Μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ της Αθήνας και των Βρυξελλών για τη δημιουργία Πρότυπης δομής φιλοξενίας στη Λέσβο υπέγραψαν σήμερα ο υπουργός Μετανάστευσης Νότης Μηταράκης με την Ευρωπαία Επίτροπο Γιόχανσον, εξασφαλίζοντας ταχείες αποχωρήσεις από τα νησιά και ότι αυτά δεν θα ξαναγίνουν αποθήκες ψυχών.
Από την πλευρά της, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιν, σημείωσε ότι «Με τη συμφωνία μας σήμερα, η Ευρώπη και η Ελλάδα συνεργάζονται για τους ανθρώπους στα νησιά. Θα προσφέρουμε αξιοπρεπείς συνθήκες σε μετανάστες και πρόσφυγες που φτάνουν, καθώς και υποστήριξη των κοινοτήτων στα ελληνικά νησιά. Πρόκειται επίσης για γρήγορες και δίκαιες διαδικασίες, δηλαδή τα κέντρα αυτά να είναι αυτό πρέπει - μόνο μια προσωρινή στάση πριν από την επιστροφή ή την ένταξη» και τόνισε «Η διαχείριση της μετανάστευσης είναι μια ευρωπαϊκή πρόκληση και σήμερα εφαρμόζουμε την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στην πράξη».
Το υπουργείο μετανάστευσης σε ανακοίνωσή του αναφέρει:
«Υπεγράφη από τον Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νότη Μηταράκη, και την Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε., κ. Ylva Johansson, Μνημόνιο Συνεργασίας για τη δημιουργία πρότυπης δομής φιλοξενίας στη Λέσβο.
Η νέα δομή θα είναι προϊόν αγαστής συνεργασίας μεταξύ της Ελληνικής Κυβέρνησης, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των ευρωπαϊκών οργάνων (EASO, FRONTEX, EUROPOL, FRA) και θα πληροί όλες τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Θα έχει σύγχρονες και ανθεκτικές υποδομές, θα παρέχει πλήρη υγειονομική περίθαλψη και θα λαμβάνει υπόψιν τις ανάγκες των γυναικών, των παιδιών και των οικογενειών.
Η παραμονή στην δομή θα είναι σύντομη (μερικών μηνών), έως ότου εκδοθεί είτε απόφαση ασύλου, είτε απόφαση επιστροφής. Ο ίδιος κανόνας ισχύει σε όλα τα Κέντρα Υποδοχής & Ταυτοποίησης στα σημεία εισόδου.
Οι πόροι αλλά και η τεχνογνωσία παρέχονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία θα βρίσκεται σε στενή συνεργασία με τις ελληνικές αρχές για την από κοινού παρακολούθηση και εποπτεία της διαχείρισης του έργου.
Οι ελληνικές Αρχές και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεργαστούν για όλα τα βασικά στρατηγικά ζητήματα σχετικά με τη σύσταση του Κέντρου και την εφαρμογή του προγράμματος, ενώ το Μνημόνιο Συνεργασίας δεν μεταβάλλει τις αρμοδιότητες των ελληνικών αρχών για τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη διαχείριση του νέου κέντρου, καθώς και για τη λήψη αποφάσεων στους τομείς του ασύλου ή της επιστροφής, ή οποιωνδήποτε άλλων αποφάσεων σχετικά με τη λήψη, τη δημόσια τάξη, τη δημόσια υγεία ή την εθνική ασφάλεια.
Η υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας αποτελεί τον πυλώνα για μια ολιστική προσέγγιση της μετανάστευσης, όπως αναμένεται αυτή να αντικατοπτρίζεται στο νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, για τη διασφάλιση της τήρησης των υποχρεώσεων του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, όσον αφορά τους Ευρωπαίους και τους υπηκόους Τρίτων Χωρών. Παράλληλα, συνδέεται με την εφαρμογή και περαιτέρω ανάπτυξη μιας στρατηγικής προσέγγισης σχετικά με την υποδοχή, τα παιδιά και τους ασυνόδευτους ανηλίκους στη μετανάστευση, την ένταξη, το άσυλο και τη διαχείριση της μετανάστευσης συνολικά.
Ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου κ. Νότης Μηταράκης, μεταξύ άλλων, δήλωσε:
«Σε συνέχεια της συμφωνίας του Έλληνα Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη και της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, συμπορευόμαστε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και την τοπική κοινωνία της Λέσβου, για τη δημιουργία μίας πρότυπης δομής φιλοξενίας στο νησί. Με κοινό μας σύνθημα «όχι πια άλλη Μόρια», δημιουργούμε τη νέα κλειστή/ελεγχόμενη δομή Λέσβου που θα μας επιτρέψει να κλείσουμε οριστικά την προσωρινή δομή στο Μαυροβούνι, καθώς και θα αποτελέσει οδηγό για τις νέες δομές στα υπόλοιπα νησιά του Αν. Αιγαίου.
Με την ευκαιρία αυτή, θέλω να υπογραμμίσω ότι δεν πρέπει να λησμονούμε την Κοινή Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας, η οποία προβλέπει τον τερματισμό της παράτυπης διέλευσης. Αντιθέτως, πρέπει να προστατεύσουμε την ανθρώπινη ζωή και να εμποδίσουμε τους λαθροδιακινητές που θέτουν τους ανθρώπους σε κίνδυνο. Με μη αξιόπλοες, μη καταγεγραμμένες βάρκες, που οδηγούνται από ανθρώπους χωρίς άδεια και εμπειρία. Η διεθνής κοινότητα, η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, οι ΜΚΟ, ιδίως η ΕΕ πρέπει να θέσουν τέλος σε αυτό.
Έτσι, δεν θα βλέπουμε ανθρώπους να πνίγονται ξανά στο Αιγαίο, όπου χθες η τουρκική ακτοφυλακή δεν έσωσε ανθρώπους που προσπαθούσαν να περάσουν στα ελληνικά ύδατα, αλλά τους προέτρεψε να συνεχίσουν».
Σχοινάς: Συμφωνία για βιώσιμες λύσεις
«Η σημερινή συμφωνία εκπληρώνει τη δέσμευσή μας για βιώσιμες λύσεις. Έμπρακτη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη προς την Ελλάδα» επισήμανε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς.
Το υπόμνημα που υπογράφηκε σήμερα καθορίζει τις αντίστοιχες αρμοδιότητες και τους τομείς συνεργασίας μεταξύ της Επιτροπής, των ελληνικών Αρχών και των οργανισμών της ΕΕ. Η σημερινή συμφωνία αφορά κοινοτική χρηματοδότηση επιπλέον των 121 εκατομμυρίων ευρώ που χορηγήθηκε στην Ελλάδα τον περασμένο μήνα για την κατασκευή 3 μικρότερων κέντρων υποδοχής στα νησιά της Σάμου, της Κω και της Λέρου, που θα ολοκληρωθούν επίσης τον Σεπτέμβριο του 2021.
Γιόχανσον: Η σημερινή συμφωνία εξασφαλίζει ότι δεν θα υπάρξει ξανά Μόρια
Η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων Ίλβα Γιόχανσον τόνισε ότι «αφορά τους ανθρώπους και το βασικό τους δικαίωμα να αισθάνονται ασφαλείς» και προσέθεσε: «Αυτή η συμφωνία είναι ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση μιας βιώσιμης λύσης στη Λέσβο και για να διασφαλιστεί ότι μια κατάσταση όπως η Μόρια δεν μπορεί ποτέ να ξανασυμβεί. Είναι επίσης ένα σημαντικό βήμα στην αλλαγή του τρόπου με τον οποίο προσεγγίζουμε τη διαχείριση της μετανάστευσης και ανοίγει τον δρόμο για την πρακτική εφαρμογή των κατευθυντήριων αρχών του νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο».
Τον Σεπτέμβριο, η Επιτροπή ανακοίνωσε μια taskforce για την αντιμετώπιση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στη Λέσβο, βάσει των αρχών του νέου συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο. Η σημερινή συμφωνία καθορίζει τους ακόλουθους τομείς συνεργασίας μεταξύ της Επιτροπής, των ελληνικών αρχών και των οργανισμών της ΕΕ:
- Ανάπτυξη και κατασκευή κέντρου υποδοχής σχεδιασμένο να παρέχει επαρκείς συνθήκες και να λειτουργεί με γρήγορες, δίκαιες και αποτελεσματικές διαδικασίες. Το κέντρο θα έχει χώρο με εμπορευματοκιβώτια, μια συγκεκριμένη περιοχή για τους νεοαφιχθέντες για να τους βοηθήσει τις πρώτες μέρες, ιατρικά εμπορευματοκιβώτια για άμεση υγειονομική περίθαλψη, χώρους αναψυχής για σπορ, παιδικές χαρές και προκατασκευασμένα σπίτια για επίσημη και μη τυπική εκπαίδευση. Οι κοινές κουζίνες θα επιτρέψουν την προετοιμασία φαγητού και τα καταστήματα θα εξυπηρετούν βασικές ανάγκες. Θα δημιουργηθούν ειδικά δωμάτια για άτομα με ειδικές ανάγκες.
- Βελτιωμένη διαχείριση των αφίξεων με πλήρεις διαδικασίες λήψης και αναγνώρισης, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου υγείας και ασφάλειας σε μια ειδικά διαμορφωμένη περιοχή.
- Ομαλές διαδικασίες ασύλου και επιστροφής και μέτρα ένταξης για να διασφαλιστεί ότι κανείς δεν θα μείνει σε παρατεταμένη αβεβαιότητα.
- Προγράμματα εθελοντικής επιστροφής και επανένταξης θα υποστηρίζονται για άτομα που δεν έχουν το δικαίωμα να παραμείνουν στην ΕΕ, αλλά θα δημιουργηθεί επίσης χώρος κράτησης στα κέντρα πολλαπλών σκοπών για την υποστήριξη της αποτελεσματικής επιστροφής. Τα άτομα που χρειάζονται διεθνή προστασία θα υποστηρίζονται καλύτερα για να ξεκινήσουν τη διαδικασία ένταξής τους.
- Συνθήκες υποδοχής σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τα διεθνή πρότυπα και τις βέλτιστες πρακτικές, ιδίως σε ό,τι αφορά την υγεία, την ασφάλεια, την αποχέτευση, τα τρόφιμα, την παροχή πληροφοριών και την παροχή συμβουλών, είδη ένδυσης και κοινούς χώρους. Θα ακολουθηθεί μια προσέγγιση που βασίζεται στο φύλο και τα δικαιώματα του παιδιού λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των οικογενειών και των παιδιών (συνοδευόμενων και ασυνόδευτων) διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι οι ευπάθειες αναγνωρίζονται και αντιμετωπίζονται επαρκώς.
- Επαρκής κατάρτιση προσωπικού, ικανότητα και προγραμματισμός, συμπεριλαμβανομένης της εκτίμησης κινδύνων και του σχεδιασμού έκτακτης ανάγκης, για να εξασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία του νέου κέντρου.