Επιζητώντας το παράλογο και το αλλόκοτο, το νήμα που μας κρατά συνδεμένους με το άρρητο, το προϊστορικό, σε καιρούς μπερδεμένους σαν αυτούς που ζούμε. Το βρίσκουμε στις φωτογραφίες του Γιώργου Λάνθιμου, στη νέα συλλογή του Alaïa, στις φωτιές του Pharaoh. Oι επιλογές.
O Γιώργος Λάνθιμος καδράρει το άρρητο
H oπτική γλώσσα του παράλογου, νεκρές φύσεις τυχαίων και καθόλου ένδοξων ή θελκτικών αντικειμένων, σώματα σε ακινησία, αποκρυσταλλωμένα σε αμήχανες στάσεις που θα μπορούσαν να είναι γλυπτά -κούφια μέσα, ή τόσο συμπαγή που δεν υπάρχει καν πόρος. Τα δακτυλικά αποτυπώματα του Γιώργου Λάνθιμου στον κινηματογράφο παγώνουν πίσω από την κίνηση, πίσω από τη μεγάλη οθόνη, μέσα στις φωτογραφίες του που τραβάει από τα παρασκήνια, τη διαδικασία προετοιμασίας των ταινιών του.
Αφού κυκλοφόρησαν σε δύο βιβλία, τώρα ετοιμάζονται να εκτεθούν στην γκαλερί Webber στο Λος Άντζελες. Και όσους κρατάνε σημειώσεις και σκορ: αυτή είναι η πρώτη έκθεση φωτογραφίας του Γιώργου Λάνθιμου. Η έκθεση φέρει τον τίτλο «Photographs» και περιλαμβάνει φωτογραφίες από τα βιβλία του «i shall sing these songs beautifully» που προέκυψαν από τα γυρίσματα της ταινίας του «Κinds of kindness» (MACK 2023) και το «Dear God, The Parthenon is still Broken» (Void 2024) από τα γυρίσματα της ταινίας «Poor Things».
Σημειώνουμε ότι στην Ελλάδα και τα δύο βιβλία διατίθενται στο Hyper Hipo της οδού Βορέου.
Φυσικά, δεν αποτελούν τα δύο βιβλία και η έκθεση που προκύπτει από φωτογραφίες τους ένα φωτογραφικό ημερολόγιο από τα γυρίσματα. Όπως και στις ταινίες του, έτσι και εδώ ο Λάνθιμος αποστάζει την πραγματικότητα σε κάτι ελαφρώς παράταιρο, όπου οι εκφράσεις είναι σκόπιμα κενές, τα σώματα τοποθετημένα σε αφύσικες στάσεις και τα σκηνικά μοιάζουν ταυτόχρονα καθημερινά και δυσοίωνα.
Στην περίπτωση του Λάνθιμου δεν είναι ανεξάρτητα στοιχεία ο κινηματογράφος και η φωτογραφία, για την ακρίβεια ένας ομφάλιος λώρος εξακολουθεί να τα ενώνει, θρέφοντας τον σκηνοθέτη Λάνθιμο. Τα πρώτα του έργα (Κυνόδοντας, Άλπεις) χαρακτηρίζονταν από αυστηρές συνθέσεις, με ευρυγώνια κάδρα όπου οι φιγούρες φαίνονταν αποκομμένες από το περιβάλλον τους.
Στις ταινίες «The Favourite» και «Poor Things», η χρήση φακών fish-eye και ακραίων γωνιών αλλοίωσε τον χώρο, κάνοντας τις ανθρώπινες μορφές να φαίνονται είτε υπερβολικά μικρές είτε παραμορφωμένες με έναν ακαταμάχητα γκροτέσκο τρόπο.
Ξεφυλλίζοντας το «i shall sing these songs beautifully» το διαπιστώνεις σχεδόν ξεκάθαρα -όσο ξεκάθαρη μπορεί να είναι η ματιά του Λάνθιμου: τα πρόσωπα είναι τοποθετημένα με εξαντλητικά επιμελημένη αμηχανία, το φως είναι σκληρό, οι εκφράσεις παγιδεύονται σε ένα ψήγμα του χρόνου, χωρίς να μπορείς να της ερμηνεύσεις. Κρυπτικές. Σχεδόν από-απανθρωποιημένες. Πώς αλλιώς; Σε κάθε του ταινία οι ανθρώπινες και ευρύτερα κοινωνικές σχέσεις, ακολουθούν δικούς τους κανόνες που μοιάζουν με παραισθητικά παράλληλα σύμπαντα. Σαν να βλέπεις τις σχέσεις γύρω σου ενώ φλέγεσαι από τον πυρετό.
Οι εικόνες προέρχονται όπως προαναφέρθηκε από τα γυρίσματα των ταινιών του, άρα το τοπία του είναι η Νέα Ορλεάνη, η Βουδαπέστη, η Λισαβόνα, το Παρίσι. Η Έμα Στόουν είναι η κυρίαρχη θηλυκή μορφή.
Η έκθεση προσφέρει μια σπάνια ευκαιρία να βιώσει κανείς την τέχνη του Λάνθιμου έξω από το κινηματογραφικό πλαίσιο. Χωρίς την αφήγηση, την κίνηση ή τον διάλογο, οι εικόνες αυτές μας αναγκάζουν να σταθούμε απέναντι στην παράδοξή τους ακινησία. Όσοι έχουν παρακολουθήσει την πορεία του, από την ανεξάρτητη ελληνική σκηνή μέχρι την ελίτ του Χόλιγουντ, θα βρουν σε αυτή την έκθεση μια νέα διάσταση του Λάνθιμου. Το «i shall sing these songs beautifully» αποδεικνύει πως ο κόσμος του - παραμένει πάντα ένας χώρος όπου το φυσιολογικό είναι μια εύθραυστη ψευδαίσθηση, έτοιμη να διαλυθεί με την παραμικρή ρωγμή.
Τα απομεινάρια του κινηματογραφικού σετ -σκαλωσιές, φωτιστικά στηρίγματα και ένα φλιτζάνι καφέ- εμφανίζονται στην περιφέρεια των εικόνων στο «Dear God, the Parthenon is still broken», καταρρίπτοντας τα όρια μεταξύ του φανταστικού κόσμου και της πραγματικότητας.
Κυκλαδική ονειροπόληση στην κολεξιόν Alaïa
Ο Pieter Mulier, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του οίκου Alaïa άφησε την περασμένη Τετάρτη ένα αινιγματικό στοιχείο στο Instagram -μια αυστηρή, λευκή Κυκλαδική φιγούρα, ένα ειδώλιο, με την λεία γεωμετρία και την αινιγματική του μορφή να ψιθυρίζουν για ένα αρχαίο παρελθόν. Η ανάρτηση υποδήλωνε μια πηγή έμπνευσης για την κολεξιόν Φθινόπωρο/Καλοκαίρι 2025 που ακολούθησε μια μέρα μετά.
Με το που εμφανίστηκαν τα πρώτα μοντέλα στην πασαρέλα δεν υπήρξε κάποια ταυτοτική ομοιότητα, αλλά ήταν ξεκάθαρο ότι επρόκειτο για μια συλλογή βαθιά ριζωμένη στους απόηχους της αρχαιότητας, αλλά σμιλεμένη αυστηρά για το παρόν.
Ο Mulier, γνωστός για την αισθησιακή αλλά συγκρατημένη προσέγγισή του στους κώδικες του Alaïa, πάντα πειραματιζόταν με τη σχέση μεταξύ σώματος και υφάσματος, φόρμας και κίνησης. Αυτή τη σεζόν, η μούσα του ήταν η Αφροδίτη -η θεά της ομορφιάς, της επιθυμίας και της αρμονίας- αλλά και οι πρωτογονικές μορφές της Κυκλαδικής Τέχνης. Αυτά τα προϊστορικά μαρμάρινα γλυπτά, με την αφαιρετική, σχεδόν φουτουριστική απλότητά τους, επηρέασαν τόσο τη ρευστότητα όσο και τη δομή των ρούχων.
Η συλλογή ξεδιπλώθηκε ως μια μελέτη γλυπτικής ακρίβειας. Τοπ που αγκάλιαζαν το σώμα τυλίγονταν γύρω από τον κορμό σαν τους χιτώνες των αγαλμάτων, με τις ψηλές κουκούλες να πλαισιώνουν το πρόσωπο θυμίζοντας προτομές ελληνορωμαϊκής τέχνης. Φαρδιές φούστες, σφιγμένες και μαζεμένες στη μέση, απέδιδαν τη γεωμετρία των αρχαίων αγαλμάτων.
Τα φορέματα που έμοιαζαν περισσότερο γλυπτικά, σμιλεμένα παρά ραμμένα-πιέτες που θύμιζαν τις στιβάδες της φθαρμένης από τον χρόνο αλλά και τα εκατοντάδες χρόνια ζωής κάτω από το χώμα. Αυτά τα σχέδια ενίσχυαν την αίσθηση μιας διαχρονικής θηλυκότητας, κάτι ταυτόχρονα ακατανίκητο και αέρινο.
Μοντέρνες απογυμνωμένες από περιττά στοιχεία, σχεδιασμένες για κίνηση και αισθησιασμό δημιουργίες. Φυσικά η αναφορά στην κυκλαδική τέχνη της αρχαιότητας αν και διακριτική, πάντα προσέδιδε μια βαθύτερη διάσταση στην εξελισσόμενη αφήγηση του Alaïa.
Η συλλογή Φθινόπωρο/Χειμώνας 2025 του Alaïa δεν ήταν απλώς ένας διάλογος μεταξύ μόδας και μυθολογίας, αλλά ένας στοχασμός πάνω στην ίδια την έννοια της διαχρονικότητας. Το σώμα μπορεί να αλλάζει, οι εποχές να εναλλάσσονται, αλλά η ομορφιά παραμένει.
Από την κουζίνα του Μάσιμο Μποτούρα στο Pharaoh
Η Jessica Rosval, μία από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες της διεθνούς γαστρονομικής σκηνής και στενή συνεργάτιδα του Μάσιμο Μποτούρα, έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα στις 18 Μαρτίου για να μαγειρέψει στις φωτιές της κουζίνας του Pharaoh, στο πλαίσιο του 9ου Dine Athens Restaurant Week από την Alpha Bank.
Με καταγωγή από τον Καναδά, μετακόμισε στην Ιταλία το 2013 για να ενταχθεί στην κουζίνα του θρυλικού Osteria Francescana στην Μόντενα (3 αστέρια Michelin και καλύτερο εστιατόριο στον κόσμο το 2016 και το 2018). Από το 2019 είναι head chef των εστιατορίων του Casa Maria Luigia, του εντυπωσιακού art resort (βραβευμένου με 3 Michelin Keys), που δημιούργησαν ο Μποτούρα και η σύζυγός του, Λάρα, στην ύπαιθρο της Εμίλια-Ρομάνια, λίγο έξω από τη Μόντενα.
Το 2021 ανακηρύχθηκε «Σεφ της Χρονιάς» στην Ιταλία από τον οδηγό L’Espresso. Την επόμενη χρονιά, το Take It Easy Sunday Brunch της βραβεύτηκε ως το «Καλύτερο Brunch» στην Ιταλία από το 50 Top Italy Luxury, ενώ της απονεμήθηκε το βραβείο Rising Star στα διεθνή The Best Chef Awards. Στην έκδοση του 2023 του οδηγού Identità Golose, βραβεύτηκε ως «Καλύτερη Γυναίκα Σεφ».
Το 2024, όμως, ήρθε η πιο σημαντική διάκριση, με το Al Gatto Verde, το εστιατόριο του Casa Maria Luigia, στο οποίο είναι head chef, να κερδίζει ένα αστέρι Michelin καθώς και ένα πράσινο αστέρι Michelin για την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών.
Εκτός από τη δουλειά της στην κουζίνα, η Rosval είναι επίσης συνιδρύτρια και γαστρονομική διευθύντρια του Roots Modena και του Association for the Integration of Women (AIW), μέσω των οποίων παρέχει γαστρονομική εκπαίδευση σε μετανάστριες της περιοχής της Μόντενα. Η κοινωνική της προσφορά αναγνωρίστηκε από τα The World’s 50 Best, που την ανακήρυξαν Champion of Change το 2024.
Για το 9ο Dine Athens Restaurant Week από την Alpha Bank, η Jessica Rosval θα δημιουργήσει ένα μοναδικό μενού, συστήνοντας στο ελληνικό κοινό το δικό της μαγειρικό στιλ, το οποίο εστιάζει στη βιώσιμη γαστρονομία, στην αξιοποίηση τοπικών πρώτων υλών και στο μαγείρεμα στη φωτιά.