Trump ή Harris; H απάντηση συνοδεύεται από σενάρια καταστροφής και μια σειρά από αμείλικτα ερωτήματα που παραπέμπουν σε εσχατολογική ώρα της κρίσεως.
Δεν είναι η πρώτη φορά. Η Ευρώπη έχει αντίστοιχα περάσει πολλές ώρες της κρίσεως τα προηγούμενα χρόνια: μια Προεδρία Τραμπ (μαζί με το σοκ που τη συνόδευσε), μια πανδημία με παγκόσμιες συνέπειες, έναν πόλεμο που αναδιαμορφώνει το γεωπολιτικό τοπίο και την αρχιτεκτονική ασφαλείας στη Γηραιά Ήπειρο.
Αν αναλογιστεί κανείς που βρισκόταν η Ευρώπη το 2019 και πού βρίσκεται σήμερα - παρά τις αδυναμίες της - οι πολλαπλές κρίσεις παγκόσμιας εμβέλειας την χαλύβδωσαν. Το σοκ της πανδημίας κατέληξε στο αδιανόητο μέχρι εκείνη τη στιγμή Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και η συντονισμένη αντίδραση έναντι της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία μετεξελίσσεται τώρα στην χάραξη μιας στρατηγικής για την ευρωπαϊκή άμυνα και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.
Η Ευρώπη άντεξε. Και διαμορφώνει τη στρατηγική της για τα επόμενα χρόνια, ώστε να μπορεί να σταθεί όχι μόνο ως οικονομικός, αλλά και ως γεωπολιτικός παίκτης σε ένα ασταθές και διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο.
Η συζήτηση για το τι θα συμβεί στην Ε.Ε. αν εκλεγεί ο ένας ή ο άλλος υποψήφιος, είναι πράγματι σημαντική. Όμως, αδικεί όσα η Ένωση έχει πετύχει. Και συσκοτίζει την ανάγκη επίδειξης πραγματισμού και διαμόρφωσης μιας στρατηγικής έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών για μια λειτουργική διατλαντική σχέση, ανεξάρτητα από τον επόμενο ένοικο του Λευκού Οίκου.
Η ελπίδα δεν είναι στρατηγική. Οι προτεραιότητες του νέου ευρωπαϊκού κύκλου πρέπει να συνδυαστούν με μια στρατηγική για τις σχέσεις Ε.Ε-ΗΠΑ: από την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας και τη μείωση των στρατηγικών εξαρτήσεων, μέχρι την υλοποίηση της στρατηγικής για την ευρωπαϊκή άμυνα.
Την Πέμπτη και την Παρασκευή οι 27 θα έχουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις σε πιο χαλαρό format και για τις αμερικανικές εκλογές κατά τη Σύνοδο του άτυπου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη Βουδαπέστη.
Η ειρωνεία της ιστορίας ότι οικοδεσπότης είναι ο Biκτορ Όρμπαν, σύμπτωση που τονίζει περισσότερο από ποτέ την ανάγκη να χαραχθεί μια ενιαία στρατηγική που να αφορά τις σχέσεις της Ε.Ε. με τον μεγαλύτερό της σύμμαχο. Και η οποία δεν αφορά μόνο την άμυνα, ή το μέλλον του ΝΑΤΟ, αλλά πολλά περισσότερα. Αφορά τη Ρωσία, την Κίνα, τη Μέση Ανατολή, αλλά και την τεχνολογία, την Τεχνητή Νοημοσύνη, την κλιματική αλλαγή, το εμπόριο.
Η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ έχουν τη μεγαλύτερη εμπορική και επενδυτική σχέση στον κόσμο - ο όγκος του εμπορίου έφθασε τα 1,2 τρις ευρώ το 2021, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η σχέση αυτή δεν πρέπει να παραγνωρίζεται, ούτε να λησμονάται η ένταση που προκάλεσε στους κόλπους της Ευρώπης το αμερικανικό Inflation Reduction Act, καθώς ερμηνεύθηκε ως κίνηση προστατευτισμού.
Ομοίως, όσο σημαντική είναι η συζήτηση για την ευρωπαϊκή άμυνα που θα λειτουργήσει συμπληρωματικά στο ΝΑΤΟ ενισχύοντας τον ευρωπαϊκό πυλώνα του, εξίσου σημαντική σε ένα περιβάλλον γεωπολιτικών, αλλά και οικονομικών και δημογραφικών προκλήσεων είναι η συζήτηση για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα, , την ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και την εγγύηση της συνολικής ασφάλειας των πολιτών της.
Adapt or perish. Προσαρμόσου ή εξαφανίσου. Η Ευρώπη οφείλει να προσαρμοστεί στις προκλήσεις του μέλλοντος, ανεξάρτητα απ΄το ποιος κάθεται στο Οβάλ Γραφείο.
Οφείλει να βρει πρωτίστως τον δικό της βηματισμό για να σταθεί στο ύψος των μεγάλων προκλήσεων που έχει μπροστά της χωρίς να ξεχνά ότι σήμερα είναι πιο δυνατή και ανθεκτική.
Κι ότι αυτή είναι η ώρα της αλήθειας για τις δικές της δυνατότητες και φιλοδοξίες.
*Η Αριστοτελία Πελώνη είναι Διευθύντρια του Γραφείου Διεθνούς Στρατηγικού Σχεδιασμού και Επικοινωνίας του Πρωθυπουργού