Η 82χρονη Γαλλίδα συγγραφέας Annie Ernaux τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2022.
«Ένα Νόμπελ για το θάρρος και την κλινική οξύνοια με την οποία αποκαλύπτει τις ρίζες, την αποξένωση και τους συλλογικούς περιορισμούς της προσωπικής μνήμης» ανέφερε η σουηδική επιτροπή που απονέμει τα βραβεία.
Η συγγραφέας Annie Ernaux φημίζεται κυρίως για το αυτοβιογραφικό της έργο, όπως είναι και το συναρπαστικό τελευταίο της βιβλίο με τίτλο «Το γεγονός», που κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.
Ένα βιβλίο το οποίο έχουν υμνήσει διεθνώς και μιλάει για την εγκυμοσύνη της σε ηλικία 23 ετών, άγαμη, που σχεδόν ισοδυναμούσε με... πανούκλα. «Το έργο τής Ernaux αποτελεί μια προσπάθεια αλήθειας, και γι' αυτό είναι σημαντικό. Όχι μόνο λόγω του θέματός της, αλλά και λόγω του τρόπου που μας το παραδίδει: οι λεπτές αντιφάσεις, η απαθής στωικότητα, μαζί με την αγριότητα, η λεπτομερής και συνάμα αποσπασματική αφήγησή της» αναφέρουν για το βιβλίο της οι Financial Times.
«Οικουμενικό, αρχέγονο και θαρραλέο, "Το γεγονός" είναι ένα σκληρό και ανατρεπτικό έργο, βαθύ και ανθρώπινο. Πρέπει να διαβαστεί από όλους» τονίζουν οι Irish Times.
«Ένα σημαντικό, επιβλητικό έργο» τονίζουν οι New York Times Book Review, και το Publishers Weekly, με τη σειρά του, επισημαίνει «Παρά το μικρό του μέγεθος, το βιβλίο είναι γροθιά· ακλόνητο και αυθεντικό, ένα ειλικρινές συνονθύλευμα από εμπειρίες του παρελθόντος και του παρόντος. Μια ουσιαστική γραφή για το τραύμα, ένα κείμενο που αξίζει να διαβαστεί από όλους».
Το αυτοβιογραφικό βιβλίο της Annie Ernaux
Το βιβλίο μάς μεταφέρει στο 1963, όταν η εικοσιτριάχρονη Annie Ernaux μαθαίνει ότι είναι έγκυος. Η ντροπή την κυριεύει σαν πανούκλα, είναι ανύπαντρη και ξέρει πως μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη θα στιγματίσει την ίδια και την οικογένειά της.
Μέσα σε συνθήκες παρανομίας κάνει έκτρωση με κίνδυνο της ζωής της. Αρκετά χρόνια αργότερα θα καταγράψει τις αναμνήσεις της, προσπαθώντας να κατανοήσει γιατί αυτή η εμπειρία τη σημάδεψε τόσο πολύ, τόσο βαθιά. «Το γεγονός», το βιβλίο που κυκλοφορεί από το Μεταίχμιο σε μετάφραση Ρίτας Κολαΐτη, είναι η ιστορία αυτού του τραύματος, ενός τραύματος που δεν ξεπέρασε ποτέ.
Στη Γαλλίδα Annie Ernaux το Νόμπελ Λογοτεχνίας
Αναφέρει, συγκεκριμένα, η Annie Ernaux για το βιβλίο της: «Μέσα από τούτη την αφήγηση, ο χρόνος γίνεται δράση και με παρασέρνει άθελά μου. Τώρα ξέρω ότι είμαι αποφασισμένη να φτάσω μέχρι τέλους, όποιο κι αν είναι το τίμημα, όπως ήμουν και τότε, στα είκοσι τρία μου, όταν έσκισα τη γνωμάτευση του γιατρού.
Θέλω να βυθιστώ ξανά σε εκείνη την περίοδο της ζωής μου, να μάθω τι υπήρχε εκεί. Αυτή η εξερεύνηση θα αποτελέσει το υφάδι μιας αφήγησης, της μόνης ικανής να αποδώσει ένα γεγονός που δεν ήταν τίποτε άλλο πέρα από χρόνος που κυλούσε εντός και εκτός μου».
Η συγγραφέας που λάνσαρε ένα νέο είδος στην αυτοβιογραφία
Είναι η συγγραφέας που μιλάει για τη ζωή της μέσα από τα βιβλία της. Σε παλαιότερο βιβλίο της με τίτλο «Τα χρόνια» μέσα από φωτογραφίες και σκόρπιες αναμνήσεις από γεγονότα, λέξεις και πράγματα, η Annie Ernaux μάς συμπαρασύρει σε μια περιδιάβαση στη ζωή της, από τα πρώτα χρόνια μετά τον Πόλεμο, μέχρι και σήμερα.
Βιβλία, τραγούδια, ραδιόφωνο, τηλεόραση, διαφημίσεις και πρωτοσέλιδα δεκαετιών, σε αντίστιξη με προσωπικές συγκρούσεις και σημειώσεις. Τοπική διάλεκτος, λέξεις των καιρών, σλόγκαν, μάρκες και ονόματα για τα αντικείμενα που διαρκώς πληθαίνουν, εδώ αποκτούν φωνή. Η Ernaux κάνει το πέρασμα του χρόνου χειροπιαστό. Ο χρόνος ο ίδιος, ανένδοτος, αφηγείται το πέρασμά του, εξορίζοντας τους άλλους αφηγητές στην ανωνυμία.
Είναι η εποχή που, όπως είπαν και οι κριτικοί βιβλίου στο εξωτερικό, ένα νέο είδος αυτοβιογραφίας ξεπροβάλλει, υποκειμενικό κι απρόσωπο, ιδιωτικό και συλλογικό ταυτόχρονα.
Η Annie Ernaux γεννήθηκε το 1940. Είναι μία από τις σημαντικότερες σύγχρονες συγγραφείς της Γαλλίας. Έχει λάβει πλήθος διακρίσεων για το πλούσιο πεζογραφικό της έργο που αφορμάται από την προσωπική της εμπειρία, στο οποίο ξεχωριστή θέση έχει η αυτοβιογραφία της με τίτλο «Τα χρόνια» (2008). Μεταξύ άλλων, τιμήθηκε με το Βραβείο Μαργκερίτ Γιουρσενάρ για τη συνολική της συνεισφορά στα γράμματα, ενώ ήταν υποψήφια για το Man Booker International το 2019.
Από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορούν τα βιβλία της «Ο τόπος» (2019), «Μια γυναίκα» (2020), «Τα χρόνια» (2021) και «Το γεγονός» (2022).