Το άρθρο 86 της αναθεώρησης του Συντάγματος, που συζητείται σήμερα στην ολομέλεια και αφορά τον νόμο περί ευθύνης υπουργών, είναι δεύτερο άρθρο που σφραγίζει την αναθεωρητική διαδικασία.
Και αυτό γιατί επί χρόνια το πολιτικό σύστημα ήταν υπόλογο για την σύντομη παραγραφή που επιφύλασσε η συγκεκριμένη διάταξη, όσον αφορά τα περίφημα υπουργικά αδικήματα που γίνονται κατά την άσκηση των καθηκόντων των υπουργών και υφυπουργών, όπως η απιστία, η παράβαση καθήκοντος ή και η παθητική δωροδοκία, παρά τη διχογνωμία που υπάρχει για το αν είναι ή όχι υπουργικό αδίκημα. Η κατακραυγή που υπήρχε σε κοινωνικό επίπεδο για την μη ίση μεταχείριση πολιτικών και πολιτών απέναντι στο νόμο, αλλά και οι επικρίσεις για την συγκεκριμένη διάταξη από πολλούς βουλευτές, οδήγησαν τα κόμματα στο να συμφωνήσουν στην ανάγκη αναθεώρησης του συγκεκριμένου άρθρου και στην ακύρωση των διατάξεων που προέβλεπαν γρήγορη παραγραφή για τις ποινικές ευθύνες των υπουργών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην αναθεώρηση του 2008 ο Κυριάκος Μητσοτάκης ως απλός βουλευτής τότε, ζήτησε από βουλευτές όλων των κομμάτων να προσυπογράψουν την πρόταση του, ώστε να καταστεί εφικτή η αναθεώρηση του άρθρου 86 με πρωτοβουλία 50 βουλευτών, όπως ορίζει το Σύνταγμα μια και δεν ήταν επισήμως στις αναθεωρητές διατάξεις της Νέας Δημοκρατίας. Το αποτέλεσμα ήταν να βρει μόλις 10 βουλευτές από τη Νέα Δημοκρατία και 2 από το ΠΑΣΟΚ τους κ. Λοβέρδο και Κοσμίδη οι οποίοι και υπέγραψαν την σχετική πρόταση.
Αναθεώρηση μετά από 44 χρόνια
Μετά λοιπόν από 44 χρόνια το άρθρο αυτό αναθεωρείται πλήρως όσον αφορά την παράγραφο 3 και αφαιρείται εντελώς ο περιορισμένος χρόνος μέσα στον οποίο θα μπορεί να συσταθεί προανακριτική επιτροπή. Πάντως, αναθεώρηση του 86 υπήρξε και το 2001. Με εκείνη την αναθεώρηση διπλασιάστηκε ο χρόνος μέσα στον οποίο μπορούσε να επιληφθεί η Βουλή. Ενώ μέχρι το 2001 ο χρόνος αυτός ήταν η πρώτη σύνοδος της κοινοβουλευτικής περιόδου που ακολουθεί την τέλεση της πράξης, από το 2001 και μετά ο χρόνος αυτός επεκτάθηκε μέχρι το τέλος της Β΄ τακτικής συνόδου.
Ακόμα, η Βουλή περιοριζόταν στη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, ενώ η ανάκριση και κυρίως η παραπομπή στο ακροατήριο, ανατέθηκε σε πενταμελές δικαστικό συμβούλιο, κάτι που μέχρι το 2001 γίνονταν με προανακριτική επιτροπή της Βουλής και με απόφαση της Βουλής αντίστοιχα. Ακόμα, καταργήθηκαν οι κατήγοροι βουλευτές και η εισαγγελική αρμοδιότητα ανατέθηκε σε μέλος της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου που κληρώνεται.
Η ερμηνευτική δήλωση που ζητά ο ΣΥΡΙΖΑ και η θέση της ΝΔ
Αν και με την αφαίρεση των αποσβεστικών προθεσμιών με την οποία συμφωνούν Νέα Δημοκρατία, ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ, σήμερα η συζήτηση στη Βουλή δεν θα είναι χωρίς εντάσεις και αντιπαραθέσεις, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ επιθυμεί να προστεθεί και ερμηνευτική δήλωση που θα λέει ότι «στα υπουργικά αδικήματα δεν περιλαμβάνονται όσα τελέστηκαν απλώς επ’ ευκαιρία της άσκησης υπουργικών καθηκόντων. Κι ότι αυτά, επομένως, ιδίως πράξεις δωροδοκίας, διώκονται από τη Δικαιοσύνη και όχι από τη Βουλή.»
Μάλιστα ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει να συνδέει την συγκεκριμένη δήλωση με την υπόθεση Novartis και το ενδεχόμενο παραγραφής ποινικών ευθυνών και αυτό που αναμένεται να πούνε ο εισηγητής και τα στελέχη του σήμερα στο κοινοβούλιο είναι «πως θα πρέπει σε οποιαδήποτε υπόθεση δωροδοκίας υπάρχουν υπόνοιες για πολιτικά πρόσωπα, η Δικαιοσύνη να αφεθεί απερίσπαστη να τις διερευνήσει με τον ίδιο τρόπο όπως για κάθε πολίτη. Και να μην εξαναγκαστεί να θέσει στο αρχείο υποθέσεις που έχουν συνταράξει την ελληνική κοινωνία, όπως η υπόθεση της Novartis.»
Η Νέα Δημοκρατία δεν δέχεται την συγκεκριμένη δήλωση του ΣΥΡΙΖΑ, την χαρακτηρίζει ανούσια και τα στελέχη της θα αναφέρουν σήμερα πως «είναι νομικά αδύνατον να αποκτήσει αναδρομική ισχύ οποιαδήποτε ποινική διάταξη, ακόμη και μέσω του Συντάγματος. Αυτό το ξέρουν ακόμη και οι πρωτοετείς φοιτητές της Νομικής οι οποίοι γνωρίζουν ότι πρόνοιες που αφορούν ποινικά αδικήματα αφορούν μόνον μελλοντικές και όχι παρελθούσες πράξεις. Επομένως ακόμη και αν περνούσε η πρόταση, την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ φέρνει μόνον για επικοινωνιακούς λόγους, δεν θα μπορούσε να σταθεί ποτέ σε οποιοδήποτε δικαστήριο, ούτε ελληνικό ούτε πόσο μάλλον ευρωπαϊκό».
Η αντιπαράθεση των δύο κομμάτων γι’ αυτό το θέμα είναι βέβαιο ότι θα σφραγίσει την σημερινή συζήτηση στη Βουλή, αλλά και την αυριανή αντιπαράθεση που θα έχουν για πρώτη φορά στην ώρα του πρωθυπουργού ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Αλέξη Τσίπρα και για αυτό το θέμα.
Η ΝΔ δείχνει διάθεση συναίνεσης για την αναθεώρηση
Η Νέα Δημοκρατία πάντως, που επιθυμεί να δείξει μια διάθεση συναίνεσης, στην συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος χθες το βράδυ έκανε τελικά δεκτή την πρόταση του Κινήματος Αλλαγής και του ΣΥΡΙΖΑ για την λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία.
Ο κ. Γεραπετρίτης ανακοίνωσε ότι θα υπάρξουν περιορισμοί στο τελικό κείμενο της πρότασης η οποία όμως όπως ανέφερε, γίνεται δεκτή στο πλαίσιο του διαβουλευτικού πνεύματος που είχε επιδείξει καθ' όλη τη διάρκεια της συνταγματικής αναθεώρησης το κυβερνών κόμμα.
Όσον αφορά τους περιορισμούς που θα θέτει η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας, ο υπουργός Επικρατείας ανέφερε ότι «η δική μας πρόταση θα εμπεριέχει όρους και περιορισμούς για την άσκηση του δικαιώματος αυτού. Ορισμένα ζητήματα εξ ορισμού δεν μπορούν να εντάσσονται σε αυτό το πλαίσιο. Για παράδειγμα, ζητήματα εθνικής Αμυνας ή εξωτερικής πολιτικής. Δεν υπάρχει πουθενά αυτό. Και βεβαίως θα πρέπει να υπάρχει και κάποιος περιορισμός στον αριθμό των προτάσεων που θα υποβάλλονται».
Ανοικτός παραμένει ακόμα ο αριθμός των υπογραφών που θα απαιτούνται για την εκκίνηση της διαδικασίας, καθώς το Κίνημα Αλλαγής έχει προτείνει 500.000 υπογραφές πολιτών, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ 100.000 υπογραφές.