Επιτέλους, ήταν η λέξη-κλειδί καθώς φεύγαμε αργά την Πέμπτη από το Ζάππειο Μέγαρο και την Αrt Athina, που μοιάζει να ξύπνησε από έναν ύπνο -ένα beauty sleep;- και σαν να επιστρέφει ελκυστική, με μια ομάδα νέων επιμελητών και συντελεστών να την οδηγούν.
Φεύγοντας υπό βροχή από το Ζάππειο Μέγαρο και την Art Athina, διασχίζοντας την αλέα που είχε μεταμορφωθεί σε Faubourg Saint-Honoré από τον οίκο Hermès (στον αριθμό 4 της παρισινής λεωφόρου βρίσκεται ο γνωστός οίκος), ήμουν σίγουρη ότι το τραγούδι που θα ταίριαζε στη φετινή Αrt Athina είναι παραφρασμένο ένα της Μπρίτνεϊ Σπίαρς: Ιt’s Art Athina bitch.
Παλμική, σέξι (αλλά και με εξαιρέσεις)
Άλλωστε, ήδη λίγες ώρες μετά τη συνέντευξη Τύπου και τα προεγκαίνια της έκθεσης για τους λεγόμενος VIP, η φράση που ακουγόταν πέριξ του Ζαππείου Μεγάρου ήταν «αυτή ήταν η καλύτερη Art Athina της δεκαετίας». Και είναι αλήθεια. Κατ' αρχάς όσον αφορά την ενέργεια που ανέδιδε: παλμική και ζεστή και σέξι, με έναν τρόπο που δεν έκρυβε υπερπροσπάθεια.
Αντικατόπτριζε τη μοναδική φάση στην οποία βρίσκεται η σύγχρονη εικαστική σκηνή στη χώρα μας αυτή τη στιγμή και το ότι έχουν μπει στην ιστορική φουάρ νέα πρόσωπα, επιμελητές, διοικητικοί (γενικός διευθυντής ο Αντώνης Κούρκουλος, διευθύντρια Ανάπτυξης η Μαριλένα Κουτσούκου), doers που είναι νέοι αλλά με διεθνή εμπειρία και μια φρέσκια ματιά που δεν έχει εγκλωβιστεί σε κλισέ και λούπες.
Φυσικά, δεν λείπουν ακόμα οι όχι παιδικές αλλά πολύ παλιές ασθένειες, σε κάποια περίπτερα (ή μπουθ). Παρουσίαση τύπου μίνι μάρκετ των έργων, μια αισθητική που δεν λέει να εξελιχθεί και να συζητήσει με το μέλλον, αλλά μένει στάσιμη να κοιτά τον καθρέπτη της. Συναντήσαμε και μια παλιακή σύζευξη των εικαστικών με εικόνες του lifestyle που δεν έχουν όμως στη ρίζα τους διάθεση κριτικής ή πρότασης για μια νέα ματιά.
Ναι, αυτά είναι κάπου εκεί μέσα στο μωσαϊκό της Αrt Athina. Δεν είναι όμως βελόνες στα μάτια όπως παλιά, χάρη στην ορμή συγκεκριμένων γκαλερί, χάρη στο πρόγραμμα για τα βίντεο του χαρισματικού Πάνου Γιαννακόπουλου - ο άνθρωπος που μεταμόρφωσε το παλιό εργοστάσιο της ΔΕΗ στο Φάληρο σε έναν υπερβατικό χώρο σύγχρονης τέχνης, ο επιμελητής της φετινής μας εκπροσώπησης στην Μπιενάλε της Βενετίας.
Ιt's Art Athina bitch
Επένδυση στους νέους, το κλειδί για την ομάδα των επιμελητών. Όμως, και οι παλιοί, όταν είναι έτοιμοι να προχωρήσουν σε νέα τοπία δημιουργίας, φέρνουν ορμή. Ένας τέτοιος πίδακας τέχνης και χαράς, ένα νεύμα στους επισκέπτες, το έργο που συζητήθηκε περισσότερο και που όλοι ήθελαν να φωτογραφηθούν δίπλα του ή γύρω του, ήταν ο ύψους δύο μέτρων πολυέλαιος του Κωνσταντίνου Κακανιά στην Γκαλερί Στεφανίδου Τσουκαλά.
Ο πολυέλαιος με τον τίτλο «Δυσλεξία» αποτελείται από τουλάχιστον 1.000 χρωματιστά γυαλιά από το Λος Άντζελες που έκοψε σε διαφορετικά σχήματα ο Κακανιάς με διάσπαρτα περιγράμματα του σώματος, του προσώπου, της κινησιολογίας της περίφημης κυρίας Τεπενδρή. Ενώθηκαν με σίδερα από το Μενίδι, δημιουργώντας επτά διαφορετικά επίπεδα. Το αποτέλεσμα είναι ένα υπέροχα ζαλιστικό χρωματιστό παλίμψηστο που δεν σταματάς να κοιτάς και να στροβιλίζεσαι γύρω του. Σαν να σε προκαλεί να κάνεις μια περφόρμανς, μια δική σου χορογραφία γύρω του.
O βασιλιάς design
Βρίσκεται, εξάλλου, η «Δυσλεξία» στο τμήμα της Αrt Αthina που πραγματικά έγινε μέσα σε μια νύχτα το διαμάντι στο φετινό στέμμα της φουάρ. Επιμελητές ο Μάνθος Καλούμενος (ιδιοκτήτης της Γκαλερί Taxidi Tinos μαζί με τη Virginie Μuys) και η Τίνα Δασκαλαντωνάκη, που δημιούργησαν μια πτέρυγα με έξι μπουθ. Μοναδικής δυναμικής και ξεκάθαρης αισθητικής, αξίζει να μεγαλώσει και ίσως και να ανεξαρτητοποιηθεί, να αποκτήσει τη δική του παράλληλη παρουσία.
Οι υπέροχες ταπισερί της Αναμπέλ Ζουό και τα γλυπτά σε μαύρο πηλό της Νταϊάν Αλεξάντρ, τα έργα του Κώστα Πανιάρα πάνω από τη μαρμάρινη κονσόλα των Lella and Massimo Vignielli και τις λάμπες τοίχου του Ignazzio Gardella, το υπέροχο πολυγωνικό ξύλινο τραπέζι του Jorge Zalszupin και οι σαν βελούδινες μήτρες πολυθρόνες Persival Lafer, τα σκαμπό με το όνομα Νaos της Vallerie Name Bolano που φέρουν στην καρδιά τους ψηφίδες με εικόνες από αρχαιότητες, ακροκέραμα και μάτια προστασίας. Και στο τέλος ο πολυέλαιος που θα μπορούσε να είναι και η καμπάνα που ηχεί την είσοδο στην επικράτεια του design, όλα τους ψηφίδες όσων παρουσιάζονται στην Art Athina.
Τέλος στη λογική του μίνι μάρκετ;
Εκτός του χώρου αυτού, τα σκαμπό της Christina Mintrentse στην Γκαλερί Citronne, κορμοί που περιβάλλονται από φτερά που έχει δημιουργήσει με συμπιεσμένο και χρωματισμένο χαρτί, είναι μία από τις ψηφίδες design που μπορείς να βρεις και εκτός της πτέρυγας L. Όπως και το ζωγραφισμένο σε πλακάκια έργο του Γιώργου Χαδούλη, έτοιμο να εντοιχιστεί, ή το ψηλόλιγνο βάζο το οποίο με το που βλέπεις είσαι σίγουρος ότι είναι έργο του στην Γκαλερί Skoufa.
Στο περίπτερό της η Ρεβέκκα Καμχή αποφάσισε να κάνει αυτό που η ίδια ονομάζει the extra mile. Να πάει ένα βήμα παραπέρα και να δημιουργήσει μια έκθεση, μια σαφή αφήγηση πάνω στα πράσινα χαλιά που καθορίζουν τον χώρο της. Παραπέμπει στο Florida room, αυτά τα τζαμωτά δωμάτια που συνδέουν το σπίτι με τον κήπο και τον δημόσιο χώρο. Καθώς κοιτάζει έναν μακρύ διάδρομο, είναι η θέση όπου τα έργα σού δίνουν την αίσθηση ότι στέκεσαι σε ένα τέτοιο δωμάτιο.
Η Σύλβια Κούβαλη σπάει το καλούπι -δεν είναι το πρώτο που σπάει- παρουσιάζοντας στο μπουθ της μόνο τον Θανάση Τότσικα, ένα πληθωρικό μωσαϊκό 125 έργων σε νερομπογιά. Μορφές ντυμένες με μπικίνι - οι εμμονές του δημιουργού παρούσες, όπως τις αποτυπώνει στην καθημερινότητά του στο χαρτί. Μια καταιγίδα μαυρισμένων σωμάτων στην παραλία, με έντονα χρώματα να καλύπτουν σημεία του σώματος. Ένα σιντριβάνι χαράς, καθώς έξω ο ουρανός κατάμαυρος έριχνε δυνατή βροχή πάνω στο Ζάππειο Μέγαρο. Ιδιοφυές.
Η Ελευθερία Τσέλιου σε παρασύρει σε διαφορετικές θυρίδες του μυαλού και του ενστίκτου μέσα από τα έργα που παρουσιάζει - ίσως το πιο δυναμικό περίπτερο φέτος. Οι εύθραυστες, φίνες, λευκές πορσελάνες της Μαρίας Ευθυμίου που θυμίζουν τσαλακωμένο χαρτί, η κόκκινη εκσπερματική γωνία με τα έργα του Αντωνάκη που είναι εμπνευσμένα από κυρίαρχες εικόνες της πορνό βιομηχανίας, η μεγάλης κλίμακας ακουαρέλα με το τρεμάμενο σχεδόν κλαδί του Παναγιώτη Κουλουρά, η ταπισερί με το πρόσωπο που φέρει τα δάκρυα της εμπειρίας του Δαυίδ Σαμπεθάι και, φυσικά, σαν βωμός και μαζί προσκύνημα το ιστορικό έργο του Γιάννη Χατζημιχάλη. Κάπου να σταθείς και να θέλεις το δικό σου ένα λεπτό σιγής.
Το ολόχρυσο ταμπλό του Νίκου Ναυρίδη συνεχίζει να εκπέμπει στίχους του Σάμιουελ Μπέκετ στην Bernier/Eliades, η αισθαντική κατασκευή της Μαρίας Λοϊζίδου και η στιβαρή ξύλινη μπάλα του Αντρέα Τζούροβιτς στην Κalfayan Gallery, τα βραβευμένα έργα της Στεφανίας Δρούζα, αλλά και οι αριστουργηματικές δημιουργίες του Νίκου Παπαδόπουλου με βάση τις εξισώσεις του Cern στην γκαλερί a.antonopoulou, η δημιουργία Blue Fungus και οι ταπισερί της Λυδίας Βενιέρη… Διαδρομές μέσα στην έκθεση στις οποίες το μυαλό επιστρέφει πριν νέες αναδυθούν.
Αυτές είναι μόνο λίγες αναφορές, λίγα νησιά από το αρχιπέλαγος της Art Athina φέτος. Που δεν αρκεί μια επίσκεψη για να ανακαλύψεις το βάθος της. Αξίζει να δούμε τα βίντεο που θα προβληθούν στον κινηματογράφο της Αίγλης, τις περφόρμανς (επιμελητής ο Νίκος Βαμβουκλής) υπό τον τίτλο «Happy Me Happy We».
Κοιτάζω τα υπέροχα έργα φτιαγμένα με ψωμί του Δημήτρη Χριστοφιλογιάννη -η είσοδος της Εθνικής Τράπεζας στην Αιόλου πάνω σε μαρμάρινη βάση, ένα εικονοστάσι, το στέγαστρο- και ανυπομονώ για την περφόρμανς που θα κάνει το Σάββατο η Παλαιστίνια δημιουργός Ντόρις Χαμίκ, ζυμώνοντας ψωμί και προσφέροντάς το στους θεατές.