εκάστοτε Υφυπουργούς Σύγχρονου Πολιτισμού τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Η ανάληψη της διαδικασίας από την ΕΑΚ είναι απολύτως εύλογη, ως ισότιμος φορέας με την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου. Για τον λόγο αυτό, από την ίδρυσή της, η ΕΑΚ κάθε χρόνο κάνει τη δική της πρόταση για το Όσκαρ Διεθνούς Ταινίας στο ΥΠΠΟ. Η πρόταση αυτή προκύπτει από ηλεκτρονική ψηφοφορία των μελών σε ειδικά σχεδιασμένη πλατφόρμα εποπτευόμενη από συμβολαιογράφο, αδιάβλητη από συγκυριακές πιέσεις και τυχόν καθοδηγούμενες επιλογές προσώπων. Επιπλέον, τα μέλη της ΕΑΚ ως επαγγελματίες από όλο το φάσμα του οπτικοακουστικού κλάδου αποτελούν την μέγιστη εγγύηση για την ευθυκρισία στην ανάδειξη της υποψήφιας ταινίας.
Βάσει του Ν.3905/2010, άρθρο 35, ο τρόπος επιλογής της ελληνικής υποψηφιότητας είναι στην κρίση του/της εκάστοτε Υπουργού Πολιτισμού, εξού και δεν απαιτείται νομοθετική ρύθμιση αλλά Υπουργική Απόφαση για να γίνει η μετάβαση της ευθύνης στην ΕΑΚ. Ευελπιστούμε στην άμεση ανταπόκριση του ΥΠΠΟ σε όλα τα παραπάνω».
Ανοιχτή επιστολή δημιουργών προς το ΥΠΠΟ
Χθες Πέμπτη η ΕΑΚ επανήλθε στο θέμα δημοσιοποιώντας ανοιχτή επιστολή προς τους:
1.Υπουργό Πολιτισμού, κα. Λίνα Μενδώνη
2.Υφυπουργό Πολιτισμού, κο. Ιάσωνα Φωτήλα
Κοινοποίηση:
1.Γενική Γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού, κα. Ελένη Δουνδουλάκη
2.Προϊσταμένη Τμήματος Κινηματογραφίας και Ο/Α Μέσων, κα. Ελένη Τουμπανάκη
Η ανοιχτή επιστολή της ΕΑΚ
«Αξιότιμη κυρία Υπουργέ, Αξιότιμε κύριε Υφυπουργέ,
Οι παρακάτω υπογράφουσες και υπογράφοντες, σκηνοθέτες και παραγωγοί κινηματογραφικών ταινιών που έχουμε υποβάλει τη συμμετοχή της ταινίας μας στη διαδικασία επιλογής της ταινίας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα βραβεία ΟΣΚΑΡ στην κατηγορία Διεθνούς Ταινίας Μεγάλου Μήκους - διαδικασία που καθορίζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις - με λύπη μας διαπιστώνουμε μια σειρά από παρεμβάσεις κατά τη συγκρότηση της επιτροπής που θα γνωμοδοτήσει ποια ταινία θα επιλεχθεί. Οι παρεμβάσεις αυτές δημιουργούν σοβαρές αμφιβολίες για την αξιοπιστία και την εγκυρότητα της διαδικασίας.
Ως εκ τούτου αρνούμαστε να συμπράξουμε σε αδιαφανείς ενέργειες, που απαξιώνουν τον ελληνικό κινηματογράφο και τους επαγγελματίες του και αναγκαζόμαστε να αποσύρουμε τις ταινίες μας από την ως άνω διαδικασία.
Συγκεκριμένα, στις 11 Αυγούστου 2024 εστάλησαν από το ΥΠ.ΠΟ μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου οι σύνδεσμοι των ταινιών μας (vimeo link κ.λ.π.) σε τουλάχιστον τέσσερις επαγγελματίες του κινηματογράφου, με τις οποίες και τους οποίους είχε προηγηθεί επικοινωνία εκ μέρους του ΥΠ.ΠΟ, για να τους προταθεί η θέση του προέδρου και των μελών της επιτροπής που θα γνωμοδοτούσε για την ταινία που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα βραβεία ΟΣΚΑΡ. Οι εν λόγω επαγγελματίες αποδέχτηκαν την πρόσκληση, δύο μέρες μετά όμως, στις 13 Αυγούστου 2024, έλαβαν νέο γραπτό μήνυμα με το οποίο το ΥΠ.ΠΟ τους ενημέρωνε πως τελικά δε θα είναι μέλη της επιτροπής, χωρίς να τους εξηγούνται οι λόγοι του μη ορισμού τους εν τέλει. Την ίδια ημέρα, λίγες ώρες μετά, στη Διαύγεια του ΥΠ.ΠΟ αναρτήθηκε η απόφαση συγκρότησης της επιτροπής, χωρίς φυσικά τη συμμετοχή καμίας και κανενός από τις/τους συγκεκριμένες/νους τέσσερις επαγγελματίες.
Οι παραπάνω ανεύθυνοι και πρόχειροι χειρισμοί εκ μέρους του ΥΠ.ΠΟ εγείρουν ερωτήματα και εύλογες υπόνοιες για τη στόχευση τέτοιων ενεργειών. Θυμίζουν δε τις πρακτικές και τις μεθοδεύσεις των Κρατικών Βραβείων Ποιότητας, που έχουν καταργηθεί από το 2009. Πρακτικές από τις οποίες οι επαγγελματίες του ελληνικού σινεμά δώσαμε αγώνες για να απεμπλακούμε, πρακτικές που δεν ταιριάζουν σε ένα σύγχρονο κράτος που θέλει να ονομάζεται ευρωπαϊκό, και που εκθέτουν και θα εκθέσουν και στη συγκεκριμένη περίπτωση τη χώρα μας διεθνώς.
Επιπλέον, στέλνοντας το ΥΠ.ΠΟ τους συνδέσμους των ταινιών μας σε άτομα που - για άγνωστους λόγους - δεν συμπεριέλαβε τελικά στην επιτροπή, αντί να προστατεύσει - ως όφειλε - την πνευματική μας ιδιοκτησία, την οποία όλες και όλοι εμείς του εμπιστευτήκαμε, την μεταχειρίστηκε με τρόπο παράνομο, ανεύθυνο και προσβλητικό για τους δημιουργούς υπό όποια ιδιότητα (σκηνοθέτες και παραγωγοί).
Οι απορίες είναι εύλογες: Τι μεσολάβησε ανάμεσα στην πρόταση που έγινε στις/στους συγκεκριμένες/νους επαγγελματίες να αναλάβουν τις θέσεις του προέδρου και των μελών της επιτροπής (πρόταση που επισφραγίστηκε γραπτά με την αποστολή των συνδέσμων των ταινιών μας) και στον εν τέλει μη ορισμό τους; Τι είναι αυτό που οδήγησε στις συγκεκριμένες ανορθόδοξες και πρωτοφανείς ενέργειες; Υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες που ακολουθούνται για την συγκρότηση της επιτροπής και αν ναι, αυτές οι διαδικασίες ακολουθήθηκαν ή όχι;
Επισημαίνουμε τέλος, πως η μεταχείριση μιας έμπειρης στη συγκεκριμένη διαδικασία υπαλλήλου ως εξιλαστήριου θύματος - όπως φαίνεται πως είναι η θέση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠ.ΠΟ για το ζήτημα - ούτε μας ικανοποιεί ούτε αποκαθιστά το κύρος και την εγκυρότητα της διαδικασίας.
Αξίζει σε όλες και σε όλους μας - αλλά και στο ίδιο το ΥΠ.ΠΟ - κάτι καλύτερο απ’ όλα αυτά.
Αλφαβητικά οι υπογράφουσες και υπογράφοντες, δημιουργοί των 21 ταινιών που αποσύρονται από την έως άνω διαδικασία (από τις συνολικά 23 που είχαν κατατεθεί στο ΥΠΠΟ, όπως η λίστα είχε δημοσιευθεί στον ημερήσιο τύπο):
Αδριανόπουλος Χρήστος (σκηνοθέτης ταινίας Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα)
Αλαβάνος Νικόλας (παραγωγός ταινιών Ο τελευταίος ταξιτζής & Πολύδροσο)
Ασλανίδης Λουίζος (παραγωγός ταινίας Μέντιουμ)
Βενέτης Άγγελος (παραγωγός ταινίας Νυχτερινός εκφωνητής)
Βουγιούκαλου Ρένα (παραγωγός ταινίας Embryo Lavra Butterfly)
Βούλγαρης Αλέξανδρος (σκηνοθέτης ταινίας Πολύδροσο)
Δόριζας Άρης (σκηνοθέτης ταινίας Γιάννης Σπανός, πίσω απ᾽ τη μαρκίζα)
Δρανδάκη Μαρία (παραγωγός ταινίας Animal)
Εξάρχου Σοφία (σκηνοθέτρια ταινίας Animal)
Ζωναράς Κάρολος (σκηνοθέτης ταινίας Tranzit)
Ιερόπουλος Φιλ (σκηνοθέτης ταινίας Avant-Drag!)
Ιωακειμίδη Χριστίνα (σκηνοθέτρια ταινίας Μέντιουμ)
Καλομενόπουλος Γιώργος (παραγωγός ταινίας Dolls of Dresden)
Κοντογιάννη Μαρία (παραγωγός ταινίας Animal)
Κουτσολιώτας Κώστας (σκηνοθέτης ταινίας Μινόρε)
Μαυροειδής Ζαχαρίας (σκηνοθέτης ταινίας Το καλοκαίρι της Κάρμεν)
Μπολομύτη Ιωάννα (παραγωγός ταινίας Το καλοκαίρι της Κάρμεν)
Μπόταση Λιλέτ (παραγωγός ταινίας Μινόρε)
Νούσιας Γιώργος (παραγωγός ταινίας Μέντιουμ)
Ντούζα Μαρία (σκηνοθέτρια ταινίας Άκουσε με)
Πάσχος Στέργιος (σκηνοθέτης ταινίας Ο τελευταίος ταξιτζής)
Πατρούμπα Βάσω (παραγωγός ταινίας Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα)
Πετροπούλου Τζίνα (παραγωγός ταινίας Η μητέρα του σταθμού)
Ραΐσης Βασίλης (σκηνοθέτης ταινίας Ο τελευταίος υπνοβάτης)
Σαραντινός Μιχάλης (παραγωγός ταινίας Άκουσε με)
Σουλτάνη Ιωάννα (παραγωγός ταινίας Εξέλιξη)
Τσαγγάρη Αθηνά (παραγωγός ταινίας Ladies in waiting)
Τσάφας Αλέξης (σκηνοθέτης ταινίας Dolls of Dresden)
Τσικάρας Βασίλης (σκηνοθέτης ταινίας Επιχείρηση άστρο)
Τσιμιτσέλης Γιάννης (σκηνοθέτης ταινίας Κουραμπιέδες με χιόνι)
Τσουκαλά Ιωάννα (σκηνοθέτρια ταινίας Ladies in waiting)
Τωμαδάκη Κωστούλα (σκηνοθέτρια ταινίας Η μητέρα του σταθμού)
Χαραλαμπίδης Ρένος (σκηνοθέτης ταινίας Νυχτερινός εκφωνητής)
Χούρσογλου Περικλής (σκηνοθέτης ταινίας Εξέλιξη)
Ψύκου Ελίνα (σκηνοθέτρια ταινίας Αδέσποτα Κορμιά)»