Ογδόντα έξι χρόνια πριν, 11 Σεπτεμβρίου 1938, ανοίγει το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου στο κοινό με την πρώτη παράσταση αρχαίου δράματος από το Εθνικό Θέατρο στα νεότερα χρόνια, την τραγωδία «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή.
Ο Μιλτιάδης Γ. Λιδωρίκης προσωπάρχης τότε του Εθνικού Θεάτρου προλογίζει με μια εισήγησή του την παράσταση αρχαίας τραγωδίας μετά από αιώνες σιωπής.
Αρκετές δεκαετίας αργότερα, ο εγγονός του, Μίλτος Α. Λιδωρίκης, στο βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 2016 με τίτλο «Μίλτος Γ.Λιδωρίκης-ο Εύζωνας, ο Ρουμελιώτης, ο Αθηναίος, ο Θεατράνθρωπος» αναφέρεται στην ιστορική αυτή παράσταση και τη φωτογραφία.
«Είναι η ιστορία μιας φωτογραφίας. Ήταν πάνω στο γραφείο, στο σπίτι του. Σπάνια μου μιλούσε για τον εαυτό του και τη ζωή του. «Αυτή τη φωτογραφία να την κρατήσετε. Μιλώ στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου σε μια ιστορική στιγμή για όλο τον κόσμο. Για πρώτη φορά μετά 2.000 χρόνια ξανακούγεται ο λόγος της Αρχαίας Τραγωδίας στον τόπο που γεννήθηκε». Γι’ αυτή την φωτογραφία μου μίλησε μετά από χρόνια ο πατέρας μου. «Είχα πάει και εγώ στην Επίδαυρο. Ήταν πραγματικά ο παππούς σου πολύ συγκινημένος για την τιμή που του έκανε το Εθνικό Θέατρο να προλογίσει την παράσταση της “Ηλέκτρας” μετά από αιώνες σιωπής. Έγραψα την επόμενη μέρα στην “Καθημερινή”. Η φωτογραφία είναι του Τάσσου Μελετόπουλου, σπουδαίου φωτογράφου της εποχής. Ο παππούς σου μαζί με την “Περιηγητική Λέσχη” είχε εργαστεί πολύ για την οργάνωση αυτής της ιστορικής παράστασης».
Νομίζω ότι σε αυτό το βιβλίο πρέπει να αναφέρω και την ταυτότητα αυτής της παράστασης. Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου 11 Σεπτεμβρίου 1938: Ηλέκτρα του Σοφοκλή
Μετάφραση: Ιωάννης Γρυπάρης, Ενδυματολόγος: Αντώνης Φωκάς, Χορογράφος: Λουκία, Σκηνικά: Κλεόβουλος Κλώνης, Συνθέτης: Δημήτρης Μητρόπουλος, Διευθυντής Ορχήστρας: Γεώργιος Λυκούδης. Παιδαγωγός: Νικόλαος Ροζάν, Ορέστης: Θάνος Κωτσόπουλος, Ηλέκτρα: Κατίνα Παξινού, Χρυσόθεμη: Βάσω Μανωλίδου, Αίγισθος: Γεώργιος Γληνός, Α’ Κορυφαία: Αθανασία Μουστάκα, Πυλάδης: Μάνος Κατράκης, Κορυφαίες: Μαρία Αλκαίου, Έλλη Ζαφειρίου, Τιτίκα Νικηφοράκη. Και εγώ στη μνήμη του προσθέτω: Εισήγηση- Πρόλογος: Μίλτος Λιδωρίκης»
Από το ιστορικό αρχείο της ΕΡΤ κάποια συμπληρωματικά στοιχεία:
«Η αναβίωση του αρχαίου δράματος το 1938 συνδέθηκε με την πρωτοβουλία του μεγάλου θεατρικού σκηνοθέτη Δημήτρη Ροντήρη, μόνιμου συνεργάτη του Εθνικού, και στη γιγαντιαία του προσπάθεια να μεταφερθεί η τραγωδία σε ανοιχτό χώρο, ως αναπόσπαστο κομμάτι του τελετουργικού χαρακτήρα του αρχαίου θεάτρου. Τότε η Επίδαυρος δεν είχε πολλές παροχές όπως για παράδειγμα σκηνικά και φωτισμό, έτσι η παράσταση ανέβηκε κάτω από το φως του αργολικού απογευματινού ήλιου με μεγάλη λιτότητα. Ο Ροντήρης ανέβασε την παράσταση δίνοντας έμφαση στην υποκριτική των ηθοποιών, στην εκφορά του αρχαίου ποιητικού λόγου και στο ρυθμικό στοιχείο της παράστασης.
Τη διοργάνωση της ιστορικής εκείνης παράστασης είχε αναλάβει η Περιηγητική Λέσχη και ήταν το ξεκίνημα ενός θεσμού θα εδραιωθεί αργότερα, δηλ. των παραστάσεων αρχαίου δράματος στα αρχαία θέατρα. Η πρώτη αυτή προσπάθεια αναβίωσης αρχαίου δράματος θα διακοπεί βίαια από τους πολέμους που ακολούθησαν μέχρι το 1954, δεκαέξι χρόνια μετά, οπότε εγκαινιάστηκε το Φεστιβάλ Επιδαύρου.
Ποιος ήταν ο Μιλτιάδης Γ. Λιδωρίκης
Ο Μιλτιάδης Γ. Λιδωρίκης γεννήθηκε στο Κροκύλειο Φωκίδας το 1871. Παππούς του ήταν ο φιλικός Παναγιώτης Λιδωρίκης (1800-1861), πρώτος υπουργός Οικονομικών επί Καποδίστρια και αδελφός του Αθανάσιου Λιδωρίκη (1788-1868), που διατηρούσε στενούς δεσμούς με τον Μακρυγιάννη (1797-1864). Πατέρας του ήταν ο Γεώργιος Λιδωρίκης, ανώτερος υπάλληλος του υπουργείου Οικονομίας που συνδέθηκε στενά με τον Χαρίλαο Τρικούπη και παραιτήθηκε προκειμένου να τον ακολούθησε μέχρι τέλους εκλεγόμενος βουλευτής Δωρίδας σε πολλές κοινοβουλευτικές περιόδους. Η μητέρα του η Ερατώ είχε μεσολαβήσει για να φτιαχτεί ο δρόμος που συνέδεσε το επίνειο της Δωρίδας (λεγόταν τότε Χάνι) με το Λιδωρίκι και προς τιμήν του ονόματός της, οι Δωριείς το μετονόμασαν σε Ερατεινή. Τα αδέρφια του ήταν η Ιουλία, ο Παναγιώτης και η Ρεγγίνα. Παντρεύτηκε την Ελένη Καράλη, που προερχόταν από αρχοντική οικογένεια της Χίου και έκαναν δύο παιδιά, τον Γεώργιο και τον Αλέκο (δημοσιογράφο και θεατρικό συγγραφέα).
Για τον Μίλτο Γ. Λιδωρίκη έχει αναφέρει μεταξύ άλλων ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Νίκος Βατόπουλος σε άρθρο του στην «Καθημερινή»: «Η περίπτωση του Μίλτου Γ. Λιδωρίκη (1871-1951) υπήρξε συμπύκνωση και ξετύλιγμα της ίδιας της πορείας της ελληνικής αστικής κοινωνίας από τον 19ο στον 20ό αιώνα, καθώς ο ίδιος εξέφραζε έναν ενθουσιώδη πατριωτισμό μαζί με μιαν αστείρευτη διάθεση κοινωνικής προσφοράς, που σήμερα η προσωπικότητά του να ανήκει σε ένα είδος ανθρώπων λίγο πολύ λησμονημένων […] Συνδεδεμένος με όλη την πολιτική σκηνή από την εποχή του Τρικούπη εως τον Βενιζέλο, ο Μίλτος Γ. Λιδωρίκης ενέπλεξε στενά τη ζωή του με το Βασιλικό (Εθνικό) Θέατρο τόσο διοικητικά όσο και ψυχικά. Υπήρξε διευθυντής της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, ένα είδος δασκάλου, καθώς είχε έντονη την αίσθηση του χρέους, της συνέχειας και της τιμής. Υπήρξε πολυγραφότατος, στη θεατρική πρόζα αλλά και στην επιθεώρηση, ήταν σκηνοθέτης αλλά και οργανωτής θιάσων και θεατρικών παραγωγών. Ίδρυσε την Ελληνική Εταιρεία Θεάτρου με όραμα για την αναγέννηση της τέχνης. Ήταν πολυπράγμων, οραματιστής, ένας άνθρωπος ανήσυχος. Αν θελήσει κανείς να του δώσει ιδιότητες, θα πει πως ο Μίλτος Λιδωρίκης ήταν θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης, λογοτέχνης, δημοσιογράφος και πολιτικός της δεκαετίας του 1890, βουλευτής το 1906 και το 1910, εθελοντής το 1897 και το 1912, ιδρυτής του Πανελληνίου Μουσικού Συλλόγου, προσωπάρχης του Εθνικού Θέατρου».