Η ελληνική διπλωματία αναγνωρίζει πως οι κινήσεις της Αθήνας το επόμενο διάστημα θα κλιμακώσουν την πίεση προς την Άγκυρα , αφήνοντας όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά για την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων
Ειδικότερα, όπως δήλωσε ανώτατη διπλωματική πηγή στο iefimerida εντός του Απριλίου θα πρέπει να θεωρηθεί κάτι παραπάνω από βέβαιο πως η ελληνική πλευρά θα προχωρήσει στην επανέναρξη των εργασιών για την υλοποίηση του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ και την υπογραφή κοινής υπουργικής απόφασης ώστε να προχωρήσει η έκδοση προεδρικού διατάγματος για τη χάραξη του εθνικού θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.
Πρόκειται για δυο θέματα που αποτελούν προτεραιότητα για την ελληνική διπλωματία, καθώς οι τρέχουσες εξελίξεις και η εσωτερική πίεση της ελληνικής κοινής γνώμης καθιστά επιτακτική την δρομολόγησή τους. Υπενθυμίζεται πως στην περίπτωση των εργασιών για την ηλεκτρική διασύνδεση, η Αθήνα είχε «παγώσει» προσωρινά το έργο ενόψει της κρίσιμης πενταμερούς για το Κυπριακό τον προηγούμενο μήνα στη Γενεύη , έτσι ώστε να μην διακινδυνεύσουν κατ' ουδένα τρόπο οι συνομιλίες.
Από την άλλη σε ό,τι αφορά το θαλάσσιο χωροταξικό οι χάρτες αναμένεται να έχουν κατατεθεί στην Ε.Ε. τους επόμενους μήνες ώστε να αποφύγει η Ελλάδα την παραπομπή της στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, με βάση την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Δεκέμβριο του 2023, ενώ στην τελική ευθεία έχει εισέλθει και η οριοθέτηση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών του Αιγαίου (θαλάσσια πάρκα), η οποία θα καθορίζει συγκεκριμένες χρήσεις και περιορισμούς στα πρότυπα των οριοθετήσεων που ήδη έχει πραγματοποιήσει η Ελλάδα για τις περιοχές Natura στο Αιγαίο.
Ωστόσο, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, οι συγκεκριμένες κινήσεις της Αθήνας, σε συνδυασμό με το ενδιαφέρον της αμερικανικής εταιρείας Chevron για έρευνες για υδρογονάνθρακες νοτίως της Κρήτης που έχει ενοχλήσει την τουρκική πλευρά, καθώς αμφισβητεί ευθέως το τουρκολιβυκό μνημόνιο, αυξάνουν την πίεση προς την πλευρά της Αγκυρας, ενισχύοντας παράλληλα τα σενάρια που θέλουν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις να επιστρέφουν σε φάση έντασης.
Το ιστορικό προηγούμενο της τουρκικής αντίδρασης του περασμένου καλοκαιριού στην Κάσο αυξάνει τις πιθανότητες μιας αντίδρασης παρόμοιας έντασης από την Αγκυρα. Συνεπώς, προκύπτει εύλογα το ερώτημα εάν η τουρκική πλευρά ευρισκόμενη σε διπλή πίεση εξαιτίας και των εσωτερικών πιέσεων που έχει προκαλέσει η σύλληψη Ιμάμογλου, θα επιλέξει ως βαλβίδα αποσυμπίεσης την επιστροφή στην ένταση με την Ελλάδα ή θα προτιμήσει να διαχειριστεί με ψυχραιμία τις ελληνικές κινήσεις, ιδιαίτερα σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία προτάσσει μια μεγαλύτερη φιλοευρωπαϊκή διάθεση ενόψει και του ειδικού ρόλου που διεκδικεί στο νέο αμυντικό δόγμα της Ευρώπης.
Δεν πρέπει να λησμονείται ακόμη πως ακριβώς έναν χρόνο πριν με μια επιθετική ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας, η Άγκυρα αντέδρασε οξύτατα στην προαναγγελία του σχεδίου ίδρυσης δύο θαλάσσιων πάρκων από τους υπουργούς Γ. Γεραπετρίτη, Θ. Σκυλακάκη και Λ. Αυγενάκη.
Πάντως, ο δίαυλος επικοινωνίας των δύο πλευρών είναι ενεργός και ως εκ τούτου η προετοιμασία του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών και όλα τα κρίσιμα , που βρίσκεται στον αέρα, παραμένει στην ατζέντα της συζήτησης του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη με τον Τούρκο ομόλογό του, Χακάν Φιντάν, στο πλαίσιο της συνόδου των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ που ξεκίνησε σήμερα στις Βρυξέλλες. Η συνάντηση επιβεβαιώνει την άποψη πως πρόθεση και των δύο πλευρών είναι να εξαντληθούν όλα τα περιθώρια συνεννόησης στα κρίσιμα ζητήματα.
Η Chevron , η ενόχληση της Άγκυρας και η τηλεφωνική επικοινωνία Παπασταύρου
Το ενδιαφέρον της αμερικανικής εταιρείας Chevron για έρευνες για υδρογονάνθρακες νοτίως της Κρήτης έχει ενοχλήσει την Άγκυρα , καθώς στα οικόπεδα περιλαμβάνονται περιοχές οι οποίες απεικονίζεται στους χάρτες του τουρκολιβυκού μνημονίου , το οποίο θεωρείται ως «τοτέμ» για την τουρκική διπλωματία. Σε αυτό το πλαίσιο και η τηλεφωνική επικοινωνία που είχε τις προηγούμενες ημέρες ο έλληνας ΥΠΕΝ Σταύρος Παπασταύρου, με τον υπουργό Εσωτερικών και Πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Ενέργειας των ΗΠΑ, Doug Burgum δεν πέρασε απαρατήρητη απο τα τουρκικά διπλωματικά «ραντάρ».
Υπενθυμίζεται πως στο επίκεντρο της συζήτησής τους βρέθηκαν η στρατηγική σχέση Ελλάδας-ΗΠΑ, καθώς και οι ενεργειακές εξελίξεις που επηρεάζουν άμεσα τις δύο χώρες. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην αποδοχή από την ελληνική κυβέρνηση του ενδιαφέροντος της αμερικανικής εταιρείας Chevron για τα θαλάσσια οικόπεδα «Νότια Κρήτη Ι και ΙΙ», με αμφότερες τις πλευρές να συμφωνούν πως πρόκειται για μια πολύ σημαντική εξέλιξη που ενισχύει τις στενές διμερείς σχέσεις των δύο χωρών.
Ο ρόλος του Ισραήλ και το πόκερ της Αν.Μεσογείου
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση που εμφανίζεται αποφασισμένη να «ξεπαγώσει» το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης επενδύει, εκτός απο την ευρωπαϊκή υποστήριξη που έχει το έργο, καθώς υπάρχει έντονο γαλλικό ενδιαφέρον λόγω της συμμετοχής της γαλλικής εταιρείας NEXANS, η οποία έχει αναλάβει την παραγωγή και την πόντιση του υποβρυχίου ηλεκτρικού καλωδίου και στην παρασκηνιακή στήριξη του Τελ Αβίβ.
Έμπειροι αναλυτές μιλώντας στο iefimerida επεσήμαναν πως η σύνθετη εξίσωση που διαμορφώνεται στην Αν. Μεσόγειο με το Ισραήλ να παίζει κομβικό ρόλο στην πορεία και των αμερικανο-τουρκικών σχέσεων μπορεί να λειτουργήσει ως ανασταλτικός παράγοντας και για την τουρκική επιθετικότητα στην περιοχή, ιδιαίτερα σε μια εποχή που η καχυποψία του Ισραήλ απέναντι στις προθέσεις της Άγκυρας για την Μέση Ανατολή αυξάνεται με γεωμετρικό ρυθμό. Εξάλλου απο τη στιγμή που η Τουρκία διεκδικεί αυξημένο ρόλο στην προστασία της Γάζας αλλα και γενικότερα του Ισλάμ στην περιοχή , οι διπλωματικές σχέσεις των δύο χωρών δεν είναι και στην καλύτερη φάση τους.
Σε αυτό το πλαίσιο η ελληνική διπλωματία υποστηρίζει σε όλους τους τόνους πως μια ενδεχόμενη άρση των κυρώσεων ενάντια στην Τουρκία και επανένταξή της στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35 που θα αλλάξει τις ισορροπίες στην περιοχή , δεν είναι εύκολη υπόθεση, καθώς προσκρούει στις αντιρρήσεις που έχει εκφράσει στον Λευκό Οίκο το Τελ Αβίβ.
Ωστόσο, οι διπλωματικές πηγές υποστηρίζουν πως η ελληνική πλευρά δεν αναμένει ανάλογη έμπρακτη υποστήριξη του Ισραήλ σε μια ενδεχόμενη παρενόχληση των πλοίων που θα εκτελέσουν τις εργασίες της ηλεκτρικής διασύνδεσης, χωρίς βέβαια να υποστηρίζουν πως αυτό θα αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα στην επικείμενη έξοδο των ιταλικών ωκεανογραφικών πλοίων που θα βρεθούν στα διεθνή ύδατα ανατολικά της Κάσου σε κάθε περίπτωση, όπως σχολίασαν με νόημα.