Εγκαινιάστηκε η περίφημη «Οικία των ψηφιδωτών» στη Σπάρτη. Ο χώρος όπου φιλοξενούνται δύο περίτεχνα ρωμαϊκά ψηφιδωτά, η «Αρπαγή της Ευρώπης» και ο «Ορφέας ως γητευτής ζώων» φιλοτεχνημένα στα τέλη του 3ου - αρχές 4ου αιώνα.
Το σημαντικό αυτό έργο για την πόλη της Σπάρτης δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του πρώην Υπουργού Ιωάννη Μ. Βαρβιτσιώτη και με αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ). Η μελέτη αδειοδότησης του έργου χρηματοδοτήθηκε με δωρεά από το Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη. Η έγκριση της μελέτης και η επίβλεψη του έργου έγινε από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Η Οικία των Ψηφιδωτών της Σπάρτης στεγάζει τα ψηφιδωτά «Η Αρπαγή της Ευρώπης» και «Ορφέας ως γητευτής ζώων», που ανακαλύφθηκαν τυχαία το 1872 και το 1890 αντίστοιχα, στον κήπο το πρώτο και το δεύτερο στην οιναποθήκη ιδιωτικών ιδιοκτησιών στη Σπάρτη.
Ενα όραμα του Γιάννη Βαρβιτσιώτη
Για την προστασία και ανάδειξή τους, καθώς πρόκειται για περίτεχνα ρωμαϊκά δάπεδα φιλοτεχνημένα στα τέλη του 3ου αιώνα -αρχές 4ου, έγινε απαλλοτρίωση των οικοπέδων, στα οποία είχαν ανακαλυφθεί και κατασκευάστηκε στέγαστρο.
Ωστόσο, παρά τη σπουδαιότητα και το αρχαιολογικό τους ενδιαφέρον, παρέμειναν για χρόνια ολόκληρα «θαμμένα» σε έναν χώρο που είχε μετατραπεί σε μία άτυπη αποθήκη ψηφιδωτών. Μέχρι που πριν από περίπου 20 χρόνια, και μετά από τυχαία συζήτηση με έναν άνθρωπο της περιοχής, έπεσαν στην αντίληψη του πρώην υπουργού κ. Ιωάννη Βαρβιτσιώτη.
Γοητευμένος από την ομορφιά τους, που ακτινοβολούσε, παρά τη σκόνη που τα είχε καλύψει, το έβαλε σκοπό ζωής να τα φέρει και πάλι στο φως, προσφέροντάς τους τη θέση που τους αξίζει, στην πολιτισμική ζωή της Σπάρτης.
Σε αυτή τη μακρά διαδρομή, κάποια στιγμή το 2015, οι δρόμοι του κ. Ιωάννη Βαρβιτσιώτη διασταυρώθηκαν με του ΙΣΝ και συγκεκριμένα με του Προέδρου του ΙΣΝ, Ανδρέα Δρακόπουλου, που εξ αρχής πίστεψε στο όραμά του. Mε τη δωρεά του ΙΣΝ χρηματοδοτήθηκαν η μελέτη εφαρμογής κι η κατασκευή του σύγχρονου κτιρίου που στεγάζει τα δύο ψηφιδωτά, καθώς και η προμήθεια συνοδευτικού τεχνολογικού εξοπλισμού και η ανάπτυξη πληροφοριακού και εκπαιδευτικού ψηφιακού υλικού για την ανάδειξή τους.
Η Οικία των Ψηφιδωτών άνοιξε τις πόρτες της στο κοινό την Δευτέρα 17 Μαΐου 2021 και έκτοτε έχει υποδεχθεί πάνω από 8.000 επισκέπτες. Τα επίσημα εγκαίνια της Οικίας των ψηφιδωτών πραγματοποιήθηκαν χθες, 21 Νοεμβρίου.
Πώς δημιουργήθηκε η Οικία των Ψηφιδωτών
Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών, η προστασία και ανάδειξή τους από το περιθώριο, όπου παρέμεναν για δεκαετίες, ήταν μια πρωτοβουλία του προέδρου του μη κερδοσκοπικού οργανισμού «Φίλοι των Ψηφιδωτών της Σπάρτης», Γιάννη Βαρβιτσιώτη, που εδώ και πάνω από μια δεκαετία πάσχισε άοκνα να φιλοξενηθούν με ασφάλεια σε έναν καλαίσθητο χώρο, όπου όλοι θα μπορούν να τα θαυμάζουν και να τα επισκέπτονται.
Ο Γιάννης Βαρβιτσιώτης διηγήθηκε κατά την τελετή εγκαινίων, το περιστατικό κατά το οποίο τυχαία έλαβε γνώση για την ύπαρξη των ψηφιδωτών και τη φύλαξή τους υπό κακές συνθήκες, γεγονός που αποτέλεσε την αφετηρία του δικού του υπερδεκαετούς αγώνα, με τη βοήθεια των δωρητών, να ανασυρθούν τα ψηφιδωτά από την αφάνεια και να γίνουν προσβάσιμα στο κοινό μέσω της δημιουργίας της Οικίας των Ψηφιδωτών.
Στην εκδήλωση, όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση, έδωσε το παρών ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, ο οποίος τόνισε ότι χωρίς τις άοκνες προσπάθειες του πατέρα του και των δωρητών, δεν θα είχαμε τη δυνατότητα να θαυμάσουμε σήμερα αυτά τα δύο ψηφιδωτά, τα οποία κρατούνταν από το ελληνικό κράτος μακριά από τη δημόσια θέα, εδώ και πάνω από 120 χρόνια. Σημείωσε μάλιστα, ότι την παράσταση του ψηφιδωτού της «Αρπαγής της Ευρώπης» την έχει κάθε Έλληνας στο πορτοφόλι του, καθώς αποτυπώνεται στο νόμισμα των 2 ευρώ. Με αφορμή τα εγκαίνια ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης έκανε την παρακάτω ανάρτηση, «Υπερηφάνεια και συγκίνηση στα εγκαίνια της Οικίας των Ψηφιδωτών στη Σπάρτη. Ένα έργο ζωής για τον πατέρα μου Γιάννη Βαρβιτσιώτη, ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα για την πόλη και ένα σημείο ιστορικής και πολιτιστικής αναφοράς για την Ελλάδα!».
Ιδιαίτερη αναφορά στον Γιάννη Βαρβιτσιώτη έκανε ο πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας, ο οποίος τον χαρακτήρισε ως τον «Παυσανία της Πολιτικής», όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών.
Στα εγκαίνια παρευρέθηκαν ακόμη, ο μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης Ευστάθιος, οι πρώην υπουργοί Αχιλλέας Καραμανλής, Δημήτρης Αβραμόπουλος και Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, οι βουλευτές Λακωνίας της Ν.Δ. Αθανάσιος Δαβάκης και Νεοκλής Κρητικός και του ΣΥΡΙΖΑ Σταύρος Αραχωβίτης, ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου Παναγιώτης Νίκας, ο δήμαρχος Σπάρτης Πέτρος Δούκας, ο γενικός γραμματέας Πολιτισμού Γιώργος Διδασκάλου και το μέλος και νομικός σύμβουλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΙΣΝ Γιώργος Αγουρίδης.