Τη συμπερίληψη ρήτρας έκτακτης ανάγκης και ευελιξίας στο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου προτείνει ο αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Γιώργος Κουμουτσάκος, με επιστολή του προς τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτη Σχοινά και την Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων Ίλβα Γιόχανσον.
Την επιστολή συνυπογράφουν και τα άλλα δυο κράτη-μέλη «πρώτης γραμμής» στην Ανατολική Μεσόγειο, Κύπρος και Βουλγαρία.
Ειδικότερα, προτείνεται ότι σε ενδεχόμενη έκτακτη κατάσταση ή μεταναστευτικής κρίσης τα κράτη-μέλη που άμεσα τις αντιμετωπίζουν θα πρέπει να έχουν την ευχέρεια της ευελιξίας στον τρόπο διαχείρισης και αντιμετώπισης τους. Η ρήτρα πρέπει να προβλέπει τη δυνατότητα ενεργοποίησης έκτακτων μηχανισμών πρόληψης και άμεσης αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών, καθώς και αποκλίσεις στους τρόπους δράσης, όταν αυτό καθίσταται αναγκαίο.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην επιστολή, «πρέπει να είναι αυτομάτως στη διάθεση και προς άμεση υποστήριξη των κρατών-μελών που πλήττονται περισσότερο και υπόκεινται συστηματικά σε τεράστια μεταναστευτική πίεση προστατεύοντας ταυτόχρονα τα σύνορα της Ένωσης. Η αλληλεγγύη αποτελεί θεμελιώδη αρχή του Δικαίου της Ένωσης, αρχή που εμφανίζεται 16 φορές στις Συνθήκες της ΕΕ. Η αρχή αυτή μας ενώνει».
Ο κ. Κουμουτσάκος επισημαίνει, σχετικά με την πρωτοβουλία αυτή, στην ανακοίνωση: «Οι χώρες "πρώτης γραμμής" γειτνιάζουμε με περιοχές που συχνά παράγουν εντάσεις και κρίσεις, οι οποίες με τη σειρά τους οδηγούν σε αντίστοιχες μεγάλες μεταναστευτικές εξάρσεις. Στις ευρωπαϊκές αυτές χώρες που προασπίζουν όχι μόνο εθνικά, αλλά ταυτόχρονα και ευρωπαϊκά σύνορα, πρέπει να αναγνωρίζεται, ως απόδειξη αλληλεγγύης, η δυνατότητα ευελιξίας στους τρόπους που θα αντιμετωπίζουν απρόβλεπτες, έκτακτες και ακραίες συνθήκες. Θέλω να πιστεύω ότι ο δίκαιος αυτός προβληματισμός των χωρών "πρώτης γραμμής" θα ληφθεί σοβαρά υπόψη στο υπό διαμόρφωση νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου».