Πόσες φορές μπορεί να αλλάξει δέρμα ο ΣΥΡΙΖΑ;
Το έκανε το καλοκαίρι του 2015, όταν υπέγραψε το τρίτο μνημόνιο, προσαρμοζόμενος στις απαιτήσεις της πραγματικότητας. Το ξαναέκανε κυβερνώντας, όταν παραδόθηκε αμαχητί στις απολαύσεις της εξουσίας.
Το επιχειρεί ξανά, ως αξιωματική αντιπολίτευση, προσπαθώντας να διευρύνει την κομματική και την εκλογική του βάση. Το ερώτημα, όμως, δεν είναι τι θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά τι θέλουν οι ψηφοφόροι. Και όπως φαίνεται από τις δημοσκοπήσεις, οι ψηφοφόροι δεν εκτιμούν ούτε την αντιπολίτευση της πανδημίας, ούτε τις μπερδεμένες γραμμές των στελεχών του, ούτε τις ακραίες τοποθετήσεις στην υπόθεση Κουφοντίνα.
Η ανάκτηση της εμπιστοσύνης είναι ένα δύσκολο στοίχημα για τον Αλέξη Τσίπρα και αν επιθυμεί να δει τα ποσοστά του να ξεκολλούν από τη στασιμότητα του 20-23% θα χρειαστεί να κάνει αυτό που αποφεύγει συστηματικά: Να πάρει δύσκολες και επώδυνες αποφάσεις για το κόμμα του.
Το φλερτ με την τρομοκρατία προσέδιδε, άλλοτε, αντισυστημική αίγλη στη ριζοσπαστική Αριστερά. Τώρα, τη δηλητηριάζει. Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ κυβέρνησε. Και δεν κυβέρνησε ούτε ως Αριστερά ούτε ως ριζοσπαστική δύναμη, αλλά σαν μια, μικροαστικής νοοτροπίας, ομάδα διευθέτησης συμφερόντων. Δεν άφησε πίσω του καμία εμβληματική μεταρρύθμιση, ούτε καν την επιθυμία για μεγάλες αλλαγές.
Αυτό είναι μεγαλύτερο εμπόδιο ακόμα και από τις μπερδεμένες θέσεις του για τον Κουφοντίνα. Η υποταγή, δηλαδή, της πραγματικότητας στις ψευδαισθήσεις, όταν οι πολίτες αναζητούσαν διέξοδο από την οικονομική κρίση. Ο ΣΥΡΙΖΑ θεώρησε ότι η αγανάκτηση της πλατείας και της συγκυρίας συνιστούσε πολιτικό ρεύμα. Μια μυωπική εκτίμηση, η οποία μπορεί να προκαλέσει ανήκεστη βλάβη όσο προσπαθεί να αναβιώσει την ίδια οργή σχεδόν μια δεκαετία αργότερα, επενδύοντας πότε στις κυβερνητικές αστοχίες στην πανδημία και πότε στα δικαιώματα ενός καταδικασμένου, όχι μόνο δικαστικά αλλά κυρίως στη συνείδηση της κοινωνίας, τρομοκράτη.
Η ταύτιση με τον Κουφοντίνα
Τι ώθησε τον Αλέξη Τσίπρα να αναρτήσει, στις 27 Φεβρουαρίου, στην προσωπική σελίδα του στο Facebook ένα μήνυμα αποδοχής του εκβιαστικού επιχειρήματος του Κουφοντίνα; «Η ανθρώπινη ζωή σε ένα κράτος δικαίου αποτελεί ύψιστο αγαθό. Ακόμα και όταν πρόκειται για καταδικασμένους επειδή δεν τη σεβάστηκαν», έγραψε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.
Τι άλλο μπορεί να είναι πέρα από τον απόηχο του αγωνιστικού παρελθόντος κατά του συστήματος συνδυασμένου με έναν κυνικό υπολογισμό ότι αν «κάτσει στραβή» και καεί η Αθήνα ή, ακόμα χειρότερα, αν υπάρξει νεκρός, η κυβέρνηση θα βρεθεί με την πλάτη στον τοίχο;
Τι λένε οι δημοσκοπήσεις
Η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ υπολόγισε χωρίς τον ξενοδόχο. Το 69,8%, στη δημοσκόπηση της MRB (4/3), ζητεί να μην ικανοποιήσει η κυβέρνηση το αίτημα του Κουφοντίνα. Το 15,5% εκφράζει αντίθετη άποψη. Στη δημοσκόπηση της GPO (6/3) το 62,9% θεωρεί ότι η κυβέρνηση δεν πρέπει να κάνει δεκτό το αίτημα του Κουφοντίνα ώστε να αποφευχθεί ενδεχόμενος θάνατος του. Το 30,7% απαντά θετικά. Αυτό που έχει πολύ ενδιαφέρον είναι ότι κατά του εκβιασμού της κυβέρνησης, τοποθετείται το 37,3% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ στη ΝΔ το αντίστοιχο ποσοστό φθάνει στο 86,1%.
Η επένδυση της συγκεκριμένης υπόθεσης, με πολιτικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά, δεν ωφέλησε τον ΣΥΡΙΖΑ. Ωφελεί, μέχρι στιγμής, την κυβέρνηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ βαδίζει απέναντι στην κοινωνία, αν δεν την προκαλεί κιόλας με τις δηλώσεις του Θοδωρή Δρίτσα («κανείς δεν τρομοκρατήθηκε από τη δράση της 17Ν. Μόνο η δεξιά παράταξη έχει θύματα από τη δράση του Δημήτρη Κουφοντίνα») και με τη συμμετοχή της Νεολαίας του κόμματος σε διαδήλωση, στην οποία τον τόνο έδινε το πανό «Γεννήθηκα 17 Νοέμβρη». Αποσυσπειρώνεται και ταυτόχρονα βοηθά τη ΝΔ, η οποία έχει τη δική της φθορά από την υπόθεση Λιγνάδη, να δημιουργήσει ένα ευρύ μέτωπο υπεράσπισης της δημοκρατίας.
Ο Δρίτσας «εξαφάνισε» τις θέσεις για το ΕΣΥ
Εφόσον ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ πήρε τη συγκεκριμένη θέση γιατί και οι υπόλοιποι στο κόμμα να μην πουν αυτά που πιστεύουν ή αυτά που νομίζουν ότι πρέπει να πιστεύουν; Για τον απλό λόγο, ότι όπως συνειδητοποίησε η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, βάζουν τρικλοποδιά στον εαυτό τους και αυτοακυρώνονται. Οι δηλώσεις Δρίτσα, εξαφάνισαν από τη επικαιρότητα την παρουσίαση του νέου ΕΣΥ από τον κ. Τσίπρα, μια εκδήλωση στην οποία είχαν ποντάρει πολλά φτιάχνοντας ένα διαδικτυακό πάνελ με ηχηρά ονόματα: Ηλίας Μόσιαλος (LSE) (ο οποίος άσκησε κριτική στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ επισημαίνοντας ότι εστιάζει στο περισσότερο κράτος, περισσότερα νοσοκομεία, περισσότεροι γιατροί χωρίς να θέτει κριτήρια ποιότητας και αποδοτικότητας), Αθηνά Λινού (ΕΚΠΑ), Γρηγόρης Γεροτζιάφας (Σορβόνη), Όθωνας Ηλιόπουλος (Χάρβαρντ), Ιωάννης Καλομενίδης και Δημήτρης Αναγνωστόπουλος (ΕΚΠΑ).
Η ανακοίνωση «αδειάσματος» του κ. Δρίτσα, με καθυστέρηση 24 ωρών, από την Κουμουνδούρου και οι διευκρινιστικές δηλώσεις του βουλευτή Πειραιά, μικρό αντίκτυπο είχαν. Ομοίως και οι παρεμβάσεις κορυφαίων στελεχών όπως οι Γιάννης Δραγασάκης, Δήμητρης Βίτσας, Νίκος Βούτσης, κ.α., οι οποίοι, όπως και ο κ. Τσίπρας στη Βουλή, επιχείρησαν να αναδείξουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει σχέση με την τρομοκρατία και ότι είναι απέναντι της.
Η παρέμβαση της Ντόρας Μπακογιάννη στην εφημερίδα «Τα Νέα», στρίμωξε ακόμα περισσότερο τον ΣΥΡΙΖΑ. Όταν ηγετικές φιγούρες του κόμματος καλούνται να εξηγήσουν τις θέσεις τους και, σε έναν βαθμό, να απολογηθούν, κάτι έχει πάει πολύ στραβά.
Αυτό το «κάτι» δεν είναι καινούργιο. Είναι συνδεμένο με την κυβερνητική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ. Τον Ιανουάριο του 2016, στην ανοιχτή συγκέντρωση του κόμματος, στο κλειστό γυμναστήριο του ταεκβοντο, με κεντρικό σύνθημα «Ενας χρόνος Αριστερά. Ενας χρόνος μάχη», χρειάστηκε να προβληθούν σε βίντεο (και να γιουχαριστούν) οι εχθροί για να ενωθούν οι σύντροφοι. Είχε προηγηθεί η αποχώρηση της ομάδας Λαφαζάνη, το καλοκαίρι του 2015, με την υπογραφή του μνημονίου. Ετσι πορεύτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι τις εκλογές του 2019: Εφευρίσκοντας εχθρούς και μεθόδους να τους στείλει στη φυλακή προκειμένου να διατηρήσει την εξουσία, όπως ομολόγησε ο Παύλος Πολάκης. Και παριστάνοντας ταυτόχρονα την κυβέρνηση και την αντιπολίτευση.
Τι λένε οι ψυχραιμότεροι
Αυτός ο δυϊσμός και η διάχυτη θολούρα θέσεων, απόψεων και πράξεων έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ 8 μονάδες πίσω από τη ΝΔ στις εθνικές εκλογές του 2019 και τον διατηρεί καθηλωμένο στις δημοσκοπήσεις στο 20 – 23% (Opinion Poll 20,4%, MRB 22,5%, GPO 22.7%). Δεν είναι πλέον λίγοι στο εσωτερικό του κόμματος εκείνοι που ζητούν από τον κ. Τσίπρα να ξεκαθαρίσει τα πράγματα, να γίνονται αποδεκτές οι κατευθυντήριες γραμμές και όποιος σηκώνει, έστω άθελα, το δικό του μπαϊράκι να υπόκειται σε κυρώσεις. Να υποστηριχθεί το μήνυμα της μετριοπάθειας και της μετακίνησης προς το κέντρο με έργα όχι μόνο με λόγια.
Αν το πάθημα με τον Δρίτσα δεν έγινε μάθημα στην Κουμουνδούρου τότε θα χρειαστεί να αφουγκραστούν προσεκτικότερα τις τοπικές οργανώσεις τους, οι οποίες συνεδρίαζαν διαδικτυακά επί τρίμηνο προκειμένου να εκλέξουν τις 60 νέες νομαρχιακές επιτροπές. Στις περισσότερες από αυτές το όνομα Πολάκης έχει γίνει τοξικό και οι υποστηρικτές του σιωπούν προς ικανοποίηση των οπαδών της ηπιότητας και της διεύρυνσης.
Οι ετοιμασίες για πρόωρες εκλογές
Οι αισιόδοξοι στον ΣΥΡΙΖΑ εκτιμούν ότι τα δημοσκοπικά ποσοστά τους είναι αντίστοιχα με τις δυνάμεις που κατέγραψε το κόμμα στις ευρωεκλογές του Μαΐου του 2019 και ότι αποτελούν μια καλή βάση επανατοποθέτησης τους. Η οικονομία, τα πανεπιστήμια, η υγεία, θεωρούν ότι θα αποτελέσουν βάση άσκησης σκληρής αντιπολίτευσης και πεδία φθοράς της κυβέρνησης. Οι απαισιόδοξοι λένε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δυσκολεύεται να θέσει την ατζέντα του στην πολιτική σκηνή και στην κοινωνία, και ότι χρειάζεται πολλή δουλειά μέσα και έξω από το κόμμα για να το πετύχει. Όλοι ετοιμάζονται για εκλογές, πιθανολογώντας ότι το φθινόπωρο θα δημιουργηθούν ευνοϊκές συνθήκες ώστε να «κάψει» ο Κυριάκος Μητσοτάκης την απλή αναλογική, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα τα ρίσκα αυτής της επιλογής για την κυβέρνηση.