Με την τελετή υπογραφής από τον Γιώργο Γεραπετρίτη της πράξης προσχώρησης της Ελλάδας στις συμφωνίες διαστημικής συνεργασίας «Artemis», που εντάσσεται στο πλαίσιο του 5ου Στρατηγικού Διαλόγου των δύο χωρών, ολοκληρώθηκε η συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και ΗΠΑ στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Σημειώνεται πως μετά το πέρας της συνάντησης οι δύο υπουργοί κήρυξαν την έναρξη του 5ου Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ, στον οποίο συμμετείχαν η υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και ο υφυπουργός Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία και Εξωστρέφεια, Κώστας Φραγκογιάννης.
Η θεματολογία του Στρατηγικού Διαλόγου είναι εξαιρετικά πλούσια και ανάμεσα στα θέματα φέρεται να είναι και η απόκτηση των F-35 από την Ελλάδα.
Διπλωματικές πηγές του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, μάλιστα, σύμφωνα με τον ανταποκριτή του Mega, ξεκαθάριζαν πως οι ΗΠΑ στηρίζουν πλήρως όλον τον σχεδιασμό που καταβάλλεται για να εκσυγχρονιστούν οι δυνατότητες των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων.
Οι θεματικές που κάλυψε ο 5ος Στρατηγικός Διάλογος είναι οι Περιφερειακές Εξελίξεις, η Άμυνα και Ασφάλεια, οι Ανθρωπιστικές προκλήσεις και η Ετοιμότητα για την Αντιμετώπιση Καταστροφών, η Ενέργεια και το Περιβάλλον, η Εφαρμογή του Νόμου και η Αντιμετώπιση της Τρομοκρατίας, το Εμπόριο και οι Επενδύσεις, οι Δεσμοί μεταξύ των δύο λαών.
Μπλίνκεν: «Η εταιρική μας σχέση είναι πιο ισχυρή από ποτέ»
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, λίγο πριν από την τελετή υπογραφών, τόνισε τη σημασία που έχει η παρουσία της Ελλάδας στο πρόγραμμα, αλλά και τους ισχυρούς δεσμούς των δύο κρατών.
«Είμαι ευγνώμων για τη συνεργασία μας στο πρόγραμμα Αρτεμις, στο πλαίσιο του 5ου στρατηγικού διαλόγου Ελλάδας και ΗΠΑ. Η εταιρική σχέση μας είναι πιο ισχυρή από ποτέ. Πριν ένα χρόνο επισκέφθηκα την Αθήνα και ενισχύσαμε τον διάλογό μας. Συνεργαζόμαστε για την ειρήνη και την ασφάλεια, στηρίζουμε την Ουκρανία, προσφέρουμε ανθρωπιστική βοήθεια, ανταποκρινόμαστε στις φυσικές καταστροφές και υπερασπιζόμαστε τη διατλαντική συμμαχία. Στο πλαίσιο αυτό, προσφέρουμε τα F-35 στην Ελλάδα» είπε αρχικά ο Μπλίνκεν.
«Μαζί θα καταπολεμήσουμε την κλιματική αλλαγή. Πάμε σε νέα σύνορα μαζί. Η Ελλάδα γίνεται μέλος μιας ομάδας κρατών που έχει στόχο την πιο ασφαλή εξερεύνηση του Διαστήματος, προς όφελος των μελλοντικών γενεών. Μέσω της συμφωνίας αυτής θα βασιστούμε στη συνεισφορά της Ελλάδας και των εμπειρογνωμόνων της. Οπως είπε ένας αρχαίος Ελληνας, ''η αστρονομία συγκινεί την ψυχή''» πρόσθεσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών.
Γεραπετρίτης: Ενωμένοι θα συνεργαστούμε όχι μόνο στη Γη, αλλά και στο Διάστημα
Αφού εξέφρασε τα συλλυπητήριά του για τον θάνατο των πέντε Αμερικανών πιλότων σε πτώση ελικοπτέρου, ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών είπε για τη συμφωνία:
«Σημαντικό που υπογράφουμε αυτή τη συμφωνία. Ενωμένοι θα συνεργαστούμε πλέον όχι μόνο στη Γη, αλλά και στο Διάστημα. Αυτή η συνεργασία είναι περισσότερο σημαντική από ποτέ, εν μέσω προκλήσεων όπως η κλιματική αλλαγή, η πανδημία, αλλά και οι συγκρούσεις που είναι σε εξέλιξη.
Η Ελλάδα στηρίζει την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στο ΝΑΤΟ, εργαζόμαστε εποικοδομητικά για τη Μέση Ανατολή και την ανθρωπιστική κρίση. Σήμερα είχα μια ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον Τζον Κέρι και παρατήρησα πόσα κοινά στοιχεία μας ενώνουν.
Θέλω να τονίσω τη σπουδαιότητα που έχουν οι αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα. Για την αμυντική συμφωνία μας, η απόκτηση των F-35 δείχνει το βάθος της συνεργασίας μας.
Κάνουμε από κοινού ό,τι το δυνατόν για να συμβάλουμε σε μία παγκόσμια σταθερότητα. Οι δεσμοί των δύο λαών είναι μεγάλοι και οι Ελληνες της διασποράς, εδώ στις ΗΠΑ, είναι ο φάρος της συνεργασίας μας».
Πιο αναλυτικά, ο Έλληνας ΥΠΕΞ δήλωσε:
«Θα ήθελα να αναφερθώ στον ορισμό της λέξης ''στρατηγικός''. Ο στρατηγικός διάλογος είναι ένα μέσο για να ενισχύσουμε την πολιτική που βασίζεται σε κοινές αξίες και είναι πάρα πολύ σημαντικό το γεγονός ότι σήμερα υπογράφουμε αυτές είναι συμφωνίες ''Άρτεμις'', που θα μας επιτρέψουν να είμαστε μαζί, ενωμένοι να συνυπάρχουμε και στο διάστημα. Αυτή η συνεργασία είναι σημαντική περισσότερο από ποτέ, και το λέω αυτό δεδομένων των προκλήσεων, όπως είναι η κλιματική αλλαγή, οι πολιτικές προκλήσεις αλλά και η πανδημία, που απειλούν τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων.
Σχετικά με τις συγκρούσεις, αναφέρομαι στην Ουκρανία, στο νότιο Καύκασο, στη Γάζα, στην Ερυθρά Θάλασσα, που έχουν πολύ πιο διευρυμένες επιπτώσεις και απαιτούν διεθνή συνεργασία.
(…) Είναι η επιτομή της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Σε αυτό το πλαίσιο η επιπλέον ενίσχυση των διμερών σχέσεων και θεσμών όσο και ενίσχυση της διατλαντική συνεργασίας είναι εξέχουσας σημασίας και είναι πάρα πολύ σημαντικό το γεγονός ότι έχουμε μαζί μας ένα από τα πιο πεπειραμένα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
(…) Θα στηρίξουμε την ένταξη των δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαΐκή Ένωση.
Αναφορικά με τη Μέση Ανατολή, είμαστε σε θέση χάρη σε όλα τα εμπλεκόμενα μέλη, να συνεργαζόμαστε εποικοδομητικά για να αποτρέψουμε την περαιτέρω επιδείνωση της ανθρωπιστικής κατάστασης. Συγκεκριμένα, οι προσπάθειες του Άντονι Μπλίνκεν να αποτρέψει την επιδείνωση της κατάστασης στην οποία βρίσκονται οι Παλαιστίνιοι και η ενίσχυση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς αυτούς (είναι καθοριστικές).
(…) Σήμερα το πρωί είχα μία συζήτηση με τον Τζον Κέρι και ήταν πραγματικά πολύ ενδιαφέρον να παρατηρώ πόσο κοινά σημεία μας ενώνουν, πόσες κοινές απόψεις έχουμε και οι δύο.
Αναφορικά με τις απευθείας ξένες επενδύσεις, θα ήθελα να υπογραμμίσω τη σπουδαιότητά τους για εμάς. Η Αμερική παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στον τομέα της ενέργειας.
Αναφορικά με την αμυντική συνεργασία, με τα F-35 αποδεικνύεται το βάθος της συνεργασίας μας και υπό το φως όλων των προαναφερθέντων θα ήθελα να σας πω ότι ΗΠΑ και Ελλάδα κάνουν οτιδήποτε είναι δυνατόν ώστε να συμβάλουν στην περιφερειακή και παγκόσμια σταθερότητα.
Επιτρέψτε μου να ολοκληρώσω αναφερόμενος στους πολύ σημαντικούς θεσμούς ανάμεσα στους δύο λαούς, που ενισχύουν τον στρατηγικό διάλογο και να πω ότι οι Έλληνες της διασποράς, οι Έλληνες της Αμερικής είναι οι φάροι αυτής της συνεργασίας, αλλά θα ήθελα να υπογραμμίσω και τη σπουδαιότητα των εκπαιδευτικών ανταλλαγών.
(…) Σήμερα για την ελληνική γλώσσα είναι σπουδαία μέρα και γι’ αυτό θέλω να ολοκληρώσω με κάποιες οικουμενικές ελληνικές λέξεις. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τη φιλοξενία σας και ανυπομονώ να ενισχύσουμε τη συνεργασία και τις ενέργειες μεταξύ των δύο κυβερνήσεων (…), ούτως ώστε να ενισχύσουμε τη δημοκρατία και τις οικουμενικές αξίες σε όλο τον κόσμο».
Τι είναι το σχέδιο «Άρτεμις» της NASA
Το σχέδιο «Άρτεμις» θέλει να χρησιμοποιήσει τη Σελήνη ως ενδιάμεσο στάδιο, με τελικό προορισμό την αποστολή ανθρώπων στον Άρη.
Αν όλα πάνε σύμφωνα με το πρόγραμμα, η NASA θα έχει δημιουργήσει ένα μικρό διαστημικό σταθμό (Gateway) σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη στις αρχές της επόμενης δεκαετίας. Από αυτόν το σταθμό θα ξεκινούν πλέον οι αποστολές προσελήνωσης, επανδρωμένες και μη, και σε αυτόν θα επιστρέφουν μετά την ολοκλήρωση του έργου τους στη σεληνιακή επιφάνεια.
Στόχος της NASA είναι να στείλει το 2024 δύο αστροναύτες (οπωσδήποτε την πρώτη γυναίκα, μαζί με έναν άνδρα) κοντά στο νότιο πόλο του φεγγαριού και να έχει έως το 2028 εγκαθιδρύσει μια μόνιμη ανθρώπινη παρουσία γύρω και πάνω στη Σελήνη. Για να υλοποιηθούν οι στόχοι του προγράμματος «Άρτεμις», η NASA θα χρησιμοποιήσει τη διαστημική κάψουλα Orion (έχει ήδη κάνει μια μη επανδρωμένη δοκιμαστική πτήση), την οποία θα μεταφέρει ο υπό κατασκευή τεράστιος πύραυλος Space Launch System (SLS).
Στο τέλος του 2020 προγραμματίζεται η πρώτη πιλοτική πτήση του SLS με την ονομασία «Αρτεμις 1», που θα στείλει γύρω από τη Σελήνη το μη επανδρωμένο Orion. Θα ακολουθήσει η αποστολή «Αρτεμις 2» το 2022, που θα στείλει τέσσερις Αμερικανούς αστροναύτες γύρω από τη Σελήνη. Το 2024 η αποστολή «Αρτεμις 3» θα μεταφέρει τέσσερις αστροναύτες στο σεληνιακό διαστημικό σταθμό Gateway, που στο μεταξύ θα έχει τεθεί σε τροχιά. Στη συνέχεια, την ίδια χρονιά, οι δύο από αυτούς τους τέσσερις αστροναύτες θα επιχειρήσουν την επιστροφή στη Σελήνη μέσα σε μια άκατο που θα έχει κατασκευασθεί από ιδιωτική εταιρεία.
Παρόντες στην τελετή υπογραφών ήταν ο διοικητής της NASA, Μπιλ Νέλσον, και ο πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος, Ιωάννης Δαγκλής.