Σαν σήμερα το 1453 «η πόλις εάλω» σηματοδοτώντας την πτώση της υπερχιλιετούς Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Το (Ιουλιανό) ημερολόγιο δείχνει 29 Μαΐου. Η αίγλη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας έχει ήδη αρχίσει να θαμπώνει τουλάχιστον δύο αιώνες πριν, καθώς από την άλωση της Πόλης το 1204 από τους Σταυροφόρους κι έπειτα κυριαρχούν οι πολιτικές και θρησκευτικές έριδες και η οικονομική δυσκολία. Το Βυζάντιο είναι ήδη μία σκιά του παρελθόντος του κι έτσι, για πολλούς ιστορικούς, η άλωση έρχεται ως φυσικό επακόλουθο.
Ευρωπαίοι και Οθωμανοί
Η προέλαση των Οθωμανών προς τη Δύση τα χρόνια πριν από την άλωση ήταν πρωτοφανής. Το 1361 κατέλαβαν την Καλλίπολη προωθώντας τεράστιο αριθμό Μουσουλμάνων από την Ασία προς στην Ευρώπη, σφίγγοντας έτσι τον κλοιό γύρω από την Κωνσταντινούπολη που έμελλε να πέσει σχεδόν έναν αιώνα μετά.
Οι σχέσεις του Βυζαντίου με την Ευρώπη την εποχή της άλωσης ήταν κακές κι έτσι εξηγείται η ελάχιστη βοήθεια που έλαβε ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος στην υπεράσπιση της Βασιλεύουσας. Σύμφωνα με την εγκυκλοπαίδεια Britannica, όλες οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις αρνήθηκαν επιδεικτικά την πρόταση ενώ ο Πάπας Νικόλαος Ε' είδε τον κίνδυνο σαν μια ευκαιρία να πιέσει την Ορθόδοξη εκκλησία να επανενωθεί με τη δυτική.
Μόνος ο ηρωικός Γενουάτης Τζοβάνι Τζουστινιάνι Λόνγκο έφτασε από τη Γένοβα στην Κωνσταντινούπολη με 700 άνδρες ενώ κάποιοι πρόθυμοι Βενετοί ξεκίνησαν αλλά καθυστέρησαν υπερβολικά ώστε να φανούν χρήσιμοι.
Η τελευταία μέρα
Τα διπλά τείχη της Κωνσταντινούπολης με συνολική έκταση σχεδόν δέκα χιλιόμετρα και ύψος έως και δώδεκα μέτρα περηφανεύονταν πως δεν είχαν καταστραφεί ούτε μία φορά στα χίλια χρόνια ζωής τους. Ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος αισιοδοξούσε πως η άμυνα θα αντέξει.
Η διαφορά στους αριθμούς όμως ήταν τρομακτική. Ο Φλωρεντίνος μισθοφόρος Τζάκοπο Τεπάλντι, μία από τις σημαντικότερες πηγές της ιστορίας, καθότι αυτόπτης μάρτυρας, αναφέρει πως σχεδόν 10.000 Βυζαντινοί κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν πάνω από 100.000 στρατιώτες του Μωάμεθ Β'.
Παρά το γεγονός ότι ο Βυζαντινός στρατός κατάφερνε για ένα μήνα να επισκευάζει μέσα στη νύχτα τα ρήγματα στα τείχη που προκαλούσαν οι Οθωμανοί από τις 6 Απριλίου που ξεκίνησαν την πολιορκία, τα ξημερώματα τις 29 Μαΐου γίνεται η τελική έφοδος.
Η ύπαρξη της θρυλικής «κερκόπορτας» δεν επιβεβαιώνεται ιστορικά αλλά το μόνο βέβαιο είναι πως ο συσχετισμός των δυνάμεων δε θα μπορούσε να έχει οδηγήσει σε διαφορετικό αποτέλεσμα. Η Αγία Σοφία λεηλατήθηκε, πολιτισμικοί θησαυροί καταστράφηκαν, βιβλία αιώνων κάηκαν οι πουλήθηκαν σε εξευτελιστικές τιμές και οι άμαχοι κάτοικοι σφαγιάστηκαν αδιακρίτως. ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος πέθανε την ίδια μέρα.
Οι συνέπειες
Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης αποτελεί αναμφίβολα ένα σημαντικότατο ιστορικό ορόσημο. Πέρα από την πτώση μίας από τις μακροβιότερες και εκτενέστερες αυτοκρατορίες που γνώρισε η Δύση και της παγίωσης του Οθωμανικού στοιχείου της Ευρώπης, για τους περισσότερους ιστορικούς αποτελεί το χρονικό σύνορο για την μετάβαση από τον Μεσαίωνα στην Αναγέννηση και την Εποχή των Ανακαλύψεων.