«Οι πόροι που διατίθενται στην Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για να κάνουμε ένα πραγματικό restart. Όχι να γυρίσουμε στα ίδια. Είναι μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί», δήλωσε σήμερα ο Αλέξης Τσίπρας.
Την άποψη ότι την επόμενη μέρα της πανδημίας ο κόσμος «δεν θα είναι ο ίδιος με αυτόν του 2019» εξέφρασε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξης Τσίπρας, ξεκινώντας την ομιλία του για την «εναλλακτική στρατηγική» που προτείνει η αξιωματική αντιπολίτευση σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
«Η χώρα μας σήκωσε και σηκώνει βαρύ φορτίο, 15 μήνες τώρα, από την έναρξη της πανδημίας. Οι οικονομικές επιπτώσεις είναι σκληρές, ιδιαίτερα για τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου, τους εργαζόμενους, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τους αυτοαπασχολούμενους, τους ελεύθερους επαγγελματίες», σημείωσε, τονίζοντας ότι «η αγωνία, τώρα που αρχίζουμε να συζητάμε για την επόμενη μέρα, είναι πώς θα σταθούμε στα πόδια μας ξανά, πώς θα καλύψουμε το χαμένο έδαφος και θα επουλώσουμε τις πληγές της κρίσης».
«Και πάντα σε αυτές τις στιγμές, όταν το συλλογικό σοκ κοπάζει, οι κοινωνίες αποκτούν μια νέα συνείδηση. Που παράγει νέες προτεραιότητες, νέες ανάγκες και φυσικά νέες ιδέες», είπε, και σχολίασε πως «σήμερα, σε όλο τον κόσμο διεξάγεται μια νέα συζήτηση», που «εδράζεται πάνω σε μία νέα κοινή λογική, που βρίσκεται στον αντίποδα του κυρίαρχου οικονομικού δόγματος των πρόσφατων δεκαετιών».
Συγκεκριμένα, έκανε λόγο για την ανάγκη ενός «νέου κοινωνικού συμβολαίου», που θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, οικονομικά μοντέλα «δίκαια και βιώσιμα τόσο για την κοινωνική συνοχή όσο και για την περιβαλλοντική ισορροπία» και που θα μειώνει τις «ανισότητες».
Ιστορική τομή η πανδημία
Αναλυτικά τα σημεία ομιλίας του Αλέξη Τσίπρα:
«Φίλες και φίλοι,
Η χώρα μας σήκωσε και σηκώνει βαρύ φορτίο, 15 μήνες τώρα, από την έναρξη της πανδημίας. Οι οικονομικές επιπτώσεις είναι σκληρές, ιδιαίτερα για τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου, τους εργαζόμενους, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τους αυτοαπασχολούμενους, τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Και η αγωνία, τώρα που αρχίζουμε να συζητάμε για την επόμενη μέρα, είναι πώς θα σταθούμε στα πόδια μας ξανά, πώς θα καλύψουμε το χαμένο έδαφος και θα επουλώσουμε τις πληγές της κρίσης.
Όμως, μετά την πανδημία δε θα επιστρέψουμε στο ίδιο σημείο. Ο κόσμος του 2021 δεν είναι ο ίδιος με αυτόν του 2019. Η πανδημία συνιστά μια ιστορική τομή. Ανάλογη των μεγάλων καταστροφικών γεγονότων που σημάδεψαν την ανθρωπότητα τον περασμένο αιώνα.
Και πάντα σε αυτές τις στιγμές, όταν το συλλογικό σοκ κοπάζει, οι κοινωνίες αποκτούν μια νέα συνείδηση. Που παράγει νέες προτεραιότητες, νέες ανάγκες και φυσικά νέες ιδέες.
Ενότητα της κοινωνίας
»Αναθερμαίνει, όμως, και ένα στοιχείο που είναι η κινητήριος δύναμη για τις μεγάλες προκλήσεις του μέλλοντος: Την ενότητα της κοινωνίας. Την αίσθηση ότι όπως χρειάστηκε μαζί να σταθούμε ο ένας δίπλα στον άλλο, στα δύσκολα, έτσι και την επόμενη μέρα δεν γίνεται κάποιοι να ευημερούν και κάποιοι να μένουν στο σκοτάδι.
Σήμερα, λοιπόν, σε όλο τον κόσμο διεξάγεται μια νέα συζήτηση. Από απλούς πολίτες, κινήματα, τον επιστημονικό κόσμο μέχρι διεθνείς οργανισμούς και ηγέτες πανίσχυρων κρατών.
Αυτή η συζήτηση εδράζεται πάνω σε μία νέα κοινή λογική, που βρίσκεται στον αντίποδα του κυρίαρχου οικονομικού δόγματος των πρόσφατων δεκαετιών. Ενός δόγματος που αγνοεί τις συνέπειες της έκρηξης των κοινωνικών ανισοτήτων. Που θεωρεί ανάπτυξη την καταστροφή της φύσης και των φυσικών πόρων του πλανήτη. Που βάζει τα κέρδη του μεγάλου πλούτου πάνω από τις καθημερινές ανάγκες κάθε πολίτη. Που θεωρεί την τεχνολογία πεδίο συσσώρευσης κερδών για λίγους και όχι όχημα για τη βελτίωση και την εξέλιξη της ζωής των πολλών.
Νέο κοινωνικό συμβόλαιο
»Η συζήτηση διεθνώς περιστρέφεται γύρω από τον τρόπο με τον οποίο θα χτίσουμε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο. Γύρω από αρχές και αξίες που έχουν στο επίκεντρο πρώτα και κύρια τον άνθρωπο και τις ανάγκες του.
Πώς θα δομήσουμε την οικονομία μας γύρω από μοντέλα δίκαια και βιώσιμα τόσο για την κοινωνική συνοχή όσο και για την περιβαλλοντική ισορροπία. Πώς θα μειώσουμε τις ανισότητες σε έναν κόσμο που το 1% κατέχει διπλάσιο πλούτο από τους υπόλοιπους 7 δισεκατομμύρια κατοίκους του πλανήτη.
Πώς θα ενισχύσουμε το κοινωνικό κράτος και τα δημόσια συστήματα υγείας, για να μη χάνονται ζωές άδικα, ακόμα και όταν ο covid θα έχει τελειώσει. Πώς θα επενδύσουμε στη νέα γνώση και την καινοτομία, αξιοποιώντας τις τεράστιες δυνατότητες που δίνει σήμερα η τεχνολογική εξέλιξη.
Δυστυχώς, σε αυτή τη συζήτηση δεν συμμετέχουν όλοι. Κάποιοι δεν αντιλαμβάνονται πλήρως τις τεκτονικές αλλαγές και κάνουν ακόμη δειλά βήματα.
Δυσκίνητη και γερασμένη η ΕΕ
»Όπως η ευρωπαϊκή ηγεσία, που προχώρησε μεν σε σημαντικές αλλαγές για τα συντηρητικά της δεδομένα, με την αμοιβαιοποίηση χρέους και το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλαγές όμως που δεν αρκούν για να απαντήσουν στις νέες ανάγκες.
Και έτσι η Ε.Ε. συνεχίζει να έχει τα αντανακλαστικά ενός δυσκίνητου, γερασμένου οργανισμού, που τον ξεπερνούν οι συγκυρίες, τη στιγμή που θα μπορούσε να παίξει ένα πραγματικά προωθητικό ρόλο στη νέα κατάσταση.
Αν όμως στο σύνολό της η ευρωπαϊκή πολιτική ηγεσία χαρακτηρίζεται από ατολμία, κάποιοι δεν είναι απλώς άτολμοι, αλλά και αμετανόητοι. Είναι κολλημένοι στο χθες και δείχνουν να μη κατάλαβαν τίποτα. Ούτε από την κρίση χρέους, ούτε από την πανδημία. Και αναμασούν τα ίδια που λέγανε εδώ και δεκαετίες.
Το σχέδιο της ΝΔ από τη ναφθαλίνη του 1990
»Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είναι ένα χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα. Μια κυβέρνηση που εν καιρώ πανδημίας δεν προσέλαβε ούτε έναν μόνιμο στα νοσοκομεία. Μια κυβέρνηση που με 37 δισ. στα ταμεία, φτηνό δανεισμό και δημοσιονομικά περιθώρια έφερε την τρίτη μεγαλύτερη ύφεση στην Ευρωζώνη.
Δεν αποτελεί, λοιπόν, έκπληξη ότι αυτή η κυβέρνηση κατέθεσε ένα σχέδιο για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης με το βλέμμα στραμμένο όχι στις ανάγκες της συντριπτικής πλειονότητας των παραγωγικών δυνάμεων του τόπου, αλλά στις εμμονές μιας μικρής επιχειρηματικής ελίτ. Και με το μυαλό στις ένδοξες μέρες της Δεξιάς του πελατειακού κράτους. Που έκανε γιουρούσι στο δημόσιο χρήμα και μας οδήγησε στη χρεοκοπία.
Γι' αυτό άλλωστε και δε συζήτησε με κανέναν για ένα σχέδιο που υπερβαίνει κατά πολύ τη συνταγματική της θητεία. Ούτε στη Βουλή με τα κόμματα, ούτε με τους φορείς, ούτε με την κοινωνία των πολιτών.
Αλλά έτσι είναι. Αν το σχέδιό τους για την οικονομία είναι βγαλμένο από τη ναφθαλίνη του 1990, στα θέματα δημοκρατίας, βρίσκονται ακόμα πιο πολλές δεκαετίες πίσω.
Ανήκουν σε μια άλλη εποχή. Μια εποχή που εκτόξευσε τις ανισότητες, διέλυσε την εγχώρια παραγωγή και μας οδήγησε τελικά στα μνημόνια.
Η ευκαιρία δεν πρέπει να χαθεί
»Σήμερα, όμως, οι πόροι που διατίθενται στην Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για να κάνουμε ένα πραγματικό restart. Όχι να γυρίσουμε στα ίδια. Είναι μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί.
Η Ελλάδα θα λάβει από το Ταμείο περίπου 32 δισ. Τα 19 σε επιχορηγήσεις και τα υπόλοιπα σε δάνεια. Σε αυτά θα προστεθούν και τα 40 δισ. των «παραδοσιακών» ευρωπαϊκών πόρων για την περίοδο 2021-2027.
Και το κρίσιμο ερώτημα είναι πού θα πάνε αυτά τα λεφτά;
Θα στηρίξουν, με ένα συνεκτικό σχέδιο συμπεριληπτικής ανάπτυξης, την κοινωνική συνοχή και μια διατηρήσιμη, δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη; Ή θα στηρίξουν για άλλη μια φορά τα κέρδη λίγων, ''ημετέρων'' και ισχυρών;
Αποτυχημένες νεοφιλελεύθερες συνταγές
»Το κυβερνητικό σχέδιο είναι βγαλμένο από το χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Από εκεί όπου αποσύρθηκαν, χρόνια τώρα, οι παλιές και αποτυχημένες νεοφιλελεύθερες συνταγές.
Ένα σχέδιο που συγκροτείται γύρω από τέσσερεις θεμελιακές σκέψεις:
-Την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων με μείωση μισθών και αύξηση του χρόνου εργασίας.
-Τις ιδιωτικοποιήσεις στις υποδομές, την ενέργεια, στο ασφαλιστικό σύστημα, στις υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης.
-Τη συρρίκνωση της ΜμΕ επιχειρηματικότητας, με επιλογή μόνο των μεγάλων επιχειρήσεων για την πράσινη μετάβαση και την κυκλική οικονομία.
-Τη μείωση της φορολογίας στα κέρδη και στα υψηλά εισοδήματα με μεταφορά φορολογικών βαρών στην κατανάλωση και στις μικρές και μεσαίες ιδιοκτησίες, με παράλληλη μείωση των κοινωνικών δαπανών.
Οδήγησαν στη χρεοκοπία
»Όλα τα παραπάνω είναι ακριβώς αυτά που απέρριψε και χαρακτήρισε ως απόλυτη αποτυχία ο προέδρος Μπάιντεν στην ιστορική του ομιλία στο Κογκρέσο, πριν από λίγες ημέρες.
Και αν για τις ΗΠΑ τα trickle down economics δεν δούλεψαν ποτέ, όπως είπε ο Αμερικανός πρόεδρος, για την Ελλάδα όχι μόνο δεν δούλεψαν αλλά μας οδήγησαν και στη χρεοκοπία.
Είναι, λοιπόν, καιρός να γυρίσουμε σελίδα. Να αφήσουμε πίσω τις αποτυχημένες συνταγές και να συστηθούμε ξανά με την Ελλάδα της δημιουργίας και της προοπτικής. Την Ελλάδα των έντιμων και σκληρά εργαζόμενων ανθρώπων της. Την Ελλάδα των γενιών που μεγάλωσαν στην κρίση, αλλά έχουν όνειρα και φιλοδοξίες. Την Ελλάδα της νέας εποχής. Με ισχυρή οικονομία σε μια δίκαιη κοινωνία.
Σχέδιο που έχει ανάγκη η κοινωνία
»Για το λόγο αυτό, παρουσιάζουμε σήμερα το Σχέδιο ΕΛΛΑΔΑ +. Ένα σχέδιο που πιστεύουμε ότι πραγματικά έχει ανάγκη η ελληνική κοινωνία.
Μία συνεκτική στρατηγική για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης που θέτει τις βάσεις για διατηρήσιμη, βιώσιμη και δίκαιη ανάπτυξη.
Ένα σχέδιο που έχει στόχο:
-Την αύξηση του ΑΕΠ με τη συμμετοχή του συνόλου της κοινωνίας.
-Τον μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου στην κατεύθυνση της οικονομίας της γνώσης και της αυξημένης προστιθέμενης αξίας προϊόντων και υπηρεσιών και όχι του ανταγωνισμού στη βάση της μείωσης των μισθών.
-Τη στήριξη και ανανέωση των επιχειρήσεων και ιδίως της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας σε όλο το παραγωγικό και τεχνολογικό φάσμα.
-Την προστασία της εργασίας με σεβασμό στα εργασιακά δικαιώματα και την αύξηση των μισθών.
-Τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα σε δίκτυα, υποδομές και υπηρεσίες βασικών αγαθών.
-Την ενίσχυση του ενιαίου και καθολικού κοινωνικού κράτους.
-Τη δικαιότερη φορολογία με μείωση της φοροδιαφυγής και προοδευτική φορολόγηση, που θα ελαφρύνει χαμηλότερες και μεσαίες εισοδηματικές ομάδες.
-Το συνολικό οικολογικό μετασχηματισμό της οικονομίας, την ανάσχεση της κλιματικής κρίσης και την ενεργειακή δημοκρατία, με κοινωνική συμμετοχή στην παραγωγή ενέργειας.
5 κριτήρια για την επιλογή έργων και μεταρρυθμίσεων
»Η επιλογή έργων και μεταρρυθμίσεων στο Σχέδιο ΕΛΛΑΔΑ +, βασίζεται κυρίως σε 5 κριτήρια:
• Πρώτο κριτήριο, η Διάχυση του οικονομικού οφέλους στην κοινωνία.
Στόχος μας η αύξηση της απασχόλησης με σταθερές δουλειές και η ενίσχυση της συμμετοχής κοινωνικών φορέων, συνεταιρισμών, νοικοκυριών και ΜμΕ στην παραγωγική διαδικασία.
• Δεύτερο κριτήριο, η Αποφυγή κάθε μορφής κοινωνικού αποκλεισμού.
Κανείς δεν πρέπει να μείνει πίσω, και για τον λόγο αυτό η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες και τους περιορισμούς που έχουν οι πιο αδύναμες κοινωνικές ομάδες και τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
• Τρίτο κριτήριο, η αύξηση της εγχώριας παραγόμενης αξίας.
Η σύνδεση, δηλαδή, της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης με την ελληνική παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών. Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης δεν πρέπει να κατευθυνθούν, όπως στο παρελθόν, σχεδόν αποκλειστικά σε εισαγωγές αλλά να αυξήσουν την εγχώρια παραγωγή.
• Τέταρτο κριτήριο, η ισόρροπη ανάπτυξη των περιφερειών της χώρας.
Γιατί μόνο με ισχυρή ανάπτυξη της περιφέρειας μπορούμε να μειώσουμε τις περιφερειακές και ενδοπεριφερειακές ανισότητες.
• Πέμπτο κριτήριο, η δυναμική μετασχηματισμού.
Προκρίνουμε, δηλαδή, έργα και μεταρρυθμίσεις που επιλύουν τους παγιωμένους ''αναχρονισμούς'' στη χωροταξία, το περιβάλλον, τη διοίκηση, τη δικαιοσύνη και διευκολύνουν τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Με αυτά τα βασικά κριτήρια στην επιλογή των έργων διαμορφώνουμε το σχέδιό μας σε πέντε άξονες παρεμβάσεων:
1ος άξονας, η δίκαιη, πράσινη μετάβαση
Η Ελλάδα έχει προσυπογράψει τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, και φυσικά έχει προσυπογράψει τους δεσμευτικούς στόχους της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Οι στόχοι λοιπόν υπάρχουν, αλλά μένει το πώς θα φτάσουμε σε αυτούς.
Γι' αυτό απαιτείται η ριζική αναθεώρηση του μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης σε όλους τους τομείς, με την κοινωνία συμμέτοχη και ωφελούμενη αυτής της διαδικασίας μετάβασης.
Ο δικός μας δρόμος εδράζεται στην έννοια της αυτοπαραγωγής και αυτοκατανάλωσης. Την παραγωγή και κατανάλωση, δηλαδή, ενέργειας από τα ίδια τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Την αποκέντρωση της παραγωγής, στις συμμετοχικές επενδύσεις και στη διαχείριση παραγωγής ενέργειας μέσω των ενεργειακών κοινοτήτων.
Οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι διεθνώς καλές πρακτικές καθιστούν απόλυτα εφαρμόσιμο αυτό το μοντέλο. Ένα μοντέλο που στηρίζει επενδύσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας κυρίως γι' αυτούς που έχουν δυσκολία να αντεπεξέλθουν στο αντίστοιχο κόστος επένδυσης. Δηλαδή, για νοικοκυριά χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Ένα μοντέλο ενεργειακής δημοκρατίας. Με το 50% των αδειών ΑΠΕ να κατανέμεται δεσμευτικά σε ενεργειακές κοινότητες, νοικοκυριά, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αγρότες. Σε αντίθεση με το κυβερνητικό σχέδιο, που τις κατανέμει σχεδόν εξ ολοκλήρου στις μεγάλες επιχειρήσεις.
2ος άξονας είναι ο μετασχηματισμός του παραγωγικού μοντέλου, ενίσχυση της εργασίας, ενδυνάμωση ΜμΕ και αυτοαπασχολουμένων
»Κεντρικός μας στόχος στην προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας είναι η αύξηση της εγχώριας παραγόμενης αξίας, η σύνδεση δηλαδή της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης με την ελληνική παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών.
Η στρατηγική μας έχει στον πυρήνα της την παραδοχή ότι η εργασία αποτελεί παραγωγική δύναμη. Η στήριξη των μισθών, η διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων και η μείωση των ανισοτήτων συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη.
Για τον λόγο αυτόν είναι θεμελιώδης η λειτουργία της αγοράς εργασίας με κανόνες και αυστηρό έλεγχο τήρησης τους.
Σχέδιό μας η αποκατάσταση και κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, η αύξηση του κατώτατου μισθού, η αξιοποίηση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού της χώρας για την δημιουργία καινοτομίας.
Είναι επίσης κομβικός, στο σχέδιό μας, ο ρόλος στην παραγωγική διαδικασία των ΜμΕ και των αυτοαπασχολούμενων. Ενισχύουμε, λοιπόν, τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα με τον αναπροσανατολισμό της σε κλάδους υψηλής προστιθέμενης αξίας. Και προκρίνουμε μέτρα που ενθαρρύνουν τις συνέργειες και την ενδυνάμωση ΜμΕ και ελεύθερων επαγγελματιών, με στόχο τη βελτίωση της παραγωγικότητάς τους.
3ος άξονας είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός
»Η τεχνολογία και η διάδοση της χρήσης του διαδικτύου επηρεάζουν και μεταβάλλουν δομικά με αυξανόμενους ρυθμούς όλους τους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας.
Η κλίμακα και η ταχύτητα των αλλαγών, από τη μια δημιουργούν σημαντικές ευκαιρίες για καινοτομία και ανάπτυξη, αλλά από την άλλη προκαλούν και ενδεχόμενους κινδύνους, όπως ο ''ψηφιακός'' αποκλεισμός στρωμάτων του πληθυσμού και η μείωση των θέσεων εργασίας.
Επομένως, η αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης για την ψηφιακή μετάβαση πρέπει να αντιμετωπίζει το ζήτημα του ψηφιακού αποκλεισμού και ταυτόχρονα να έχει στόχο την προώθηση και υλοποίηση μιας συνολικής εθνικής ψηφιακής στρατηγικής. Για το ψηφιακό μετασχηματισμό της Δημόσιας Διοίκησης και των κρατικών δομών και τη πλήρη γεωγραφική κάλυψη και δυνατότητα πρόσβασης για όλους, σε επικοινωνίες υψηλών ταχυτήτων και ενέργεια.
4ος άξονας, η κοινωνική συνοχή και ανθεκτικότητα
»Η πανδημία απέδειξε τη μεγάλη ανάγκη ενός ισχυρού καθολικού δημόσιου κοινωνικού κράτους που είχε αποδυναμωθεί από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές.
Για να καταφέρει η ελληνική οικονομία να συμμετέχει σε μια διαδικασία επαναφοράς και προσανατολισμού προς ένα πιο βιώσιμο και δίκαιο μοντέλο ανάπτυξης, χρειαζόμαστε ένα σχέδιο μείωσης των ανισοτήτων και ενίσχυσης των δαπανών για την υγεία και το κράτος πρόνοιας, για την εκπαίδευση και τον πολιτισμό.
Αυτές οι επενδύσεις δεν είναι πεταμένα λεφτά, όπως μας λέγανε μέχρι σήμερα. Αλλά έχουν έντονα αναπτυξιακά οφέλη, με εξαιρετικά σημαντικές μελλοντικές αποδόσεις. Μειώνουν τις κοινωνικές ανισότητες, παρέχοντας ασφάλεια στους πολίτες και ιδιαίτερα στους νέους και τις γυναίκες. Δημιουργούν το έδαφος για προσωπική και οικογενειακή εξέλιξη σε μια συμπεριληπτική κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς.
Το σχέδιό μας για το νέο ΕΣΥ, που παρουσιάσαμε πρόσφατα, στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το σχέδιό μας για την αξιοπρεπή διαβίωση και το δικαίωμα στη στέγη. Η εμβληματική μας μεταρρύθμιση για τη θέσπιση κοινωνικού μισθού. Αλλά και οι μεταρρυθμίσεις μας για την άμβλυνση των ανισοτήτων στην εκπαίδευση και την ενίσχυση της κτιριακής και υλικοτεχνικής υποδομής όλων των βαθμίδων της.
Η εκπόνηση εθνικής πολιτιστικής πολιτικής με στόχο την ενίσχυση των ανθρώπων του πολιτισμού και την αξιοποίηση του μεγάλου πολιτιστικού κεφαλαίου της χώρας μας. Όλα αποτελούν σημαντικά κεφάλαια του Σχεδίου μας.
5ος άξονας είναι η ανάπτυξη των περιφερειών, των πόλεων και της υπαίθρου
»Το σχέδιό μας δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην τοπική και περιφερειακή διάσταση της αναπτυξιακής στρατηγικής, στην αναζωογόνηση των τοπικών κοινοτήτων και στη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, μέσω της αυτοδιοίκησης, για τον σχεδιασμό και την αξιοποίηση των αναπτυξιακών πόρων.
Ο θεσμός της Αυτοδιοίκησης έχει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της εγγύτητας και της άμεσης επαφής με τον πολίτη, της γνώσης των ελλείψεων αλλά και των αναπτυξιακών δυνατοτήτων κάθε περιοχής. Για αυτό και τον στηρίζουμε τεχνικά και διοικητικά, ώστε να απορροφήσει τους πόρους έγκαιρα και στοχευμένα, προς όφελος των τοπικών κοινωνιών.
Στην ίδια κατεύθυνση ορίζουμε και μια νέα στρατηγική για τον τομέα της Αγροτικής Ανάπτυξης, που αποτελεί βασικό πυλώνα της αναπτυξιακής διαδικασίας της υπαίθρου. Με στόχο τη δημογραφική ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού και την άρση των ανισοτήτων λόγω γεωγραφικής ιδιαιτερότητας, όπως η νησιωτικότητα ή η ορεινότητα περιοχών της πατρίδας μας.
Ισχυρή οικονομία σε μια δίκαιη κοινωνία
»Αυτό, φίλες και φίλοι,
Είναι το δικό μας σχέδιο για τη αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Είναι το δικό μας σχέδιο για την Ελλάδα της επόμενης ημέρας. Την Ελλάδα της νέας εποχής.
Που πρέπει να χτιστεί στις στέρεες βάσεις της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ανάπτυξης για όλους. Με στόχο να χτίσουμε μια ισχυρή οικονομία. Σε μια δίκαιη κοινωνία.
Αφορά το 99% της κοινωνίας, δεν χωράνε αποκλεισμοί
»Σε αυτό το σχέδιο, που αφορά το 99% της ελληνικής κοινωνίας, δεν χωράνε αποκλεισμοί. Χρειαζόμαστε τη συμβολή όλων. Του κόσμου της αγοράς, της υγιούς επιχειρηματικότητας, της επιστημονικής κοινότητας, των φορέων της αυτοδιοίκησης.
Τα καλύτερα μυαλά που διαθέτουμε εντός και εκτός της χώρας, πρέπει να συγκλίνουν για μη χαθεί αυτή η ευκαιρία.
Και όταν ο λαός μας το ορίσει, ελπίζω σύντομα, θα είμαστε απολύτως έτοιμοι. Ένα πλήρες σχέδιο, το ''ΕΛΛΑΔΑ +'', θα αντικαταστήσει τις ιδεοληψίες του χθες και τις συνταγές της καταστροφής.
Ένα σχέδιο που ανοίγει το δρόμο για την Ελλάδα του αύριο. Με όρους δικαιοσύνης, ευημερίας και προκοπής».
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών και συντονιστής Οικονομικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Ευκλείδης Τσακαλώτος, σημείωσε ότι υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα στην πρόταση της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Είπε ότι η πρόταση της κυβέρνηση προβλέπει την ενίσχυση της ανάπτυξης και θεωρεί ότι τα οφέλη θα διαχυθούν και προς τα κάτω. «Για εμάς το επίπεδο των μισθών και το κοινωνικό κράτος είναι στον πυρήνα της πολιτικής μας», είπε. Σημείωσε ακόμη ότι «σύμφωνα με την πρόταση της κυβέρνησης το πακέτο θα πάει σε μερικές μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ η δική μας είναι στοχευμένη να πάει σε πολλούς».
Σημείωσε ακόμη ότι δεν ξέρει το επιτελικό κράτος της ανάγκες της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής αν δεν ενεργοποιήσει την αυτοδιοίκηση και τα κινήματα. Υποστήριξε ακόμη ότι δεν υπάρχει μόνο η ενεργειακή και ψηφιακή ανισότητα αλλά και την θεσμική ανισότητα και πρόσθεσε ότι μία ακόμη μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις δύο προτάσεις είναι ότι η ΣΥΡΙΖΑ που αντιμετωπίζει και την θεσμική ανισότητα. Σημείωσε ακόμη ότι ακόμη και η ΕΕ έχει ξεφύγει και έχει απομακρυνθεί από την θέση ότι η αγορά θα λύσει από μόνη της την κλιματική αλλαγή και τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Ο Γιώργος Σταθάκης, πρώην υπουργός, υπεύθυνος προγραμματικών θέσεων ΣΥΡΙΖΑ ανέφερε: «Υπάρχει ένα μείζον πρόβλημα, η Ελλάδα έχει αναπτυξιακή υστέρηση, μιας και η πρόσκαιρη ανάπτυξη μέχρι το 2000 έσκασε σαν φούσκα. Υπάρχει αναπτυξιακό έλλειμμα: έχουμε κλειστή οικονομία, έχουμε λιγότερο μέσο όρο επενδύσεων και έχουμε απαράδεκτη υψηλή ανεργία καθώς και μισθούς που πέρασαν μία μεγάλη πτώση. Το Ταμείο Ανάκαμψης πρέπει να ενσωματώσει τον αναπτυξιακό μετασχηματισμό. Η ελληνική οικονομία θα αλλάξει παντού. Το ζητούμενο είναι η πράσινη μετάβαση να συμβατή με τις δυνατότητες της οικονομίας να αναπτυχθεί. Πρέπει να κάνουμε τρία βασικά πράγματα: το πρώτο να αποκαταστήσουμε ισχυρές δημόσιες πολιτικές, το δεύτερο είναι η χρηματοδότηση που πρέπει να εγκαταλείψει τον οριζόντιο χαρακτήρα και το τρίτο είναι να επιλύσεις τους αδιανόητους αναχρονισμούς που κληρονομήσαμε από το παρελθόν».
Για το Ταμείο Ανάκαμψης είπε ότι η ΕΕ άφησε βαθμούς ελευθερίας για να κινηθούν οι κυβερνήσεις και ότι κάποιο περιθώριο αναθεώρησης θα υπάρξει από τις επόμενες κυβερνήσεις, που φυσικά δεν θα αφορά έργα που θα είναι σε εξέλιξη. Έκανε σύγκριση ανάμεσα στο Σχέδιο της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας ότι «έχουμε δύο διαφορετικές φιλοσοφίες».
Ακολούθως εξήγησε: «Ενώ έχουμε την πιο ελαστική αγορά εργασίας στην Ευρώπη η κυβέρνηση λέει ότι χρειάζεται περαιτέρω ελαστικοποίηση. Ενώ έχουμε μικρομεσαίες επιχειρήσεις που επιβίωσαν της πιο σκληρής οικονομικής κρίσης την περασμένη δεκαετία η κυβέρνηση αναδεικνύει ως πρόβλημα ότι πρέπει να μειώσουμε τον αριθμό τους. Στην φορολογία μιλάει για μείωση, όταν η παγκόσμια συζήτηση είναι για αύξηση των φορολογικών συντελεστών. Επίσης μιλάει για ΣΔΙΤ και ιδιωτικοποιήσεις στην χώρα που τα τελευταία 30 χρόνια έγιναν τα περισσότερα. Εμείς λέμε ότι η ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας οδήγησε στην καθήλωση των μισθών ακόμη και σε περίοδο ανάπτυξης και ότι η μείωση της φορολογίας οδηγεί σε μείωση περιορισμό του κοινωνικού κράτους. Πρέπει να γυρίσουμε σελίδα».
Ο Τριαντάφυλλος Αλμπάνης, πρύτανης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων ανέφερε: «Τα περιφερειακά πανεπιστήμια πυροδότησαν την ανάπτυξη και συγκράτησε υψηλού επιπέδου επιστημονικό δυναμικός την περιφέρεια. Παρά την οικονομική χρήση και την υποχρηματοδότηση το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο βρίσκει τον δρόμο να αναπτύξει υψηλού επιπέδου δυναμικό».
Σημείωσε ωστόσο, ότι είναι κρίσιμο πλέον η χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων μετά την χρόνια υποχρηματοδότηση, ώστε στο πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου τα τμήματα των πανεπιστημίων να αποκτήσουν ακαδημαϊκή δυναμική. Απαιτείται ενίσχυση για ανάπτυξη νέων υποδομών και πρόσληψη προσωπικού που θα στηρίξει αυτές τις νέες δομές... Επίσης κατάργηση της ισοτιμίας των κολεγίων με τα ελληνικά πανεπιστήμια... Θα περιμέναμε πιο ξεκάθαρο σχεδιασμό για την αναβάθμιση της έρευνας. Προβλέπονται μόνο 140 εκατομμύρια για τέσσερα χρόνια 35 εκατομμύρια ετησίως. Υπολείπονται κατά πολύ ακόμη και των 500 εκατομμυρίων που προβλέπει το σχέδιο Πισσαρίδη».
Ο Σταύρος Αρναουτάκης, περιφερειάρχης Κρήτης ανέφερε: «Κατ' αρχήν χρειαζόμαστε αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και πόρων. Παρά τα βήματα προόδου που έχουν γίνει πρέπει να δούμε τις αρμοδιότητες που πρέπει να φύγουν από τον κεντρικό μηχανισμό και να περάσουν στους δήμους και τις περιφέρειες... Επίσης πρέπει να υπάρξει ολοκληρωμένος σχεδιασμός και διασύνδεση των έργων».
Αναφέρθηκε στην Κρήτη λέγοντας ότι «προχωρά ο Βόρειος Οδικός Άξονας και σημείωσε ότι πρέπει να υπάρξει συνέχεια στον κρατικό μηχανισμό. Η συνέχιση της δημοπράτησης του έργου που είχε ξεκινήσει από τον Χρήστο Σπίρτζη συνεχίζεται σήμερα».
Ο Γιάννης Καλτσάς επικεφαλής της Διεύθυνσης για τις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων σε Ελλάδα και Κύπρο αναφέρθηκε στο πώς προτεραιοποιούνται οι στόχοι της Τράπεζας: «Βασική προτεραιότητα είναι η επιλογή σχεδίων που έχουν να κάνουν με την πράσινη μετάβαση και με την ψηφιοποίηση... Ακολούθως όλες οι επενδύσεις στην κλιματική αλλαγή είναι καλές. Η δική μας προτεραιοποίηση βασίζεται σε κάποιες προϋποθέσεις ακόμη: πρώτον να μην δημιουργήσουμε κάτι κακό, δεύτερο να μην βλάψουμε το περιβάλλον, κοινωνικές ομάδες ή την πολιτιστική κληρονομιά. Επιπλέον φροντίζουμε η ανάπτυξη που χρηματοδοτούμενα είναι εκείνη που χρειάζεται ο συγκεκριμένος τόπος. Πχ τα φωτοβολταϊκά έργα είναι πηγή πλούτου για την Ελλάδα, αλλά τα έργα ενεργειακής αναβάθμισης δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας. Υπάρχει η εντύπωση ότι το φθηνό χρήμα θα ωθήσει τους επιχειρηματίες να κάνουν επενδύσεις. Δεν είναι αλήθεια πολλές φορές οι επιχειρηματίες αξιολογούν πιο σημαντικά την αβεβαιότητα, το θεσμικό πλαίσιο, το δικαστικό σύστημα, την συνέχεια του κρατικού μηχανισμού».
Σημείωσε ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα σταμάτησε εδώ και πολλά χρόνια τη χρηματοδότηση λιγνίτη και από πέρυσι σταμάτησε την χρηματοδότηση έργων που έχουν να κάνουν με το φυσικό αέριο. «Θέλουμε μία Ευρώπη που το 2050 θα είναι δίχως υδρογονάνθρακες», είπε.
Η Θεοδότα Νάντσου, επικεφαλής Πολιτικής WWF Ελλάς σημείωσε ότι «θέλουμε να βλέπουμε την κρίση της πανδημίας σαν ευκαιρία. Έδειξε την σύνδεση μεταξύ περιβάλλοντος και ανθρώπινης υγείας. Αυτό το μήνυμα το πήραν και οι ηγεσίες των χωρών όπως φάνηκε και από τα μέτρα που έλαβαν αλλά και από το ότι οι οικονομικές ενισχύσεις της ΕΕ. Το 37% των πόρων θα αφορά πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Αλλά και οι υπόλοιπες επενδύσεις δεν πρέπει να βλάπτουν το περιβάλλον. Επιπλέον τα μέτρα θα πρέπει να έχουν πολλαπλασιαστικό όφελος».
Σημείωσε ότι επόμενη μεγάλη πρόκληση είναι τα έργα για την βιοποικιλότητα και πρόσθεσε ότι η Ελλάδα μπορεί να ωριμάσει έργα πολύ γρήγορα και δεν πρέπει να φοβάται τον διάλογο και την διαβούλευση.
Η Νατάσσα Ρωμανού ερευνήτρια κλιματικής αλλαγής στη NASA εστίασε στην πράσινη μετάβαση, λέγοντας: «Η κλιματική αλλαγή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο κόσμος, μεγαλύτερη και από την Covid. Η Ευρώπη και η Μεσόγειος αντιμετωπίζουν τις συνέπειες με τον πιο έντονο τρόπο. Δεν μπορεί να σχεδιάζει μία κυβέρνηση έργα δίχως να λαμβάνει υπόψη τις συνέπειες στο περιβάλλον από την κλιματική αλλαγή».
Αναφέρθηκε στο σχέδιο Μπάιντεν λέγοντας ότι «είναι επηρεασμένο από την Αριστερά και τα κινήματα στην Αμερική και την Ευρώπη. Ουσιαστικά διπλασίασε τους στόχους που είχε βάλλει το σχέδιο Ομπάμα για τη μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου και αύξησε σημαντικά τα κονδύλια για τις υποδομές. Θέλει να βάλει την Αμερική στην ηγεσία της πράσινης μετάβασης γενικώς και θα ήταν σημαντικό αν μπορούσε να συμπεριλάβει και ευρωπαϊκές δυνάμεις».
Ο Γιώργος Στεφανόπουλος, γενικός διευθυντής της Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας ανέφερε: «Πήραμε όλοι ένα μάθημα ζωής από την διαχείριση της πανδημίας. Χρειάστηκε η παγκόσμια κοινωνία να συνεργαστεί για να λύσει ένα πρόβλημα. Βγαίνοντας από την πανδημία είμαι πιο αισιόδοξος από οποτεδήποτε. Στην ΕΕ μπορεί να υπάρχει μία καθυστέρηση, ωστόσο η ΕΕ έχει τοποθετηθεί απέναντι στην κλιματική αλλαγή με στόχους και σχέδια και έχει επιλέξει την επόμενη δεκαετία ως την ψηφιακή δεκαετία. Η Ευρώπη έχει μία διαφορετική προσέγγιση από τον υπόλοιπο κόσμο όσον αφορά τους τομείς αυτούς και είναι ένα βήμα μπροστά από τον υπόλοιπο κόσμο όσον αφορά το θεσμικό πλαίσιο».
Υπογράμμισε ότι χρηματοδότηση, κλιματική κρίση και ψηφιοποίηση συνδυασμένα με την ανάπτυξη είναι η πρόκληση και πρόσθεσε ότι «η ψηφιοποίηση δεν είναι όπως πριν, η εξελισσόμενη ψηφιακή επανάσταση θα δημιουργήσει νέα βάση για πολλούς κλάδους της οικονομίας».
Σημείωσε ακόμη ότι το κρίσιμο είναι η χρηματοδότηση και ανάπτυξη όχι μόνο της μεγάλης επιχειρηματικότητας αλλά κυρίως της μικρής και της μεσαίας. Επίσης είπε ότι η Ελλάδα έχει ανάγκη και μπορεί να κάνει ένα συνολικό «rebranding».