Γκαλερί και αίθουσες τέχνης στα ελληνικά νησιά ανοίγουν και φιλοξενούν έλληνες και ξένους καλλιτέχνες με πολλές και ενδιαφέρουσες εκθέσεις μέσα στο καλοκαίρι.
Αίθουσες σε γραφικά σοκάκια με σημαντικά έργα τέχνης, μουσεία και ειδικά διαμορφωμένοι χώροι τέχνης, γίνονται σημείο συνάντησης του φιλότεχνου κοινού. Με ένα κρασί ή δροσερό αναψυκτικό, κέρασμα, επισκεπτόμαστε εκθέσεις σε δέκα γραφικά σοκάκια νησιών.
Στα Χανιά, έκθεση Βολανάκη στη Δημοτική Πινακοθήκη
Στο νησί που γεννήθηκε, την Κρήτη, «επιστρέφει» για πρώτη φορά ο κορυφαίος Έλληνας θαλασσογράφος, Κωνσταντίνος Βολανάκης. Τα 57 έργα του ζωγράφου των αυτοκρατορικών θριάμβων, των ένδοξων στιγμών της ελληνικής Ιστορίας, αλλά και των ταπεινών ψαροκάικων, συνθέτουν την έκθεση «Κωνσταντίνος Βολανάκης: Νόστος της θάλασσας, έργα από τη συλλογή του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη» που θα πραγματοποιηθεί στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων και έχει τεθεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Στην έκθεση συμπεριλαμβάνονται επίσης ελαιογραφίες που ανήκουν στο Αρχηγείο Ναυτικού, τη Βουλή των Ελλήνων και την Τράπεζα της Ελλάδος.
Αρχαίες ελληνικές τριήρεις, ιστιοφόρα, ατμόπλοια και βάρκες, σε θρυλικές ναυμαχίες, πυρπολήσεις αλλά και καθημερινές σκηνές έχουν «αράξει» στους καμβάδες του ζωγράφου, ο οποίος αν και υπήρξε από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Σχολής του Μονάχου παρέκαμψε τα ηθογραφικά θέματα και τα πορτρέτα – τάση που ακολουθούσαν οι περισσότεροι καλλιτέχνες της συγκεκριμένης σχολής – κι αφιερώθηκε με εμμονή στη θάλασσα και τη ζωή γύρω από αυτή.
Η έκθεση «Κωνσταντίνος Βολανάκης: Νόστος της θάλασσας, έργα από τη συλλογή του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη» αποτελεί την πρώτη παρουσίαση της δουλειάς του ζωγράφου στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κρήτη, 186 χρόνια από τη γέννησή του και 172 από τη στιγμή που μετακόμισε με την οικογένεια του στη Σύρο. 21 Ιουλιου έως 31 Δεκεμβρίου.
Στην Σκιάθο, Μουσείο Ναυτικής και Πολιτιστικής Παράδοσης
Τον Ιούλιο συμπληρώνονται δύο χρόνια από τον θάνατο του Γιάννη Μιχαηλίδη (1940-2021). Η γενέτειρά του Σκιάθος τιμά τον καλλιτέχνη με ένα εικαστικό αφιέρωμα στο Πολιτιστικό Κέντρο Μπούρτζι. Εκεί, στεγαζόταν το ιστορικό σχολείο του νησιού στο οποίο ο Μιχαηλίδης φοίτησε κατά τις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Ως μια εισαγωγή στο ιδίωμα του δημιουργού στήθηκε η πρώτη μετά τον θάνατό του έκθεση, φέρνοντας τα έργα του – τις «θάλασσες» και τις «σκουριές» - σε διάλογο με το Ναυτικό Μουσείο. Εδώ, μπορεί ο επισκέπτης να εντοπίσει το αλφαβητάρι του ζωγράφου. Επιμέλεια: Γιώργος Μυλωνάς
Αυτοδίδακτος και ανεξάρτητος από μαθητείες σε καθιερωμένα εργαστήρια, ο Γιάννης Μιχαηλίδης ανέδειξε με τρόπο μοναδικό τη θάλασσα και τον χώρο του ταρσανά ως άμεση ή έμμεση αναφορά στη Σκιάθο. Γεννήθηκε το 1940 και πολύ νέος ορφάνεψε από πατέρα, γεγονός που οδήγησε την οικογένεια αρχικά στο Βόλο (1958) και κατόπιν στην Αθήνα. Πολύ πριν την ενηλικίωση είχε ήδη ξεκινήσει να ζωγραφίζει, αναζητώντας την προσωπική του έκφραση με κύριο ερέθισμα τις παιδικές μνήμες από το νησί. Τα θαλασσινά τοπία όσο και οι σκηνές από τα ναυπηγεία κυριαρχούν σε μια γόνιμη πορεία πενήντα χρόνων κι αποδίδονται συνήθως υπαινικτικά ή αφαιρετικά, παραμένοντας σε μεγάλο βαθμό αναγνωρίσιμα.
Στον Πόρο, Αλέκος Κυραρίνης στο Αρχαιολογικό μουσείο
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πόρου εφέτος το καλοκαίρι φιλοξενείται η περιοδική έκθεση του Aλέκου Κυραρίνη «Ἐπὶ τύμβῳ». Η έκθεση αυτή διοργανώνεται από τη CITRONNE Gallery σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων, στο πλαίσιο μίας συνεργασίας των τελευταίων έντεκα ετών. Η έκθεση αποσκοπεί να αναδείξει την συνέχεια και τη διαχρονικότητα της Τέχνης, προβάλλοντας μια «ερμηνευτική» άποψη, μια συμπληρωματική οπτική, όπως προτείνεται από ένα σύγχρονο εικαστικό.
Στην έκθεση «Ἐπὶ τύμβῳ» παρουσιάζονται δεκαπέντε έργα μεικτής τεχνικής, των οποίων η θεματολογία έχει εμφανείς αναφορές στις ανάγλυφες παραστάσεις των αττικών επιτυμβίων στηλών της κλασικής περιόδου. Στα έργα κυριαρχούν οι αρχετυπικές μορφές, οι οποίες απεικονίζονται μέσα σε αετωματικούς ναΐσκους, περιστοιχισμένους από φυτικό διάκοσμο.
Η αρχιτεκτονική οργάνωση του ζωγραφικού χώρου, η απλότητα του σχεδίου, η απουσία προοπτικής και φωτοσκίασης, η περιορισμένη χρωματική παλέτα και η χρήση καθιερωμένων μοτίβων αποτελούν στοιχεία που παραπέμπουν άμεσα στην αρχαία ελληνική καλλιτεχνική παράδοση. Παράλληλα, διακρίνονται επιδράσεις από τον δυτικοευρωπαϊκό μοντερνισμό, καθώς τα μοτίβα δεν πλαισιώνουν απλά τις παραστάσεις ως διακοσμητικά στοιχεία, αλλά εμπλέκονται σε αυτές και συχνά πρωταγωνιστούν, δημιουργώντας ένα σύνολο τελικά περισσότερο αφαιρετικό παρά αφηγηματικό.
Ο Αλέκος Κυραρίνης στην ενότητα αυτή περιγράφει την άρρηκτη συνέχεια του χρόνου. Αναφέρεται λυρικά στην σχέση ανάμεσα σε ζώντας και νεκρούς, στην ανάγκη μιας ζώσας, αιωνίας μνήμης η οποία κρατά παρόντες τους κεκοιμημένους. Αυτή η ανάγκη υπάρχει από την απώτατη Αρχαιότητα και εκφράζεται με επιγραφές, με σχέδια, με γλυπτά, με υπομνήματα- όλα όσα ορίζονται ως επιτύμβια. "Επί τύμβω", ώς και σήμερα, υπενθυμίζονται "κλέα ανδρών", αλλά και ανώνυμα καθημερινά πρόσωπα, σε κάποιους οικεία και αγαπητά, στο πέρασμά τους από την ζωή. Εως τις 30 Σεπτεμβρίου
Στην Τήνο για τα έργα του Χαλεπά
Ο Χαλεπάς επιστρέφει στην Τήνο. Μια έκθεση για τον κορυφαίο Έλληνα γλύπτη, στο νησί του, το νησί του μαρμάρου και των μαρμαράδων. Μπορεί το έργο και η θρυλική ζωή του Γιανούλη Χαλεπά να δεσπόζουν έτσι κι αλλιώς στην Τήνο, αλλά φέτος το καλοκαίρι η έκθεση «Χαλεπάς – Γλυπτικής μέγιστον μάθημα» που θα παραμείνει ανοικτή έως 16 Οκτωβρίου 2023, κάνει την παρουσία του κορυφαίου Έλληνα γλύπτη ακόμα πιο έντονη στο νησί του. Η έκθεση, που ήδη υποδέχεται επισκέπτες από όλο τον κόσμο, συγκεντρώνει δύο εξαιρετικά σημαντικά σύνολα έργων του Γιανούλη Χαλεπά: τη συλλογή του Ιδρύματος Τηνιακού Πολιτισμού και τη συλλογή του Ιδρύματος Ωνάση.
Η έκθεση «Χαλεπάς – Γλυπτικής μέγιστον μάθημα», σε επιμέλεια της Αλεξάνδρας Γουλάκη-Βουτυρά, μας δίνει τη μοναδική ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την καλλιτεχνική πορεία του κορυφαίου δημιουργού, από τα πρώτα έργα του έως την ώριμη παραγωγή του στην Αθήνα, με 30 έργα που σηματοδοτούν την τρίτη καλλιτεχνική του περίοδο και βρίσκονται στη συλλογή του Ιδρύματος Ωνάση. Κυρίως, όμως, σε αυτή την έκθεση μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τον «νέο» Χαλεπά, καθώς το «γλυπτικής μέγιστον μάθημα» (κατά τον Δημήτρη Πικιώνη) αφορά την προσέγγιση και κατανόηση της δημιουργικής πορείας του γλύπτη, ιδιαίτερα όταν επιστρέφει στο νησί και στην τέχνη του μετά από μεγάλη και δραματική διακοπή εργασίας 40 χρόνων. Ποιοι ήταν οι λόγοι και οι συνθήκες, γιατί στράφηκε στον πηλό και πού οδήγησε την τέχνη του καταλήγοντας στα σημαντικά έργα της τελευταίας περιόδου που φιλοτέχνησε στην Αθήνα; Μέγαρο Ιδρύματος Τηνιακού Πολιτισμού, Χώρα Τήνου, έως 16 Οκτωβρίου 2023
Στην Ανδρο, Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή
Το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή με χαρά παρουσιάζει φέτος το καλοκαίρι, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο, αναδρομική έκθεση του έργου του Χρόνη Μπότσογλου (1941-2022), ενός από τους σημαντικότερους παραστατικούς καλλιτέχνες της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Θα παρουσιαστούν περισσότερα από εκατό έργα, σχέδια με μολύβι, παστέλ, ελαιογραφίες, ακουαρέλες, μπρούντζινα, ορειχάλκινα και γύψινα, τα οποία καλύπτουν την περίοδο από το 1953 έως το 2018, δηλαδή περισσότερα από εξήντα πέντε χρόνια μιας εξαιρετικά γόνιμης καλλιτεχνικής διαδρομής.
Άξιος διάδοχος των δασκάλων του Vincent van Gogh, Alberto Giacometti και Francis Bacon, ο Μπότσογλου τοποθέτησε τον άνθρωπο στο κέντρο του έργου του και έθεσε σκοπό του να αποδώσει τους τρόπους με τους οποίους τον αντιλαμβανόταν με τη μεγαλύτερη δυνατή υποκειμενικότητα. Τα έργα του είναι κατ’ εικόνα των γραπτών κειμένων του: γεννήθηκαν μέσα στον ασκητισμό, στην οδύνη και σε μια γνήσια έγνοια για ειλικρίνεια.
Αυτή η αδιάλλακτη ειλικρίνεια, την οποία επέβαλλε συχνά και απέναντι στον ίδιο τον εαυτό του, δεν έπαψε ποτέ να συνοδεύεται από ενσυναίσθηση. Το στοιχείο του εύθραυστου, του τρωτού που αναδύεται από τα έργα του δεν έχει να κάνει μόνο με το μοντέλο που ποζάρει κάθε φορά. Αφοπλίζει επίσης τον θεατή, ο οποίος, μπροστά σε μια αλήθεια τόσο ωμή, πιάνει τον εαυτό του να αναγνωρίζει και δικά του στοιχεία στο υλικό που έχει χρησιμοποιήσει ο καλλιτέχνης. Αυτή η αγάπη για τον κόσμο του ζωντανού, έμπλεη από μια τρυφερότητα εντελώς απαλλαγμένη από κάθε είδους συγκατάβαση, επαναλαμβάνεται σε μια σειρά θεματικών που αγαπούσε ο Μπότσογλου. Εως 1η Οκτωβρίου.
Στην Τήνο, νέα νομαδική γκαλερί KIRKI
Μια παραδοσιακή κατοικία στην Τήνο ενεργοποιείται φέτος το καλοκαίρι μέσα από την έκθεση σύγχρονης τέχνης When the heart of a pig has hardened, dice it small, που φέρνει στο προσκήνιο την σχέση του ανθρώπου με την προσφορά και προσεγγίζει διαπολιτισμικά την έννοια του τάματος. Διεθνείς και Έλληνες καλλιτέχνες εμπνέονται από την τοπική παράδοση και ιστορία του νησιού και δημιουργούν τα δικά τους «τάματα».
Η έκθεση, που θα λάβει χώρα μεταξύ 18 - 31 Ιουλίου, επικεντρώνεται στο θέμα των ταμάτων και το συσχετισμό τους με τη μνήμη της γης, το προσκύνημα και την τελετουργία σε διαφορετικούς πολιτισμούς. Συνολικά 10 καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό εμπνέονται από την ιδιαίτερη κοινωνική και πολιτιστική ιστορία του νησιού, δημιουργώντας νέα έργα που αποκαλύπτουν την διαπολιτισμική παρουσία των ταμάτων, την πολύπλευρή ταυτότητά τους καθώς και τον ρόλο τους στα σύγχρονα συστήματα σκέψης.
Οι 10 συμμετέχοντες καλλιτέχνες της φετινής διοργάνωσης θα παρουσιάσουν 30 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής και εγκατάστασης που διαπραγματεύονται αρχέγονα πρότυπα και μύθους, τελετουργικές πρακτικές και προσκυνηματικές αφηγήσεις για να εξετάσουν τον ρόλο των ταμάτων στη σύγχρονη πραγματικότητα. Συμμετέχουν οι: Μυρσίνη Αρτακιανού, Alicja Biała, Matilde Cerruti Quara, Αλέξανδρος Ντούρας, Nada Elkalaawy, Hannah Lim, Lindsey Mendick, Γιώργος Πέτρου, Zayn Qahtani και Maddalena Zadra.
Στην Πάρο, Kapopoulos Fine Arts
Μια ενδιαφέρουσα εικαστική συνάντηση ανάμεσα στον κορυφαίο ζωγράφο Γιώργο Σταθόπουλο και τον Λάκη Λαζόπουλο, που έχει μπει δυναμικά και στον χώρο της τέχνης, εγκαινιάζεται στις 14 Ιουλίου στην γκαλερί Kapopoulos Fine Arts στην Πάρο με τίτλο «Μάτια χωριστά κλειστά».
Στο πλαίσιο της εικαστικής αυτής συνύπαρξης, οι δύο εικαστικοί συνομιλούν μέσα από διαφορετικές εικαστικές γλώσσες, εκφράζοντας με το έργο τους, καθένας με τον τρόπο του, αυτά που τους απασχολούν.
Μιλώντας για την έκθεση στην Πάρο, ο Γιώργος Σταθόπουλος σημειώνει: «Το γεγονός ότι παρουσιάζω τα έργα μου στο νησί του αρχαίου λυρικού, ερωτικού και με σατιρικά στοιχεία ποιητή Αρχίλοχου, με χαροποιεί καθώς τα θέματα μας έχουν συνάφεια».
Αναλύοντας από την πλευρά του ο Λάκης Λαζόπουλος το περιεχόμενο της δουλειάς του, στο πλαίσιο της έκθεσης σημειώνει: «Έχουμε μπει σε μία εποχή απρόσωπη. Βλέπουμε πρόσωπα τα οποία δεν τα θυμόμαστε μετά. Μπορεί να μοιάζει ότι η αιτία είναι η πλαστικοποίηση των προσώπων και η επανάληψη ίδιων χαρακτηριστικών στα πρόσωπα, αλλά ίσως αυτή η απροσωπία σημαίνει κάτι βαθύτερο. Ότι ο άνθρωπος αποχωριζόμενος την ίδια του την εικόνα με μη φυσικό τρόπο, αποστασιοποιείται και πνευματικά, διότι καταργείται η φυσική συνεννόηση του εαυτού μας προς την εικόνα του».
Στην Αμοργό, Λαογραφικό Μουσείο
Ο Φουτάς. Μια εικαστική συνομιλία με το αμοργιανό μαντήλι. Με αφετηρία τις πολυσχιδείς όψεις, την επίπονη εργασία κεντητικής με αντικείμενο μια παράδοση του νησιού που συνεχίζεται ως σήμερα και με πεδίο συνομιλίας τη φόρμα και την ύλη, τα μοτίβα και τους συμβολισμούς του παραδοσιακού αμοργιανού μαντηλιού, του φουτά, σχεδιάστηκε ένας εικαστικός διάλογος μεταξύ παλαιότερης και νεότερης δημιουργίας, με πηγή έμπνευσης το γυναικείο μαντήλι της παραδοσιακής ενδυμασίας της Αμοργού.
Η έκθεση, σε διοργάνωση του Δήμου Αμοργού και της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης, εγκαινιάζεται την Κυριακή 9 Ιουλίου 2023 στις 19.30 παρουσιάζεται στο Λαογραφικό Μουσείο της Αμοργού, ένα από τα ωραιότερα στολίδια της Χώρας.
Στις Σπέτσες, γκαλερί Ακρόπρωρο
Έντονη καλοκαιρινή διάθεση έχει η νέα ατομική έκθεση της Κατερίνας Πολυζωίδη Μαυρολέων, που με τον εύγλωττο τίτλο «Summer Vibes» εγκαινιάζεται στην γκαλερί Ακρόπρωρο έως τις 31 Ιουλίου.
Η καταξιωμένη ζωγράφος μας κατακλύζει με χρώματα, σε μια ζωντανή παλέτα, που μεταφέρει εικόνες από την ομορφιά του Σπετσιώτικου τοπίου, ανασύρει στοιχεία από την βυθό της θάλασσας, αιχμαλωτίζει τα νησιώτικα αρώματα και αναδεικνύει την ατμόσφαιρα του νησιού.
Το έργο της πάλλεται. Η αμεσότητα της έκφρασης απογειώνει τις αισθήσεις του αποδέκτη του έργου. Η Κατερίνα Πολυζωίδη Μαυρολέων, εμπνέεται από το περιβάλλον και το υπερβαίνει, ξεπερνώντας μαγικά τα όρια της αφήγησης και της αναπαράστασης.
Το γαλάζιο της θάλασσας και το γαλανό του ουρανού είναι το φυσικό φόντο των έργων της ζωγράφου, που καταθέτει έναν αληθινό ύμνο στο νησί των Σπετσών, αλλά και γενικότερα στο ελληνικό τοπίο.
Στην Πάτμο, γκαλερί Kapopoulos Fine Arts
Το ανθρώπινο πρόσωπο και οι πολλαπλές εκφράσεις του αποτελούν την πηγή έμπνευσης του ζωγράφου Νίκου Βαβάτση, στη νέα του ατομική έκθεση που εγκαινιάζεται στην γκαλερί Kapopoulos Fine Arts στην Πάτμο, παρουσία του καλλιτέχνη, στις 14 Ιουλίου. Ο τίτλος της έκθεσης «Λανθάνουσα μνήμη ή ο διαρρεύσας χρόνος» (“Latent memory or time gone by”) δίνει το στίγμα και το περιεχόμενο της.
Ο καλλιτέχνης διερευνά τη μνήμη, τον χρόνο, τη στιγμή που περνάει και χάνεται, την αέναη μετάλλαξη του παρόντος σε παρελθόν, πάντα με οδηγό τον άνθρωπο και τα συναισθήματα του, έτσι όπως αυτά καταγράφονται στο πρόσωπο του. Το έργο του είναι βαθιά ανθρωποκεντρικό.
«Πηγή έμπνευσης μου είναι ο άνθρωπος», λέει ο ίδιος ο Νίκος Βαβάτσης. «Το ανθρώπινο πρόσωπο και η πληθώρα των εκφράσεων που φέρει ως καταγραφή συναισθημάτων. Με μία έντονη ροπή προς την αφαίρεση και μέσα από αλληλοεπικαλυπτόμενες πινελιές, προσπαθώ να καταγράψω συναισθήματα, με σκοπό να αναδείξω το πεπερασμένο της ύπαρξής μας», επισημαίνει.