Απολύτως συμπαγής εμφανίστηκε η κοινοβουλευτική ομάδα της Νέας Δημοκρατίας στη συζήτηση και την ψηφοφορία για τον προϋπολογισμό χθες στη Βουλή, ούτε υπήρξε η ελάχιστη διαφοροποίηση από κάποιον βουλευτή.
Και είναι πολύ λογικό, καθώς η οικονομία και τα δημοσιονομικά αποτελούν το πιο ισχυρό χαρτί της Κυβέρνησης Μητσοτάκη. Αυτή όμως η μπετόν κομματική συνοχή δοκιμάζεται ήδη από τις κυοφορούμενες ρυθμίσεις στο μεταναστευτικό και τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, ενώ η πρωτοφανής προσέγγιση με την Τουρκία έχει κινητοποιήσει το “εθνικοπατριωτικό” μέτωπο στα δεξιά της ΝΔ.
Η έντονη αντίδραση του πρώην Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στην προτεινόμενη ρύθμιση για την παροχή άδειας εργασίας σε παράτυπους μετανάστες αιφνιδίασε και ανησύχησε το Μαξίμου, προκαλώντας την κινητοποίηση Υπουργών φιλικών προς τον πρώην Πρόεδρο της ΝΔ, όπως ο Άδωνις Γεωργιάδης. Παρότι η συγκεκριμένη τροπολογία δεν ανατρέπει το υπάρχον καθεστώς της μεταναστευτικής πολιτικής, αλλά απλά συντομεύει τον απαιτούμενο χρόνο ελάχιστης διαμονής στη χώρα για την παροχή άδειας εργασίας, η απροσδόκητα αιχμηρή παρέμβαση του Αντώνη Σαμαρά προκαλεί εύλογα κάποιες δεύτερες σκέψεις.
Επί της ουσίας, η τροπολογία που κατατίθεται σήμερα στη Βουλή μαζί με το ασφαλιστικό νομοσχέδιο έρχεται να αντιμετωπίσει ένα πραγματικό ζήτημα που αφορά στη γκρίζα ζώνη του καθεστώτος διαβίωσης και εργασίας των παράτυπων μεταναστών που δεν διαμένουν πλέον σε Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης και σε Προαναχωρητικά Κέντρα Κράτησης Αλλοδαπών. Οι δεκάδες χιλιάδες παράτυποι μετανάστες, που παραμένουν στη χώρα και δεν έχουν διαφύγει μέσω δευτερογενών ροών στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, εγκλωβίζονται σε ένα γκρίζο καθεστώς ανομίας και μαύρης εργασίας, με πολλούς από αυτούς να οδηγούνται στην εγκληματικότητα. Παράλληλα υπάρχει ένα υπαρκτό και μείζον πρόβλημα έλλειψης εργατικών γης στην αγροτική οικονομία που υπολογίζεται σε περίπου 80.000 θέσεις εργασίας, όπως και στον κατασκευαστικό τομέα.
Το επιχείρημα όσων αντιδρούν στη ρύθμιση εδράζεται στο ότι η χορήγηση άδειας εργασίας σε μόλις τρία χρόνια παραμονής στη χώρα από επτά που ισχύει έως σήμερα αποτελεί “παράγοντα έλξης” (pull factor) για νέες ροές παράτυπων μεταναστών προς τη χώρα. Το συγκεκριμένο επιχείρημα αντικρούεται μεν από το γεγονός ότι με τη ρύθμιση οι μετανάστες δεν αποκτούν το δικαίωμα της οικογενειακής επανένωσης, ούτε της μόνιμης διαμονής στην Ελλάδα. Είναι προφανές πάντως ότι όποιος μετανάστης εργαστεί νόμιμα για τρία συναπτά έτη, πληρώσει φόρους και ασφαλιστικές εισφορές και δεν υποπέσει σε ποινικό αδίκημα είναι πρακτικά αδύνατο να οδηγηθεί μετά σε διοικητική απέλαση. Το αν με τη ρύθμιση αυτή η Ελλάδα καταστεί “φάρος προσέλκυσης λαθρομεταναστών”, όπως ισχυρίζεται ο Αντώνης Σαμαράς, θα φανεί στο επόμενο διάστημα στις ροές προς τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη. Είναι θετικό το γεγονός ότι υπάρχει πλέον κατ’ αρχάς συμφωνία με την Τουρκία για την αποτροπή αναχωρήσεων από τα τουρκικά παράλια. Παράλληλα όμως θα πρέπει να γίνει πιο αυστηρό το καθεστώς κράτησης των αιτούντων άσυλο στα ΚΥΤ των νησιών του Αιγαίου και να αποτρέπονται αυστηρά οι μετακινήσεις/μεταφορές προς την ενδοχώρα.
Η ενδοκομματική φουρτούνα ως προς το μεταναστευτικό ήρθε να προστεθεί στο ήδη τεταμένο κλίμα που υπάρχει στη δεξιά πτέρυγα της ΝΔ αναφορικά με την κυοφορούμενη θεσμοθέτηση του γάμου ομόφυλων ζευγαριών. Πρόκειται για ένα ευαίσθητο ζήτημα, το οποίο θα αποκαταστήσει μεν ένα υπάρχον ζήτημα ισοπολιτείας και ατομικών δικαιωμάτων, αλλά προσκρούει και σε ευαίσθητες χορδές ενός σημαντικού μέρους της κοινωνίας και ιδίως στο συντηρητικό ακροατήριο της ΝΔ, από το οποίο εξαρτάται η ψήφος πολλών κυβερνητικών βουλευτών, ιδίως της επαρχίας. Πολλά θα εξαρτηθούν από την ουσία της ρύθμισης που θα έρθει προς ψήφιση στη Βουλή, όταν και αν τελικά έρθει, και κυρίως το πως θα ρυθμίζεται το πολύ δύσκολο και αμφιλεγόμενο ζήτημα της τεκνοθεσίας.
Μια υπόκωφη όμως δυσαρέσκεια υπάρχει στη δεξιά πτέρυγα της ΝΔ και από την ένθερμη προσέγγιση με την Τουρκία. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο έτερος νεοδημοκράτης πρώην Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής εξαπέλυσε προ ημερών έμμεσες αλλά πολύ συγκεκριμένες βολές κατά της κοινής διακήρυξης Ελλάδας-Τουρκίας, κάνοντας λόγο για “ασαφείς διατυπώσεις που επιδέχονται ποικίλες ερμηνείες”. Ο δε Αντώνης Σαμαράς χαρακτήρισε “κακή ιδέα” δήλωσε πως ο διάλογος με την Τουρκία δεν πρέπει να επιφέρει “παράδοση”, ούτε παραγκωνισμό του Κυπριακού.
Είναι σχεδόν βέβαιο ότι για την τροπολογία στο μεταναστευτικό δεν πρόκειται να υπάρξουν απώλειες για την Κυβέρνηση ή κάποιο αντάρτικο στη Βουλή, εκτός ίσως από τη συμβολικής σημασίας απουσία του Αντώνη Σαμαρά από τη σχετική ψηφοφορία. Το δε ζήτημα του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών φαίνεται πως μετατίθεται για μετά τις ευρωπαϊκές εκλογές. Στα ελληνοτουρκικά τέλος, ο κρίσιμος διάλογος/διαπραγμάτευση για την αιγιαλίτιδα ζώνη και την ΑΟΖ θα γίνει σε “κατάλληλο χρόνο”. Όλα αυτά όμως τα χαμηλά βαρομετρικά εντός της ΝΔ δείχνουν ότι υποφώσκει μια πολιτική δυσαρέσκεια στη δεξιά γαλάζια πτέρυγα, η οποία μερικώς οφείλεται και στο γεγονός ότι η Κυβέρνηση αιφνιδιάζει με αυτές τις ρυθμίσεις και παρακάμπτει το κόμμα.
Προς το παρόν δεν διαφαίνεται κάποιος ρεαλιστικός κίνδυνος για την κοινοβουλευτική συνοχή της ΝΔ. Κανείς όμως δεν γνωρίζει τι μπορεί να ακολουθήσει εάν προκύψει σημαντική φθορά του κόμματος στις ευρωπαϊκές εκλογές, ιδίως από τα δεξιά μικρά κόμματα. Το 41% και η σταθερή δημοσκοπική ηγεμονία της ΝΔ και του Κυριάκου Μητσοτάκη αποτελούν μεν ένα ισχυρό κεφάλαιο, αλλά μπορεί να αποδειχθούν και παγίδα, εάν στο Μαξίμου επικρατήσει το δόγμα της ηγεμονικής αλαζονείας.