Τα οράματά τους για ένα κοινό ευρωπαϊκό μέλλον και το πώς η περιφερειακή πολιτική της ΕΕ μπορεί να διαμορφώσει τη ζωή των Ευρωπαίων, από τη δύσκολη κατάσταση της πανδημίας στην ανάκαμψη, σκιαγράφησαν κατά την έναρξη της 19ης Εβδομάδας των Δήμων και των Περιφερειών, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, Απόστολος Τζιτζικώστας και η επίτροπος για τη Συνοχή και τις Μεταρρυθμίσεις, Ελίζα Φερέιρα.
Αναφερθείς στο τι περιμένουμε από τη φετινή Εβδομάδα των Δήμων και των Περιφερειών, ο Απόστολος Τζιτζικώστας είπε πως οι τέσσερις ημέρες που θα διαρκέσει είναι πολύ σημαντικές γιατί θα λάβουν μέρος 12.000 συμμετέχοντες, 1.000 ομιλητές και θα είναι μια ευκαιρία να συζητηθούν τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την πανδημία, αλλά επίσης και πώς μπορούμε να ανακάμψουμε. Προσδιόρισε ότι είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι για να υπάρξει ανάκαμψη ταχύτατα και με επιτυχία, πρέπει να συμμετέχουν και οι Περιφέρειες και οι Δήμοι, γιατί γνωρίζουν επακριβώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και πώς μπορούν να διαθέσουν τα κονδύλια από το σχέδιο ανάκαμψης για τις ανάγκες των πολιτών. Περιγράφοντας τις θεματικές ενότητες της φετινής Εβδομάδας, είπε πως θα συζητηθούν η πανδημία, τα θέματα υγείας, η πράσινη συμφωνία, η ψηφιοποίηση και πολλές άλλες πτυχές που επηρεάζουν τους πολίτες της ΕΕ, μέσω των 300 περιφερειών και των 9.000 δήμων.
Χαρτογραφώντας το έδαφος για να προχωρήσει η ΕΕ στην ανάκαμψη, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών προέταξε πως οι δήμοι και οι περιφέρειες πρέπει να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο. «Εμείς βρισκόμαστε πιο κοντά στους πολίτες και γνωρίζουμε και μπορούμε να αφουγκραστούμε τις ανάγκες τους, και μπορούμε να βοηθήσουμε και στον σχεδιασμό, αλλά και στην υλοποίηση των έργων, για το πού πρέπει να πάνε τα κονδύλια ώστε να μπορέσουμε να καλύψουμε τα θέματα που μας απασχολούν» εξήγησε και τάχθηκε υπέρ μιας προσέγγισης σε τοπικό επίπεδο. Επικαλούμενος τα στοιχεία του περιφερειακού και τοπικού βαρόμετρου, που θα δημοσιοποιηθούν αύριο, είπε πως η κρίση έπληξε περισσότερο τους νέους με τις χαμηλότερες δεξιότητες και προειδοποίησε για τον κίνδυνο μια γενιά να χαθεί λόγω της πανδημίας. «Πρέπει να το αποφύγουμε αυτό και μπορούμε να το αποφύγουμε μόνο αν συνεργαστούμε» υπογράμμισε.
Κληθείς να απαντήσει πώς οι πολιτικές συνοχής από το ξεκίνημα της πανδημίας μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει τις ζωές των πολιτών στις περιφέρειες, στις πόλεις και στα χωριά, ο κ. Τζιτζικώστας απάντησε πως είναι πολύ βασικές για το μέλλον της ΕΕ και ότι είναι μέρος της καθημερινότητας. Αποσαφήνισε πως οι Ευρωπαίοι χάρη στα προγράμματα ΕΣΠΑ μπορούν να απολαμβάνουν υπηρεσίες, σχολεία, δρόμους, νοσοκομεία. Επίσης, έχουν βοηθήσει να αντιμετωπιστεί η περιβαλλοντική κρίση, ενώ έχουν στηριχθεί μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι πιο ευάλωτοι. Περαιτέρω, κατέδειξε πως η πολιτική συνοχής είναι από τις θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ. Για παράδειγμα, ανέφερε τη διαδικασία εμβολιασμού, το πώς η Ευρώπη δεν αφήνει καμία περιφέρεια πίσω. Επιπροσθέτως, προέταξε την αναγκαιότητα να καλυφθεί το ψηφιακό χάσμα εντός της ΕΕ, με την επίτροπο Φερέιρα να κάνει λόγο για τεράστιες ευκαιρίες με τις νέες τεχνολογίες που πρέπει να αξιοποιηθούν.
Τέλος, ο κ. Τζιτζικώστας έκανε ειδική μνεία στη Διάσκεψη για το Μέλλον της ΕΕ, αναφέροντας πως έχει πολύ μεγάλες προσδοκίες. Είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να κάνει βαθιές αλλαγές η Ευρώπη, τόνισε και προσέθεσε πως πρέπει να περάσουμε σε ένα πιο δημοκρατικό μοντέλο ή να ενισχυθεί αυτό που διαθέτει σήμερα. Κατά την άποψή του, η Ευρώπη των δύο διαστάσεων, με την ΕΕ και τα κράτη-μέλη, έχει φτάσει στα όρια της. «Χρειαζόμαστε μια προσέγγιση τριών διαστάσεων για την ΕΕ και το δημοκρατικό μοντέλο», που πέρα από την ΕΕ, τα κράτη-μέλη, θα συμπεριλάβει ακόμα και τις περιφέρειες και τους δήμους, επεξήγησε. Προσδιόρισε πως τα θεμέλια της ΕΕ θα είναι οι περιφέρειες και οι δήμοι και υπογράμμισε πως η Ευρώπη πρέπει να αρχίσει να συζητά με τους πολίτες και σημείωσε πως αυτοί που μπορούν να βοηθήσουν τους πολίτες να συμμετέχουν περισσότερο από οποιοδήποτε άλλον είναι οι περιφέρειες και οι δήμοι. Σε αυτό το πρίσμα, υπογράμμισε την ανάγκη για περισσότερη Ευρώπη, αλλά πιο δημοκρατική, προκειμένου η ΕΕ να αντιμετωπίσει τις πολλές κρίσεις και να μην νιώθουν οι πολίτες της ότι αποκλείονται από τη διαδικασία λήψης των αποφάσεων.
Επίτροπος Φερέιρα: Ιστορικής σημασίας στήριξη για ανάκαμψη
Στην ίδια συζήτηση, η επίτροπος Φερέιρα επισήμανε πως βγαίνουμε από την κρίση της πανδημίας και τώρα το ζητούμενο είναι να προχωρήσουμε στη μεταβατική περίοδο από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην ανάκαμψη και τη μακροπρόθεσμη ανάκαμψη, με πολιτικές φιλικές προς το περιβάλλον, την ψηφιοποίηση και την καινοτομία, αλλά την ίδια στιγμή με περισσότερη συνοχή. «Αυτή είναι η πρόκλησή μας, αλλά έχουμε τα εργαλεία να το πραγματοποιήσουμε» υπογράμμισε.
Στην κατεύθυνση αυτή για μακροπρόθεσμη ανάκαμψη, είπε πως υπάρχει σήμερα εξαιρετική χρηματοδότηση για να υποστηριχθούν πολυετή προγράμματα συνοχής κα ανέδειξε την ανάγκη συνέργειας. «Έχουμε μια ιστορικής σημασίας στήριξη για ανάκαμψη» και με βάση τις κοινωνικές ανάγκες και πιο κοινωνική, υπογράμμισε. Προέταξε πως πρέπει να αξιοποιηθεί αυτή η εξαιρετική ευκαιρία, ώστε να μπορέσουν να μοιραστούν τα κίνητρα για πιο βιώσιμη ανάπτυξη. Συνεχίζοντας στο ίδιο μήκος κύματος, διαμήνυσε πως οι αποφάσεις μας σήμερα είναι καθοριστικής σημασίας για το πού θα βρισκόμαστε σε μια δεκαετία και απηύθυνε έκκληση συνεργασίας.
Στη συνέχεια, η επίτροπος για τη Συνοχή και τις Μεταρρυθμίσεις ανέλυσε πώς η πολιτική συνοχής θα συνεισφέρει στη βιώσιμη μετάβαση. Η Ευρώπη προσπαθεί να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος μέχρι το 2050 με μηδενικές εκπομπές αερίου του θερμοκηπίου.
Στο κέντρο της πολιτικής συνοχής πρέπει να βρίσκεται το περιβάλλον, υπογράμμισε και υποστήριξε πως είναι πολύ σημαντικό το 30% των κονδυλίων των Ταμείων Συνοχής να διοχετευτούν για περισσότερο πράσινο. Εξάλλου, εξέφρασε την πεποίθηση πως όλα τα προγράμματα θα πρέπει να συμμορφώνονται με την προστασία του περιβάλλοντος.
Σε ό,τι αφορά στη Διάσκεψη για το Μέλλον της ΕΕ, η Ελίζα Φερέιρα είπε πως είναι μια στιγμή στην οποία τα θεσμικά όργανα της θα πρέπει να προσεγγίσουν τους πολίτες και σημείωσε πως ο καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί είναι η πολιτική συνοχής.