Πολλά τα κρίσιμα και έκτακτα γεγονότα που καλείται να αντιμετωπίσει τελευταία η κυβέρνηση και στα οποία αξιολογείται η επάρκεια και η αποτελεσματικότητά της.
Η μέχρι τώρα πορεία της στην διαχείριση των τρεχουσών και προδιαγεγραμμένων θεμάτων εσωτερικής πολιτικής είναι ασφαλώς θετική με προεξέχοντες τους τομείς της οικονομίας και της δημόσιας ασφάλειας, όμως στην πολιτική όπως και παντού, η δυσκολία είναι στις έκτακτες και απρόβλεπτες περιστάσεις και σε αυτές μετριέται με μεγαλύτερη αξιοπιστία ο βαθμός ικανότητας και ετοιμότητας.
Ας ασχοληθούμε ενδεικτικά με κάποιες κρίσιμες καταστάσεις που χρειάσθηκε να χειρισθεί η κυβέρνηση, με τυχαία παράθεση, αρχίζοντας με ένα θέμα εσωτερικής πολιτικής που κανονικά θα έπρεπε να είναι έλασσον αλλά εξελίχθηκε σε μείζον ζήτημα, για να δούμε τα αντανακλαστικά της.
Η πρόσφατη κρίση που προκάλεσε η γνωμοδότηση μιας διοικητικής επιτροπής με την ονομασία Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού (Ε.Ε.Α.) της οποίας η σύνθεση καθορίζεται από τον αρμόδιο υφυπουργό για τον αθλητισμό, εξελίχθηκε από ένα απλό ποδοσφαιρικό θέμα σε μέγα ζήτημα λόγω των ακραίων αντιδράσεων που προκάλεσε στη βόρεια Ελλάδα η εισήγησή της για υποβιβασμό της ομάδας του ΠΑΟΚ στη δεύτερη κατηγορία, αλλά και εξαιτίας της εσπευσμένης νομοθετικής ρύθμισης του θέματος από την κυβέρνηση με θέσπιση ηπιότερων ποινών (της αφαίρεσης βαθμών από το πρωτάθλημα) για τις αντίστοιχες παραβάσεις, προκειμένου να αποφευχθεί ο διαφαινόμενος ξεσηκωμός για τον υποβιβασμό της ομάδας της Θεσσαλονίκης.
Στην κυβερνητική απόφαση αντιτάχθηκε όλη η αντιπολίτευση τόσο για τη διαδικασία που ακολουθήθηκε όσο και για το περιεχόμενο των νέων ρυθμίσεων, η οποία όμως στο σύνολό της δεν πήρε σαφή θέση επί της ουσίας και δεν πρότεινε κάποιον άλλο τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος.
Ανεξάρτητα από την αξιολόγηση από πολιτική και θεσμική άποψη των χειρισμών της κυβέρνησης (που πάντως ήταν απόλυτα νομότυποι), το κρίσιμο θέμα είναι η γρήγορη ή βιαστική (ο καθένας επιλέγει όποιο επίθετο επιθυμεί) αντίδρασή της σε μία κρίση ήδη από το ξεκίνημά της, με προφανή στόχο την εκτόνωσή της πριν αυτή μεγεθυνθεί και οξυνθεί. Παρά τις αντιρρήσεις που διατυπώθηκαν από θεσμική σκοπιά, κρίνοντας πολιτικά μπορούμε να πούμε ότι η κυβέρνηση ενήργησε με σύνεση και πήρε τη λιγότερο επώδυνη απόφαση στο ζήτημα που ανέκυψε.
Δύσκολο να υποστηριχθεί το ίδιο βέβαια και για την βιαστική και παράδοξη πρωτοβουλία της να εκχωρήσει αρμοδιότητές της και να καταφύγει στην ΟΥΕΦΑ και στη ΦΙΦΑ για να συνταχθεί από κοινού νέο θεσμικό πλαίσιο («μνημόνιο») για το ποδόσφαιρο, κάτι που μπορεί να υποδηλώνει πολιτική αδυναμία ή και φόβο για τις αντιδράσεις των παραγόντων των ομάδων στις αλλαγές που επιθυμεί να φέρει στο άθλημα, τις οποίες προφανώς θα επιδιώξει να παρουσιάσει ως επιταγή των διεθνών ομοσπονδιών.
Και αν το ποδόσφαιρο από μόνο του δεν είναι και το πιο σημαντικό θέμα, αλλά αναδείχθηκε ως τέτοιο από τις ακραίες αντιδράσεις των οπαδών και από τη διαμάχη των παραγόντων, υπάρχουν άλλα μείζονα ζητήματα που έχουν προκύψει πρόσφατα για την κυβέρνηση, στα οποία κλήθηκε επίσης να λάβει κρίσιμες αποφάσεις.
Το πιο οξύ και διαρκώς επίκαιρο είναι το μεταναστευτικό, με τον πρόσφατο ξεσηκωμό των παράνομων μεταναστών στη Λέσβο, Αφγανών κυρίως και τις έκνομες πράξεις τους στο νησί, πιθανότατα ως προειδοποίηση για το ενδεχόμενο απόρριψης των αιτημάτων τους για τη χορήγηση ασύλου, αφού πλέον η διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων επιταχύνεται και γίνεται αυστηρότερη.
Η άποψη του αρμόδιου για τη μετανάστευση υπουργού σε αυτό το έκτακτο και ανησυχητικό γεγονός ήταν ότι καταδείχθηκε η ανάγκη για κλειστά και ελεγχόμενα κέντρα στα νησιά. Οι μετανάστες διαδήλωναν με σύνθημα «ελευθερία» και ο υπουργός έκρινε ότι η ενδεδειγμένη κίνηση είναι ο εγκλεισμός τους στα τεράστια κλειστά κέντρα-πόλεις που σχεδιάζει η κυβέρνηση, αντί για την μεταφορά τους στην ενδοχώρα και την αποσυμφόρηση των νησιών.
Είναι γνωστό ότι η κατασκευή των νέων κλειστών κέντρων είναι επιλογή της Ε.Ε. που τα χρηματοδοτεί, η οποία επιθυμεί οι μετανάστες να παραμένουν στα νησιά τουλάχιστον μέχρι την τελεσίδικη εξέταση των αιτήσεών τους για άσυλο για να είναι ελεγχόμενοι και να μειώνονται οι πιθανότητες εξόδου τους από την Ελλάδα και εισόδου τους σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Συνεπώς, τα νέα κέντρα-πόλεις όχι μόνο δεν προβλέπεται να αποσυμφορήσουν τα νησιά μας, αλλά σχεδιάζονται ακριβώς για να ανταποκριθούν στην αύξηση του αριθμού των μεταναστών που θα παραμένουν εγκλωβισμένοι εκεί, υπό καλύτερες συνθήκες διαβίωσης προφανώς, ώστε να είναι ελεγχόμενες οι κινήσεις τους, κάτι που είναι σαφώς δυσχερέστερο στην ηπειρωτική χώρα. Κανείς όμως δεν μπορεί να ξέρει από τώρα αν οι εξεγέρσεις από την πολύμηνη ή πολυετή παραμονή γίνουν και εντός των νέων πόλεων που θα δημιουργηθούν και ποιους κινδύνους μπορεί να προκαλέσει μια τέτοια κατάσταση όχι μόνο στην ομαλή κοινωνική ζωή των νησιών, αλλά και στην εθνική ασφάλεια. Για τις συνέπειες στον τουρισμό είναι περιττό να αναφέρουμε κάτι γιατί τα τελευταία πέντε χρόνια είναι ανύπαρκτος και το επόμενο καλοκαίρι προμηνύεται από τώρα ακόμη χειρότερο.
Φαίνεται λοιπόν να έχει επιλέξει η κυβέρνηση να μη δυσαρεστήσει τους εταίρους μας και δρομολογεί λύσεις που δεν πρόκειται να αποσυμφορήσουν τα νησιά μας, αλλά ενδέχεται να δημιουργήσουν και εθνικούς κινδύνους, όπως έδειξαν τα πρόσφατα επεισόδια με τους Αφγανούς μετανάστες.
Στην τελευταία σοβαρή τουρκική πρόκληση με το ωκεανογραφικό πλοίο «Oruc Reis» και την παραμονή του σε περιοχή ελληνικής Α.Ο.Ζ. η κυβέρνηση αρχικά υποβάθμισε το θέμα και διέρρευσε ότι βρέθηκε εκεί λόγω καιρικών συνθηκών, ενώ όπως φάνηκε στη συνέχεια, είχε προβεί σε προπαρασκευαστικές πράξεις για τη διενέργεια γεωτρήσεων είτε γιατί αυτή ήταν η αποστολή του είτε για λόγους δημιουργίας εντυπώσεων ή ελέγχου των ελληνικών (επιχειρησιακών αλλά και διπλωματικών) αντιδράσεων.
Συνετή ήταν πάντως η αποφυγή κάθε στρατιωτικής εμπλοκής από την κυβέρνηση με την παρουσία μόνο της φρεγάτας του πολεμικού ναυτικού «Νικηφόρος Φωκάς» στο περιστατικό και εμφανής ήταν η προσπάθεια του υπουργού Αμυνας να υποβαθμίσει το θέμα και να αναδείξει την ψύχραιμη ελληνική αντίδραση.
Είχε προηγηθεί το ακόμη σοβαρότερο γεγονός της επίπλαστης συμφωνίας Τουρκίας-Λιβύης για την από κοινού εκμετάλλευση των Α.Ο.Ζ. ανάμεσα στις οποίες βρίσκεται και η θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Κρήτης που ανήκει στην Ελλάδα. Παρά τον αποκλεισμό μας από τη διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη τον προηγούμενο μήνα και στην οποία συμμετείχε η Τουρκία (κάτι που θα μπορούσε να θεωρηθεί από πολιτική άποψη, αν όχι και από διπλωματική, ως de facto ανοχή ή και ενδυνάμωση των τουρκικών θέσεων και κινήσεων), η ελληνική αντίδραση με την επίσκεψη στην Αθήνα του επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ τρεις ημέρες πριν τη διάσκεψη ήταν μεν μια δυναμική ενέργεια, αμφιλεγόμενης όμως σκοπιμότητας σε σχέση με τη συγκυρία.
Δεν υπήρξε κάποια έντονη και πάντως εμφανής διπλωματική αντίδραση διαμαρτυρίας από την κυβέρνηση προς τη Γερμανία για τον αποκλεισμό της Ελλάδας από τη συνδιάσκεψη. Επίσης, δεν μπορούμε να πούμε ότι καταγράφηκε κάποια συστηματική ανάδειξη των ουσιαστικών ελληνικών θέσεων για την επιχειρούμενη αρπαγή δικής μας Α.Ο.Ζ. από την Τουρκία κατά τους τελευταίους δύο μήνες που μεσολάβησαν από την υπογραφή της συμφωνίας.
Την ίδια μετριοπαθή και ήπια στάση ακολούθησε η κυβέρνηση και για την πρόσφατη ωμή παραβίαση από την Τουρκία όσων συμφωνήθηκαν στο Βερολίνο (για την αποφυγή κάθε πολεμικής εμπλοκή της στη Λιβύη), με την αποστολή φορτηγού πλοίου της στην Τρίπολη που μετέφερε τεθωρακισμένα οχήματα και συνοδεύονταν από φρεγάτα του πολεμικού ναυτικού της, γεγονός που αναδείχθηκε από τη Γαλλία με την τεκμηρίωση του γεγονότος από το αεροπλανοφόρο της «Charles de Gaulle».
Παρά τις κυβερνητικές προθέσεις για συνετή και ψύχραιμη διαχείριση των κρίσεων, το στοιχείο του φόβου, λανθάνον ή εμφανές, συνυπάρχει σε κάποιες περιπτώσεις και οδηγεί αναπόφευκτα και σε βιαστικές κινήσεις και αποφάσεις ή ακόμη και σε μη αποφάσεις. Εξάλλου η σύνεση και ο φόβος δεν είναι έννοιες απόλυτα διακριτές αλλά ετεροκαθορίζονται. Η σύνεση μπορεί να είναι αποτέλεσμα φόβου και ο φόβος ένδειξη συνετής αποτίμησης μιας κατάστασης. Αυτό που έχει σημασία εν προκειμένω είναι στις κρίσιμες περιστάσεις να προεξέχει η σύνεση χωρίς να κυριαρχεί ο φόβος, πολύ δε περισσότερο ο πανικός.