Η Συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης ήταν μια σημαντική αναβάθμιση των προκλήσεων της Άγκυρας στην περιοχή.
Η Ελλάδα καλείται, πλέον, να ανεβάσει το επίπεδο της αντίδρασής της καθώς είναι εμφανές ότι ο Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί να δημιουργήσει τετελεσμένα σε μια σειρά από ανοιχτά μέτωπα, αμφισβητώντας τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.
Το ιστορικό της Συμφωνίας Τουρκίας - Λιβύης
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και ο υπουργός Εξωτερικών ξεκαθάρισαν ότι η Αθήνα θα κινηθεί σε όλα τα επίπεδα προκειμένου να επιτευχθεί η πλήρης διπλωματική απομόνωση της Άγκυρας.
Στο υπουργείο Εξωτερικών είχαν από το καλοκαίρι φτάσει πληροφορίες σχετικά με το ζήτημα της συνεννόησης Τουρκίας και Λιβύης. Ο Νίκος Δένδιας είχε θέσει το ζήτημα στον Λίβυο ομόλογό του τον Σεπτέμβριο στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών προειδοποιώντας τον ότι μια τέτοια συμφωνία θα ήταν εκτός διεθνούς δικαίου και δεν θα έμενε αναπάντητη από την Ελλάδα. Ο υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης, μάλιστα, φέρεται να είχε αναγνωρίσει, τότε, ότι μια τέτοια κίνηση θα ήταν προβληματική. Έτσι εξηγείται και η έντονη αντίδραση της Αθήνας που έφτασε μέχρι το σημείο της απέλασης του Πρέσβη της χώρας.
Οι επόμενες κινήσεις της Αθήνας
Τι σημαίνει, όμως, το «θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να μην ισχύσει η Συμφωνία», που είπε, από το βήμα της Βουλής χθες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης; Είναι σαφές ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν θα κάτσει με σταυρωμένα τα χέρια. Έχει ήδη, άλλωστε, απελαθεί ο Πρέσβης της Λιβύης ενώ έχει κληθεί στην Ελλάδα ο Λίβυος Πρόεδρος της Βουλής, η οποία ελέγχεται από τις δυνάμεις του διοικητή του Εθνικού Λιβυκού Στρατού Χαλίφα Χαφτάρ.
Μια πρώτη αντίδραση σε διεθνές επίπεδο έχει ήδη γίνει στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, κατά τη διάρκεια της οποίας το θέμα τέθηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη με αποτέλεσμα να υπάρξει και σαφής στήριξη από τον Εμανουέλ Μακρόν. Νωρίτερα, ο Έλληνας Πρωθυπουργός είχε θέσει το ζήτημα και στον Ιταλό Πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε, κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους στη Ρώμη. Άλλωστε, τόσο η Γαλλία όσο και η Ιταλία είναι χώρες που παραδοσιακά έχουν συμφέρονται και δεσμούς με την Τρίπολη.
Στη Σύνοδο Κορυφής θα θέσει το θέμα ο Κ. Μητσοτάκης
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε και επισήμως χθες ότι το ζήτημα της Συμφωνίας Τουρκίας – Λιβύης θα τεθεί και στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες την επόμενη Πέμπτη, ζητώντας από τους ευρωπαίους εταίρους να λάβουν ξεκάθαρη θέση υπεράσπισης της Ελλάδας. «Η χώρα έχει δυνατούς συμμάχους, η φωνή μας ακούγεται, το θέμα θα τεθεί στη Σύνοδο Κορυφής της επόμενης Πέμπτης στις Βρυξέλλες. Προσδοκώ -είμαι σίγουρος- ότι η Ευρώπη θα σταθεί απολύτως ενωμένη στο πλευρό της Ελλάδος που υπερασπίζεται τα δίκαια εθνικά κυριαρχικά της δικαιώματα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, ο υπουργός Εξωτερικών ενημέρωσε για το θέμα τον νέο Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, τον Ισπανό Χοσέπ Μπορέλ με αποτέλεσμα την επόμενη μέρα να υπάρξει ρητή τοποθέτηση της = τοποθέτηση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης με αναφορά στο διεθνώς αναγνωρισμένο δικαίωμα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες. Επιπλέον, υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία και άμεση συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών της Αιγύπτου, ενώ συνεχείς είναι οι επαφές και με τον Κύπριο υπουργό, Νίκο Χριστοδουλίδη. Έγιναν, επίσης, κινήσεις τόσο σε ΗΠΑ, Ρωσία και Ισραήλ με αποτέλεσμα να καταγραφούν και οι αντιδράσεις των συγκεκριμένων χωρών.
Όσον αφορά το εσωτερικό, ο Νίκος Δένδιας έχει ήδη ενημερώσει τηλεφωνικά τους εκπροσώπους των κοινοβουλευτικών κομμάτων ενώ αμέσως μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν αποφασίστηκε η σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής, το οποίο θα γίνει πιθανότατα την Τρίτη.
Οι κινήσεις Άγκυρας και Τρίπολης
Είναι σαφές ότι η Συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης παραβιάζει βασικές αρχές του Διεθνούς Δικαίου. Πρόκειται, όμως, για μια συμφωνία δεσμευτικού χαρακτήρα η οποία έχει ήδη κυρωθεί από το ένα συμβαλλόμενο μέρος. Αν και στη Λιβύη επικρατεί εμφύλιος και η χώρα έχει ουσιαστικά δύο κυβερνήσεις, η κυβέρνηση της Τρίπολης που υπέγραψε τη συμφωνία είναι η διεθνώς αναγνωρισμένη. Και μπορεί ο πρόεδρος της Βουλής, ο οποίος θα επισκεφθεί την Πέμπτη την Ελλάδα, να τονίζει ότι η Συμφωνία δεν πρόκειται να εγκριθεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, όμως ο Πρωθυπουργός έχει τη δυνατότητα να παρακάμψει το σώμα και να την επικυρώσει, επικαλούμενος κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις διπλωματών η Συμφωνία θα σταλεί το επόμενο διάστημα στον ΟΗΕ με στόχο να παραχθεί νομικό τετελεσμένο. Σε αυτή την περίπτωση αναμένεται η αντίδραση χωρών όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Γαλλία, αλλά και κρατών της περιοχής, η οποίες θεωρούν ότι η Συμφωνία είναι παράνομη.