Εξι μήνες έμεινε στην προεδρία του νευραλγικού Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠΑ) η κυρία Χατζηπέτρου πριν παραιτηθεί για να αναλάβει νέα θέση ευθύνης και ενώ αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία περιμένουν να θωρακιστούν και εκσυγχρονιστούν για να βελτιώσουν υπηρεσίες και να αυξήσουν τα έσοδα. Ο νέος πρόεδρος καλείται μαζί με τους υπαλλήλους σε έναν αγώνα δρόμου.
Ηταν η πιο σύντομη θητεία προέδρου σε δημόσιο οργανισμό στον ευρύτερο χώρο του Πολιτισμού – με εξαίρεση τις 17 ημέρες προεδρίας του Γιώργου Κιμούλη στο ΚΠΙΣΝ… Η οικονομολόγος Αθηνά Χατζηπέτρου παραιτήθηκε την περασμένη εβδομάδα από το ΤΑΠΑ για να αναλάβει την προεδρία αλλά και τη θέση διευθύνουσας συμβούλου της Αναπτυξιακής Τράπεζας και ένας άνθρωπος χαλυβδωμένος σε καίριες θέσεις του Δημοσίου και με μεγάλη εμπειρία σε θέματα διαχείρισης και ΕΣΠΑ αναλαμβάνει στη θέση της, ο Παναγιώτης Νταής. Η σκυτάλη επισήμως άλλαξε χέρια μπροστά στους δημοσιογράφους το μεσημέρι της Τετάρτης με την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη να αποκαλύπτει πώς ακριβώς έχει αυτή τη στιγμή η κατάσταση σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία και ποια βήματα πρέπει να γίνουν με ρυθμούς σπριντ ενόψει της έναρξης της τουριστικής περιόδου.
15 νέα αναψυκτήρια σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία
Οπως αποκαλύφθηκε, αυτή τη στιγμή λειτουργούν κανονικά 20 αναψυκτήρια στο σύνολο των 75 αρχαιολογικών χώρων και μουσείων σε όλη την χώρα, και πρόσφατα δημοπρατήθηκαν άλλα 15. Εξ’ αυτών, στα 12 βρέθηκε ανάδοχος, ενώ στα υπόλοιπα τρία (Βεργίνα, αρχαιολογικό Μουσείο Ρόδου, Δωδώνη) ο διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος διότι ουδείς υπέβαλλε πρόταση. Κάτι που έχει εξήγηση, καθώς για παράδειγμα στη Βεργίνα, γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο και τα μουσεία υπάρχει πλήθος καφέ και εστιατορίων. Στην περίπτωση των τριών αναψυκτηρίων που δεν υπήρξε ενδιαφέρον στον οργανισμό, όπως δήλωσε ο κύριος Νταής θα ενεργοποιηθεί η πρόσφατη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (225/21.11.2019) που επιτρέπει να γίνει ανάθεση, χωρίς διαγωνισμό, για διάρκεια 18 μηνών.
Κανονικά η προκήρυξη ήταν για διάστημα 36 μηνών. Τα 15 νέα αναψυκτήρια θα λειτουργούν από 1η Απριλίου. Σημειώνεται ότι τα 40 αναψυκτήρια που παραμένουν αδρανή έχουν δομικά και άλλα προβλήματα – π.χ. στις Μυκήνες η στέγη είναι ετοιμόρροπη. Αυτά θα αναδειχθούν και αξιοποιηθούν στη δεύτερη φάση, η οποία θα μπει σε εφαρμογή στο άμεσο μέλλον, δήλωσε ο κύριος Νταής που ήρθε καλά ενημερωμένος στη συνέντευξη Τύπου αν και ουσιαστικά γνωρίζει για τα νέα του καθήκοντα από την περασμένη Τετάρτη.
Μισό ευρώ κατανάλωση ανά επισκέπτη στην αρχαία Ολυμπία
Εχει ενδιαφέρον ότι σε κάποιες περιπτώσεις, όπως στην Αρχαία Ολυμπία και στους Δελφούς, υπεβλήθησαν προτάσεις που ξεπερνούσαν τις 10. Οπως τόνισε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, η Ολυμπία παραμένει χωρίς αναψυκτήριο για τουλάχιστον πέντε χρόνια. Η κατάσταση των πωλητηρίων είναι σαφώς πιο δύσκολη και αποτελεί ανοιχτή πληγή απώλειας εσόδων. Η Λίνα Μενδώνη έδωσε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: το 2019 επισκέφθηκαν την Αρχαία Ολυμπία 650.000 άτομα (τα 100.000 ήταν ελευθέρας εισόδου, για παράδειγμα μαθητές). Και όμως το ίδιο διάστημα τα έσοδα από το πωλητήριο ήταν μόλις 188.000 ευρώ! Δηλαδή, αν το δούμε αναλογικά, είναι σαν κάθε επισκέπτης να ξόδεψε μέσα στον χώρο μισό ευρώ… Μια σπουδαία ευκαιρία χάθηκε, αν μη τι άλλο εισπρακτικά.
«Στην Ελλάδα, τα έσοδα από αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία προέρχονται σε ποσοστό 95% από τα εισιτήρια, ενώ σε άλλες χώρες, τα εισιτήρια αντιστοιχούν στο 20% των εσόδων και τα υπόλοιπα προέρχονται από άλλες παρεχόμενες υπηρεσίες, όπως αναψυκτήρια και πωλητήρια» τόνισε η Λίνα Μενδώνη. Στο μέτωπο αυτό, αναμένεται να προχωρήσει το ΤΑΠΑ στην προμήθεια έργων καλλιτεχνών και της δημιουργίας αντιγράφων τους (μεταξοτυπίες για παράδεγιμα) για τον εφοδιασμό των μουσείων μας, μαζί με τις εκδόσεις και τα πιστά αντίγραφα αρχαιοτήτων.
Καλλιτέχνες δημιουργούν για τα πωλητήρια αρχαιολογικών χώρων
Ηδη ο νέος πρόεδρος κύριος Νταής θα ενεργοποιήσει τα αποτελέσματα στα οποία είχε καταλήξει επιτροπή του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών που σε συνεργασία με το ΤΑΠΑ διενήργησε διαγωνισμό καλώντας καλλιτέχνες να υποβάλλουν προτάσεις για πωλητέα αντικείμενα. Ολα τους είναι καλλιτεχνικές δημιουργίες με πηγή έμπνευσης τον πολιτιστικό πλούτο της χώρας. Η επιτροπή του Επιμελητηρίου κατέληξε σε μια σειρά ονομάτων στις 24 Οκτώβρη! Τώρα αναμένεται να κινηθεί η διαδικασία για την παραγωγή τους.
«Σημαντικό ρόλο παίζει όμως και η αισθητική των πωλητηρίων» τόνισε η υπουργός. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Το πωλητήριο άλλαξε απλώς την παρουσίαση και τη διάταξη του χώρου και ήδη διπλασιάστηκαν οι πωλήσεις! Βιβλία πίσω από γυάλινες επιφάνειες, τιμές γραμμένες στο χέρι: αυτά είναι μερικά χαρακτηριστικά που απωθούν τον επισκέπτη από το πωλητήριο του μουσείου.
Η δωρεά του Ιδρύματος Ωνάση για τα ηλεκτρονικά εισιτήρια
Το πρόγραμμα επέκτασης της χρήσης ηλεκτρονικού εισιτηρίου σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία προχωρά κανονικά, όπως εφαρμόζεται εδώ και σχεδόν ένα χρόνο με την καθοριστική δωρεά της Εθνικής Τράπεζας και του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Μάλιστα θα μπουν επιπλέον χώροι εφαρμογής του συστήματος, χάρη στη δωρεά 300.000 ευρώ που αποφάσισε να δώσει στο εν λόγω πρόγραμμα το Ιδρυμα Ωνάση. Επίσης, το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα προχωρήσει σε ΣΔΙΤ για την επέκταση του προγράμματος και σε ακόμα περισσότερους χώρους, πάντα σε σύμπραξη με το υπουργείο Πολιτισμού και την Κοινωνία Πολιτών.
Η κυρία Χατζηπέτρου, δήλωσε ότι σε αυτούς τους έξι μήνες που έμεινε στην προεδρία του ΤΑΠΑ παράλληλα με τους διαγωνισμούς για τα αναψυκτήρια, εφαρμόστηκε διπλογραφικό σύστημα, συμβασιοποιήθηκαν συνεργασίες με μεγάλες εταιρείες για ζητήματα πληροφορικής και μισθοδοσίας, καταργήθηκε η καταβολή μετρητών στα συνεργαζόμενα πρακτορεία, εισπράχθηκαν 1,2 εκατομμύρια ανείσπρακτα ενοίκια, έκλεισε ο πρώτος ισολογισμός του ΤΑΠΑ και κατατέθηκε στο υπουργείο πρόταση για διάρθρωση του οργανογράμματος. Αυτό θα πρέπει τώρα να μπει σε διαβούλευση με τους εργαζόμενους και στη συνέχεια να προχωρήσει για να γίνει σχέδιο νόμου. Ο Παναγιώτης Νταής τόνισε ότι ο νέος οργανισμός αποτελεί προτεραιότητα της προεδρίας του, μαζί με τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του οργανισμού αλλά και του διοικητικού συμβουλίου.