«Σαν έτοιμοι από καιρό, σαν θαρραλέοι» οι εκπρόσωποι της εσωκομματικής αντιπολίτευσης σε ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ περίμεναν το εκλογικό αποτέλεσμα για να «βγάλουν το λογαριασμό» στις δυο ηγεσίες.
Αναμενόμενο, όσο κι αν το φτωχό - και λόγω χαμηλής συμμετοχής - αποτέλεσμα της κάλπης των ευρωεκλογών ήταν τέτοιο που δεν επιτρέπει ούτε πανηγυρισμούς ούτε καταστροφολογία. Λίγη σημασία, όμως, έχει τελικά εάν το ΠΑΣΟΚ πήρε σχεδόν 13% και ο ΣΥΡΙΖΑ σχεδόν 15%. Από την ώρα που η ΝΔ πήρε λίγο πάνω από 28% η πρώτη μαθηματική - και ίσως και πολιτική - σκέψη ήταν πώς μπορούν να αθροιστούν τα ποσοστά τους, ώστε να επιστρέψουμε σε έναν ισχυρό δικομματισμό.
Για να λέμε την αλήθεια αν ο ΣΥΡΙΖΑ είχε πάρει 18% ή το ΠΑΣΟΚ είχε πάρει 16% αλλά ήταν δεύτερο κόμμα, η συζήτηση για την ανάγκη να συμπορευτούν ίσως δεν γινόταν δημοσίως με τόση φασαρία. Κι ας ήταν και πάλι φανερό ότι ο καθένας μόνος του - έτσι όπως έχουν σήμερα τα πράγματα - πολύ δύσκολα μπορεί να απειλήσει τη ΝΔ.
Άνοιξε, λοιπόν, το θέμα, αλλά με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που είχαν οραματιστεί οι εσωκομματικές αντιπολιτεύσεις. Για την ακρίβεια άνοιξε με τον ακριβώς αντίθετο τρόπο: από αυτούς που έπαιξαν στο γήπεδο, ίδρωσαν τη φανέλα και πέτυχαν το εκλογικό σκορ του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ κι όχι από εκείνους που ετοιμάζονταν να το θέσουν ως βασικό μέσο αμφισβήτησης των σημερινών αρχηγών.
Πρώτος το άνοιξε ο Κασσελάκης, καλώντας ΠΑΣΟΚ και Πλεύση Ελευθερίας σε κοινές κοινοβουλευτικές πρωτοβουλίες. Ο Ανδρουλάκης απάντησε ότι είναι «πολύ θετικός» βάζοντας κάποιους αστερίσκους και ο Κασσελάκης έσπευσε να το πάει παραπέρα: ζήτησε ουσιαστικά συγνώμη για τις βαριές κουβέντες που έχουν ειπωθεί στο παρελθόν από τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ κατά του ΠΑΣΟΚ, εξέφρασε τη συμπαράσταση του προσωπικά στον Ανδρουλάκη ως «θύμα» των υποκλοπών, εξήρε το brand name του ΠΑΣΟΚ. Έπλεξε το εγκώμιο της Ζωής Κωνσταντοπούλου, με έμφαση στην ηθική, πολιτική της ακεραιότητα και απέκλεισε από μια πιθανή συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων την Νέα Αριστερά, θυμίζοντας ότι εκεί βρίσκεται «το μισό υπουργικό συμβούλιο του Αλέξη Τσίπρα».
Κι ενώ Κασσελάκης - Ανδρουλάκης άνοιγαν ο μεν ένας διάπλατα την πόρτα ο δε άλλος μια μικρή χαραμάδα, ήρθε το γκάλοπ της Metron Analysis στο συνέδριο του Ινστιτούτου Τσίπρα να επιβεβαιώσει ότι η κοινή γνώμη επιθυμεί τη συνεργασία και μάλιστα με συντριπτικά ποσοστά. Σύμφωνα με τα ευρήματα, σχεδόν 7 στους 10 ερωτηθέντες (69%), από όλη την παλέτα των κομμάτων, πιστεύει ότι πρέπει να υπάρξει σύγκλιση των δυνάμεων σε ένα ενιαίο σχήμα. Το πιο ενδιαφέρον όμως είναι ότι το 83% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και το ίδιο ποσοστό των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ επιθυμούν σύμπραξη των κομμάτων.
Και τώρα, τι γίνεται; Η αμηχανία είναι φανερή και στα δυο κόμματα. Η ιδέα της συμπόρευσης μοιάζει μονόδρομος αλλά εκεί που την προωθούσαν οι εσωκομματικές αντιπολιτεύσεις για να ξεφορτωθούν τους αρχηγούς, πάει τώρα να γίνει το βασικό όπλο που έχουν στα χέρια τους Κασσελάκης και Ανδρουλάκης για να υπερβούν τα εσωκομματικά τους προβλήματα.
Για τον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ η προσέγγιση με το ΠΑΣΟΚ είναι πιο εύκολη. Ο Κασσελάκης, παρά το πολύ life style, ενοχλεί τη βάση του ΠΑΣΟΚ πολύ λιγότερο από ό,τι θυμίζει τον Τσίπρα και τον παλιό ΣΥΡΙΖΑ. Άλλωστε και μόνο το γεγονός ότι ο σημερινός αρχηγός βρήκε δυο λόγια να πει για τις παλιές αμαρτίες του κόμματός του και του κυβερνητικού του εταίρου σε σχέση με το ΠΑΣΟΚ είναι ενδεικτικό. Από την άλλη μεριά ο Αλέξης Τσίπρας δυο ολόκληρες μέρες δεν βρήκε ούτε μια λέξη αυτοκριτικής και μιλώντας για «πολλαπλασιασμό» των προοδευτικών δυνάμεων - με «απεύθυνση» κυρίως προς το ΠΑΣΟΚ - δεν θεώρησε καν αναγκαία μια συγνώμη για την τοξικότητα των ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ έναντι αυτών που τώρα καλεί αρχικά σε πρόσθεση και μετά σε πολλαπλασιασμό.
Για το ΠΑΣΟΚ τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Ο Ανδρουλάκης δεν έχει το ίδιο τολμηρή στρατηγική με τον Κασσελάκη - δεν θέλει να υπερβεί το κόμμα του ή ακόμη και να το «ρευστοποιήσει» όπως εκείνος - βλέπει όμως ότι το άνοιγμα είναι μονόδρομος και αντιλαμβάνεται ότι μέσα από αυτό μπορεί να υπερβεί την εσωκομματική αμφισβήτηση του.
Όσοι φαντάζονται ότι η διαφαινόμενη σύγκλιση ΣΥΡΙΖΑ - ΠΑΣΟΚ μπορεί να οδηγήσει γρήγορα σε ενιαίο πολιτικό χώρο βιάζονται και μάλλον κάνουν λάθος. Αυτό που πιθανώς θα συμβεί είναι ότι η σύγκλιση θα προχωρήσει - είτε δειλά είτε με πιο τολμηρά βήματα - από τις σημερινές ηγεσίες. Σε πρώτη φάση θα αποτελέσει μοχλό ενίσχυσης των δυο αρχηγών. Στην επόμενη ίσως οδηγήσει σε κάτι περισσότερο, υπό τη βασική προϋπόθεση ότι ο ένας θα χρειάζεται τον άλλον… Οι πολιτικές - και δη οι εσωκομματικές - εξισώσεις είναι πολύ πιο σύνθετες από την πρόσθεση και τον πολλαπλασιασμό. Κι αυτό δεν μπορεί να μετρηθεί με καμία δημοσκόπηση.