Το «Λευκό Δωμάτιο» άρχισε από ένα ερώτημα. «Τι θα γινόταν εάν;». Ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης, διερωτάται και μάς αποκαλύπτει σημεία από το νέο του βιβλίο.
Το νέο βιβλίο του Αλέξη Σταμάτη «Λευκό δωμάτιο» κυκλοφορεί σήμερα από τις εκδόσεις Καστανιώτη, μία αναζήτηση της βαθιάς και ουσιαστικής ελευθερίας.
Ο Αλέξης Σταμάτης μάς ξεναγεί, σε ένα καταφύγιο-κάστρο όπου παρελαύνουν θρυλικοί ήρωες. Στο Λευκό δωμάτιο οι χαρακτήρες και οι ρόλοι μεταφέρονται στην αχανή πανσιόν της αινιγματικής κυρίας Φλόρας. Εκεί η Έντα Γκάμπλερ θα συνομιλήσει με άλλα θρυλικά πρόσωπα, που θα συγκρουστούν και θα ομονοήσουν για τις δυνάμεις και τις αδυναμίες της ύπαρξης, τις αναταράξεις και τις ανατροπές της ζωής.
Ο Αλέξης Σταμάτης έγραψε μια αλληγορία εγκλεισμού
«Το περίφημο what if?» λέει μιλώντας στο iefimerida ο Αλέξης Σταμάτης.
«Είναι ένα από τα βασικά εργαλεία της λογοτεχνίας. Τι θα γινόταν φέρ’ ειπείν εάν η Κωνσταντινούπολη δεν είχε πέσει στα χέρια των Οθωμανών το 1453; Τι θα γινόταν εαν η αριστερά είχε επικρατήσει στον εμφύλιο; Έξοχα βιβλία όπως ο «Άνθρωπος στο Ψηλό Κάστρο» (1962) του Φίλιπ Ντικ μας ξεναγούν σε έναν άγριο κόσμο, όπου το ερώτημα ήταν τι θα γινόταν εάν οι ναζί κερδίσει τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα παραπάνω βέβαια είναι ιστορικής φύσεως ερωτήματα που μπορούν να οδηγήσουν σε πολιτικά μυθιστορήματα φαντασίας».
«Προσωπικά, με ενδιέφερε ένα άλλο λογοτεχνικό είδος. Μια αλληγορία εγκλεισμού. Η αλληγορία ως γνωστόν εμπεριέχει υπαινιγμό κρύβοντας νοήματα διαφορετικά από εκείνα που φαίνεται ότι δηλώνει. Προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις: «άλλως» - δηλαδή, διαφορετικά και «αγορεύω» - δηλαδή, λέω. Όσο για τον εγκλεισμό, όλοι πλέον ξέρουμε τι είναι, βαθιά μες στο πετσί μας.
Κάπως έτσι αρχίζει η περιπέτεια συγγραφής του «Λευκού Δωματίου». Είναι μια αλληγορία που συνδυάζει θέατρο και λογοτεχνία, πραγματικότητα και φαντασία, ακριβώς όπως το θέμα της. «Το Λευκό Δωμάτιο» ξεκίνησε ως θεατρικό έργο. Παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Αναλόγιο, τον Σεπτέμβριο του 2019, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη, στο Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν-Φρυνίχου με τους Λένα Παπαληγούρα, Εύα Σιμάτου, την Άννα Φόνσου στον ρόλο της Φλόρας και κομπέρ τον Νίκο Βατικιώτη.
Η επομένη φάση ήταν η συγγραφή του βιβλίου με το ίδιο θέμα. Το μυθιστόρημα έχει τον ίδιο τίτλο και μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Στο βιβλίο επεκτείνεται η ιδέα και με την προσθήκη και άλλων χαρακτήρων. Έτσι δημιουργείται ένας πολυσύνθετος κόσμος ο οποίος απευθύνεται σε αναγνώστες που θα ζήσουν την ιστορία μέσα από τις σελίδες και καταστέλλοντας τη δυσπιστία τους θα μπουν σε έναν κόσμο όπου όλα είναι ενδεχόμενα. Η παρουσίασή τoυ θα γίνει την Πέμπτη, 21 Οκτωβρίου στις 7.30 στον Ιανό από τον Νίκο Κουρμουλή με αναγνώσεις από την Εύα Σιμάτου. Η παρουσίαση θα μεταδοθεί διαδικτυακά ΕΔΩ.
Τι γίνονται οι ήρωες όταν φύγουν από το χέρι του συγγραφέα;
Εκείνο λοιπόν που με απασχόλησε στο βιβλίο μου είναι τι θα γινόταν εάν οι χαρακτήρες των βιβλίων και των θεατρικών έργων, μετά την εμφάνισή τους στις σελίδες ή στη σκηνή τους θα κατέφευγαν σε έναν χώρο, σε έναν ου-τόπο, που βρίσκεται σε ένα απρόσιτο βουνό. Εκεί υπάρχει μία Πανσιόν που υποδέχεται λογοτεχνικούς και θεατρικούς ήρωες. Οι χαρακτήρες που έχουν γεννηθεί από το χέρι του συγγραφέα-δημιουργού τους (στο βιβλίο τον ονομάζω «Νονό») είναι στη διάθεση κάθε αναγνώστη αλλά και κάθε σκηνοθέτη, στις σκηνές όλου του κόσμου. Κάθε φορά που ολοκληρώνεται η κατασκευή τους, αφού τα είδωλά τους έχουν γεμίσει τις σελίδες και έχουν ανέβει στις σκηνές, τα «πλάσματα» αυτά συγκεντρώνονται στην Πανσιόν. Όμως, εκεί συμβαίνει κάτι μοναδικό: το ανύπαρκτο δημιουργεί πραγματική ζωή. Μια ζωή ωστόσο σε ένα πλαίσιο που εντέλει εγκλωβίζει τους χαρακτήρες: Από τη μία τους επιτρέπει να υπάρξουν εκτός έργου, όμως από την άλλη τους στερεί το πιο σημαντικό στοιχείο αυτής της ύπαρξης: την ελευθερία.
Το βιβλίο παρακολουθεί την έλευση στο χώρο, της Έντα Γκάμπλερ της ηρωίδας του ομώνυμου έργου του Ερρίκου Ίψεν. Το πρωτόκολλο που διέπει την συμβίωση των πλασμάτων στην Πανσιόν επιβάλλει τη συνύπαρξή τους ανά δυάδες. Η Έντα Γκάμπλερ κληρώνεται με την Μπλανς Ντιμπουά, την ηρωίδα του έργου του Τένεσι Γουίλιαμς «Λεωφορείο ο Πόθος». Ανάμεσα στις δύο γυναίκες δημιουργούνται πολύ έντονες κλιμακούμενες συγκρούσεις, καθώς προέρχονται από τελείως διαφορετικές εποχές, με διαφορετικές επιδιώξεις και έχουν διαφορετική ψυχοσύνθεση, αν και υπάρχει ένα υποδόριο νήμα που τις ενώνει. Η συνύπαρξή τους θα αποδειχθεί ανταγωνιστική, εκρηκτική και θα πυροδοτήσει έντονα συναισθήματα.
Η Έντα θα εξομολογηθεί στην Μπλανς την βασική της επιθυμία από τη στιγμή που πατάει το πόδι της σε αυτό το χώρο: να αποδράσει. Αυτό είναι κάτι πάρα πολύ δύσκολο: το έχει επιχειρήσει μόνο ένας ένοικος στο παρελθόν ο οποίος είχε υποστεί μια πολύ άγρια τιμωρία στο «λευκό δωμάτιο».
Η συνέχεια είναι μία ιστορία γεμάτη συγκρούσεις, διαψεύσεις, συμμαχίες, προδοσίες αλλά και μία κατάδυση στα βαθιά μυστικά της τέχνης της λογοτεχνίας και του θεάτρου. Είναι ένα βιβλίο που μιλάει για τον εγκλεισμό, για την ταυτότητα, για την καταπίεση στον οικογενειακό ιστό, την πατριαρχία, την ανάγκη ελευθερίας έκφρασης και τον έρωτα. «Το Λευκό Δωμάτιο» είναι μία αναζήτηση της βαθιάς και ουσιαστικής ελευθερίας που μπορεί να πραγματωθεί ακόμη κι από ένα επινοημένο πλάσμα.
«Λευκό δωμάτιο» ένα βιβλίο που θα δούμε και στο θέατρο
Στην περίπτωση του «Λευκού Δωματίου» υπάρχει και μία συγκυρία, η οποία πιστεύω είναι εξαιρετικά πρωτότυπη. Δύο βδομάδες μετά την έκδοση του μυθιστορήματος στις 28 Οκτωβρίου, το έργο θα παιχθεί όχι πλέον ως Αναλόγιο αλλά στην ολοκληρωμένη θεατρική του μορφή σε σκηνοθεσία του Μάνου Καρατζογιάννη στο θέατρο «Σταθμός». Πρωταγωνιστούν, με πρωταγωνιστές τους, Πέγκυ Σταθακοπούλου, Εύα Σιμάτου, Δημήτρης Τσίκλης και στο ρόλο της Φλόρας η Σμαράγδα Σμυρναίου.
Έτσι λοιπόν, μέσα στην ίδια χρονική περίοδο «Το Λευκό Δωμάτιο», μπορεί να διαβαστεί ως μυθιστόρημα αλλά και να ιδωθεί ως παράσταση με ηθοποιούς που υποδύονται τους χαρακτήρες μέσα στην συνθήκη την οποία περιέγραψα.
«Η ζωή δεν είναι τραγική, είναι γελοία. Και αυτό δεν αντέχεται», είπε ο Ερρίκος Ίψεν, ο «Νονός» της Έντας, εισάγοντας έτσι νότες μαύρης κωμωδίας σε ένα δράμα που αποδεικνύεται παιγνιώδες. Ένα παιχνίδι σαν αυτό με τις ρωσικές κούκλες που στο βάθος κρύβει τη ζωτική μας ανάγκη να βρούμε την πραγματική μας ταυτότητα και να υπάρξουμε ως ελεύθερα πλάσματα» καταλήγει ο Αλέξης Σταμάτης.
Δευτέρα 11 Οκτωβρίου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη το νέο μυθιστόρημα (17ο στη σειρά) του Αλέξη Σταμάτη που έχει τίτλο «Το Λευκό δωμάτιο».
Ο Αλέξης Σταμάτης, ένας από τους πιο αγαπητούς και πολυδιαβασμένους συγγραφείς της νεότερης γενιάς, επανέρχεται με ένα εξαιρετικά πρωτότυπο βιβλίο, που θα συζητηθεί.
Πρόκειται για μια αλληγορία εγκλεισμού με πρωταγωνίστρια την Έντα Γκάμπλερ από το ομώνυμο έργο του Χένρικ Ίψεν. Το κείμενο εισχωρεί στην κουζίνα του συγγραφέα και του ηθοποιού μέσα από το θέατρο, τους χαρακτήρες, την επινόηση και την πραγματικότητα. Με έντονες δράσεις, συγκρούσεις και ανατροπές. Εντέλει δηλαδή μέσα από την ίδια τη ζωή.
Ο Αλέξης Σταμάτης γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο ΕΜΠ και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές αρχιτεκτονικής και κινηματογράφου στο Λονδίνο. Έχει γράψει τριάντα βιβλία.
Έργα του έχουν μεταφραστεί σε εννέα γλώσσες. Το πρώτο του μυθιστόρημα Ο έβδομος ελέφαντας εκδόθηκε στη Μεγάλη Βρετανία. Το Μπαρ Φλωμπέρ εκδόθηκε στη Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Σερβία και τη Βουλγαρία. Η Αμερικάνικη φούγκα κέρδισε το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Αμερικανικού Ομοσπονδιακού Ιδρύματος Τεχνών και εκδόθηκε στις ΗΠΑ (Etruscan Press). Το πρώτο του παιδικό μυθιστόρημα Ο Άλκης και ο λαβύρινθος τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο του Κύκλου του Παιδικού Βιβλίου. Θεατρικά του έργα έχουν ανέβει σε πολλά και σημαντικά θέατρα της Αθήνας, συμπεριλαμβανομένων του Εθνικού Θεάτρου και του Θεάτρου Τέχνης.
Αρθρογραφεί στην εφημερίδα «Το Βήμα». Διδάσκει Δημιουργική Γραφή. Είναι παντρεμένος με την ηθοποιό Εύα Σιμάτου και έχουν έναν γιο, τον Ερμή.