Το συγκλονιστικό έργο του Μπρεχτ ανεβαίνει στο ΚΘΒΕ σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά, σε μια εποχή πολλαπλών φορτίσεων για τη Θεσσαλονίκη, με τον συγγραφέα θα θέτει το ερώτημα αν μπορείς να μείνεις ηθικός όταν όλα γύρω σου δεν είναι. Το iefimerida εξασφάλισε τις πρώτες εικόνες της παράστασης.
Τρυφερή και παυσίλυπη; Όχι δεν έχει μόνο αυτά τα χαρακτηριστικά η τέχνη, κυρίως σε εποχές σκοτεινές και αγύρτισσες. Γίνεται ο κατά τον Μαγιακόφσκι καθρέπτης που μεγεθύνει. Γίνεται το δάχτυλο που πιέζει την πληγή και πονάει ακόμα πιο πολύ. Μπας και ξυπνήσεις, μπας και δεις, νιώσεις. Αυτό σκέφτομαι βλέποντς ότι στις 8 Απριλίου ανεβαίνει στην Θεσσαλονίκη το αξεπέραστο έργο του Μπέρτλοτ Μπρεχτ «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά. Κυρίαρχο ερώτημα του Μπρεχτ σε αυτό το έργο είναι το κατά πόσο είναι εφικτό να μείνει κάποιος ηθικός μέσα σε συγκεκριμένες κοινωνικές συνθήκες.
Η φόρτιση που υπάρχει στην πόλη και σε όλη τη χώρα μετά τη δολοφονία του Άλκη Καμπανού τον Φεβρουάριο του 2022 για οπαδικούς λόγους, μετά την επίθεση του όχλου εναντίον δύο μελών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας στην πλατεία Αριστοτέλους, βράδυ Σαββάτου, είναι μεγάλη. Η δυσθυμία, ο φόβος, ο τρόπος με τον οποίο μέρος των πολιτών στρέφεται σε έναν σκοταδιστικό συντηρητισμό και αδιαφορία για τον άλλο, σημαίνουν κόκκινο συναγερμό. Σε αυτή συγκυρία το να ανεβαίνει το συγκεκριμένο έργο στο Βασιλικό Θέατρο του ΚΘΒΕ, γίνεται επώδυνο και μαζί απαραίτητο. Η απόφαση είχε ληφθεί βέβαια σχεδόν έναν χρόνο πριν.
Μ.Μπρεχτ: «Τι σόι πόλη είναι αυτή και εσείς τι άνθρωποι είστε;»
Είναι σαν ο Μπρεχτ να κοίταζε το μέλλον του πλανήτη, της χώρας, της πόλης, όταν έγραφε στο «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν»: «Όποιος βία ασκεί, τριγυρνά εδώ κι εκεί θύμα για να διαλέξει. Κι εσείς δεν λέτε λέξη·μόνο: “Σ' εμάς κακό δεν πρόκειται να κάνει αφού δεν βγάζουμε μιλιά όσους και να ξεκάνει”. Τι σόι πόλη είν' αυτή κι εσείς τι άνθρωπ' είστε; Όταν σε κάποια πόλη κάτι άδικο συμβεί πρέπει να γίνει σηκωμός. Κι όπου αυτό δεν γίνεται, τότε είναι καλύτερα η πόλη να βουλιάξει. Να καεί, πριν γίνει νύχτα σκοτεινή!».
Αυτό το απόσπασμα του έργου επέλεξε ο Δημήτρης Καραντζάς αντί σκηνοθετικού σημειώματος εξάλλου.Χρειάζεται να πεις πολλά περισσότερα; Στις φωτογραφίες του έργου που εξασφάλισε το iefimerida αυτό το πνιγηρό του όχλου, των πολλών που είτε θέλουν μέρος από εσένα, είτε θέλουν να σε πνίξουν -με την αγάπη είτε με το μίσος τους- κυριαρχεί.
Κάποιες στιγμές μπορεί να νομίζεις ότι βλέπεις μια αστική σύγχρονη pieta, όπου στη θέση της Παναγίας βρίσκονται οι άλλοι, οι πολλοί ως μονάδα. Άλλοτε τη «Σχεδία της Μέδουσας» του Ντελακρουά, τα σώματα και οι χειρονομίες μιλούν χιλιάδες λέξεις που σημαίνουν απόγνωση και ανθρώπινο ναυάγιο. Ή τη «Σχεδία» του Μπιλ Βαϊόλα.
Στο κέντρο των φωτογραφιών η ηθοποιός Ιωάννα Δεμερτζίδου (φωτογραφία επάνω) που υποδύεται την Σεν Τσε, την πόρνη στην πόλη Σετσουάν της Κίνας, που είναι η μόνη από όλους τους κατοίκους που δέχεται να φιλοξενήσει τρεις θεούς για ένα βράδυ. Κανένας άλλος. Βρίσκουν οι θεοί σε αυτήν τον καλό άνθρωπο που ζητούσαν στη γη. Την ανταμείβουν με ένα γενναίο χρηματικό ποσό και η ζωή της αλλάζει. Ανοίγει ένα καπνοπωλείο. Όμως η καλοσύνη της σε συνδυασμό με την αρπακτική διάθεση των άλλων την κάνουν να υποκύπτει στις απαιτήσεις των ανθρώπων γύρω της. Από το αδιέξοδο την σώζει ο εξάδελφός της.
Πόσο αναλλοίωτο μπορεί να μείνει το μέταλλο της καλοσύνης όταν όλοι γύρω σου λειτουργούν με τρόπο εγωιστικό, αυτοαναφορικό, με την ανάγκη να ανήκουν σε ομάδες που συχνά γίνονται αγέλες; Το έργο του Μπρεχτ είναι απολύτως επίκαιρο -ένα κλισέ που αυτή τη φορά έχει πραγματικά νόημα. «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν», ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας δραματουργίας είναι μια διαχρονική σπουδή χαρακτήρων και συμπεριφορών, μία βαθιά ανάλυση της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας της εποχής του που παραμένει, ωστόσο, έως και σήμερα επίκαιρη. Ένα έργο ποιητικό, τολμηρό, με αγωνία, σασπένς, ανατροπές που πραγματεύεται την αέναη διαμάχη του Καλού με το Κακό, «μιλάει» για την καλοσύνη και κατά πόσο αυτή μπορεί να «επιβιώσει» σε μια κοινωνία φαύλη και διεφθαρμένη, ένα έργο που προκαλεί τον θεατή να σκεφτεί. Δεν δίνει λύσεις ή απαντήσεις αλλά μας αφήνει ελεύθερους να καταλήξουμε σε δικά μας συμπεράσματα.
*Στοιχεία της παράστασης
Μετάφραση: Άννυ Κολτσιδοπούλου, Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς, Σκηνικά: Κωνσταντίνος Σκουρλέτης, Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη, Κίνηση: Αλέξης Τσιάμογλου, Μουσική: Δημήτρης Καμαρωτός, Φωτισμοί: Δημήτρης Κασιμάτης, Δραματολόγος - Βοηθός σκηνοθέτη: Κορίνα Βασιλειάδου, Β’Βοηθός σκηνοθέτη: Ελίνα Τσιορμπαζή, Βοηθός ενδυματολόγου: Σόνια Καϊτατζή, Οργάνωση παραγωγής: Μαρίνα Χατζηιωάννου, Οδηγός σκηνής: Marleen Verschuuren
Παίζουν οι ηθοποιοί (με αλφαβητική σειρά): Μελίνα Αποστολίδου, Τζωρτζίνα Δαλιάνη, Ιωάννα Δεμερτζίδου, Ελένη Θυμιοπούλου, Στέλιος Καλαϊτζής, Γιάννης Καραμφίλης, Άγγελος Καρανικόλας, Νίκος Κουσούλης, Νίκος Μήλιας, Χρυσή Μπαχτσεβάνη, Βασίλης Μπεσίρης, Δημήτρης Ναζίρης, Μπέττυ Νικολέση, Ιωάννα Παγιατάκη, Ορέστης Παλιαδέλης, Γιώργος Παπαδάκος, Βασίλης Παπαδόπουλος, Ιωάννα Πιατά, Χρίστος Στυλιανού, Στέργιος Τζαφέρης, Μαρία Χατζηιωαννίδου
Πρεμιέρα: 06 Απριλίου 2024