Αναμφίβολα το «ξεπάγωμα» των τριετών στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα ήταν η έκπληξη στην ομιλία του Πρωθυπουργού, αν και απομένουν κρίσιμα σημεία προς διευκρίνιση.
Τρία χρόνια νωρίτερα “ξεπαγώνουν” οι 3ετίες και τα επιδόματα προϋπηρεσίας, με βάση τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού, καθώς σύμφωνα με το τελευταίο επίσημο σενάριο, όπως αυτό ενσωματώνεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, η ανεργία δεν αναμενόταν να υποχωρήσει κάτω από το 10% πριν από το 2026.
Ειδικότερα, για φέτος, εφόσον δεν αναθεωρηθεί στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού, η εκτίμηση για την ανεργία είναι 11,8%, για το 2024 στο 10,9%, για το 2025 στο 10% και το 2026 στο 9,8%. Ο νόμος 4093/2012, προέβλεπε ότι “έως ότου η ανεργία διαμορφωθεί σε ποσοστό κάτω του 10% αναστέλλεται η προσαύξηση του νομοθετικώς καθορισμένου νόμιμου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου για προϋπηρεσία, που συμπληρώνεται μετά την 14/2/2012”. Σημειωτέον ότι η προσαύξηση στον κατώτατο για μια τριετία είναι 10%, για δύο είναι 20% και για τρεις είναι 30%.
Τι σήμαινε στην πράξη το ξεπάγωμα των τριετιών
Τι σήμαινε αυτό στην πράξη; Ότι έκτοτε παίρνουν επίδομα προϋπηρεσίας και προσαύξηση στον κατώτατο μισθό ΜΟΝΟ όσοι είχαν συμπληρώσει μία, δύο ή τρεις τριετίες ως τις 14 Φεβρουαρίου του 2012. Για παράδειγμα αν κάποιος εργαζόμενος είχε συμπληρώσει 4 χρόνια δουλειάς στον ίδιο εργοδότη ως τις 14 Φεβρουαρίου του 2012, έπαιρνε προσαύξηση στον κατώτατο λόγω τριετίας. Στη συνέχεια, ο νόμος του “πάγωσε” αυτήν την προσαύξηση και έκτοτε παίρνει 10% επιπλέον, ακόμα κι αν έχει συμπληρώσει ακόμα δέκα χρόνια εργασίας στην ίδια δουλειά. Φυσικά όλοι όσοι μπήκαν στην αγορά εργασίας μετά το Φεβρουάριο του 2012, δεν έχουν καμία προσαύξηση προϋπηρεσίας.
Από την Πρωτοχρονιά, με διάταξη που προφανώς θα φέρει το υπουργείο Εργασίας, καταργείται το “πάγωμα” του 2012 και ενεργοποιούνται οι τριετίες. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές δεν θα ισχύσει, όμως, αναδρομικότητα. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά;
- Όσοι είχαν προϋπηρεσία πριν από το 2012, θα συνεχίσουν να τη “χτίζουν” από 1/1/2024
- Όσοι προσλήφθηκαν από 14/2/2012 ως 31/12/2023, καθώς και όσοι προσλαμβάνονται από την Πρωτοχρονιά, θα αρχίσουν να "χτίζουν" τριετίες από 1/1/2024
Παραδείγματα γι’ αυτούς που είχαν προσληφθεί πριν την 14/2/2012:
- Εργαζόμενος με πρόσληψη προ του 2012 και προϋπηρεσία 2 χρόνων: Το δικαίωμα ωρίμανσης της 1ης τριετίας ενεργοποιείται 1.1.24 και καθίσταται πληρωτέο με τη συμπλήρωση τριετίας την 1.1.25 με αύξηση 10% επί του τότε ισχύοντος βασικού μισθού (πχ με σημερινές τιμές 780+780x0,1=858)
- Εργαζόμενος με πρόσληψη προ του 2012 και προϋπηρεσία 5 χρόνων: Το δικαίωμα ωρίμανσης της 2ης τριετίας ενεργοποιείται 1.1.24 και καθίσταται πληρωτέο με τη συμπλήρωση εξαετίας την 1.1.25 με αύξηση 20% επί του τότε ισχύοντος βασικού μισθού (πχ με σημερινές τιμές 780+780x0,2=936)
- Εργαζόμενος με πρόσληψη προ του 2012 και προϋπηρεσία 8 χρόνων: Το δικαίωμα ωρίμανσης της 1ης τριετίας ενεργοποιείται 1.1.24 και καθίσταται πληρωτέο με τη συμπλήρωση εννιαετίας την 1.1.25 με αύξηση 30% επί του τότε ισχύοντος βασικού μισθού (πχ με σημερινές τιμές 780+780x0,3=1014)
Σε περίπτωση ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΤΑ ΑΝΩΤΕΡΩ ΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟΝ ΙΣΧΥΟΝΤΑ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΒΑΣΙΚΟΎ ΜΙΣΘΟΥ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΕΩΝ. Σε περίπτωση επίσης που οι εργαζόμενοι έχουν ήδη δει αυξήσεις στους μισθούς ενδιαμέσως από το 2012 έως το 2023, και υπερβαίνουν τα σημερινά ισχύοντα είτε στον κατώτατο είτε σε αυτά που ορίζονται στις ΣΣΕ τότε συμψηφίζονται με τα καταβαλλόμενα .
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, δεν θα υπάρχουν αξιώσεις για αναδρομικά της περιόδου 2012- 2023, ωστόσο έμπειροι νομικοί επισημαίνουν ότι η επίμαχη διάταξη του νόμου του 2012 δεν μιλάει για κατάργηση αλλά για αναστολή προσαυξήσεων.
Σε κάθε περίπτωση, το “ξεπάγωμα” των τριετιών ακόμα κι αν δεν ισχύσει αναδρομικά, εκτιμάται ότι θα συνδράμει στο στόχο της αύξησης του μέσου μισθού στα 1.500 ευρώ ως το 2027.