Στην καρδιά της αναθεωρητικής διαδικασίας, με την εκλογή ΠτΔ, εισέρχεται σήμερα η συζήτηση που έχει ξεκινήσει από τη Δευτέρα στην ολομέλεια της Βουλής για την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Σήμερα θα συζητηθεί η πιο εμβληματική ίσως διάταξη, αυτής της αναθεώρησης που αφορά στην εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας και την αποσύνδεση της από την διάλυση της Βουλής. Είναι η πρώτη φορά από τότε που η Βουλή ψήφισε το Σύνταγμα του 1975, που το άρθρο 32 που ορίζει τον τρόπο εκλογής του προέδρου αναθεωρείται και παύει η εκλογή να χρησιμοποιείται ως «όπλο» από την εκάστοτε αντιπολίτευση προκειμένου να οδηγείται η χώρα σε πρόωρες εκλογές. Στην πρόσφατη ιστορία, τρεις φορές η προεδρική εκλογή είχε ως αποτέλεσμα την πρόωρη διάλυση της Βουλής.
Η πρώτη τον Φεβρουάριο του 1990 όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν κατάφερε να εκλεγεί με 180 βουλευτές, η βουλή διαλύθηκε και η χώρα οδηγήθηκε σε εκλογές. Η δεύτερη, εμμέσως το 2009, όταν ο Γιώργος Παπανδρέου είχε δηλώσει πως θα στηρίξει την επανεκλογή του Κάρολου Παπούλια, αφού όμως πρώτα γίνουν βουλευτικές εκλογές. Η τρίτη το 2014, όταν η κυβέρνηση Σαμαρά- Βενιζέλου δεν κατόρθωσε να εκλέξει για πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Σταύρο Δήμα, με αποτέλεσμα να έχουμε πρόωρη διάλυση της Βουλής και εκλογές που έφεραν στην εξουσία τον ΣΥΡΙΖΑ.
Το άρθρο 32 έχει επιχειρηθεί δύο φορές να αναθεωρηθεί προκειμένου να αποσυνδεθεί η εκλογή του προέδρου από την διάλυση της Βουλής. Η πρώτη φορά ήταν στην αναθεώρηση του 2001. Την πρόταση για αποσύνδεση είχε κάνει τότε εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ωστόσο είχε αρνηθεί να την δεχτεί η Νέα Δημοκρατία.
ΠτΔ: Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την εκλογή Προέδρου
Στην παρούσα αναθεώρηση, Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ συμφώνησαν, στην προηγούμενη Βουλή, στην ανάγκη απεμπλοκής της εκλογής του προέδρου από την διάλυση της Βουλής, διαφωνώντας ωστόσο για τον τρόπο με τον οποίο θα εκλέγεται ο πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ στο πρώτο μέρος της αναθεώρησης είχε προτείνει, εφόσον η Βουλή δεν καταφέρει με πολλαπλές ψηφοφορίας να εκλέξει πρόεδρο της Δημοκρατίας με 180 βουλευτές τότε, να γίνεται εκλογή προέδρου της Δημοκρατίας αμέσως από το λαό.
Η Νέα Δημοκρατία στην πρόταση που κατέθεσε στην παρούσα Βουλή απορρίπτει την εκλογή προέδρου από το λαό και προτείνει την εκλογή με 151 βουλευτές ή αν αυτό δεν καταστεί εφικτό και με σχετική πλειοψηφία. Σύμφωνα με την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ «Αν δεν επιτευχθεί ούτε και στην τρίτη ψηφοφορία η αυξημένη πλειοψηφία των 180 ψήφων, οι ψηφοφορίες επαναλαμβάνονται ανά μήνα μέχρις ότου επιτευχθεί η πλειοψηφία των τριών πέμπτων ή μέχρι τη συμπλήρωση εξαμήνου από την έναρξη της διαδικασίας εκλογής. Μετά την παρέλευση του εξαμήνου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται μεταξύ των δύο προσώπων που πλειοψήφησαν στην τελευταία ψηφοφορία, με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία από τους πολίτες που έχουν εκλογικό δικαίωμα, όπως νόμος ορίζει.»
Ομως η εκλογή από το λαό δεν μπορεί, σύμφωνα με συνταγματολόγους, να γίνει καθώς στην πρώτη φάση της αναθεώρησης βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ δεν ψήφισαν την αναθεώρηση του άρθρου 30 που είχε προτείνει η τότε κυβέρνηση, μπλοκάροντας επί της ουσίας τη δυνατότητα ο πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται από το λαό, αφού το άρθρο 30 δεν συγκέντρωσε τις απαραίτητες ψήφους προκειμένου να περάσει στην δεύτερη φάση της αναθεώρησης.
Παραταύτα ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να επιμένει στην πρόταση του και σήμερα θα ανεβάσει τους τόνους της αντιπαράθεσης με τη Νέα Δημοκρατία την οποία κατηγορεί ότι με την πρόταση της απαξιώνει το κύρος του προέδρου.
Μάλιστα ο Αλέξης Τσίπρας στην χθεσινοβραδινή του συνέντευξη στο OPEN, επανέλαβε την κριτική ότι με την πρόταση της Νέας Δημοκρατίας, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας μετατρέπεται σε πρόεδρο ΔΕΚΟ. «Είναι μια προσπάθεια απαξίωσης του θεσμού, είναι απαράδεκτο να βγαίνει ΠτΔ ακόμα και με 130 ψήφους, αρκεί να έχει τη σχετική πλειοψηφία των παρόντων στη Βουλή. Δεν είναι διοικητής ΔΕΚΟ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Εδώ έχουμε μια προσπάθεια απαξίωσης και του προσώπου, δεν μ' αρέσουν αυτά τα καλλιστεία που γίνονται».
Στυλιανίδης: Η συναίνεση κομμάτων στην εκλογή του ΠτΔ δεν επιβάλλεται
Η Νέα Δημοκρατία από την πλευρά της επιμένει στην δίκη της πρόταση και ο Ευριπίδης Στυλιανίδης, πρόεδρος της επιτροπής αναθεώρησης μιλώντας στο iefimerida ανέφερε: «Η συναίνεση των κομμάτων στην εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας ούτε διατάσσεται, ούτε επιβάλλεται. Είναι αποτέλεσμα ωριμότητας και ευθύνης των πολιτικών δυνάμεων μετά από 45 χρόνια στέρεης Δημοκρατίας, ανεξάρτητα της πλειοψηφίας που προβλέπει το Σύνταγμα. Η ΝΔ με τη διαλλακτικότητα και το πνεύμα εθνικής συνεννόησης που επιδεικνύει, αναζωογόνησε μια ημιθανή αναθεωρητική διαδικασία».
Η πρόταση της ΝΔ για την εκλογή ΠτΔ
Η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας προβλέπει ότι οι τρεις αρχικές ψηφοφορίες που ως διάταξη υπάρχουν και στο παρόν Σύνταγμα δεν αλλάζουν, αφού η παράγραφος 3 του άρθρου 32 δεν είναι αναθεωρητέα. Κατά συνέπεια, η πρώτη και η δεύτερη ψηφοφορία θέλει 200 βουλευτές προκειμένου να εκλεγεί πρόεδρος και η τρίτη 180.
Αν στην τρίτη ψηφοφορία δεν εκλεγεί πρόεδρος μετά από πέντε μέρες γίνεται τέταρτη ψηφοφορία και ο πρόεδρος εκλέγεται με 151 ψήφους δηλαδή την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Αν δεν επιτευχθεί αυτή η πλειοψηφία, μετά από πέντε μέρες επαναλαμβάνεται η ψηφοφορία και θεωρείται ότι έχει εκλεγεί πρόεδρος Δημοκρατίας εκείνος που συγκέντρωσε την σχετική πλειοψηφία.
Κατρούγκαλος: Η πρόταση ΝΔ υποβαθμίζει τη νομιμοποίηση του ΠτΔ
Την άποψή του έτσι όπως θα τη διατυπώσει σήμερα στη Βουλή, κατέθεσε στο iefimerida και ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος: «Η ΝΔ, αντίθετα με ό,τι ψήφισε στην προτείνουσα Βουλή, θέλει να βγαίνει Πρόεδρος ακόμη και με λιγότερες από 151 ψήφους και σε περίπτωση ισοψηφίας να εκλέγεται ο γηραιότερος. (Αλήθεια!) Με τον τρόπο αυτό εργαλειοποιεί για μικροκομματικούς λόγους την αναθεώρηση και ευτελίζει το ύπατο πολιτειακό αξίωμα. Παραβιάζει αντισυνταγματικά την κατεύθυνση της πρώτης αναθεωρητικής Βουλής, που όριζε σε περίπτωση αδυναμίας κοινοβουλευτικής εκλογής αυτός να εκλέγεται άμεσα από το λαό. Πάνω από όλα όμως υποβαθμίζει τη νομιμοποίηση του Προέδρου, υπονομεύει ευθέως το συνταγματικό του ρόλο και την ανεξαρτησία του, επιδιώκοντας να τον καταστήσει παιχνιδάκι στα χέρια της πλειοψηφίας. Θα αντιταχθούμε σε αυτές τις αντισυνταγματικές και αντιδημοκρατικές μεθοδεύσεις».
Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, η Νέα Δημοκρατία στην τελική σημερινή της πρόταση θα αφαιρέσει την παράγραφο που ανέφερε ότι σε περίπτωση ισοψηφίας δυο υποψηφίων, πρόεδρος να εκλέγεται ο πρεσβύτερος εκ των δύο. Ούτε ακόμα θα επαναφέρει την προηγούμενη διάταξη που προέβλεπε κλήρωση σε περίπτωση ισοψηφίας.