Κεραυνός εν αιθρία ήταν για το κοινό και τον καλλιτεχνικό χώρο η παραίτηση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά Νίκου Διαμαντή.
Ομως, όσοι βρίσκονταν κοντά στο θέατρο γνώριζαν ότι από τις δημοτικές εκλογές και μετά οι ισορροπίες είχαν αλλάξει άρδην. Τόσο που οδήγησαν σε ένα όχι και τόσο βελούδινο διαζύγιο.
Για πέντε χρόνια ο σκηνοθέτης Νίκος Διαμαντής μεθοδικά και με την υποστήριξη των κορυφαίων ονομάτων στον χώρο του ελληνικού θεάτρου, έστηνε κάτι περισσότερο από ένα πρόγραμμα. Στην ουσία σχεδίασε την ταυτότητα του Δημοτικού Θεάτρου του Πειραιά ως χώρου παραγωγής δυνατών θεατρικών εμπειριών.
Οταν είχε ανακοινωθεί η έναρξη λειτουργίας του θεάτρου, αυτού του μοναδικής αρχιτεκτονικής αξίας και ομορφιάς θεάτρου που σχεδίασε ο Ιωάννης Λαζαρίμος και εγκαινιάστηκε τον Απρίλιο του 1895, το βασικό ερώτημα ήταν ένα: θα πείσει το θέατρο το μεγάλο κοινό της Αθήνας και ευρύτερα της Αττικής να κατέβει στον Πειραιά για να δει θέατρο;
Η παραίτηση Διαμαντή έγινε δεκτή επί τόπου
Το στοίχημα κερδήθηκε. Αρχικά από τη φυσική περιέργεια του κοινού να γνωρίσει το ιστορικό κτίριο. Αλλά στη συνέχεια καθώς κορυφαίοι, από τον Μαρμαρινό και τον Χουβαρδά ως την Κατερίνα Ευαγγελάτου, τον Κωνσταντίνο Ρήγο και άλλους άρχισαν να δημιουργούν παραστάσεις για το Δημοτικό Θέατρο, η κάθοδος στο πρώτο λιμάνι της χώρας ήταν συνειδητή και με σαφή καλλιτεχνικά κριτήρια.
Μετά την επανεκλογή του, ο Γιάννης Μώραλης, ανανέωσε τη θητεία του Νίκου Διαμαντή με τον οποίο είχε αγαστές σχέσεις. Και παρά το γεγονός ότι υπάρχουν φωνές στον Δήμο Πειραιά που εδώ και καιρό εξέφραζαν τις επιφυλάξεις τους. Μάλιστα η ανανέωση της θητείας έγινε μόλις τον Δεκέμβριο του 2019. Τι μεσολάβησε και την Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου ο Νίκος Διαμαντής υπέβαλε την παραίτησή του στον Γιάννη Μώραλη και αυτός την έκανε αμέσως δεκτή;
Ιδιαίτερη περίπτωση, και όχι μόνο κτιριακά, το Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά είχε πολλά πλεονεκτήματα διοικητικά σε σχέση με τις κρατικές σκηνές της χώρας. Το προσωπικό του ανήκει στον Δήμο, άρα τα μισθολογικά έξοδα είναι καλυμμένα όπως και οι δαπάνες για την συντήρηση και την καθαριότητα. Ουσιαστικά ο καλλιτεχνικός διευθυντής έχει να χειριστεί ένα ποσό της τάξεως του 1,5 εκατομμυρίου ευρώ περίπου (τα 800 από τον Δήμο Πειραιά, ενώ συμμετέχουν η Περιφέρεια Αττικής και το υπουργείο Πολιτισμού σε ένα βαθμό) για να παράξει καλλιτεχνικό έργο.
Σε μια εποχή βαθιάς κρίσης, ξαφνικά η δυνατότητα να ανεβάσει κάποιος παράσταση σε ένα θέατρο τέτοιου βεληνεκούς, με σίγουρη χρηματοδότηση έμοιαζε δελεαστικότατη ακόμα και για τους πιο σπουδαίους σκηνοθέτες. Ετσι, λένε αρκετή, ήταν δρομολογημένη και αυτονόητη η επιτυχία του θεάτρου.
Η ανατροπή στις σχέσεις Διαμαντή- Μώραλη μετά τις εκλογές
Ηταν γνωστό στον Πειραιά ότι η «χημεία» του Νίκου Διαμαντή με τον δήμαρχο ήταν εξαιρετική, ότι απολάμβανε της εμπιστοσύνης του και κάθε συζήτηση γύρω από τον καλλιτεχνικό διευθυντή κοβόταν μαχαίρι. Ομως, αυτή η σχεδόν ειδυλλιακή κατάσταση άρχισε να αλλάζει μετά τις δημοτικές εκλογές. Πληροφορίες του iefimerida.gr αναφέρουν ότι υπήρξε ένα ισχυρό μπρα ντε φερ μεταξύ του Νίκου Διαμαντή και της νέας διοίκησης του Οργανισμού Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας του Πειραιά (ΟΠΑΝ). Μέσα σε ελάχιστους μήνες οι σχέσεις έγιναν εξαιρετικά φορτισμένες σε σημείο να μην μπορεί πλέον να υπάρχει συμφωνία επί κομβικών ζητημάτων.
Οπως ήταν λογικό, στη μέση βρέθηκε ο δήμαρχος του Πειραιά που εκλήθη να διαιτητεύσει. Ομως η κόντρα ήταν τόσο ισχυρή, που φαίνεται ότι ετέθη ακόμα και το δίλημμα «ή εγώ ή αυτός». Ο Νίκος Διαμαντής έκρινε ότι έπρεπε να φτάσει στα άκρα και υπέβαλλε την παραίτησή του το απόγευμα της Τετάρτης που έγινε αμέσως δεκτή από τον δήμαρχο. Η ανακοίνωση για το διαζύγιο έγινε το μεσημέρι της Παρασκευής με εκτενή ανακοίνωση του Γιάννη Μώραλη που εστιάζει κυρίως στη δυναμική του Δημοτικού Θεάτρου.
Δεν υπάρχει καν αναπληρωτής διευθυντής στο Δημοτικό Θεάτρο
Aναφέρει χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Πειραιά «Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά αποτελεί τα τελευταία πέντε χρόνια σημείο αναφοράς για τα πολιτιστικά δρώμενα, όχι μόνο της πόλης, αλλά και ολόκληρης της χώρας. Από το 2014 όταν και αναλάβαμε τη Δημοτική Αρχή, στηρίξαμε με κάθε μέσο τη λειτουργία του και καταφέραμε όλοι μαζί να ξαναβρεθεί το εμβληματικό θέατρο της πόλης μας μεταξύ των μεγάλων θεατρικών οργανισμών της χώρας. Στόχος μας ήταν, και τον έχουμε επιτύχει, να δημιουργήσουμε ένα θέατρο ανοιχτό στους Πειραιώτες και την κοινωνία, με σημαντικές παραστάσεις, δράσεις και εκδηλώσεις, οι οποίες προσελκύουν πλήθος κόσμου, θεατρόφιλων και όχι μόνο». Η μικρή ανακοίνωση του Νίκου Διαμαντή καταλήγει με τη φράση «Το τέλος κάθε διαδρομής επιστεγάζει, επικυρώνει και υπερασπίζεται όσα κατακτήθηκαν τον χρόνο που προηγήθηκε».
Από την Πέμπτη λοιπόν το Δημοτικό Θεάτρο Πειραιά είναι ακέφαλο. Κυριολεκτικά, αφού στο οργανόγραμμα δεν υπήρχε πρόβλεψη για αναπληρωτή διευθυντή ή άλλο σχετικό διοικητικό προσωπικό. Οι προγραμματισμένες δράσεις ως το τέλος της σεζόν τρέχουν κανονικά, όμως ουδείς γνωρίζει που να απευθυνθεί για θέματα που προκύπτουν, γεγονός που κάνει τον Γιάννη Μώραλη αποφασισμένο να βρει άμεσα αντικαταστάτη, χωρίς όμως εκπτώσεις στο όνομα.
Το προφίλ του επόμενου διευθυντή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά
Ο δήμαρχος Πειραιά πιθυμεί έναν ισχυρό άνθρωπο του θεάτρου για τη θέση. Πληροφορίες μας αναφέρουν ότι τον ενδιαφέρει ο επόμενος καλλιτεχνικός διευθυντής να χαίρει εκτίμησης για το καλλιτεχνικό του έργο, να μπορεί να ενώνει γύρω του δημιουργούς και σημαντικά ονόματα, αλλά ταυτόχρονα και κυρίως να έχει σημαντική εμπειρία σε θέματα διοίκησης μεγάλων σκηνών. Τα ονόματα που συγκεντρώνουν αυτά τα χαρακτηριστικά, δεν είναι πολλά. Οι επαφές έχουν ήδη αρχίσει...
Το στοίχημα είναι διπλό τώρα για τον δήμαρχο Πειραιά. Οχι απλώς να διατηρήσει το επίπεδο του Δημοτικού Θεάτρου και να κρατήσει αδιατάρακτη τη σχέση του με το κοινό, αλλά να το ανεβάσει ακόμα περισσότερο με την επόμενη επιλογή του για την καλλιτεχνική διεύθυνση.