Το σατιρικό τραγούδι είναι ένα από τα πιο δημοφιλή «κανάλια» έκφρασης μέσω του πενταγράμμου στην Ελλάδα.
Το iefimerida.gr σταχυολογεί τους πέντε βασικούς σατιρικούς καλλιτέχνες/σχήματα στη χώρα μέσω της ροκ και της χιπ χοπ σκηνής.
Τζίμης Πανούσης
Αδιαμφισβήτητα, σατιρικότερος και πλέον ανατρεπτικός όλων, υπήρξε ο Τζίμης Πανούσης ο οποίος το 1980 είχε ήδη σχηματίσει το γκρουπ Μουσικές Ταξιαρχίες. Τον πλαισιώνει τότε, ο Γιάννης Δρόλαπας (κιθάρα), ο Δημήτρης Δασκαλοθανάσης (μπάσο), ο Βαγγέλης Σβάρνας (σαξόφωνο) και ο Βαγγέλης Βέκιος (τύμπανα).
Στις 19 Απριλίου 1981 δίνουν συναυλία στην Καρδίτσα και συλλαμβάνονται με την κατηγορία της προσβολής των θείων και της εξύβρισης δημόσιας αρχής. Καταδικάζονται σε πρώτο βαθμό συνολικά σε 54 μήνες φυλάκιση, αλλά στο Εφετείο που γίνεται την επόμενη χρονιά, με την υποστήριξη επωνύμων καλλιτεχνών, αθωώνονται όλοι πανηγυρικά.
Οι Ταξιαρχίες έχουν ένα στιλ που συναρπάζει τη νεολαία. Αλλά, αν και όπου εμφανιζόταν ο Τζίμης Πανούσης, δημιουργούσε ένα απερίγραπτο πανηγύρι, στο βάθος του, μία προσεκτική ματιά διέκρινε ότι ο Τζιμάρας δεν ήταν μόνον πλάκα. Πίσω από το τεράστιο γέλιο, κρυβόταν μία κραυγή, για διάφορα κακώς κείμενα στην Ελλάδα.
Η προσφορά του Πανούση στην ροκ κουλτούρα είναι ανεκτίμητη και τα τραγούδια του ανήκουν στα καλύτερα δείγματα του κλασικού ροκ στην Ελλάδα.
Ζωρζ Πιλαλί
Μια άλλη διάσταση της ροκ ειρωνείας εκφράστηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1980 από τον Γιώργο Παπαδόπουλο, το «άτομο παρφαί» που έδρασε με το ψευδώνυμο Ζωρζ Πιλαλί.
Ο Πιλαλί ή Πιλάλας γεννήθηκε το 1958 και μεγάλωσε σε εύπορη οικογένεια, ο πατέρας του ήταν γιατρός στα Σεπόλια. Υπήρξε συμμαθητής του Σπύρου Πάζιου (μέλους των Μουσικών Ταξιαρχιών) και του Τόλη Κελετσίδη, με τους οποίους έστηνε αυτοσχέδια θέατρα δρόμου λίγο πριν και λίγο μετά την μεταπολίτευση.
Ο Ζωρζ έδινε ένα ανεπανάληπτο σόου στο Rodeo απαγγέλλοντας ιστορίες πάνω σε μουσική μπλουζ. Μισά αμερικάνικα, μισά ελληνικά μιας ιδιότυπης μάγκικης αργκό, το αποτέλεσμα ήταν μοναδικό. Εμφάνιζε όλες τις χαρακτηριστικές λεπτομέρειες του βλαχοαμερικάνου: τα «βαρύτιμα» δαχτυλίδια, τα χρυσά στο λαιμό, την «κούρσα» από τη Νέα Υόρκη και το παπούτσι το «σένιο». Ο χαρακτήρας που υποδύθηκε, υποτίθετο ότι επί σειρά ετών είχε ζήσει περιπετειώδη ζωή, με τις ωραιότερες γυναίκες στην Αμερική.
Δημήτρης Πουλικάκος
Στους σατιρικούς καλλιτέχνες κατατάσσεται αναμφίβολα και ο Δημήτρης Πουλικάκος, παλαιότερος όλων, αφού από τη δεκαετία του 1960 ακόμη πρωταγωνιστεί σε σούρεαλ και σατιρικές καταστάσεις, στην περιοχή του Κολωνακίου, με Πιτ Κουτρουμπούση και άλλους.
Στη διάρκεια της δικτατορίας σατίρισε με μοναδικό τρόπο τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο, στις εμφανίσεις του στο ροκ κλαμπ Rodeo. Αλλά και στην μεταπολίτευση, παρουσίασε τραγούδια με έξοχο σατιρικό πνεύμα, όπως το «Σούπερ Μάρκετ». Σήμερα, εξακολουθεί να παρουσιάζει την τέχνη της ειρωνείας με πολλαπλά μηνύματα σε κομμάτια όπως «Ο Αποστόλης», «Ούγκα Μπούγκα» κ.α.
Χατζηφραγκέτα
Οι Χατζηφραγκέτα κατατάσσονται στα νεότερα παλληκάρια της κομψής σάτιρας στην Ελλάδα. Σχηματίστηκαν στην Αθήνα το 2007 από τους Βαγγέλη Χατζηγιάννη και Πάνο Φραγκιαδιάκη. Ξεκίνησαν τις πρώτες τους συναυλίες το 2008 στο Παγκράτι. Τα τραγούδια τους έχουν ιδιαίτερη απήχηση στο νεανικό/φοιτητικό κοινό. Ιδιαίτερα το «Ταξικό» συνεχίζει να κάνει θραύση στη νεολαία.
Ημισκούμπρια
Τα Ημισκούμπρια σχηματίστηκαν το 1996, από τους Δημήτρη Μεντζέλο, Μιθριδάτη και Πρύτανη. Είναι μία από τις σπάνιες εξαιρέσεις του ελληνικού χιπ χοπ. Ενώ στη συγκεκριμένη κουλτούρα οι στίχοι είναι συνήθως «πολεμικοί» έως «υβριστικοί», στα Ημισκούμπρια τα θέματα και η στιχουργία είναι χιουμοριστικού και σατιρικού χαρακτήρα.
Βεβαίως, σατιρική διάθεση έχουν δείξει και άλλοι του ροκ και του χιπ χοπ χώρου, πάντως αυτές είναι οι πέντε χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις που θα πρέπει να ξέρετε.
Και μία λίστα 5 βασικών τραγουδιών:
1. Γιαγιά πατίνι - Μουσικές Ταξιαρχίες
2.. Blues 68 (Ανατολικά του Κεντάκι) - Ζωρζ Πιλαλί
3. Στο Σούπερ Μάρκετ - Δημήτρης Πουλικάκος
4. Ταξικό - Χατζηφραγκέτα
5. Je Suis Bossu - Ημισκούμπρια ft. Φοίβος Δεληβοριάς