Την ανάγκη αποφυγής ενεργειών από την Τουρκία που θα μπορούσαν να ανεβάσουν την ένταση, καθώς και τη δημιουργία εποικοδομητικού κλίματος τόνισε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Αλέξανδρος Παπαϊωάννου, κατά την καθιερωμένη ενημέρωση των διπλωματικών συντακτών.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Αλέξανδρος Παπαϊωάννου κατέστησε σαφές πως, εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες, η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στην Τουρκία θα πραγματοποιηθεί στις 14 Απριλίου. Επικαλούμενος τον υπουργό Εξωτερικών, αποσαφήνισε πως πρέπει να υπάρχει μια αποκλιμάκωση που να επιτρέψει μια εποικοδομητική συνάντηση. «Εφόσον υπάρξει μια σαφής και συνεχής αποκλιμάκωση, τουλάχιστον βελτίωση του κλίματος, που να επιτρέψει να γίνει ένας εποικοδομητικός διάλογος» αποκρυστάλλωσε το μήνυμα της Ελλάδας.
Ερωτηθείς για την ατζέντα, παρατήρησε πως θα είναι η πρώτη συνάντηση σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών μεταξύ των δύο χωρών στην Άγκυρα, τουλάχιστον τα τελευταία 4 χρόνια, και αναμένεται και οι δύο πλευρές να θέσουν τα ζητήματα διμερών σχέσεων και περιφερειακής συνεργασίας.
Υπογράμμισε εκ νέου πως η μοναδική διαφορά που έχει η Ελλάδα με την Τουρκία είναι η οριοθέτηση της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας, η οποία θα πρέπει να επιλυθεί στη βάση του Διεθνούς Δικαίου.
Αναφερόμενος στη χθεσινή συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών με τον Τούρκο πρέσβη, ο κ. Παπαϊωάννου ενημέρωσε πως ήταν προγραμματισμένη και πως βασικό θέμα της συζήτησης ήταν η προετοιμασία, εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες, της επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στην Τουρκία, στις 14 Απριλίου. Στο πλαίσιο αυτό, έκανε γνωστό πως έγινε μια ευρύτερη συζήτηση για διάφορα ζητήματα, με τον Νίκο Δένδια να αναφέρεται στην ανάγκη αποφυγής ενεργειών από την Τουρκία οι οποίες μπορούν να ανεβάσουν την ένταση.
Παράλληλα, ο κ. Παπαϊωάννου αναφέρθηκε στη Δήλωση των 27 κρατών-μελών μετά το πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, επισημαίνοντας πως αντικατοπτρίζει τα βασικά σημεία της έκθεσης Μπορέλ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και κινείται γενικότερα στη θετική κατεύθυνση.
Εστιάζοντας στην έκθεση Μπορέλ για την Τουρκία, υπογράμμισε πως αναφέρεται σε μια διττή προσέγγιση όσον αφορά τις ευρω-τουρκικές σχέσεις, μεταξύ της θετικής ατζέντας και της προοπτικής λήψης μέτρων, «εφόσον η Τουρκία παραπέσει σε παραβατική συμπεριφορά», ενώ πρόσθεσε πως η έκθεση κρατάει αρκετές ισορροπίες και τονίζει ότι η συμπεριφορά της Τουρκίας δεν είναι ένα ζήτημα διμερές μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας, αλλά ευρωπαϊκό. Παράλληλα, επισήμανε πως υπήρχαν και μερικές ελλείψεις στην έκθεση.
Απαντώντας σε ερώτηση για την επικείμενη επίσκεψη των προέδρων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Τουρκία, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών παρατήρησε πως θα μεταβούν στο πλαίσιο ευρύτερων περιοδειών τους στην περιοχή και συγκράτησε από τη Δήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την παράγραφο πως η ΕΕ είναι έτοιμη «να εγκαινιάσει διαλόγους υψηλού επιπέδου με την Τουρκία για θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως η δημόσια υγεία, το κλίμα και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, καθώς και περιφερειακά ζητήματα».
Υπό αυτό το πρίσμα, ανέφερε πως η Ελλάδα αναμένει αυτό να τεθεί από τους Σαρλ Μισέλ και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στον Τούρκο πρόεδρο, καθώς και οι θέσεις της ΕΕ όσον αφορά τις ευρωτουρκικές σχέσεις, όπως αποτυπώνονται στην πιο πρόσφατη Δήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Επαναλειτουργία ελληνικής πρεσβείας στην Τρίπολη
Κληθείς να απαντήσει για την επικείμενη επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Λιβύη, ο κ. Παπαϊωάννου έκανε γνωστό πως θα επαναλειτουργήσει τις επόμενες ημέρες -πριν από την επίσκεψη- η ελληνική πρεσβεία στην Τρίπολη, με σκοπό να προετοιμάσει την επίσκεψη, αλλά και να ενισχύσει τις διμερείς σχέσεις με τη Λιβύη.
Σε ό,τι αφορά το τουρκολιβυκό μνημόνιο, υπενθύμισε πως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου 2019 έχει αναφέρει πως είναι ανυπόστατο και άκυρο και πως δεν έχει κανένα αποτέλεσμα για καμία άλλη τρίτη χώρα. Επισήμανε πως δεν το έχει επικυρώσει ούτε καν η λιβυκή Βουλή.
Εν συνεχεία, ειδική μνεία έκανε ο κ. Παπαϊωάννου στην πρόσφατη Συνάντηση Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, η πρώτη με φυσική παρουσία από τον Φεβρουάριο του 2020, σημειώνοντας πως όσον αφορά τη Λιβύη, ο Νίκος Δένδιας επανέλαβε τη στήριξη της χώρας μας προς τη μεταβατική κυβέρνηση, τονίζοντας ότι προκειμένου να σταθεροποιηθεί η χώρα υπάρχει άμεση ανάγκη για την αποχώρηση των ξένων δυνάμεων από την περιοχή, ενώ σε ό,τι αφορά το Αφγανιστάν επανέλαβε την ανάγκη για σταθεροποίηση της χώρας, αναδεικνύοντας τη μεταναστευτική διάσταση. Σχετικά με την Ατζέντα 2030 του ΝΑΤΟ, ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε το ζήτημα των αξιών, όπως το Διεθνές Δίκαιο, τη Δημοκρατία, την προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, και επισήμανε πως ενέργειες οι οποίες είναι αντίθετες προς αυτές τις αξίες υπονομεύουν τη Συμμαχία, τη συνοχή της και την αλληλεγγύη.
Η Ελλάδα ζητεί τον ελλιμενισμό του «Angelic Power»
Σε ερώτηση για το ελληνικό φορτηγό πλοίο «Angelic Power», που βρίσκεται αγκυροβολημένο ανοικτά στην Κίνα, και τον απεγκλωβισμό και επαναπατρισμό των Ελλήνων ναυτικών, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών τόνισε πως η Ελλάδα ζητεί τον ελλιμενισμό του στο λιμάνι, να αφεθεί το πλήρωμα να βγει και να του παρασχεθεί η απαραίτητη ιατρική βοήθεια, και αμέσως μετά να επαναπατρισθούν το συντομότερο δυνατό. Επισήμανε πως το υπουργείο Εξωτερικών είναι σε πλήρη συντονισμό και εξαιρετική συνεργασία με το συναρμόδιο υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, διαβεβαίωσε πως καταβάλλουν κάθε προσπάθεια και εξέφρασε την ελπίδα ότι θα υπάρξει αίσιο τέλος σε αυτή την πολύ δυσάρεστη περιπέτεια για τους ναυτικούς. Ειδικότερα, ενημέρωσε πως ο γενικός πρόξενος της Ελλάδας είναι σε συνεχή επαφή με τις τοπικές κινεζικές αρχές, ενώ ο προξενικός λιμενάρχης στη Σαγκάη έχει μεταβεί επί τούτου στο Γκουαγκτσού. Μάλιστα, ενημέρωσε πως η ελληνική πρεσβεία στο Πεκίνο έχει διαθέσει έναν υπάλληλο να ασχολείται αποκλειστικά με αυτό το ζήτημα.
Σημείωσε ακόμα πως έχουν γίνει σειρά ρηματικών διακοινώσεων προς τις κινεζικές αρχές και γνωστοποίησε πως το θέμα ήγειρε και ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών σε ευρύτερη συζήτηση που είχε με την πρέσβη της Κίνας. Επισήμανε πως η Ελλάδα τονίζει την ανθρωπιστική διάσταση, δηλαδή την κατάσταση της υγείας των ναυτικών και επίσης την περιβαλλοντική.
Κατά την ενημέρωση, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών αναφέρθηκε και στη συνάντηση που είχε στη Γερμανία ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας με τον αρχηγό του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) Άρμιν Λάσετ, σημειώνοντας ότι έγινε σε εξαιρετικό και εγκάρδιο κλίμα. Ενδεικτικό, όπως πρόσθεσε, είναι πως ο Άρμιν Λάσετ, ο οποίος δέχθηκε τον Νίκο Δένδια στο ιδιαίτερο γραφείο του, είπε πως είναι μια πράξη αβροφροσύνης που δεν συνηθίζει. Βασικός σκοπός του κ. Δένδια ήταν να ενημερώσει για τη θέση της χώρας μας σε ό,τι αφορά διάφορα ζητήματα, τόσο στο διμερές όσο και στο πολυμερές επίπεδο, καθώς και για τις περιφερειακές εξελίξεις.
Περαιτέρω, ο κ. Παπαϊωάννου αναφέρθηκε στη συνάντηση που είχε στην Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών με την επίτροπο για θέματα Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ Ίλβα Γιόχανσον, λέγοντας πως συζητήθηκαν οι σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας και η εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας για το μεταναστευτικό. Επισήμανε πως εκ μέρους της Ελλάδας τονίστηκε η ανάγκη πλήρους εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης από την Τουρκία σε ό,τι αφορά τις μεταναστευτικές οδούς και την προστασία των συνόρων, ενώ τέθηκε επιτακτικά το ζήτημα των επιστροφών. Επιπλέον, τονίστηκε η εποικοδομητική στάση που έχει δείξει η Ελλάδα σε ευρωπαϊκό πλαίσιο, ειδικά όσον αφορά τη χρηματοδότηση προγραμμάτων για τους Σύρους πρόσφυγες τόσο στην Τουρκία όσο και σε άλλες χώρες, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να δοθεί στο μέλλον ιδιαίτερη έμφαση σε άλλες χώρες, όπως ο Λίβανος και η Ιορδανία, οι οποίες επίσης φιλοξενούν τεράστιο αριθμό Σύρων προσφύγων.
Ξεχωριστή αναφορά έκανε ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ στις εκδηλώσεις που έγιναν σε διάφορες πόλεις του κόσμου για τους εορτασμούς των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση, όπου φωταγωγήθηκαν μνημεία και δημόσιοι χώροι με τα χρώματα της ελληνικής σημαίας, αλλά και στα συγχαρητήρια μηνύματα από αρχηγούς κρατών, υπουργούς Εξωτερικών και αξιωματούχους. Επίσης, τόνισε τον καθοριστικό ρόλο που έπαιξαν η Ρωσία, η Γαλλία και η Βρετανία για την Ελληνική Ανεξαρτησία. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ανέφερε πως υπάρχει η προοπτική να συναντηθούν οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Ρωσίας, όταν το επιτρέψουν οι επιδημιολογικές συνθήκες, εκφράζοντας την ελπίδα να πραγματοποιηθεί η συνάντηση αυτή τους επόμενους μήνες. Επιπροσθέτως, αναφέρθηκε στο έτος Ιστορίας μεταξύ Ελλάδας-Ρωσίας 2021 και σημείωσε: «Θα θέλαμε, με την παρουσία των δύο υπουργών, να υπάρξει κάποια εκδήλωση στους επόμενες μήνες».
Στο τέλος της εισαγωγικής του παρέμβασης, αναφέρθηκε στη συνάντηση του Νίκου Δένδια με τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζέφρι Πάιατ, την Τρίτη. «Συζήτησαν για τις εξαιρετικές διμερείς σχέσεις και ο κ. Δένδιας έκανε μια αναφορά στη σύντομη συνάντηση που είχε, στο περιθώριο της Συνάντησης των Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, με τον Αμερικανό ομόλογό του Άντονι Μπλίνκεν. Συζητήθηκαν το ζήτημα της αναθεώρησης της Συμφωνίας Αμυντικής Συνεργασίας, καθώς και οι εξελίξεις στην περιφέρεια, όπως Τουρκία, Κυπριακό, Λιβύη» είπε και συμπλήρωσε ότι ο Τζέφρι Πάιατ τόνισε ιδιαίτερα τα διάφορα μηνύματα που εστάλησαν από την αμερικανική πλευρά όσον αφορά την επέτειο της 25ης Μαρτίου.
Τη Δευτέρα η πρώτη τριμερής Ελλάδας, Κύπρου και Σερβίας
Παρουσιάζοντας το μέχρι στιγμής πρόγραμμα του υπουργού Εξωτερικών, ο Αλέξανδρος Παπαϊωάννου ανακοίνωσε πως o Νίκος Δένδιας θα μεταβεί στη Σερβία την επόμενη Δευτέρα, 5 Απριλίου. Δίνοντας το στίγμα των επαφών που θα έχει στο Βελιγράδι ο κ. Δένδιας, ανέφερε πως η Ελλάδα θέλει να ενισχύσει τη διμερή συνεργασία με τη Σερβία και να επαναλάβει την πλήρη στήριξη στην ευρωπαϊκή της προοπτική, καθώς και των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων.
Επίσης, ανακοίνωσε πως θα διεξαχθεί για πρώτη φορά τριμερής συνάντηση Ελλάδας, Κύπρου και Σερβίας.