Όλα καλά. Οι σχολιαστές είχαν μπροστά τους το κείμενο των 48 σελίδων που τους έδωσε η οργανωτική επιτροπή των Ο.Α. στο Παρίσι προκειμένου να εξηγούν αναλυτικά στο κοινό τι είναι αυτό που βλέπει. Ο Ζολί έκανε αυτό που ξέρει καλά να κάνει: μια μεγάλης κλίμακας όπερα. Κανείς δεν προσβλήθηκε.
«Δεν δουλεύω έχοντας το αίσθημα του φόβου, αλλά της χαράς» έλεγε παραμονή της τελετής λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι ο Τομά Ζολί. Φαινόταν εξαντλημένος αλλά και ανακουφισμένος που όλα τελειώνουν και θα τα αφήσει όλα πίσω για να πάει να ξεκουραστεί. Ίσως και να ξεχάσει τις απειλές εναντίον της ζωής του από όσους θίχτηκαν από την τελετή έναρξης και κυρίως την επίμαχη σκηνή με τον μπλε Διόνυσο.
Εξάλλου αυτοί πέτυχαν αυτό που ήθελαν. Τη λογοκρισία. Το στιγμιότυπο έλειπε από το βίντεο με τα στιγμιότυπα της τελετής έναρξης, κόπηκε, το καλλιτεχνικό όραμα τρεκλίζει καθώς ένα κομμάτι του λείπει. Αλλά ποιος αντέχει άλλες κατάρες και αναθέματα και φωνές προσβολής για τη δήθεν αναπαράσταση του μυστικού δείπνου, σε έναν κόσμο που οι φωνές αυτές κάλυψαν την οργή για όσα συμβαίνουν στη Γάζα, στο Ισραήλ, στον Λίβανο;
H ελληνική σημαία καρφωμένη στον πλανήτη του Ολυμπισμού
Παρακολουθούσα με άγρια ευχαρίστηση τα χασμουρητά όσων ωρύονταν ότι δεν τιμήθηκαν οι αθλητές στην τελετή έναρξης και τώρα επί 36 λεπτά τους έβλεπαν στην οθόνη ενώ περίμεναν κάποια δράση και γκρίνιαζαν. Τόσο νέα, φρέσκα πρόσωπα και σώματα, γεμάτα χαρά, γλυκιά κόπωση, ενθουσιασμό. Ήταν το δικό τους πάρτι, όπως πάντα είναι αυτό της τελετής λήξης.
Αποστομώθηκαν και όσοι αναπολούσαν την τελετή του 2004 και το δημιουργικό σύμπαν του Δημήτρη Παπαϊωάννου, που μας έκανε να δούμε τις ρίζες μας μέσα από ένα υπέροχο ζαχαρένιο κέντημα που στηρίχθηκε στην ελληνική τέχνη.
Νομίζω ότι λίγες φορές έχω ακούσει τόσο όμορφο, μέσα από αυτή τη γαλλική λυρική φιλοσοφία, τον ελληνικό ύμνο.
Όταν κάρφωσε ο χρυσός διαγαλαξιακός ταξιδευτής του χρόνου -ή ο αρχαιολόγος του μέλλοντος- τη σημαία της Ελλάδας ήταν σαν τη στιγμή που βλέπεις να καρφώνεται πρώτη φορά η σημαία στη Σελήνη. Ένας πλανήτης κατακτήθηκε. Γαλήνεψαν οι Έλληνες: μας τίμησαν, έδειξαν ότι από εδώ ξεκίνησαν όλα. Αυτά. Η τελετή ήταν ένα πάρτι για τους αθλητές και όσους γέμισαν το στάδιο. Και μια συγκινητική υπόκλιση του αγγέλου του σατανά και του woke ισοπεδωτικού Τομά Ζολί -έτσι δεν αντιμετωπίστηκε από πολλούς ο καλλιτεχνικός διευθυντής των τελετών;
Αυτό που είδα όμως εγώ -και χρειάστηκε να περάσουν δυο ώρες για να αποκαλυφθεί- ήταν η αγεφύρωτη απόσταση της γαλλικής και της αμερικανικής κουλτούρας. Σαν να βρίσκονται σε άλλους γαλαξίες, για να κρατήσουμε και την αναφορά του σκηνικού γεγονότος.
Σηκουάνας και παραλία Venice
Το ξέρεις φυσικά, το έχεις φιλοσοφήσει ότι είναι δυο κουλτούρες διαμετρικά αντίθετες, αν και είναι οι κυρίαρχες στον κόσμο σήμερα. Όμως, όταν το αντικρίζεις, σχεδόν σε σοκάρει. Παρίσι και Λος Άντζελες, με οδηγό το νερό: ο Σηκουάνας και η παραλία Venice. Ο ποταμός των μνημείων, η παραλία της ελεύθερης κουλτούρας, του χιπ, του οργανικού, της βιωσιμότητας της ξεγνοιασιάς.
Πίσω από το σκηνικό αυτό, οι δρόμοι που κάηκαν στις εξεγέρσεις του 1992, αποκαλύπτοντας πραγματικές εικόνες της καπιταλιστικής Αμερικής. Πίσω από τους εκατοντάδες άστεγους στις παραλίες, τα γκέτο της πόλης, το τείχος που υψώνεται ανάμεσα σε αυτές τις πραγματικότητες και τα κινηματογραφικά στούντιο και τις ιστορίες που εξακολουθούν να παράγουν αυτά.
Από το Παρίσι της ιστορίας, των ταραχών, των διεκδικήσεων, των υψηλών πολιτιστικών στόχων, των μνημείων της ανθρωπότητας, στο Λος Άντζελες, που έχει σύμβολο τη λέξη Χόλιγουντ γραμμένη πάνω στον λόφο.
Στο Παρίσι οι ολυμπιακοί κύκλοι άναψαν πάνω στον Πύργο του Άιφελ, στο Λος Άντζελες πάνω στα γράμματα της μεγαλύτερης κινηματογραφικής βιομηχανίας στον κόσμο.
Γαλλική Επανάσταση ή Ίθαν Χαντ;
Στο Παρίσι ακροβάτες του μέλλοντος και ένας ερευνητής χρυσός ως μακρινός απόγονος του γλυπτού Le Génie de la Liberté στην πλατεία της Βαστίλης. Στο Λος Άντζελες ο Τομ Κρουζ του Mission Impossible, ως σύμβολο των «ταμείων που σπάνε» από τα αμερικανικά sequel. To σύμβολο της ελευθερίας που παραπέμπει στη Γαλλική Επανάσταση και ο κατάσκοπος Ίθαν Χαντ.
Στη Γαλλία η τελετή ρίζωσε στην ιστορία της, στις ΗΠΑ στους κινηματογραφικούς μύθους.
Ο Τομά Ζολί έκανε δύο τελετές, μία για το μνημειακό Παρίσι και μία για τον ίδιο τον άνθρωπο ως μνημείο. Για την Ιστορία που καταγράφεται ως Τέχνη. Και το αντίστροφο. Και άφησε για το τέλος της αφήγησης την αρχαία Ελλάδα να δίνει τη σκυτάλη στο Λος Άντζελες του Τομ Κρουζ και το νέο χιτ της Μπίλι Έλις.
Παράταιρες και κάπως καταθλιπτικές εικόνες σε διπλανά ταμπλό στην οθόνη, σε μια συνομιλία που νιώθεις τη γλώσσα να στραμπουλίζεται. Californication και κλείσιμο του ματιού. Για το Χόλιγουντ καμία αποστολή δεν είναι αδύνατη; Σήμερα, η εφημερίδα «Los Angeles Times» γράφει «αναλαμβάνουμε τους αγώνες. Γκλουπ! Πώς στο καλό θα μπορέσει το Λος Άντζελες το 2028 να ξεπεράσει αυτή την έκρηξη εικόνων που είδαμε επί δύο εβδομάδες;».