Μια οικονομία σε ανάπτυξη ακόμα, αλλά με προμηνύματα χειμερινής φουρτούνας πολλών μποφόρ, ακτινογράφησε το οικονομικό επιτελείο στην πρώτη μεγάλη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου, ενόψει της ΔΕΘ.
Πρωθυπουργική ομιλία στην Θεσσαλονίκη, χωρίς μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων και χωρίς φοροελαφρύνσεις, είναι σαν φαγητό χωρίς αλάτι. Ωστόσο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποδέχθηκε αμέσως την εισήγηση του υπουργού Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα, να κινηθούν όλες οι αποφάσεις εντός του υπάρχοντος δημοσιονομικού πλαισίου, γιατί αυτή είναι και η προσωπική του άποψη. Να μην ξεχειλώσει ο προϋπολογισμός μπροστά σε έναν δύσκολο χειμώνα και σε μια μακρόσυρτη προεκλογική περίοδο.
Την περασμένη Δευτέρα, στο Μέγαρο Μαξίμου αναλύθηκαν όλα τα θετικά και τα αρνητικά της ελληνικής οικονομίας, μια χαρτογράφηση του τοπίου, δηλαδή, χωρίς να καταλήξουν σε αποφάσεις. Σε αδρές γραμμές, η κατάσταση αυτή τη στιγμή είναι η ακόλουθη: η οικονομία της χώρας μας σε αντίθεση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη, που φλερτάρουν με την ύφεση, έχει ορισμένα χαρακτηριστικά, τα οποία την βοηθούν να παραμένει προς το παρόν σταθερή. Ο ρυθμός ανάπτυξης παραμένει στο 5%, οι επενδύσεις συνεχίζονται και μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να εγκριθούν επιπλέον επενδύσεις ύψους 8 δισεκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Οι εξαγωγές συνεχίζονται χωρίς μείωση, και οι καταθέσεις στις τράπεζες δεν έπεσαν, παρά την κρίση, κάτω από τα 40 δισεκατομμύρια ευρώ. Επίσης, δεν δημιουργούνται νέα κόκκινα δάνεια.
Τα αρνητικά στοιχεία είναι το ρευστό και απρόβλεπτο διεθνές περιβάλλον, η ύφεση που μετά την Αμερική, χτυπά την πόρτα της ΕΕ, η οποία ακόμα αντιστέκεται, και η τεράστια ακρίβεια που συνόδευσε την ενεργειακή κρίση έπειτα από τη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, την επιβολή κυρώσεων και τα αντίποινα της Μόσχας με το φυσικό αέριο. Η ακρίβεια δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, αλλά η έκταση που έχει πάρει στην χώρα μας ανησυχεί πολύ το οικονομικό επιτελείο και το Μέγαρο Μαξίμου.
Η μεγάλη εικόνα της οικονομίας μας αυτή τη στιγμή είναι καλή, επισημαίνουν από το υπουργείο Οικονομικών, χωρίς να κρύβουν τον προβληματισμό τους μήπως οι πιέσεις των επόμενων μηνών είναι τέτοιες που ενδέχεται να οδηγήσουν σε κατάρρευση την ελληνική οικονομία. Ο φόβος τους δεν είναι αβάσιμος, καθώς σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα του ΙΟΒΕ, ο δείκτης οικονομικού κλίματος τον Ιούλιο υποχώρησε και άλλο σε σύγκριση με τον Ιούνιο και ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής μειώθηκε κατά 50%. Αυτά είναι πρόδρομα σημάδια για έναν κακό χειμώνα, και γι΄ αυτό το υπουργείο Οικονομικών απέφυγε να καταθέσει μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου, αναμένεται να υπάρχει καλύτερη εικόνα για τα έσοδα, επειδή θα υπάρχουν ασφαλέστερα στοιχεία από τον προϋπολογισμό του 8μηνου και από το β΄ τριμήνου του 2022 από την ΕΛΣΤΑΤ, για το που κινήθηκε ο προϋπολογισμός και για τα έσοδα από τον τουρισμό.
Εισπράχθηκε ήδη το 50% των φόρων
Πάντως, μέχρι στιγμής δεν έχει αποτυπωθεί η ανησυχία των πολιτών για τον χειμώνα, στα φορολογικά έσοδα, τα οποία εξελίχθηκαν ανέλπιστα καλά. Από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων εισπράχθηκαν ήδη 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ από τα 2,3 που οφείλονται, δηλαδή έχει μπει στο δημόσιο ταμείο το 50% του συγκεκριμένου φόρου, παρότι υπάρχει η δυνατότητα να καταβληθεί σε 8 δόσεις.
Το ίδιο συνέβη με τον ΕΝΦΙΑ, έναν φόρο που έχει περιθώριο πληρωμής 10 δόσεων. Ήδη έχει εισπραχθεί το 50% (1,2 δισεκατομμύρια ευρώ από τα συνολικά οφειλόμενα 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ).
Σε ότι αφορά την επιστρεπτέα προκαταβολή, από τα 2,9 δισεκατομμύρια που αναμένει να εισπράξει το κράτος έχουν καταβληθεί μέχρι σήμερα τα 750 εκατομμύρια. Αυτό σημαίνει ότι 203.000 ΑΦΜ επιχειρήσεων (αντιστοιχεί στο 45% των επιχειρήσεων που έλαβαν επιστρεπτέα προκαταβολή) πλήρωσαν εφάπαξ όλο το ποσό προκειμένου να επωφεληθούν από την έκπτωση του 15%.
Αυτά είναι σημάδια ότι η ελληνική οικονομία αντέχει ακόμα, αλλά επειδή κανένας δεν μπορεί να προβλέψει τι είδους αναταράξεις θα προκύψουν στο μέλλον, οι εξαγγελίες του Πρωθυπουργού στην ΔΕΘ αναμένεται να είναι μετρημένες και στοχευμένες. Άλλωστε, ο ίδιος εκτιμά ότι στο θέμα της ενεργειακής κρίσης, θα δοθεί αργά ή γρήγορα ευρωπαϊκή απάντηση, καθώς σε αυτή την κρίση οι βόρειες χώρες επιβαρύνονται περισσότερο από τις νότιες και άρα δεν θα εναντιωθούν σε μια λύση επωφελή για όλους.
Επιπλέον, αναμένεται να αποκτήσει η χώρα επενδυτική βαθμίδα μέχρι το τέλος του έτους – η Ελλάδα ήταν η μοναδική χώρα της ΕΕ που πήρε 12 αναβαθμίσεις στη διάρκεια της πανδημικής κρίσης, ενώ οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας βρίσκονται στο 12% του ΑΕΠ, πολύ χαμηλότερες από τις αντίστοιχες άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Αν τα πράγματα εξελιχθούν ομαλά, και η Ελλάδα πάρει την επενδυτική βαθμίδα, θα λυθούν τα χέρια όσων επενδυτών, και ειδικά των θεσμικών, ενδιαφέρονται για τη χώρα μας.
Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι προτού ξεκαθαρίσει κάπως το τοπίο στην οικονομία, ο κ. Μητσοτάκης δεν θα βιαστεί να επιλέξει ποια μέτρα θα εξαγγείλει στην ΔΕΘ. Για παράδειγμα το Fuel Pass 3, παρότι εξετάζεται, δεν είναι ακόμα σίγουρο ότι θα δοθεί. Σύμφωνα με συνεργάτες του, ο Πρωθυπουργός θέλει να διατηρήσει το προφίλ του υπεύθυνου ηγέτη, που εγγυάται την ασφάλεια των πολιτών και ακολουθεί με συνέπεια τη γραμμή που έχει χαράξει σε όλες τις κρίσεις της.
Γνωρίζει πως ότι και αν εξαγγείλει σε αυτή την προεκλογική ΔΕΘ, ο Αλέξης Τσίπρας θα το πολλαπλασιάσει, και ενδεχομένως να κάνουν το ίδιο και οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί. Και σε αντίθεση με προκατόχους του, δεν υπάρχει κακό κλίμα εναντίον του και άρα δεν έχει λόγο να μπει σε μια πλειοδοσία παροχών με τους αρχηγούς της αντιπολίτευσης. Οπότε, ο πρωθυπουργός έδωσε εντολή η βεντάλια των μέτρων να κινείται εντός του δημοσιονομικού πλαισίου και οι τελικές αποφάσεις του αναμένεται να ληφθούν προς το τέλος Αυγούστου, όταν θα έχει στα χέρια του συγκεκριμένες εκτιμήσεις και εισηγήσεις.