Ολοκληρώθηκε το άτυπο Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ. Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ κάλεσε την Τουρκία να απέχει από μονομερείς ενέργειες στην ανατολική Μεσόγειο. Οι πιθανές νέες κυρώσεις παρουσιάστηκαν προφορικά.
Παράλληλα, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Χάικο Μάας, είπε ότι «είμαστε σαφείς ως προς την αλληλεγγύη μας στην Ελλάδα και την Κύπρο». Είπε ακόμα ότι μόνο με διάλογο θα αποφευχθεί η κρίση και κάλεσε την Τουρκία να αποφύγει τις προκλήσεις στις οποίες επιδίδεται.
Ο Ζοζέπ Μπορέλ κάλεσε εκ νέου την Τουρκία να απέχει από μονομερείς ενέργειες και είπε πως σε περίπτωση που δεν υπάρξει πρόοδος στο ζήτημα αυτό, τότε οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα εξετάσουν περαιτέρω μέτρα, εννοώντας τον κατάλογο κυρώσεων που έχει συζητηθεί σήμερα.
Ευχαρίστησε επίσης τη Γερμανία για τις προσπάθειες που κατέβαλε για να βρεθούν λύσεις ανάμεσα σε Ελλάδα-Κύπρο και Τουρκία, τονίζοντας πως θα πρέπει να βρεθεί ένα μονοπάτι για να γίνουν υγιέστερες οι σχέσεις ανάμεσα σε ΕΕ και Τουρκία.
Ο Ζοζέπ Μπορέλ ανακοίνωσε τη συναίνεση των «27» για την επιτάχυνση της προσθήκης ονομάτων στη σχετική λίστα, όπως ζήτησε η Κύπρος αλλά και τη συναίνεση των ευρωπαίων ΥΠΕΞ να προετοιμαστεί τεχνικά μια πρόσθετη λίστα περιοριστικών μέτρων κατά τη Τουρκίας. Αυτή σε περίπτωση που δεν καταγραφεί πρόοδος και αποκλιμάκωση, θα τεθεί στη Σύνοδο Κορυφής των 27 στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου προς υιοθέτηση.
Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας τόνισε ότι Συμβούλιο εκφράζει πλήρη αλληλεγγύη προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Ξεκαθάρισε επίσης ότι το Συμβούλιο είναι αποφασισμένο να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο κ. Μπορέλ υπογράμμισε ότι το Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να αποφύγει κάθε μονομερή ενέργεια. «Θέλουμε να δοθεί μια σοβαρή ευκαιρία στο διάλογο», τόνισε ο κ, Μπορέλ και διευκρίνισε ότι αυτό θα γίνει ταυτόχρονα με την υπεράσπιση των συμφερόντων της ΕΕ στην περιοχή.
Κληθείς, πάντως να διευκρινίσει το είδος των κυρώσεων που παρουσίασε ο Ύπατος Εκπρόσωπος, διευκρίνισε ότι πρόκειται για περιοριστικά μέτρα που αρχικά στοχεύουν πρόσωπα. Στη συνέχεια, όπως είπε, θα στοχεύουν πλοία, υποδομές, περιουσιακά στοιχεία, περιορισμό χρήσης λιμανιών και άλλα.
Σε δεύτερη φάση θα μπορούσαν να υπάρξουν μέτρα και επί άλλων τομέων της τουρκικής οικονομίας που σχετίζονται με την ευρωπαϊκή. Ξεκαθάρισε όμως ότι η ελπίδα όλων είναι να μη χρειαστεί να χρησιμοποιηθούν.
Αυτή είναι η λίστα των κυρώσεων
Ο κατάλογος του Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος παρουσιάστηκε προφορικά ενόψει περαιτέρω διαμόρφωσής του, παραπέμπεται πλέον στη Σύνοδο Κορυφής που θα πραγματοποιηθεί στις 24-25 Σεπτεμβρίου. Οι ηγέτες των κρατών-μελών θα αποφασίσουν ποιες επιλογές θα υιοθετήσουν.
Σύμφωνα με πληροφορίες o κατάλογος των κυρώσεων περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
1. Περιοριστικά μέτρα σε περίπτωση συνέχισης παράνομων γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
2. Καταχώριση των πλοίων που εμπλέκονται σε παράνομες ερευνητικές δραστηριότητες της Τουρκίας.
3. Τομεακές κυρώσεις (πωλήσεις, προμήθειες, εξαγωγή υλικού σχετικά με έρευνες στον ενεργειακό τομέα, μεταφορά τεχνολογίας και προϊόντων)
4. Απαγόρευση δανεισμού σε τράπεζες και βιομηχανίες της Τουρκίας από κρατικές τράπεζες της ΕΕ
5. Ενδεχόμενο μείωσης ευρωπαϊκών κονδυλίων στην Τουρκία.
6. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της Τουρκίας μέχρι τον Σεπτέμβριο, δυνατότητα εξέτασης απαγόρευσης ταξιδιών σε συγκεκριμένα πρόσωπα (travel ban)
7. Να ενισχυθούν περαιτέρω οι καταχωρήσεις για ενέργειες Τουρκίας σε θαλάσσιες ζώνες ΚΔ και Ελλάδας σε υφιστάμενο καθεστώς κυρώσεων κατά Τουρκίας.
Η συζήτηση στο Άτυπο Συμβούλιο ΥΠΕΞ
Σύμφωνα με πληροφορίες κατά τη διάρκεια της συζήτησης των ευρωπαίων υπουργών αποτυπώθηκε:
1. Η επιβεβαίωση αλληλεγγύης προς Ελλάδα και Κύπρο και άμεση έκκληση προς Τουρκία να τερματίσει τις παράνομες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο, σημειώνοντας ότι η αποχή Τουρκίας από μονομερείς ενέργειες είναι βασικό στοιχείο για την πρόοδο του διαλόγου.
2. Η επίσπευση της εξέτασης από αρμόδιες ομάδας Συμβουλίου προτάσεων ΚΔ 18/7/20 για επιπλέον καταχωρήσεις σε υφιστάμενο καθεστώς κυρώσεων κατά Τουρκίας, με στόχο την άμεση ολοκλήρωση τους.
3. Η εκκληση προς Τουρκία να ανταποκριθεί σε πρόσκληση ΚΔ για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης και της υποβολής σε Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
4. Η διασύνδεση των κυρώσεων για κατά της Λευκορωσίας με το ζήτημα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας.
Ικανοποίηση Δένδια - Χριστοδουλίδη
Σε δηλώσεις τους αμέσως μετά το Ατυπο Συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών, οι Νίκος Δένδιας και Νίκος Χριστοδουλίδης εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τα αποτελέσματα αλλά και τη συζήτηση ανάμεσα στους 27 υπουργούς.
Ο Νίκος Δένδιας σημείωσε ότι η ελληνική πλευρά πήρε αυτό που θα μπορούσε να πάρει και δήλωσε ικανοποιημένος για το γεγονός ότι το κλίμα «ήταν απολύτως υποστηρικτικό».
Από την πλευρά του, ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι οι σημερινές αποφάσεις «δείχνουν ότι η ΕΕ δεν υιοθετεί «δύο μέτρα και δύο σταθμά»